Dictee – dictees [1972]
Oefendictee 834 OUD, geheel herzien naar situatie 2020
Dictee van de dag (23)
1. Echt waar: de sikh had een heiligedag, niet in zijn henri-quatre, maar in zijn goatee. Wat is 'qi dao' (tsjie-daaw – Tibetaanse meditatietechniek)? Is rosemetaal [legering] roze? Nee! Roselle ['luh' uitspreken] wordt voor de vezels gekweekt. Ze heeft een rouxtje op het vlees gedaan. Je kunt hem gerust rousseauïaans sentimenteel noemen. De gravinnen waren op ramkoers: de rouees hebben flink huisgehouden. We speelden rummikub (VD: merk). De ruisdaellucht kun je niet inademen, wel bekijken. Hij spaart rufiyaas [munt Malediven, MVR]. Zou Rubens, als hij een appeltje met iemand te schillen had, weleens een rubens (appel, niet in wdb.) geschild hebben? Die keuken heeft een rvs [bnw. – roestvrijstalen] aanrecht (ook: rvs-aanrecht [znw. roestvrij staal]). West-Afrikanen zullen weleens de grote sabar (term uit het Wolof) [trom] slaan. Was dat in het saalien of in het eemien [tijdperk]? Als je een idolate fan van een ster bent, doe je dan aan sabaeïsme [sterrenverering]? Die persoon is een vileine [laag, gemeen, boosaardig] sacristein [koster].
2. Ze adviseerde me erachteraan te gaan. De muziek kwam voorbij: de kinderen zijn erachteraan gegaan. Ze betaalde met een 2 euromunt (twee-euromunt. 2€-munt, €2-munt). Er werd allerwegen gemopperd, deswege besloot men de maatregel terug te draaien. Wat is ongeveer de efebenleeftijd (zeg: 16-20 jaar)? In welke Aldi-winkel (vgl. ook: aldisering – GB, blokkerisering) heb je dat gekocht? Er is kadaifi (kataifi) (zoet gebak van draadjesdeeg) bij de koffie. En toen kwam de langverbeide ontknoping. De Heren Zeventien (OIC – Oost-Indische Compagnie, net als VOC – Vereenigde Oost-Indische Compagnie) hadden dat verordonneerd. Voor thuiszorg moet je bij het Wmo-loket zijn [Wet maatschappelijke ondersteuning]. Ziehier, ziedaar, kijk overal! Zij is kortzichtig, maar niet bijziend. De saharaschorpioen zat onder het Saharastof. Het is goed toeven op het Saint-Tropezse strand. Deze drie zaken kun je drinken: saint-julien, saint-estèphe (beide gecorseerde [robuust, vol] rode medocs) en saint-émilion (een volle rode bordeaux). Eet je een sateetje?
3. Laten we er nog maar eens een paar moeilijke uitdrukkingen tegenaan gooien (Oudewater 2011): coeur (hart, beste deel), borsjtsjsjalotten [borsjtsj = dikke soep, rode bieten, zure room, sjalot = ui], Wachtendonckse psalmen, Deux-aesbijbel, spondengenoot, zijtjes (kantjes – papier), lydiet (kiezellei), lyddiet (plofstof á la DDT – als (foute) ezelsbrug, in feite TNT – trinitrotolueen – natuurlijk!), timotheegras [dodden- en voedergras], copepoden (roeipootkreeftjes), ru-ines (moest zo afgebroken worden – ruïnes), Nederland! Let op u saeck (Valerius' Nederlandse Gedenckclanck), honi soit qui mal y pense [schande over hem die er kwaad van denkt], flousjes (smoesjes), Trêveszaal [op het Binnenhof], Stasi-praktijken(!), hapsnapbeleid, abus de blanc-seing (misbruik van blanco volmacht), theriomorf (diervormig), veldtjakkers (kramsvogels), preëminent (boven andere(n) voortreffelijk), alcyon, alcyoon, halcyon of halcyoon (ijsvogel), knobsneb(jes) (sneb = snavel van knob = brilduiker), tigtal [tig aantal, x-aantal] en Dalí’s kunst en snor (dalísnor).
4. Verder: Plat-New Yorks, filomeel of filomele (mv. n) = nachtegaal, quelea (musgrote vogel uit de Afrikaanse savannen), aepyornis (uitgestorven reuzenvogel van Madagaskar), ichtyosaurus (geslacht van reptielen uit het mesozoïcum, synoniem: vishagedis), neanderthaler (lid van het prehistorisch mensenras waarvan in het Neandertal voor het eerst fossiele overblijfselen zijn gevonden), creutzfeldt-jakobsyndroom (d eigenlijk van disease – CJD, verwant met gekkekoeienziekte, scrapie en kuru), fasciitis (ontsteking van het bindweefselvlies), eensgegeten haver (zoek maar op = paardenmest), traag stromende rivieren, panta rhei (alle dingen veranderen voortdurend, alles is steeds in wording, alles stroomt, Heraclitus), kat zonder oren (katschip), eiker (ook een schip) en trijzelmolen (wanmolen, thans verdwenen uit VD).
5.
En ook nog: yquem (een witte bordeauxwijn),
coquilles
Saint-Jacques (jakobsschelpen),
heitjespiejijzers (kwartjesvinder, (handel)
kleine scharrelaar, klaploper), Randstedelingen
[+ r],
burn-outachtig,
chronischevermoeidheidssyndroom
(cvs,
VD: CVS),
daiquirietjes (cocktail van rum, citroensap,
vruchtensuiker en geklopt ijs), over-'t-ij-kijkertjes (borrel
met kop erop), pre-existent (vóór iets
anders bestaand), chrestomathie
(bloemlezing), mise au point (het
zuiver stellen van een kwestie, het vaststellen van de juiste stand
van zaken), koekoeksspog
[schuimklompjes aan planten],
thortveitiet
[mineraal met scandium], aloë's en
aloëetjes, crustaceeën (schaaldieren),
links-links breiwerk [niet meer in VD],
gestrest, antonpieckachtige en cilicium
(haren boetekleed en niet: chemisch element –
silicium).
6.
Saintes nitouches
zijn kruidjes-roer-mij-niet
[GB ook: me].
We hoorden het 'salam aleikum' (vrede zij met
u), gevolgd door
'wa-aleikum as-salam' (ook
met u zij de vrede). Die sujetten (persoon,
ongunstig) stalen daarstraks sajetten (stofnaam)
kousen, of waren het boratten (ook: bratten)
(van soort sajetgaren) kousen? Hebben ze
ook nog bratten [van borat] sajetten
[kolfspel: met sajet omwikkelde rubberbal]
meegenomen? Het feestje was sans cérémonie [ongedwongen].
Die san mazzo's (zoete flestomaat)
hebben wel heel weinig pitjes. Een saniet is een schuldenaar [in
het kader van NL: Wet
Schuldsanering
Natuurlijke
Personen –
WSNP].
Wat is nu eigenlijk het verschil tussen sanguine [znw.
– (tekening met)
roodkrijt] en consanguien [bnw., verwant
in den bloede]? Het zijn niet de Samnieten (Samnitische
inwoners van Samnium) die veel samos drinken, maar de Samiërs
met hun Samische gewoontedrinken. De Sardijnen [van
Sardinië] smulden van de sardijnen (verse
sprot). Zij heeft Sara gezien [werd 50
jaar], maar ook sarasara's (garnalen).
En daar ging de dingdong [deurbel, 2
toonhoogten]. Met sardonisch (boosaardig
spottend) genoegen deed ze mijn opponent een sardonyxjuweel
cadeau (onyx uit Sardis – hoofdstad van het
oude koninkrijk Lydië).
7. Wat klinkt er vromer: 'salve' [wees gegroet] of 'Ave Maria' [Ave, Weesgegroet, naam gebed – wees gegroet, Maria]? En wat roomser [dat betreft Rome!]? Een rajneeshie (of sannyasin) is naar Bhagwan Shree Rajneesh genoemd. Hij valt op tache-de-beautédraagsters [schoonheidsvlekje]. Mijd zo'n rajapsheuvel (termieten) als de pest! Nou, santé, santjes, hoor [proost, gezondheid]! Het sansculottegroepje [geen knie- maar lange broeken] bestond deels uit culottedragers [kniebroek], maar ze hadden allemaal veel culot (kuu-loo – lef). 'Mea culpa' is gewoon een deftige uitdrukking voor 'sorry'. De fado (melancholiek lied) drukt saudade (onbestemd verlangen) uit (en de roker een sigaret). Hoe meer saucisses de Boulogne, hoe liever [plakjes worst op brood]! Scats zijn gezongen betekenisloze reeksen lettergrepen (zoals: heybaberiebah). Sommige boulevardbladjournalisten lijden aan scandalitis [geen h – overdreven zucht naar schandalen]. Wanneer was die ladies' night ook alweer (en waren er veel lady's?)? De scag (heroïne) was in het scagliola [geen g uitspreken] (namaakmarmer) verstopt. Een Savooiaard komt uit Savoye. Een sapotilleboom wordt ook sawoe-manila genoemd, denk ook aan manillatabak.
8.
In het holst van de nacht duelleerden ze
op het scherp van de snede. Ook de joden
hebben hun schriftgeleerden. De shotter (iemand
die een spuit zet) shotte. Je zult maar aan scatologie
(aandacht, studie uitwerpselen) lijden.
Zij schaften een mooi servies aan, waarmee ze later schaftten. Is het
nu schluss [uit] met die schmalz (iets
sentimenteels) van die schmiere (rondtrekkende
toneelspelers)? Na het snorkelen
[geen ch!]
dronken we een schnaps [VD ook: snaps],
terwijl onze schnauzer [geen
t!]
toekeek. Een Schriftgelovige is wars van Schriftvervalsing. Die
schroodbeitel kan wel op de schroothoop. Zijn die studenten weer aan
het soggen (studieontwijkend
gedrag
vertonen)? In een 4 havoklas zitten 4
havoërs en een 65-plusser heeft een 65 pluskaart. Het bal
musette werd in de bal-musettetent gehouden. De oudpapier- en
oudijzerhandel bekommert zich om oud papier en oud ijzer. De zalm zat
in een sneetje prosciutto (achterham).
De ene zoïlus is een nog erger vitter dan de andere. Of wellicht
fitter dan de ander?
9.
Met een tackle tackel je, met een scrambler scrambel
[ook: scramble] je en bij een dribbel
dribbel je. O ja, en bij scrabble scrabbel je. Een krantenscoop
[oe] [opvallend
bericht, primeur] kan een behoorlijke scope
[oo] [reikwijdte]
hebben. De scolopenders (mv. – familie van
duizendpoten) vochten om de achteloos weggegooide scone (rond
broodje). Er zijn 4 (vier)
jaargetijden, scilicet (te weten) lente,
zomer, herfst en winter. De sacherijn [ook:
chagrijn] was gekleed in chagrijnleer, zijn vrouw echter in
blauw-witte seersucker [uitspraak
– sier-suh-kuhr]
(lijkt op crêpe). Het secreet viel voor
zijn seductie [verleiding] met de
seduisante seedling [sie:t] (grote
zure appel). Ze wilden een secondopiniononderzoek naar het
secondhandbric-à-brac. Senescentie (verval van
krachten) klinkt risicovoller dan senectus ('gewone'
ouderdom). Sellotape [doorzichtig
plakband] kan het best in cellofaan
[uit viscose
bereid] verpakt worden. Je kunt liever niet van Scylla in
Charybdis komen: beter kun je ertussendoor varen! Ze brouwen hun
eigen secce (droge) sektesekt.
Sereh [uitspraak –
sèh-rèh]
is citroengras. Een serac is een ijskegel (stuk
gletsjer).
10. Septikemie is bloedvergiftiging. Jeroen speelt graag met dinky toys en minisepoys (soldaatjes). Die sepulcrale (graven betreffend) heffingen vallen rauw op mijn dak. Die sergeant-een met een sergen voering in zijn jas, slikt veel seresta (kalmeringsmiddel). Jullie ook al last van de seven-year itch [neiging om vreemd te gaan]? De serreplant [mv. s] stond onder het serowsschilderij, waarop dus Japanse gemzen te zien waren [een sero is een staketsel in V-vorm]. Zij houdt van sévère (gestreng, ernstig) kunst. De seropositief [met aidsvirus] bezat nogal wat zerobonds [obligatie zonder coupon]. 's Heren wegen zijn vaak ondoorgrondelijk, 's heren wegen vaak onbegaanbaar. Ze gooide shandy [sjèhn] [nee, suffie, geen: shanty !] over Geerts geshampoode haar. Het sigmoïd (S-vormig deel dikke darm) is sigmoïde [bnw.]. Die Siënese uit Siena [èh] heeft een sideraal (de sterren betreffend) bijgeloof.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten