Dictee – dictees [1998]
Oefendictee 816 OUD, geheel herzien naar situatie 2020
Dictee van de dag (41)
1. Het Huis ten Bosch staat in het Haagse Bos. Met huil-tv worden vast smartlappen, tranentrekkers en tearjerkers bedoeld. De Huisorde van Oranje is in 1905 ingesteld. Mao Zedong was verantwoordelijk voor de hukou [hoe-kouw], een zeker sociaal systeem in China. Op de SEH wordt spoedeisende hulp verleend. Een hulpkok, een aide de cuisine, is verantwoordelijk voor de mise-en-place [geen mv. – alles gereedmaken] in de keuken. Een hulprib is een tierceron [schuinse rib in een stergewelf]. Wat is het e-mailadres van die hulpsinterklazen- en -pietenpool [helpers van de echte ...]? In het hulzebos [hulstbos] lagen nog hulzen van de Eerste Wereldoorlog. De hummus [(c)hoe-moes, geen mv.] wordt wel als tussendoorhapje gegeten. Valt er nog wat te huttemannen [seks hebben – familie Hutteman in Rotterdam beoefende het slijpersvak ...]? Wie wil er nog hüttenkäse? Tegen een bravo [huurmoordenaar – Italië, 17e eeuw] ga je toch niet 'bravo' roepen? De god van het huwelijk is Hymen. Moet uitgesproken ik het huwelijksbed rein houden?
2.
Hij is behoorlijk kritisch, maar ook
hypocritisch [hypocriet,
schijnheilig]. Het iaido [geen
mv., ie-jaai-doo]
is de Japanse schermkunst. Een i-ad is een interactieve reclamespot,
uitgezonden via een (digitaal)
tv-kanaal. Met ideeënarmoede ben je
ideeëloos. Een idee-fixe
[dwangvoorstelling] is meestal geen idée
reçue [algemeen aanvaard idee].
Op-en-top is identiek aan op end' op (ook:
op-en-duit).
Zijn er nog idisten [Ido, wereldtaal,
'verbeterd Esperanto'] in de zaal? Mijn opoe ging naar het
openluchtspel in Diever (Drenthe), mijn
beppe ging naar het iepenloftspul in Jorwerd (Friesland).
In Leeuwarden is er tijdens de zomer onder de iepen een iepenloftspul
dicht bij een loft(woning), waar
voortdurend spul [onenigheid, ruzie] is.
Vergelijk ietsisme [geloof in een metafysische
kracht] eens met niksisme [na het leven:
niks]. De Grote IJsbarrière is de loodrechte muur van ijs in
de Rosszee, het begin van de ijskap van
de Zuidpool. De ijzerhart [t,
lucht,
SR-boom] ontnam de (het)
ijzerhard [grond,
plant] alle zonlicht. Waar staat die IJzertoren
[Diksmuide, West-Vlaanderen, aan de
IJzer]? Bij een ik-bv zijn alle aandelen in handen van
de eigenaar-grootaandeelhouder. Wat is een ik-opatestament [van
opa direct naar kleinkind]? In die ik-roman [in
ik-vorm] hadden ze het soms over iksterns [visdiefje].
Mosterd na de maaltijd is zoiets als een Ilias post Homerum
[volstrekt overbodig].
3.
Een synoniem van ikz (integrale
kwaliteitszorg)
is TQM (total
quality
management).
Hadden we nu croquembouche (toren van soesjes)
of île flottante (zeker dessert)
besteld? Instant messaging
[direct op scherm indien online] wordt
afgekort tot IM. Implacabel
[k] is onverzoenbaar. Het klinkt
verheven, maar is banaal: de impotentia coeundi (is
het onvermogen tot het krijgen van een erectie). Dat lijkt me
een imprakticabel
plan. Imprudent [onvoorzichtig] zijn, en
dan nog impudent [onbeschaamd] ook? Zij
waren kompanen in Baccho et Venere [drinken en
mingenot]. Karel is in between jobs [werkloos,
eufemistisch]. Succes met je examen: in bocca al lupo (in
de bek van de wolf). Die beslissing van Napoleon Bonaparte was
in bonam partem (goed bedoeld).
Incarnatie en reïncarnatie, importeren en
re-importeren, toch?. Bij
het comptoneffect vindt incoherente verstrooiing [niet-samenhangend]
plaats. Indices (aanwijzingen,
vingerwijzingen, enk. indice,
indicie)
zijn geen indices (zoals daar is de
prijsindex,
mv. ook -en).
Dat Indo-Maleise indomeisje is heel mooi en houdt van indorock. Zo'n
touche-à-tout [bemoeial] dringt zich
overal in en drinkt zich vervolgens behoorlijk in.
4.
Een inductieklos is een ruhmkorffse(!)
klos. Aan dat bedrijf is indult (respijt)
verleend. Pas na elk dictee blijkt dat het een infans in utero
matris, een onvoldragen pennenvrucht, was. Infectief schelden is
smaden met ziekte-invectieven als klerelijer. Knap: hij leegde de
laars bier in einem Guss [in één keer].
Is het 'infectieus' of 'infectueus'? Beide:
tweede vorm niet gangbaar! De infideles [ongelovigen,
heidenen] moeten nodig bekeerd worden. In het inferno [de
hel] heersen infernale toestanden. Hij is geïnfluenceerd
[beïnvloed] door de rococoschilders.
Iemand met infofobie [angst voor info waar je
iets mee moet] moet zich niet bezighouden met infobesitas
[overvloed] op de infobahn [internet].
We zullen u de informatie-cd toesturen. Mag een SD-kaart
[SD-cart,
secure
digital
card]
ook? Hou je dat staande in foro conscientiae (voor
de rechtbank van het geweten)? Hij vindt dat infra
dig(nitatem) (beneden zijn waardigheid).
Hem wacht een
in-morastelling, hij is in gebreke [in
mora] gebleven. Die ingénu [bnw. –
naïef – GB/VD: geen verbogen vorm!]
ingénue [znw. – naïef meisje in toneelstuk]
draagt een ingénuekapsel [pijpenkrullen,
scheiding in het midden]. Die gedachte heeft de Boze [de
duivel] hem ingegeven.
5.
Wie zijn er ingezetene(n) van het Rijk?
Een ingot [uh]
is een baar (bijvoorbeeld: goud). Er
wordt wat afgeleden in hac lacrymarum valle,
in dit – aardse – tranendal. In de naam van Jezus, in
nomine Iesu,
I.N.I. De iniquiteit [onbillijkheid]
werd ongedaan gemaakt. Hier is een
CO2-injectie
noodzakelijk. Dit wordt in octodecimo [18 bladen = 36 pagina's per vel – 18o,
18mo]
gedrukt. Het barstte er van de BN'ers
(bekende
Nederlanders) en BV's
(bekende
Vlamingen).
Leg eens uit wat de vergelijkbare begrippen ki
[kunstmatige
inseminatie],
k.i.d.
[donorinseminatie]
en kie
[sperma van de eigen
partner] inhouden. Begrijp ik het goed: één inseparabel [mv.
twee inseparabels] of twee inséparables [dan
alleen mv.! – agapornissen, parket, papegaai, Brazilië]
onafscheidelijk van elkaar]? In silvam ligna ferre: water naar
de zee dragen (letterlijk: hout naar het bos
dragen). In sudore vultus tui, in het zweet uws aanschijns,
zult ge uw brood verdienen. Australisch Insulinde is de Papoease
eilandengroep. Het insz-nummer in BE:
identificatienummer
sociale zekerheid.
6.
De intangible is de immateriële waarde, bijvoorbeeld de waarde van
een merknaam. Met een hoog IQ
(intelligentiequotiënt)
en wat AI (artificial
intelligence
– kunstmatige intelligentie) kom je algauw tot een
verantwoord ID (intelligent
design).
Het begrip 'intelligence du coeur' [uit het
hart voortkomend begrip] en de uitdrukking 'intellegenti
pauca' [een goed verstaander heeft maar een
half woord nodig] intrigeren me. Hij had de intentie
[bedoeling] de intensie [begripsinhoud
van een term] van dit begrip te expliqueren (expliceren).
Hou op met die interessantdoenerij. Heb je mijn interlockje
[ondergoed] gezien? Inter pocula (onder
het drinken van een glaasje) zullen we het wel
eens worden. Inter nos gezegd en gezwegen: ik twijfel altijd
weer over de schrijfwijze van 'transoceanisch' en 'interoceanisch'
(ook: (mid)oceanisch – de oceaan – Oceanisch betreft Oceanië).
Intituleren is van een intitulé [opschrift,
van wetten, etc.] voorzien. Een introïtus [inleiding]
is wel iets anders dan een introitus vaginae
[schede-ingang]. Spreek uit: 'invalsas' [as].
Waar ging de Investituurstrijd [tussen
keizerlijk en pauselijk gezag, 1073-1122] over? Wat bedoel je
met
cis-transisomerie (= stereo-isomerie)?
Wie het weet, mag het zeggen … (te moeilijk
...) Daar heb je weer zo'n it-girl [ze
heeft 'het' --- > veel media-aandacht]. Eindelijk kon hij
naar zijn ithaca [vaderland]
terugkeren. Zijn cum-laudepromotie ging viral [viraal
– cum laude]. Er zijn tien chaise(s)
longues besteld door de twee chef-koks.
Schrijf je 'cedille' nu met of zonder cedille? Zonder,
dus.
7. Bij ivf-et [in-vitrofertilisatie] vindt ook nog een embryotransfer plaats. Het was een beetje flauw, dat essaytje over dat butterfly'tje. Kijk, een trein met dubbele tractie [het voorttrekken]. Hij ging terug naar het à-proposonderwerp [wat te binnen schoot – à propos]. Zijn arabeskenproductie vond zijns gelijke niet. Zullen we een Bacardi [Heineken, Amstel, merknaam, zie ook: baco] drinken? Of heb je liever een bacootje voordat we met onze bahcootjes [soort Engelse sleutel] aan de slag gaan? Heb je een beeltenis [beeldenaar = op munt], een konterfeitsel van hem? In een Belgenmop mag je wel wat belgicismen [zoals sacoche – sac à main – voor handtas] gebruiken. Die bête [domme] bèta houdt van feta [kaas], die alfa niet. In dat cabaret werden de moppen je als het ware op een kabaret [dienblad] aangeboden. Chef-stafs zijn chefs van staven (bij GB ook nog: chefs-staf – en GB/VD ook nog: stafchefs). Een copywriter [tekstschrijver advertenties, etc.], krijgt die het copyright? De censors [onderzoeken kuisheid van boeken] bereikten in eerste instantie geen consensus [overeenstemming]. Wat is een cum-suisaanduiding [c.s. = met de zijnen – cum suis].
8.
Als aandenken bracht hij een didgeridootje [blaasinstrument
Aboriginals] mee. Het toppunt: aan dovemans deur voor
dovemansoren spreken. Mooi stel die twee: doorsnee-Vlaming en
volbloed Nederlander. Zij verkopen diverse variëteiten
hoofdeau-de-cologne. Willen alle dames en heren dame(s)
blanches [vanille-ijs
met chocola – GB, VD]?
Elke EHBO'er moet een
EHBO-diploma
hebben [eerste
hulp bij
ongelukken].
In haar jurk zat een entre-deuxtje [tussenzetsel]
en ze smikkelde van haar entrecoteje [lapje
vlees]. In Eurazië kun je genieten van Euraziatische
vergezichten. Wat die flapuit al niet op de flip-over (flap-over)
durfde te schrijven: dat wil je niet weten! Daar gebruik je nu pâte
de verre [gebakken glaspoeder] voor.
Iemand goedendag zeggen wordt in werkwoordsvorm goedendagzeggen. Wat
kom je tegen in huis, tuin en keuken? Juist:
huis-tuin-en-keukenartikelen. Je ziet dat ongedierte in steeds
groteren getale. We hebben gejeu-de-bould [jeu-de-boulen]
op de jeu-de-boulesbaan (we speelden jeu
de boules).
9. Op de keper en vanuit de keeper beschouwd, was die goal niet nodig. Pas op voor dat 'convoi exceptionnel' [uitzonderlijk vervoer]. Wat hebben côtelettes suisses [+], wat koteletten niet hebben? Antwoord: ham en kaas! Wat, een Indochinees die Indo-Germaans spreekt? Zó'n indo? Leg nu eens haarfijn uit, het verschil tussen extreemlinks en links-extremistisch. Het przewalskipaard en de lipizzaner kwamen weer eens voorbij. Pas op voor die maffioze maffiosi. De judoscheidsrechter riep 'mate' [ee] en dorstte al naar de maté [groene thee, paraguaythee] die in de pauze geserveerd wordt. Ook een ménage à trois [samenleving 3 personen] moet er een menage [huishouding] op na (T.adv.: opna) houden. Hij baalde er ontiegelijk van, onverrichter zake terug te keren: hij verwenste Onze-Lieve-Heer daarvoor. Je zou er het je-ne-sais-quoi, het ik-weet-niet-wat van krijgen. Hij had een heel mooi [het-woord] jeu de mots [de woordspeling – mv. jeux] en vertoonde een magistraal [het-woord] jeu de théâtre [toneeltruc – mv. jeux]. Vergelijkbaar: jeu(x) de prince [spel van een vorst] en jeu(x) d’esprit [daarbij is scherpzinnigheid nodig].
10. Welke beesten hebben een snavellel? Een peper-en-zoutstel bestaat uit een peper- en zoutvat. Mooi, dat poëma over die poema. Hé poppelepee, een mooie popelpee [pop-lp]! Kun je wat pre's voor deze aanpak aangeven? Wees op je qui-vive [hoede] bij het quizzen [ook: kwissen].
Geen opmerkingen:
Een reactie posten