1983 Dictee woensdag 18-11-2020 (1) dictee Dictee van de dag (31)

Dictee – dictees [1983]

Oefendictee 826 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (31)

1. Ook dat moet je weten: kiesjeliesj is gefrituurd dun deeg in ruitvorm dat bij Poerim wordt gegeten (synoniem: hamansoren) en gremzelisj is bij joden een bepaald pesachgebak. Hij speelt goezla, die eensnarige viool. Wat staat er in artikel 8 van de Grondwet van het Koninkrijk der Nederlanden? Het groengevlekte vogeltje zat op de groen geverfde [altijd los] plank. De groupie [trekt met popgroep mee] mocht meeliften met de groepage [vracht van meerdere afzenders]. Ik mocht in grootmoes stoel zitten, een hele eer. Ik kreeg een boeketje guernseylelies. Toedeledokie [toedeloe, mis poes], daar kun je naar fluiten. De akoestiek is heel erg exquis [uitgelezen, voortreffelijk]. Wij beoefenen een Chinese qi-gongvariant [qi gong: adem en beweging centraal]. Een sint-bernardshond wordt ook wel sint-bernard genoemd. Een LETS'er (Local Exchange Trading System, Lokaal Economisch Transactie Systeem) maakt deel uit van een ruilnetwerk. Ze was chiquer dan chic(st) gekleed.

2. Hij had een tête-à-têteje met zijn maîtresse. Ze zijn met paard-en-kar gekomen. Het was toen nog geen eigen partij, die groep-Wilders. Niet alle goochelaars zijn googelaars. Naar verluidde, kregen we een (nieuw) college van B en W. De paarden moesten een loodzware steeplechase afleggen. Het is drie uur ante meridiem (a.m.). We bulderden van het lachen om zijn haarlemmerdijkies [ook haarlemmerdijkjes: drukte, grappen]. Naast Ben & Jerry's [niet in wdb.] vind ik die Häagen-Dazs [idem] ook erg verrukkelijk (ijs). Een haik is kleding, een kaïk een boot. Vreemd, in de hakkenbar stond een hakkebord (o.a. slechte piano). Het jongetje leed aan de hamburgerziekte, het hemolytisch uremisch syndroom. Dat hamansfeest is geen Poerim. De halvegare, die halvezool, werd op 1 april om een nieuwe halvezool gestuurd. Na het halloumi eten gingen we halsoverkop halmaën. Het was zoeken als naar een speltbrood in de hooiberg.

3. Tijdens de hagenpreek werd hij op de hagenbank gezet. Hadt ge niks beters kunnen doen dan hach noch wach zeggen, toen ik heg noch steg wist? Dit welkomthuis [geschenk bij thuiskomst] heb ik voor je meegebracht. Is er een vakbond voor gerants en chef-koks? Een trojka (driemanschap) neemt nu de zaken waar. Hij appelleerde aan een minuscuul voorvalletje tijdens de paasviering. Tot de Cito-toets behoort niet hoe je een reverence maakt. Hadden ze in de
doe-het-zelfzaak een complot gesmeed met betrekking tot het fierljeppen (polsstokverspringen)? Deze passage wordt all'unisono (op dezelfde toon) gezongen. Laten we van die bedorven hangop (melkgerecht) nu maar geen hang-up (kwestie waar iemand altijd direct negatief en emotioneel op reageert) maken. Nee joh, dat is geen notch- (sedan: vierdeurs personenwagen – ook: vierdeurspersonenwagen) maar een hatchback ((auto met) vijfde deur). Die hearsay (praatjes) moet je maar niet geloven. Kun je hardmaken dat je haar niet zal hardvallen? Je moet niet om de hete brij heen draaien.

4. Je kunt archaïsch over een heirbaan rijden. De namen van de vier Heemskinderen zijn niet zo moeilijk: Ritsaart, Writsaart, Adelaart en Reinout. Zij heeft zowel Heiloose als Goereese voorouders. Lijdt ze nog steeds aan hippopotomonstrosesquippedaliofobie (ziekelijke angst voor lange woorden)? Moest ik op die (vb.) zandige heide ook nog uitleggen wat een hendiadys is. Vorige week was er weer een alltime high (hoogste beurskoers aller tijden). Een stinkerdje [BE, ook wel met t] is een afrikaantje, een stinkertje een aangestoken, smeulende veter. Op de hoeveboterverpakking [n/s] stond een hoezenpoes, een echte snoezepoes. Na het afsluiten van de hoedna (bestand, wapenstilstand met een niet-islamitische vijand) gooide men hem zijn hoed na. Het ging er hoeks en kabeljauws aan toe, als in de Hoekse en Kabeljauwse Twisten [GB, VD: t]. Die Holland acht scoorde ooit een alltime high en wel op het holifeest. In dat gesticht zitten wel honderd-en-een [groot aantal] gekken. Dat is tenhemelschreiend.

5. In de hoax werd onterecht gewaarschuwd voor een virus met in de tekst 'hoatzin' (vogel Amazonegebied) en 'muezzin' (oproeper tot gebed gelovigen moskee). De Hominidae (mensachtigen) zijn hominide (hominoïde). Kijk, een plaatje van homines erecti: rechtopstaande en rechtop gaande mensen. Ze mag mee naar het zuidpoolgebied, Antarctica, de Zuidpool. Bij VD speel je rummikub (merk), GB laat je rummikuppen [denk ook aan het – anders! – kubbspel]. Dat
après-nous-le-déluge-idee (na ons de zondvloed) is nu toch wel achterhaald. Bij het Halt-bureau is er sprake van een verkorting van 'Het Alternatief'. De kornet speelde op zijn kornet (cornet-à-pistons, piston – en was dus kornettist). Daarna was het graaien in de cornet naar de bonbons. In de jesjiva (jesjieve, Talmoedhogeschool) leer je niks over Shiva (god hindoeïsme – naast Brahma en Visjnoe). Doe je dat nu alleen maar te eigen bate (GB, VD ook: ten)? De kippenpootjes werden in het depotje (en dépôt) geplaatst. Ik fondude vaak met mijn fonduestel op het talud (helling, glooiing).

6. Ik douch: ik ga onder de douche. Kinderliedje: salam aleikum (Arabisch: vrede zij met u! – antwoord: wa-aleikum as-salam), wij zijn de rasechte Turken. Ik wil beslist niet vipachtig, Big Brotherachtig (ook: b b) of WAO-achtig overkomen. Van ons uit gezien zijn dat Overrijnse dorpen. Het philosophicum (r.-k.) zit tussen kleinseminarie en de theologiestudie in. Wegkwijnen is een kwijnend bestaan leiden en aan spleen of weltschmerz (lichte depressie) ten onder gaan. Onder de maté (soort thee) riep de judoscheidsrechter 'mate' [ee] (stop de partij). De gewichtenijker reisde per eiker. De arafatsjaal is naar Yasser Arafat genoemd. Een pielenman moet oppassen dat hij zijn pieleman niet brandt. Met één houw hieuw hij de hauw middendoor. Dicht bij het grand café stonden enkele grand(s) hôtels. Het stikte er van de exocet- en katjoesjaraketten. Deze les gaat over het philibert- en polonceauspant. De sapucaianoot staat niet in de woordenboeken. De sapakara wel (SR: hagedis).

7. Zij zijn voordeur- en bedstededelers. Is hij nou dilettant in bhakti- of in hathayoga? Ik wil geen gewone kotelet, maar een côtelette suisse, en anders coquilles Saint-Jacques. Is het nu deventerkoek of Deventer koek? Beide. Kijk ook eens naar de Deventer latten (de latkoek). Leidt wishful thinking als vanzelf tot een selffulfilling prophecy? Waase Wolf (niet in wdb.) is een Belgisch biermerk. De Waasse kriel (niet in wdb.) is een zekere kip (en de Wase hoofdstad is Sint-Niklaas). De Gabonees [Gabonner] belandde in een van de gaazen [vgl. paaz]; daar worden veel gazen verbruikt. Bedoel je nu een gabardine regenjas of gewoon een gabardine(regen)jas? Liefst niet door elkaar halen: galangan = galengan = (in Indië) smal dijkje om een sawa-afdeling (vast bij een desa), galanga = laos, gemalen galangawortel, een galago is een halfaapje, een bushbaby en een galega (galigaan) een vlinderbloemig voedergewas.

8. Een big smile is een brede glimlach, een smiley [emoticon] kan zowel vreugde als verdriet uitdrukken. Een emoji is (ook) een emoticon, een frownie een emoticon met een somber gezichtje. Een gamel is een etensblik of soepketel; daaruit kun je eten in de gamelle (marine: gemeenschappelijke tafel van de scheepsofficieren). De gamin (straatjongen) en de gamine (straatmeisje) konden het goed vinden (met goedvinden van de ouders?). Ganesha is de hindoegod van de wijsheid, voorgesteld als een mensengestalte met een olifantskop. Ganja is marihuana. De ganzeriken (mannetjesganzen) vertrapten de ganzeriken (planten). Door gospel en rhythm-and-blues beïnvloede housemuziek heet ook wel garagehouse. De garam masala is (in de Indiase keuken) een kruidenmengsel op basis van kerriepoeder. Geef mij maar pad thai! Een garoeda is (hindoeïsme) een mythisch wezen (half mens, half adelaar) dat dient als rijdier voor de (hindoe)god Visjnoe. De garçon [vrijgezel, m.] en de garçonne [v.] hebben een garçonnière [vrijgezellenwoning].

9. De passiebloem is de Passiflora caerulea. Is de gas- en lichtrekening al betaald? Een gascogner (snoever) kikt op gasconnades (grootspraak). We moeten opa en oma nog gedag zeggen (goedendag zeggen, goedendagzeggen). Sommige Vlaamse bedrijven hebben buitenproportioneel veel ge(s)co's (gesubsidieerde contractuelen) in dienst. De gavotte is een muziekstuk en dans. Niemand wilde het gazonmaaien op zich nemen. Gastrectomie (verwijdering van de maag) gaat verder dan een maagverkleining. De GATT was de General Agreement on Tariffs and Trade. Die gaucho (nomadische veehoeder) was behoorlijk gauche (links). De gauge [gautsj, geetsj, g van goal] is een zekere standaardmaat (van weefsel). Een gaur is een rund, niet te verwarren met een giaur [gah-voer], Turkse scheldnaam voor alle niet-moslims. De geilaard kwam met de geijkte smoezen en maakte er een geintje van. Ge werdt gewaar: een geitouw loopt door een geiblok.

10. De grandguignoleske (luguber) opsnijder, die bramarbas (snoever, grootspreker – een brambras is een touw), sodemieterde de twee quasigrande(s)-dames met hun gigolo's in het zonneovergoten nymfaeum en ging ervandoor met de doorgewinterde nymphe du pavé (straathoer). Geirnde (gernde) is louter, zuiver. Hij kon voor de(n) [GB archaïsch, VD ook: de] dag komen met zijn geklofte (mooie kleren). Gekscherenderwijs kwalificeerde hij de gelaedeerde als 'dader'. De boeven gingen over tot geldsnoeien. Hij ging heen, maar heeft daarvoor veel geleên. Geleiergoed is gleiswerk (verglaasd aardewerk). Dat je dat sans gêne (zonder gêne) deed is gênant: je moet je generen. Misschien nog wel het beste: dat het gelidae mortis imago (een beeld van de kille dood, d.w.z. de slaap) hem ten deel valt … Geen gelul, gebak van Krul! Een gelule is een capsule. Een mêlee is gemêleerd. Dezen en genen excelleerden.