Dictee – dictees [1961]
Oefendictee 842 OUD, geheel herzien naar situatie 2020
Dictee van de dag (15)
1.
Het was niet nogal wiedes dat ze die weed (wiet)
wegwiedden als ware het wied [onkruid].
Van een whisky-, cognac- en punchgrog wordt je gezelschap zo groggy
als een dronkenman of dronkenlap.
Een wildwestfilm speelt zich in het Wilde Westen [van
de VS, US] af. De wolkenkrabber
stak scherp af tegen het wolkeloze
zwerk. De deur stond wijd open, zeer wijd open, zeg maar: wagenwijd
open. Je moet die wagenwijd openstaande ramen maar sluiten. Wordt
vervolgd, naar verluidt. Die twee hebben een woprelatie
[letterwoord]: wippen,
ontbijten, pleite.
Met de middle of the road wordt
middle-of-the-roadmuziek
bedoeld. De benadering van die politicus is middle-of-the-road
[bijw., eenvoudig, gewoon]. Zo'n
mysteryguest is best sneaky (geheimzinnig).
Met (de) afro wordt het afrokapsel
bedoeld. Hij is Afro-Surinamer.
2. Hij heeft een beeldschone afrodite [beeldschone vrouw] aan de haak geslagen. Hij heeft gescratcht [grammofoonplaat snel en ritmisch onder de naald door bewegen], gebeatjuggeld [= dansen daarop]. Het Divali is het lichtjesfeest, het chanoekafeest is het Lichtfeest. De piesemopsantee [toilet] komt van 'puis-je m'absenter?' Als je de beste kamer in een hotel krijgt, is dat niet de bestekamer (toilet). Ik las een waarlijk houellebecqiaans (Houellebecq, pseudoniem van Marcel Thomas) [geen h uitspreken – niet in wdb.] meesterwerk. Hij is een Martinikaanse martinidrinker uit Martinique. Bij studenten zijn adjes [ad fundum] heel gewoon, doodgewoon [ww.: atten]. Dat briefje, weet je wat erop staat? De aardappelen zullen al wel opstaan. Sommige kledingstukken moeten echt bloezen. Zie je die middeleeuwse wüstung [verlaten nederzetting, contouren nog herkenbaar] daar in het landschap? Het spookt bij hem op de vliering (hij is niet goed snik) (toegang krijg je via de vlizotrap).
3. Het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering wordt afgekort tot WvBR of Rv. Het writer's blocksyndroom (uitz.!) ken je toch wel? Zijn wreedaardig optreden was wrevel wekkend. Laat het bijzaathout tekenen van verval zien? Het WWF is het World Wide Fund for Nature (ook: WNF = Wereldnatuurfonds). Een rastaquouère, een vreemde snoeshaan, zou die aan xenomanie (blinde ingenomenheid met al wat vreemd – buitenlands – is) moeten lijden? Wat is er nou zo bijzonder aan een whitworthschroefdraad, een WW-draad? Niet te verwarren met een Y-draad [gaffelvormig opgehangen arbeidsdraad – elektrische contactdraad, rijdraad]! Jij yelt ook nooit een yell, hè? Een speciale golfterm is yips (makkelijk te maken punt missen door zenuwen). Kun je van yam jam maken? Ach, waarom niet? Wat hoor ik daar? Yankee Doodle [begin Amerikaans volkslied]! Ik ken die zagenzetter alleen als zageman [zeur]. Op kinderfeestjes zie je heel vaak het zakdoekje leggen en het boompje verwisselen als spelen.
4. De meest verraderlijke dicteewoorden, het is al eerder gezegd, zijn die, welke je anders uitspreekt, dan je ze schrijft. Daarbij behoren golauyoek (Chinees gerecht van gefrituurde beignets met varkensvlees en een zoetzure saus) [goe-loo-joek], giaur (Turkse scheldnaam voor alle niet-moslims) [gah-voer], chaebol (Zuid-Koreaans industrieel conglomeraat) [dzjèh-buhl], abscisinezuur (plantenhormoon met groeiremmende werking) [ahp-sie-zie-nuh-zuur] en shinto ryu (Japanse vechtkunst met stokken en wapens) [sjihn-too-rie-joe]. De jandoedel speelde 'Yankee Doodle' [volkslied VS] op zijn doedelzak. Je moet tekst wel met de juiste interpunctie interpungeren. "Denique coelum" [ee], riepen de kruisvaarders: eindelijk de hemel, wij zullen die verwerven.
5.
De zazou (modern, excentriek jong mens)
bewonderde de zeboe (bultrund). De man
met de baard als een Zwitser (Helvetiër)
was zo zat als een zwitser
(huursoldaat). De meeste [cijfers,
verder letters]
60-plussers hebben een [idem]
60 pluskaart. Ik geef je een [cijfer, verder
letters] 7 plusje voor deze scriptie. Doorsneegraven wisten
niets af van grafen [wiskunde]. Mijn
ouders' huis staat in Rhoon. Rozijnen- en cocakauwers kunnen we
missen als kiespijn. Een zeiklijster lijdt aan bangschijterij en dat
leidt tot bangerikengedrag. Kunnen
kauwen ook zoetekauw zijn? De afkorting Zm
staat voor zettameter
[10^+21], zm
voor zeptometer [10^-21].
Hij ziedt van woede, als hij het ziet gebeuren. Zo-even dacht hij: in
een zoutwaterbekken zit geen zoet water.
6. Zo'n sparringpartner is klasse! Hij heeft een spartaanse [streng, sober en hard] opvoeding genoten. Wanneer gaan we weer spearfishen [ie, ih] (met speer)? Spijen is spuwen (spijers zijn gedijers) en speieren is schitteren. Dat speiten (spuiten) zal je nog spijten. Ik wil dat weleens terug horen. Het vermogen van Jan is een [cijfers] 80-voud van wat Piet bezit. Deze doorsnee-Belg is belgziek [lichtgeraakt, opvliegend]. Ze stak een speld in het speltbrood. Een spencer is een slip-over met V-hals. Zit in dit parfumerieartikel spermacetiolie? Spem mentitae segetes: gewassen die niet aan de verwachting hebben voldaan en spemque metumque inter dubii: zwevend tussen hoop en vrees. Hij zou zijn mond wijd open sperren (ook: opensperren). Spiccato is op de viool spelen met springende stok.
7. Hij zou veel spie (geld) hebben. Een spijkboom (boom, of beter plant?) brengt nardus (plant en geurstof) voort. Een openruglijder heeft spina bifida. Een beetje atleet loopt op spikes. Een spiritijn is een pater van de Congregatie van de Heilige Geest (Spiritus Sanctus). Het leidde ertoe dat zij aan spleen [ie] (weltschmerz, taedium vitae, depressie) lijdt. Een split-up lijkt het beste voor deze aandelen. Hij was heel vroeger spo-docent (sociaalpedagogisch onderwijs – initiaalwoord). Een spoof is een zekere parodie, een spoom een zekere sorbet. Geef een voorbeeld van een spoonerisme (niet die verkrachte eenden graag!). De SS-20 is een Russische middellangeafstandsraket. Wil je dat echt in een dictee op laten schrijven, de naamgever van het psychologische begrip 'flow': de Amerikaanse hoogleraar psychologie Mihály Csikszentmihályi (of: Piet de Ruiter: toch niet te controleren!)?
8.
Mag ik die sijpe [sappig] peer? Wat moet
ik nu schrijven:
stadhouder-koning en koning-stadhouder (een;
GB, kennelijk algemeen) of Koning-Stadhouder (de;
specifiek, VD – betiteling van Prins Willem III van Oranje, die van
1689-1702 behalve stadhouder van Holland, ook koning van Engeland
was)? Volgens GB loop je stafylokokken op, volgens VD ook
wel stafylococci. Dat was een
sta-in-de-weg voor een
staakt-het-vuren. Weet je het nu:
stalactiet en stalagmiet (g = grond)?
Een stampede [stèhm-piet] is een
stormloop of juist een vlucht (van dieren).
Zo'n reptiel heeft een squameus (schubachtig)
uiterlijk. Bezat Stanley [de
ontdekkingsreiziger] al zo'n stanleymes? De State of the Union
is een soort presidentiële troonrede (VS).
Is er verschil tussen de status quo en de status quaestionis (stand
van zaken, stavaza)? Van stearine maakt men kaarsen. De paus
is de stedehouder Gods op aarde.
Duurloopatleten lassen soms een versnellende steigerung [hoger
tempo] in.
9. Welke ziekte is naar Stendhal [ah] genoemd (toeristenziekte)? Na de STER-spot [Stichting Etherreclame] gaan we sterrenkijken. Een stichomythie is een zekere passage in een drama (en stichometrie het meten van verzen; en stechiometrie of stoichiometrie een chemisch begrip). Steun zoeken en dan steun vinden bij iemand die geen kik geeft: dat geeft een kick! Die veteraan is still going strong (nog steeds krachtig, in volle fleur). Zo'n stoepier [pjee] wordt rijkelijk beloond. Die spijkerbroek is stonewashed. Een stowaway is een verstekeling. De straddle (rolsprong) werd met een strad (Stradivarius) begeleid. De krullenkop moest gestraight [ontkroesd] worden. De inbraken vinden volgens een vast stramien plaats. Als stratagème [krijgslist] had hij een blondine met strapless [zonder schouderbandjes] jurk gestuurd. Hij zat met een stretch [bnw.] broek (ook: stretchbroek – znw.) in de stretched [bnw.] limo. Strijk-en-zet was het zo: moeder aan het strijken en vader en zoon aan het dammen. Ik wil stroganoffsaus, niks anders!
10.
Dat meisje heeft een grote studie-ijver. Hij is overleden aan het
eten van strychnine [zeer giftig, uit
braaknoot]. Geef mij maar zo'n lekkere apfelstrudel. Ze
spreidde veel suaviteit (lieflijkheid,
bevalligheid) tentoon. Voor een puber komt ooit de
sturm-und-drangperiode [vgl. Sturm und
Drang(periode)
– lit(t)erair,
eind 18e
eeuw, Duitsland]. 'Sub specie' is onder de gedaante van, een
subspecies is een ondersoort. Een bloeduitstorting [sugillatie,
hematoom, ecchymose (èh-kie-moo-zuh)]
is een subcutane [onderhuidse] bloeding.
Het slachtoffer werd gesuffoqueerd (verstikt).
De super-pg [procureur-generaal]
won de super-G [super-giant, skiwedstrijd].
De surah [oe]
(weefsel) omvatte de suramin (zeer
giftig geneesmiddel tegen slaapziekte). En een soera is een
Koranhoofdstuk. Een syzygie is een samenstand en een sweeper is een
libero [voetbal: vrije verdediger]. Het
'süsser Pöbel' is het lief gepeupel.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten