Dictee – dictees [3417]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee jan 2020 (1), geheel herzien naar situatie 2023
Dictee van de dag (1041)
1. Een CABG is een coronary artery bypass grafting, een bypassoperatie. Jazeker: cacaorood is de kleurstof die de cacao bruin(!) kleurt. Caelum et terras miscere [k] is hemel en aarde bewegen. Een calamondin is een kalamansi, een zure citrusvrucht. Matthijs de Ligt speelt nu in het calcio, het Italiaanse voetbal. Ze leeft slechts bij de gratie van calmantia [kalmerende middelen, enkelvoud: calmans]. Een cami [k] is de gebedsruimte van een grote moskee. Zou cannabidiol, CBD, echt helpen tegen reuma? Voor kanteloep schrijven we nu ook cantaloupe. Cantuccini zijn biscotti di Prato [knapperige, tweemaal gebakken Toscaanse bitterzoete amandelkoekjes]. Kijk: de Kerstman met zijn capitis nives [sneeuwwit haar]. Deze man met vice anglais [homoseksualiteit] gebruikt vaak een capote anglaise [condoom]. Leg die captcha, die Turingtest (evt. t) eens uit (een captcha = completely automated public Turing test to tell computers and humans apart). Die captatio benevolentiae [poging van de spreker of schrijver om de lezer of de hoorder gunstig voor zich te stemmen], daar trappen wij mooi niet in! Een monnik draagt soms een capuce [monnikskap]. Zij is hardleers, een echte caractérielle [koppig, met rechtlijnige instelling].
2. Met cara worden chronische aspecifieke respiratorische aandoeningen bedoeld. Het is lastig als je aan carcinofobie [ziekelijke angst voor kanker] lijdt. Hoed je voor de carnale [vleselijke] lusten! Carnavalsschlagers zingen ze in Duitsland bij de fasching [carnaval]. Op *pathie: (stress)cardiomyopathie [spieren in de wand van het hart verdikt – met stress erbij: gebrokenhartsyndroom], sympathie, rinopathie [neusaandoening], etc. Op *mathie alleen chrestomathie [bloemlezing]. Op *thie verder nog: distichomythie (passage in een drama, waarin twee sprekers om beurten telkens een dubbel vers (distichon) zeggen) en hemistichomythie (idem, half vers). Ook: vele samenstellingen met smoothie [drankje], zoals avocadosmoothie. Een cavaco is een cavaquinho (muziekinstrument). Cave canem [pas op voor de hond]! In BE is het CBS het college van burgemeester en schepenen. De CCD is de colony collapse disorder (verdwijnziekte) bij bijen. De cdH is de (het) Centre Démocrate Humaniste [politieke partij]. Een andere naam voor chilipeper is jalapeño [ch]. België: ceci n’est pas un pays [toespeling op België]. Celotex is zeker dik karton. Het was 30 graden Celsius, in symbolen: oC.
3. De cem [s – Turks] is een alevitische gebedsdienst. Het CEN is het Comité Européen de Normalisation, het Europees Normalisatiecomité. Een miljoen = 10 tot de zesde, een miljard (1 x 6 + 3 = 9 nullen) tot de negende (-jard is steeds 1000, maal -joen). Dus (steeds met het aantal nullen erachter): biljard (2 x 6 + 3 = 15), centiljard (100 x 6 + 3 = 603), deciljard (10 x 6 + 3 = 63), miljard (1 x 6 + 3 = 9), miljoenmiljard (ontelbaar veel), milliljard (1000 x 6 + 3 = 6003), noniljard (9 x 6 + 3 = 57), octiljard (8 x 6 + 3 = 51), quadriljard (4 x 6 + 3 = 27), quintiljard (5 x 6 + 3 = 33), septiljard (7 x 6 + 3 = 45), sextiljard (6 x 6 + 3 = 39) en triljard (3 x 6 + 3 = 21). Voor de volledigheid: miljoen (1 x 6), biljoen (2 x 6 =12), triljoen (3 x 6 =18), quadriljoen (4 x 6 = 24), quintiljoen (5 x 6 = 30), sextiljoen (6 x 6 = 36), septiljoen (7 x 6 = 42), octiljoen (8 x 6 = 48), noniljoen (9 x 6 = 54), deciljoen (10 x 6 = 60), centiljoen (100 x 6 = 600), milliljoen (1000 x 6 = 6000) en ziljoen (fictief, zeer groot getal).
4. Een centistère is het honderdste deel van een kubieke meter (10 liter dus, reken maar na). Ken je het druivenras cepage? In BE was het Cepess het Centrum voor Politieke, Economische en Sociale Studies. Cepheus is een sterrenbeeld. Het CEPT is de Conférence Européenne des Administrations des Postes et des Télécommunications (Europees samenwerkingsverband van post- en telecommunicatieorganisaties). De cera is de continuous erythropoiesis receptor activator, een op epo [doping: erytropoëtine] lijkende soort van bloeddoping. De cerealiën waren ter ere van Ceres [ook: graangewassen, granen]. Een cva is een certificaat van aandeel (en een CVA een cerebrovasculair accident, een beroerte). C’est la vie: such is life [uitroep van berusting: het is nu eenmaal niet anders]. De CFA is de Communauté Financière Africaine, de Afrikaanse Financiële Gemeenschap. Chachumber is een zekere frisse salade.
5. CFC
is chlorofluorocarbon
(chloorfluorkoolwaterstof
(cfk)).
In
CFP-frank staat CFP voor Comptoirs
Français du Pacifique-frank:
de Franse Kassen van de Pacific-frank (munteenheid
van
Frans-Polynesië, Nieuw-Caledonië en Wallis en Futuna).
Ze zitten in een chambre séparée [aparte
ruimte in sociëteit of restaurant]. De chappe [zijde]
was op de chape [ondervloer] gevallen
[uitspraak beide: sjahp]. Liever
châteauneuf-du-pape [wijn] dan chateau
migraine [schertsend: hoofdpijnwijn].
Een chertepartij is een charte-partie [ladingsbrief].
Dat beletsel komt als een Chinese muur
op me over. Hoofd- en handenschuddend ging hij eropaf. Er zijn geen
bnw. op
*iesche. ‘t Is maar dat u het weet … Treffers op *iesche*
overigens (selectie): diffusiescheiding,
koffieschenker, situatieschets
en drieschepig. Er zijn maar weinig bnw.
op *isch(e), zoals: Belgisch en zefirisch [m.b.t.
zefier]. Lustre (znw.) is: 1) een
zekere stof voor zomerkleding, 2) bij juweliers de zachtroze(!)
gloed in parels en 3) een soort metaalglazuur op keramiek. Het bnw.
betekent: van lustre (1) gemaakt: een lustre jasje. Loutre is
otter(bont): pelswerk, bontwerk,
pelterij van otters. Zág, kaerel, loop eens deur [geaffecteerd]!
6. Let
erop, dat je McDonald’s-maaltijd goed schrijft! Bien cuit is well
done, goed doorbakken. De moeder had een 24 uurssluier,
haar baby een 24 uursluier. Kun je
nanochips [nee: ultrakleine chip] eten
zoals nacho’s (nachochips)? Heb je die
rufiyaa-aanbetaling al gedaan [munt
Malediven,
MVR]? Qua kredietwaardigheid
hebben zij een
AAA-aanduiding (VD: triple A,
Triple P – GB
was Triple
A, nu – 2023
– triple
A!). In Nigeria bevordert de chrislam [NL:krihs-laam,
BE:
krihs-lahm]
de godsdiensttolerantie. Veel christenzielen roepen soms: christene
zielen (ook: christenzielen). De
Chirojongens en -meisjes gebruiken soms het monogram chi-rho.
Een christuspeer (= goede
christen, peer) smaakt lekker.
Een chullo [tsjoe-joo] is een Peruaanse
wollen muts met oorflappen. “Hou je bek” wordt gekuist tot:
“Chut” [sjuut]. Cicutine is coniine
[giftig alkaloïde uit scheerling of
dollekervel]. Een cilium (mv. cilia)
is een cilie (mv. ciliën), trilhaar.
Een Cimmeriae [s]
tenebrae is een Kimmerische duisternis. Hier heerst een C-klimaat.
7. Bij
filatelisten zijn cinderella’s [geen
officiële postzegel] niet in tel. Deze oorlogsfilm is vast
geen cinéma vérité [film met
niet-geregisseerde opnamen/s].
Kun je die collateral damage [nevenschade]
als circumstantial evidence [juridisch:
steunbewijs] gebruiken? Hij is echt een lux in tenebris, een
licht in de duisternis. Zijn claim to fame [reden
van beroemd zijn] was zijn eruditie [geleerdheid].
Handig, zo’n clamshell (klaptelefoon),
als je bij het eten van clapshot [Schots
bijgerecht] op de filmset naar een clapperboard [bij
films: klapbord] kijkt. Een paar zaken met *rock*: classic
rock (los – klassieke
pop) en countryrock, crockpot(!)
[zekere elektrische pan], latin rock
[zekere combinatie], on the rocks [met
ijsblokjes] en een
rock-’n-rollminister. Zeven-nul:
clean sheet [geen tegendoelpunt]; goud,
zilver en brons: clean sweep [alle prijzen naar
zelfde land of team]! Blijk ik toch het syndroom van
Bing-Horton (clusterhoofdpijn) te hebben
… Ze stond langs de lijn met haar clutch (enveloptas)
en zag hoe er uit de kluts [scrimmage met
missen van de bal of verkeerd raken] gescoord werd. Coalite
[koo-laajt] is een brandbare stof. Hij
werd belaagd door cockteasers [iemand die een
man opgeilt]. Hij is een echte
Cobra-collectioneur. Mij is het
colloque singulier opgelegd [zwijgplicht over
audiëntie]; ik was aan het hof.
8.
Colocatie
en collocatie (samen
een locatie gebruiken – taalkunde,
vaste verbinding als: (de)
harde kern) moet je goed onderscheiden. Het devies van de
Académie française is: à l’immortalité [aan
de onsterfelijkheid]. ‘Comeshot’ mag je ook schrijven als
‘cumshot’ [opname zaadlozing in pornofilm].
Een commandiet participeert in een vennootschap en commandite [met
stille vennoten, die alleen geld inbrengen]. Is een commis de
cuisine [leerling-kok] een soort aide de
cuisine [hulpkok]? Ja,
dus. Bij miljardairs zou een clawback als afroming [zoals
belastingheffing] niet ongewenst zijn. Gescheiden zijn a mensa
et toro [separatio a toro et mensa, gescheiden
van tafel en bed] is lastig bij communio bonorum [gemeenschap
van goederen]. De kompel [mijnwerker,
ook: koempel] werd aangemaand met een compel [juridisch:
aanmaning]. Waarom simplificeren, als compliceren kan? Een
compliment à crochet is een soort boemerang [compliment
om er een terug te krijgen]. De compte-rendu [het
financieel verslag] is goedgekeurd. Een computer is een
bittenbak (ook; bytesbak?). Boven mijn
muziek stond ‘con grazia’ (bevallig – en
elders: ‘con moto’ – levendig –
en ‘con precisione’ – muziek met
nauwkeurige inachtneming van beweging, schakering en uitdrukking).
Sambuca is Italiaanse anijslikeur. Een dicteeër laat zich voorstaan
op zijn copia verborum [woordenschat, grote
woordenkennis]. Ik ben even naar de
Côté-de-Jardin [fictieve
vakantiebestemming: thuis].
Geen opmerkingen:
Een reactie posten