Dictee – dictees [1987]
Oefendictee 824 OUD, geheel herzien naar situatie 2020
Dictee van de dag (33)
1.
Die eva – evangelische jongere – neemt even een
e-vakantie
(onderbreking
in het gebruik van sociaalnetwerksites).
100 mailtjes sturen en dan zeggen 'excusez du peu' (met
excuses voor de geringheid)?
Wat houdt de brezjnevdoctrine in (communistische
landen steunen elkaar)? Hij
teerde weg in agamie [ongehuwd
samenwonen], omdat zijn
vriendin ooit geen agami (trompetvogel)
wou [rare
zin]. Hij werd geshockt,
daardoor was zij gechoqueerd (geshockeerd),
haar zus geschokt en opa vond het shocking. Een christen-sociaal
hangt het christensocialisme aan en is vast christelijk-sociaal. Een
coquette (kokette)
[behaagziek
meisje, vrouw] is koket
(behaagziek).
Mijn
ditjes-en-datjesstukjes (van:
ditjes en datjes!) zijn
inmiddels beroemd. Het markizaat
wordt bestuurd door de markiezin
[marquise].
Een safe conduct (vrijgeleide)
is een sauf-conduit [idem].
Met moeite kon de status quo behouden worden. Die falderappesen (mv.:
GB - gespuis) zijn van laag
allooi. Die Guineese houdt Guinese (GB
ook: Guineese) biggetjes. Wil
je even naar de doe-het-zelfzaak gaan? Nee hoor, doe het zelf
maar! In een eau-de-cologneflesje zit eaux
de colognes [of]. De meiwijn wordt
bereid uit onzelievevrouwebedstro.
2.
Die hebben bij V&D een shop-in-shop. In een e-mailbericht
betekent fyi
'for
your
information'.
Een raquette
[uh
uitspreken] is een
sneeuwschoen. De sjekkies zaten in haar sjek (loshangend
vrouwenjakje). Ze dronken
eerst één sauternes
en daarna nog enkele sauternes (fruitige
wijn Gironde). Een sheltie
[herdershond]
komt van de Shetlandeilanden. Zij komt uit Dar es Salaam. Hoeveel
Open
Vld-politica's ken jij? Zij zullen de galluppoll hanteren. Een
kelvingolf (rond
de evenaar) is geen
rossbygolf (verder
weg). Het symbool voor de
kelvin is K. Een messalina (vrouw
met een onverzadigbare geslachtsdrift)
heeft zelden een (messaline)jurk
[van zekere
stof] aan, dunkt me. Zou een
pekan (vismarter)
pecannoten lusten? Weleens een pongo (gorilla)
met een poncho (regencape)
gezien? De angélique (engelwortel)
ziet er angeliek (engelachtig)
uit en heeft niets te maken met de (vox)
angelica (orgelregister:
engelenstem). Als iets goed
reüsseert (slaagt),
betekent dat réussite (succes).
Ken je het stèrebegrip (wisse,
m3)?
Wat houdt dat dan in? Zoek eens op, wat 'tethering' [tèh-duh-ring]
is: heeft te maken met verbinden van apparaten met internet.
3.
Een bremze is een warmbloedzuiger. Wist je dat 'catechu'
[kah-tèh-tsjoe]
hetzelfde is als cachou, een zeker looistofhoudend extract? Wist je
dat cachou ook betrekking heeft op het hout van de acajouboom, ook
wel kasjoeboom genoemd, die de cashewnoten levert? Christene zielen
(VD ook:
christenzielen), wat een
gedoe! Cremortart of cremor tartari is overwijnsteenzure potas. Vind
je in het deuterocanonieke Bijbelboek Wijsheid
van Jezus Sirach (afgekort:
Sir.) ook de spreuken van
Jezus Sirach? Vast
wel. Een oenochoë
[oi-noo-koo-wee]
is een buikige wijnkan [mv.
oenochoai]. Het CJD
(de
Creuzfeldt-Jakob
disease
vgl. BSE
– boviene
spongiforme
encefalopathie,
gekkekoeienziekte) is het
creutzfeldt-jakobsyndroom(!),
je ware jakob zal dat maar hebben! Karyologie gaat over cellen,
cardiologie over harten. NB Cariologie (met
dezelfde uitspraak als karyologie)
gaat over de wetenschap die zich bezighoudt met de studie van cariës.
Hij is de miesjte (mieste)
van de drie. Een o(o)rliëtblok
is een bram- of bovenlijzeilvalblok. Opodeldoc(h)
is de volksnaam voor twee aromatische zeeppreparaten. Een pa/olei
(katrol als
foltertuig) heeft zeker wel
iets van een procrustesbed.
4. De queeste [zoektocht] van die questee/ierder (aflaatkramer) in kwestie is nog niet ten einde. De sacharimeter van Soleil meet suikergehaltes en geen zonne-energie. Aftersun is après-soleil en een zonnejurk of lichte zomerjurk is een bain de soleil. De coupe soleil (kapsel) (omdat het om de hele uitdrukking gaat – die nu wel 2019 zo in oVD) en de Roi-Soleil (vanwege het streepje) (Zonnekoning) vind je zomaar niet met zoeken op 'soleil', dan moet je echt zoeken op '*soleil'. Wat, is deze stoel echt gesakerdaand (met sausverf en vernis een teakuitstraling gegeven)? Deze jas heeft een sergen (bnw., stof = serge, sarge, sargie) voering. Een suzanneboef jaagt op Suzannes en Suzanna's (wellustige oude man). Swietslaan (zwiertslaan, bluffen) is niet om te wandelen. We willen een T-raam (T-venster). 'Krijg het leblam' betekent 'krijg het leplazarus, het lebbes'. Lechajim, proost! Het was een feit dat ik fijt had. Volgens de fikh (jurisprudentie sharia) mag dat beslist niet. Ik mag alleen zeer fijn gesneden groenteproducten nuttigen. Flecterende talen kennen de flexie (taalkundige verbuiging).
5. Een leplam is een paplam (in huis grootgebracht). We zullen heus niet naar de filistijnen, de kloten, gaan. Ben je nou helemaal van lotje getikt? De belladonna [wolfskers] is een pupilverwijder. In die tijd waren Indochina en de Sovjet-Unie gebrouilleerd. Dat is goud van [cijfers] 18 karaat, [letters] achttienkaraats goud, [cijfers] 18-karaats goud. Ik heb een 75 wattlamp (75W-lamp – lamp van 75W, 75 W) nodig. De afkorting A.C. staat voor appellation contrôlée [wijn]. Die ijzervreter is anti kind. Zijn er middelen die zowel antipyreticum (koortsmiddel) als -mycoticum (antischimmelmiddel) zijn? Nederlandse deputés kennen allemaal de auto-met-chauffeurweelde. De blinde dirk (ketelkoek) ging erin als Gods Woord in een ouderling. Hij valt op blondientjes (blondinetjes). We dansten de bourree. Volgde de electroclash de elektropop op?
6.
Zij doet experimenteelwetenschappelijk onderzoek. In een
extreemrechtse
partij vind je geen extreemlinkse
ideeën. Bij die transactie ben ik het schip in gegaan. Hij wilde
weer eens de grote jan uithangen. Je moet dat op een hooggelegen (nog
beter: hoger gelegen) plaats
zien veilig te stellen. Ze spraken daar Hooghollands. Zij verkeert
veel in de indiescene (indie
= platenlabel). Hoe moet je
de eerste en tweede industriële revolutie dateren? In de
Maghreblanden
houden ze zich ook aan de maghrib (islamitisch
avondgebed). Een sinterklaas
moet voor Sinterklaas spelen. Hij is een state- en ideeëloze man.
Niet elk steekhoudend argument zal steek houden. Een voorbeeld van
een sylfenfiguur [luchtgeest]
is Oberon. Hij heeft het verhaal te boek gesteld. Een transalpiene
spoorlijn eindigt
trans-Alpijns. Rijdt hij echt in
een twaalfcilinder-Mercedes? Wie won dat jaar het UEFA
Cuptoernooi?
7.
Hij schoot de bal voor langs het doel, voorlangs dus. Hoe maak je het
verschil tussen een 'billetje'
en een biljetje'
duidelijk? Juist:
via de uitspraak! Hij stond
graag in het floodlight, ook als het maar een flutlichtje was. Uit
het rijk van Djenghis Khan ontstond na diens dood in 1227 het rijk
van de Gouden Horde (13e-15e
eeuw). Het
tambour-maîtretje
stapte parmantig voort. Het stond er echt in hoofdletters: FRELE
MAITRESSE GEZOCHT. Foetoscopie
[eu]
vindt op een foetus
plaats, niet op een feut [student
in groentijd]. Foliumzuur
is N-pteroyl-L-glutaminezuur. Een fourreur (bontwerker)
maakt fourruremantels (bontmantels).
Kun je 'freinetschool' (leren
door ervaren) goed
opschrijven en uitspreken? En 'fresnellens' (trappenlens)
ook? Bij het forenzen
(GB ook: s)
zou hij de wenkbrauwen fronsen vanwege de volle trein. Eten fransozen
graag fransjes (stokbroodje,
kadetje, e.a.)? Wil je wat
gouda [kaas]
meebrengen? De Hervese kaas
komt ontegenzeggelijk uit het Land
van Herve.
8.
De munster is een kaassoort uit het Munsterdal. Als toetje is er een
mon-choufantasietje [mon
chou = kaas]. Deze afrikanen
zijn geïmporteerd (niet
geïmmigreerd!). Wanneer
worden die hardejantjes (aardappelen)
geoogst? Geef mij maar lampignonbrood (lampionbrood,
casinobrood)! Wil je weite-
(GB)
of koekebrood
(van de
fijnste bloem)? Lekker, zo'n
frittata, zo'n Italiaanse omelet. Als je pâté
de foie gras verkort, wordt het paté.
Wil je patates frites (friet),
een patat met of een patatje oorlog? Na de harderwijkermaaltijd
(met gerookte
haring) was er koffie met
harde weners (taartjes).
Wie drinkt er nou muthee [zeker
mengsel]? Een lynchgerecht
(!)
kun je niet eten. Ik heb de roos in één keer geït (gehit,
geraakt). Kom mensen, queueën
(in de rij)!
Ik typte, dat ik hypete. Ze yelden hun yell. Is muscadet (wijn)
gewoon muskaatwijn (uit
muskadellen)? Nee.
Ja.
Coniine (cicutine)
(giftig
alkaloïde uit dollekervel)
overleef je in de regel niet. Porto flip (glas
port, etc.), pulque (uit
sap van de agave), underberg
(zeker Duits
kruidenbitter) en vermout
(witte wijn
+...) kun je beter drinken
dan opschrijven. Hij nam een pikketanis(sie)
als pierenverschrikker (borrel,
quasi om ingewandswormen te verdrijven).
9.
We eten vandaag kalmaar, pijlinktvis. Die Spaanse vlag (een
vlinder) kun je niet
uitsteken … De nonvlinder is toch echt een vlinder. De gamma-uil,
de vanessa, de herculesvlinder, de nymfale en de oleander zijn
allemaal vlinders, net als de zygenen, het icarusblauwtje en het
porseleinkapelletje trouwens. Kunnen jullie de lanciers, de ländler,
de macarena en de malagueña wel dansen? En de tyrolienne, de veleta
of het patertje langs de kant? NB Ik hoop: de sint-vitusdans niet!
Hij vloekte en wilde tussenbeide komen, maar tussen beide zaken
bestond geen verband. Een hiërofant is een priester die een mysterie
[m.n. dat van
Eleusis] bedient. Een
Maltezer ridder is johannieterridder. Een discals is gewestelijk een
ongeschoeide karmeliet. Een bodhrán
[bau-rahn]
is een Ierse handtrommel, gebruikt als percussie-instrument in Ierse
folkmuziek.
10. De witte zusters zijn gesitueerd in Afrika. Wie horen er bij de Schieringers ('het volk')? Juist: de Vetkopers ('de hooggeplaatsten')! Een jopper is een pijjekker. Neem in elk geval je en-tout-cas [paraplu] maar mee. Hij is een echte controlfreak. De ene partij reageerde himmelhoch jauchzend, de andere was zum Tode betrübt. We besluiten dit dictee met een kaasproefavondje: appenzeller, gouda, Danish blue, bel paese, bluefort, bleu d'Auvergne, bleu de Bresse, feta, fransje, gruyère, halloumi, hüttenkäse, kernhem, mon chou, port-salut, provolone, raclette, reblochon, ricotta, roquefort, stilton, taleggio, texelaar, tilsiter, vacherin, wittekaas (kwark), scheikaas, weikaas en brie.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten