1987 Dictee vrijdag 20-11-2020 (1) dictee Dictee van de dag (33) √

Dictee – dictees [1987]

Oefendictee 824 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (33)

1. Die eva – evangelische jongere – neemt even een
e-vakantie (onderbreking in het gebruik van sociaalnetwerksites). 100 mailtjes sturen en dan zeggen 'excusez du peu' (met excuses voor de geringheid)? Wat houdt de brezjnevdoctrine in (communistische landen steunen elkaar)? Hij teerde weg in agamie [ongehuwd samenwonen], omdat zijn vriendin ooit geen agami (trompetvogel) wou [rare zin]. Hij werd geshockt, daardoor was zij gechoqueerd (geshockeerd), haar zus geschokt en opa vond het shocking. Een christen-sociaal hangt het christensocialisme aan en is vast christelijk-sociaal. Een coquette (kokette) [behaagziek meisje, vrouw] is koket (behaagziek). Mijn
ditjes-en-datjesstukjes (van: ditjes en datjes!) zijn inmiddels beroemd. Het markizaat wordt bestuurd door de markiezin [marquise]. Een safe conduct (vrijgeleide) is een sauf-conduit [idem]. Met moeite kon de status quo behouden worden. Die falderappesen (mv.: GB - gespuis) zijn van laag allooi. Die Guineese houdt Guinese (GB ook: Guineese) biggetjes. Wil je even naar de doe-het-zelfzaak gaan? Nee hoor, doe het zelf maar! In een eau-de-cologneflesje zit eaux de colognes [of]. De meiwijn wordt bereid uit onzelievevrouwebedstro.

2. Die hebben bij V&D een shop-in-shop. In een e-mailbericht betekent fyi 'for your information'. Een raquette [uh uitspreken] is een sneeuwschoen. De sjekkies zaten in haar sjek (loshangend vrouwenjakje). Ze dronken eerst één sauternes en daarna nog enkele sauternes (fruitige wijn Gironde). Een sheltie [herdershond] komt van de Shetlandeilanden. Zij komt uit Dar es Salaam. Hoeveel Open
Vld-politica's ken jij? Zij zullen de galluppoll hanteren. Een kelvingolf (rond de evenaar) is geen rossbygolf (verder weg). Het symbool voor de kelvin is K. Een messalina (vrouw met een onverzadigbare geslachtsdrift) heeft zelden een (messaline)jurk [van zekere stof] aan, dunkt me. Zou een pekan (vismarter) pecannoten lusten? Weleens een pongo (gorilla) met een poncho (regencape) gezien? De angélique (engelwortel) ziet er angeliek (engelachtig) uit en heeft niets te maken met de (vox) angelica (orgelregister: engelenstem). Als iets goed reüsseert (slaagt), betekent dat réussite (succes). Ken je het stèrebegrip (wisse, m³)? Wat houdt dat dan in? Zoek eens op, wat 'tethering' [tèh-duh-ring] is: heeft te maken met verbinden van apparaten met internet.

3. Een bremze is een warmbloedzuiger. Wist je dat 'catechu'
[kah-tèh-tsjoe] hetzelfde is als cachou, een zeker looistofhoudend extract? Wist je dat cachou ook betrekking heeft op het hout van de acajouboom, ook wel kasjoeboom genoemd, die de cashewnoten levert? Christene zielen (VD ook: christenzielen), wat een gedoe! Cremortart of cremor tartari is overwijnsteenzure potas. Vind je in het deuterocanonieke Bijbelboek Wijsheid van Jezus Sirach (afgekort: Sir.) ook de spreuken van Jezus Sirach? Vast wel. Een oenochoë
[oi-noo-koo-wee] is een buikige wijnkan [mv. oenochoai]. Het CJD (de Creuzfeldt-Jakob disease vgl. BSE – boviene spongiforme encefalopathie, gekkekoeienziekte) is het creutzfeldt-jakobsyndroom(!), je ware jakob zal dat maar hebben! Karyologie gaat over cellen, cardiologie over harten. NB Cariologie (met dezelfde uitspraak als karyologie) gaat over de wetenschap die zich bezighoudt met de studie van cariës. Hij is de miesjte (mieste) van de drie. Een o(o)rliëtblok is een bram- of bovenlijzeilvalblok. Opodeldoc(h) is de volksnaam voor twee aromatische zeeppreparaten. Een pa/olei (katrol als foltertuig) heeft zeker wel iets van een procrustesbed.

4. De queeste [zoektocht] van die questee/ierder (aflaatkramer) in kwestie is nog niet ten einde. De sacharimeter van Soleil meet suikergehaltes en geen zonne-energie. Aftersun is après-soleil en een zonnejurk of lichte zomerjurk is een bain de soleil. De coupe soleil (kapsel) (omdat het om de hele uitdrukking gaat – die nu wel 2019 zo in oVD) en de Roi-Soleil (vanwege het streepje) (Zonnekoning) vind je zomaar niet met zoeken op 'soleil', dan moet je echt zoeken op '*soleil'. Wat, is deze stoel echt gesakerdaand (met sausverf en vernis een teakuitstraling gegeven)? Deze jas heeft een sergen (bnw., stof = serge, sarge, sargie) voering. Een suzanneboef jaagt op Suzannes en Suzanna's (wellustige oude man). Swietslaan (zwiertslaan, bluffen) is niet om te wandelen. We willen een T-raam (T-venster). 'Krijg het leblam' betekent 'krijg het leplazarus, het lebbes'. Lechajim, proost! Het was een feit dat ik fijt had. Volgens de fikh (jurisprudentie sharia) mag dat beslist niet. Ik mag alleen zeer fijn gesneden groenteproducten nuttigen. Flecterende talen kennen de flexie (taalkundige verbuiging).

5. Een leplam is een paplam (in huis grootgebracht). We zullen heus niet naar de filistijnen, de kloten, gaan. Ben je nou helemaal van lotje getikt? De belladonna [wolfskers] is een pupilverwijder. In die tijd waren Indochina en de Sovjet-Unie gebrouilleerd. Dat is goud van [cijfers] 18 karaat, [letters] achttienkaraats goud, [cijfers] 18-karaats goud. Ik heb een 75 wattlamp (75W-lamp – lamp van 75W, 75 W) nodig. De afkorting A.C. staat voor appellation contrôlée [wijn]. Die ijzervreter is anti kind. Zijn er middelen die zowel antipyreticum (koortsmiddel) als -mycoticum (antischimmelmiddel) zijn? Nederlandse deputés kennen allemaal de auto-met-chauffeurweelde. De blinde dirk (ketelkoek) ging erin als Gods Woord in een ouderling. Hij valt op blondientjes (blondinetjes). We dansten de bourree. Volgde de electroclash de elektropop op?

6. Zij doet experimenteelwetenschappelijk onderzoek. In een extreemrechtse partij vind je geen extreemlinkse ideeën. Bij die transactie ben ik het schip in gegaan. Hij wilde weer eens de grote jan uithangen. Je moet dat op een hooggelegen (nog beter: hoger gelegen) plaats zien veilig te stellen. Ze spraken daar Hooghollands. Zij verkeert veel in de indiescene (indie = platenlabel). Hoe moet je de eerste en tweede industriële revolutie dateren? In de Maghreblanden houden ze zich ook aan de maghrib (islamitisch avondgebed). Een sinterklaas moet voor Sinterklaas spelen. Hij is een state- en ideeëloze man. Niet elk steekhoudend argument zal steek houden. Een voorbeeld van een sylfenfiguur [luchtgeest] is Oberon. Hij heeft het verhaal te boek gesteld. Een transalpiene spoorlijn eindigt
trans-Alpijns. Rijdt hij echt in een twaalfcilinder-Mercedes? Wie won dat jaar het UEFA Cuptoernooi?

7. Hij schoot de bal voor langs het doel, voorlangs dus. Hoe maak je het verschil tussen een 'billetje' en een biljetje' duidelijk? Juist: via de uitspraak! Hij stond graag in het floodlight, ook als het maar een flutlichtje was. Uit het rijk van Djenghis Khan ontstond na diens dood in 1227 het rijk van de Gouden Horde (13e-15e eeuw). Het
tambour-maîtretje stapte parmantig voort. Het stond er echt in hoofdletters: FRELE MAITRESSE GEZOCHT. Foetoscopie [eu] vindt op een foetus plaats, niet op een feut [student in groentijd]. Foliumzuur is N-pteroyl-L-glutaminezuur. Een fourreur (bontwerker) maakt fourruremantels (bontmantels). Kun je 'freinetschool' (leren door ervaren) goed opschrijven en uitspreken? En 'fresnellens' (trappenlens) ook? Bij het forenzen (GB ook: s) zou hij de wenkbrauwen fronsen vanwege de volle trein. Eten fransozen graag fransjes (stokbroodje, kadetje, e.a.)? Wil je wat gouda [kaas] meebrengen? De Hervese kaas komt ontegenzeggelijk uit het Land van Herve.

8. De munster is een kaassoort uit het Munsterdal. Als toetje is er een mon-choufantasietje [mon chou = kaas]. Deze afrikanen zijn geïmporteerd (niet geïmmigreerd!). Wanneer worden die hardejantjes (aardappelen) geoogst? Geef mij maar lampignonbrood (lampionbrood, casinobrood)! Wil je weite- (GB) of koekebrood (van de fijnste bloem)? Lekker, zo'n frittata, zo'n Italiaanse omelet. Als je pâté de foie gras verkort, wordt het paté. Wil je patates frites (friet), een patat met of een patatje oorlog? Na de harderwijkermaaltijd (met gerookte haring) was er koffie met harde weners (taartjes). Wie drinkt er nou muthee [zeker mengsel]? Een lynchgerecht (!) kun je niet eten. Ik heb de roos in één keer geït (gehit, geraakt). Kom mensen, queueën (in de rij)! Ik typte, dat ik hypete. Ze yelden hun yell. Is muscadet (wijn) gewoon muskaatwijn (uit muskadellen)? Nee. Ja. Coniine (cicutine) (giftig alkaloïde uit dollekervel) overleef je in de regel niet. Porto flip (glas port, etc.), pulque (uit sap van de agave), underberg (zeker Duits kruidenbitter) en vermout (witte wijn +...) kun je beter drinken dan opschrijven. Hij nam een pikketanis(sie) als pierenverschrikker (borrel, quasi om ingewandswormen te verdrijven).

9. We eten vandaag kalmaar, pijlinktvis. Die Spaanse vlag (een vlinder) kun je niet uitsteken … De nonvlinder is toch echt een vlinder. De gamma-uil, de vanessa, de herculesvlinder, de nymfale en de oleander zijn allemaal vlinders, net als de zygenen, het icarusblauwtje en het porseleinkapelletje trouwens. Kunnen jullie de lanciers, de ländler, de macarena en de malagueña wel dansen? En de tyrolienne, de veleta of het patertje langs de kant? NB Ik hoop: de sint-vitusdans niet! Hij vloekte en wilde tussenbeide komen, maar tussen beide zaken bestond geen verband. Een hiërofant is een priester die een mysterie [m.n. dat van Eleusis] bedient. Een Maltezer ridder is johannieterridder. Een discals is gewestelijk een ongeschoeide karmeliet. Een bodhrán
[bau-rahn] is een Ierse handtrommel, gebruikt als percussie-instrument in Ierse folkmuziek.

10. De witte zusters zijn gesitueerd in Afrika. Wie horen er bij de Schieringers ('het volk')? Juist: de Vetkopers ('de hooggeplaatsten')! Een jopper is een pijjekker. Neem in elk geval je en-tout-cas [paraplu] maar mee. Hij is een echte controlfreak. De ene partij reageerde himmelhoch jauchzend, de andere was zum Tode betrübt. We besluiten dit dictee met een kaasproefavondje: appenzeller, gouda, Danish blue, bel paese, bluefort, bleu d'Auvergne, bleu de Bresse, feta, fransje, gruyère, halloumi, hüttenkäse, kernhem, mon chou, port-salut, provolone, raclette, reblochon, ricotta, roquefort, stilton, taleggio, texelaar, tilsiter, vacherin, wittekaas (kwark), scheikaas, weikaas en brie.