1971 Dictee maandag 09-11-2020 (1) dictee Dictee van de dag (22) √

Dictee – dictees [1971]

Oefendictee 835 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (20)

1. Een sicav (société d'investissement à capital variable) is een
BE-beleggingsmaatschappij. Shoyu is dunne sojasaus uit Japan. Ze probeerden een simulacre (schijnbeeld, schijnvertoning) van hem neer te zetten. Ik wil mijn handen liever vrijhouden. Dat geheime vakje kan vast open. Die politicus canvast [bij willekeurige kiezers aanbellen] open en bloot. Wat authentiek is, kan geauthenticeerd worden. Met de linkerhand is sinistra, afkorting s. of sin., met de rechterhand is destra (afko: d.), in het Frans main droite (d., antoniem: main gauche, g.). De mainport (luchthaven) werd bij wijze van coup de main (overrompeling) ingenomen. Hij is erg sinofoob (bang voor alles met China). Op Sint-Steven (tweede kerstdag) eet Steven graag een steven (kerstbrood). In het Sint-Jansevangelie zal het sint-jansschot [nieuwe loten eind juni] toch wel niet genoemd worden? Die vrouw droeg als jakje een sjek [loshangend vrouwenjasje]. Hij kon met opgeheven hoofd, salvo jure et honore (s.j. et h.), vertrekken. Hij had sjalotjes (langwerpige uitjes) in zijn sjakootje (militair hoofddeksel – afgeknotte kegel – met klep) gedaan. Een sjappietouwer is een baliekluiver (leegloper).

2. Sjarriewarrie is havenarbeidersgereedschap. Er is maar één echte Zwarte Piet, die andere zwarte pieten lopen er voor Piet Snot bij. Ja, maar bedoel je de thermometer van Celsius, Fahrenheit, Réaumur of de sixthermometer (ook wel maximum-minimumthermometer genoemd)? Een rauwariër eet alleen raw food. Op sabbat komt die sjikse (dienstmeisje) altijd. Op die dodelijke sjlemazzel (pech) volgde de sjivve (rouwperiode). Een s(j)ikkere (beschonken) siksiyuru (zingende cicade), kom nou … Hij dreigde van het padje te raken, maar slaagde erin zijn paadje schoon te vegen. Daar (in Tonga) kun je met pa'anga's [TOP] betalen. Pace tua (met uw permissie – of ook zonder!) persisteer [volharden] ik hierin. Churchill, pace tanti nominis (ook: viri) (met alle eerbied). Hij is zo lomp als een pachyderme (dikhuidige) olifant. Wat is het verschil tussen een packet- [versturen digitale berichten met bakkie, pc, modem] en een pocketradio [in zakformaat]? Ze zijn onder pacta dotalia (huwelijkse voorwaarden) getrouwd. Komen alle paddy's uit Ierland? Ja.

3. Paeans zijn overwinningsliederen. Een pager [pee-dzjuhr] (pieper) kan piepen. Hij is een luis in de pels, een pain in the ass. Het is weer pais [vaste uitdr., anders ook peis] en vree tussen die twee. Zullen we nog een paitje (bitter, jenever) pakken? Pakfong is nieuwzilver. De vorst werd gepalankijnd (per palankijn – draagstoel – vervoeren). Een paleobotanicus is een fossieleplantenkenner. Dat wist je toch wel: palladiaans is à la Palladio (bouwkundige stijl). Het PAL-plussyteem (Phased Alternating Line plus, standaard voor breedbeeldtelevisie) is heel geraffineerd (de suiker ook). Dat bekt toch niet, zo'n pancake (cosmetisch middel – pannenkoek, laag op gezicht)? Mocht je van de panghoeloe (directeur moskee) die pangolin (schubdier) wel verorberen? Een panopticum is een wassenbeeldenmuseumpje. Tijl Uilenspiegel was een panurgisch (schelms, doortrapt) persoon (en Lamme Goedzak was zijn vriend). Een papalist (paus als hoogste gezag) is de tegenhanger van een conciliarist (concilie staat boven de paus). Bijna niet uit elkaar te houden: papier collé (collage) en
papier-maché (pap). Die libellensoort werd par accident (bij toeval) ontdekt, net als dat kunstmatige chemische element. Bij de paraclub wordt veel parachutegesprongen.

4. De parafencultuur (bureaucratie) is er een van de burosaurussen. Hij had z'n mooiste parade-uniform aangetrokken. Met roesmiddelen is een paradise-by-the-dashboardlight slechts een passager (voorbijgaand), transitorisch, (idem) paradis artificiel (onecht paradijs, door roes). Een paralyser is een stroomstok (enige, ook geen treffers op '*yzer'). Ook: appetizer, atomizer [verstuiver], digitizer [randapparaat, digitaliseert een analoog signaal], equalizer [regelbare voorversterker], organizer [agendaprogramma], plasticizer [weekmaker], professional organizer [inrichten woon-werkruimte, etc.], synthesizer [klanken wijzigen en combineren], sanitizer (zeep of gel), tranquillizer [kalmerend middel] en womanizer [rokkenjager]. Met '*iser': sadder-and-wiser (ook: but), franchiser, economiser en merchandiser. Een paramour is een minnaar (ook: minnares). Je zult die paralogie (dwaling, denkstoornis) moeten toegeven. De sterren paraisseren (verschijnen), eerst een voor een, dan fonkelen er duizenden, en telt ze geen. Gelieve niet te panikeren. Pannegies is oorspronkelijk een Veluws stoofgerecht met lamsvlees. Bij een pantocratie (alleenheerschappij) zit iedereen onder de pantoffel.

5. Hallali (kreet jagers), raak geschoten met een raakschot! De avond waarop ze groot slem behaalden, ontaardde in een ware slemppartij. Heeft de Belgische regering spijt van de snel-Belgwet? Met wat stuff [hasj] wordt een snuffmovie [film met afschrikwekkende beelden] al gauw een ware tearjerker [tranentrekker]. Deze snelwerkende medicijnen leiden tot snel veranderend gedrag. Zo'n slecht geschilderd doek over een sledetocht met een flinke gesleede [ww. sleeën, ook: geslede, dan ww. sleden] afstand raakt natuurlijk in zo'n slechtlopende galerie slecht verkocht. Voor het slapengaan moet je liever geen slashermovie kijken waarin ze slaags raken. De kinderen hadden smoddenlapjes [slab] om met een smoddekop [schaap] erop. Na het debacle kreeg hij smartengeld en een smartelijk smakkerdje van de buuf. Hij is sociaalkritisch en bevlogen.

6. Een parathormoon is een parathyreoïd hormoon (PTH, vanuit de bijschildklier). Paratroepers komen vaak onverwacht uit de lucht vallen. De twee presidentskandidaten vormden een par bene comparatum (tweetal dat aan elkaar gewaagd is). Parboiled (snelkokend van rijst) en hard-boiled (keihard, ongevoelig): meer van die vormen zijn er niet. De Parcen zijn de drie schikgodinnen Clotho, Lachesis en Atropos. Hij wilde parfait-amour (rode likeur), zij parfait au café (koffie-ijs). Het Parisch marmer komt van Paros (en dus niet uit Parijs). Een parishkerk [parochie!] staat noch in VD, noch in Parijs. Parmezaanse kaas of parmezaan wordt ook wel parmigiano [dzj] genoemd. Deze tekst is geparset door te parseren (= parsen, teksten analyseren, ontleden). Die parttimedominee (ook: parttime dominee) heeft een parti-pris (vooringenomenheid) tegen paganisten (heiden, niet-christen). Een zeker Indisch gebouw wordt pasanggrahan [tijdelijk verblijf ambtenaren en particulieren] genoemd. De pashmina [sjaal, stof ervan] komt van de wol van de kasjmiergeit. Passacaglia [kahl-jaa] heet in de ene betekenis ook passacaille (muziekstuk), in de andere ook chaconne (dans).

7. Dat slecht zien is passager [zjee] (voorbijgaand). Bij het schermen zie je soms een hele passeserie (n/s, uitval, sprong naar de tegenpartij). Over de autoweg liep een passerelle [geen 'luh' uitspreken] (smalle loopbrug voor voetgangers). Wat hebben een passe-vite [zeef] en de passe-temps [tijdverdrijf], wat een passevolant (vult tijdelijk de troep aan) niet heeft? Antwoord: het streepje ... Het diaconicum en de prothesis, de kleine vierkante of halfronde ruimten aan weerszijden van de altaarnis van een vroegchristelijke of Byzantijnse kerk, soms met een verdieping, vormen de pastophoria. Deze heiden is past praying for (verloren, niet meer te redden). Uniformen hebben vaak een pattentoevoeging. Deze patch [fouten verbeteren] heeft een bekende programmabug [fout, oorspronkelijk: insect – in de hardware!] verholpen. Een patiencer patiencet. Wie kent het pottenbakkerspatois [jargon, vaktaal]? Je bent een patjakker [smeerlap] van een patjepeeër [parvenu, proleet]. Zo'n vadermoordenaar (hoog uitstekende punten van ouderwetse herenhalsboorden) pleegt echt geen patricide (vadermoord). Lekker, zo'n pauillacje [medocwijn]. Een blinde vink is een paupiëtte ['tuh' uitspreken]. Hij hangt het pausje uit (wil de baas spelen). De pax Dei is de godsvrede.

8. Hij hangt het [afko] p.-c.-gedachtegoed aan. Hij lijkt nobel, maar doet het louter pecuniae causa (om het geld). Bij een pede poena claudo (straf die laat op de misdaad volgt) krijg je vaak strafvermindering. Jullie slapen in de mansardekamer [op zolder]. Voor mij zo'n dessertje met marsala (dessertwijn) graag! In zo'n krachtenveld kom je algauw krachteloos over. Je zult wel de pee (p) inhebben, dat die kruiden zo pedis [puh-dihs] (heet) zijn. Een peeling [pie] [huid afschrapen] wordt ook scrub genoemd. Ik houd het maar bij mijn peergroup [pier] (makkers). Ik moest aan Pegasus (het Grote Paard) denken, toen ik mijn Pegasus besteeg [ben gaan dichten]. Peigere (bedorven) vis kun je niet eten, gepeigerde (doodgegane) schapen wel. Wist je, dat Pehlevi (taal Middelperzische zoroastrische lit(t)eratuur) ook wel Pahlavi genoemd wordt? 'Deerne' is een pejoratief voor 'meisje'. In Peking, vindplaats van de pekingmens, zie je veel Pekinezen lopen met een pekinees [hond]. 'Bentisch', is een synoniem van 'pelagisch' (op de zeebodem levend). Wat zijn pegasessen voor gymtoestellen (afgeleid van het toestel 'paard')?

9. Kun je pêle-mêle (overhoop, door elkaar) vergelijken met tex-mex (cultuur)? Haar pelerientje (ook: pelerinetje, kraagmanteltje) is kletsnat. In een pelleterie (bontzaak) kun je pelterij [bontwerk] kopen. Ik heb weleens pencee [gebak] gehad met een pensee [viooltje] erop. Mijn pen(nen)vrienden zitten bij de PEN-club [International Association of Poets, Playwrights, Essayists, Editors and Novelists], mijn visvrienden bij de VARA [Vereniging van Arbeiders-radioamateurs, thans: BNNVARA]. Hij zweert bij penny dreadfuls (stuiverromans). Ze kan niet met geld omgaan en is penny wise, pound foolish (zuinig in kleine en verkwistend in grote zaken, op een verkeerde manier). De
Pepsi-Colafles was gauw leeg. Het kan verkeren in VD, dat naast peperoni (onrijpe Spaanse peper) nu ook pepperoni (pikante salami) kent. Zeg het nu eens sans ambages [zonder omwegen]. Ik wil graag per cassa (contant) betalen. Per consequentiam is gewoon bijgevolg. Bij vogelgriep kan een cytokinestorm [overreactie immuunsysteem, vochtophopingen] optreden. Hij lijdt niet aan kapperseczeem, maar aan het fragiele-X-syndroom [afwijking X-chromosoom]. Is er verband tussen trojka [rijtuig, driemanschap] en perestrojka [hervormingspolitiek SU = Sovjet-Unie]? Vast niet! Pericarditis is ontsteking van het hartzakje. In deze perikoop [fragment H. Schrift] komt het woord 'periscoop' [kijkbuis onderzeeër] niet voor. Een peremptoire [too-ruh] termijn kan niet verlengd worden.

10. De uitdrukking 'perinde ac si cadaver' verwijst naar kadaverdiscipline. Met timesharing wordt gewoon periode-eigendom bedoeld. Een peristyle of peristilium is een zuilengang. Wat houdt de perkenwet, de tweede wet van Kepler, in? Hij leidt thans Soemerische opgravingen. Waar heb je die sodaoplossing voor nodig? Standje 69: soixante-neuf. Mijn bank is solider dan soliedst. Mooi sonetto (dichtvorm)!