2398 Dictee woensdag 22-09-2021 (1) dictee Dictee van de dag (339) √

Dictee – dictees [2398]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 518 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (339)

1. Vervolg '*ei*ij*': sprei-ijzer, steilewandrijder, treillijn [treklijn, jaaglijn], treiterij, veinzerij, verscheidenlijk, vleierij, vloei-ijzer, zeilijzer [goudsmederij: magneet] en zeilwrijver [boenblok]. De cliffhanger [spanning bij onderbreken film] speelde zich af op de Ierse kliffen. Een clerihew is een gedichtje [aabb] en de ars clericalis is de schrijfkunst. Een clericus (meervoud: clerici) is een geestelijke; dat roept klerikale gedachtestromen op over de klerikale partijen [invloed kerk op staat]. Ik had toen mijn closeste [uitspraak: kloos-tuh] relatie ooit. De koksianen worden ook wel 'volgers van de kok' (veeleters) genoemd, maar zijn volgelingen van dominee (afkorting: ds.) Hendrik de Cock uit Ulrum. Het zijn de christelijk-gereformeerden. De high church was de Engelse staatskerk; een non-conformist was daarvan afgescheiden. De coccejanen waren volgelingen van de Leidse hoogleraar Coccejus (Koch – vrijzinnigheid). Een myorrhexis is een spierscheuring. Het Romeinse leger was een cohortenleger [cohort(e): 600 man, onderdeel van een legioen,]. Dat is in comité-generaal [geheime zitting] besloten. Mystère: lang overgordijn [mv. s].

2. Een piarist [onderwijs aan arme kinderen] behoort tot een zekere rooms-katholieke orde. NB Internet: de katholieke Orde der Piaristen of Scolopi (Ordo piarum scholarum) = Sch.P of S.P. = naam organisatie. VD: ordo clericorum regularium scholarum pauperum – ocrsm, achter de naam. Een passionist is lid van de kloostercongregatie van het Heilig Kruis. Deklerikaliseren leidt niet altijd tot antiklerikalisme. De trahison des clercs is het verraad van de intellectuelen. Veel woestijnplanten zijn sclerofyten [sclerofiel = met groot wateraanzuigend vermogen, hydrofiel = wateraantrekkend, waterminnend]. Europa lijdt aan eurosclerose [starre regelgeving Europese eenwording]: dat leidt tot apathie. De clerus (clergé) heeft te veel macht (een teveel aan macht). Met ALS wordt amyotrofische laterale sclerose aangeduid. Gladgeschoren is clean-shaven. Wat zijn cleistogame bloemen? Antwoord: met gesloten knoppen toch vrucht voortbrengen. Ze droeg een cloquéovergooier [ook: cloqué overgooier]. Je zag daar champlevé [verdiept] en cloisonné [verhoogd] email, zo schreef ze in haar e-mail. Dit museum heeft een indrukwekkende Cobra-collectie. De cobbler is een verkoelende drank. Een konzenielje (niet meer in VD) is een cochenille [schildluis]. Cometten is comète [zeker kaartspel] spelen. Bij het maaidorsen wordt er gecombined met een maaidorser, ook:
maai-dorsmachine. Zij skieden een combiné [afdaling + slalom].

3. De mendicantenorde is een bedelorde. In Friesland wordt niet gezongen: Frisia non cantat. De cantal is een soort van zachte kaas van koemelk. Alençonkant is tuleachtige kant. Een kantjil is een dwerghert. Wat is een lykantroop? Antwoord: een weerwolf. Deze zoutjes hebben een krokant korstje, net als die croque-monsieurs [tosti]. De krokusvakantie zit erop. De Oostkantons [van België] horen er niet echt bij. De pc-fabrikant ging failliet, de trafikant [koopman] vond ander werk. De vakantie-uittocht is voorbij. Het ciré is een gewast [wassen, waste, gewast] (kunst)zijden weefsel. Circonflexes zijn circumflexen [dakje, ook: accents circonflexes [+], diakritisch teken]. Is er verschil tussen klasseren en classificeren? Nee. Een
cito-prestolunch [die gaat cito presto] kun je moeilijk savoureren [met smaak nuttigen]. De camions-citernes [tankwagen – geschrapt in VD!] reden voor om de cisternen [regenput] te ledigen. Hij was zo'n civielingenieurstype [civiel ingenieur]. De claressekwekerij [n/s, zoetwatervis] floreerde. En wat houdt declasseren in? Bij voetbal: overspelen (niet: overspelen)! Een cluniacenzer is monnik van de congregatie van Cluny. De geclusterde statuerestauratie [beeldhouwwerk; e niet uitspreken] verloopt voorspoedig.

4. Ken je de begrippen metaaloxideoppervlak, -weerstand en -afleider? Dit geneesmiddel is in dit geval gecontra-indiceerd [via een tegenaanwijzing]. Consanguien is verwant in den bloede, consanguiniteit [beide: gwie] is bloedverwantschap. Conquesteren is veroveren, een conquistador een veroveraar. Er werd een captain's dinner (niet in de wdb.) geserveerd. Een condyloma is een wrat. De confuse [verwarde] concubin [minnaar met wie je samenleeft] had het niet meer. De comstockery (genoemd naar Comstock) is het als verwerpelijk afdoen van iedere vorm van censuur, met name die op de literatuur (GB ook: tt). Wat je zegt, dat is Latijn [Chinees, Moffrikaans] voor me. Bij het biljarten kennen we de collébal [vast tegen de band]. Deze collega-notarissen zijn mijn collegae proximi [naaste collega's, enk.: collega proximus]. Zijn handtekening is een collector's item [verzamelobject]. Hij is collectioneur van coldwavemuziek. Deze whizzkid weet toch het columbo-effect [verliezen alertheid door voorgewende domheid tegenpartij] af te dwingen. Zijn ze weer [aan het] comazuipen [zonder rood: elliptische zin]? Dit gaskomfoor is comfortabel in het gebruik. Uitleg: commercen is commerce [zeker kaartspel] spelen.

5. Bij committeren vertoon je commitment [betrokkenheid]. Een aanhanger van de Parijse Commune van 1871 wordt communard genoemd. Wat is de (Nederlandse) commanderije van het Heilig Graf (in Jeruzalem)? Antwoord: organisatie van leden van een moderne ridderorde in een bepaald gebied. Uit de commedia dell'arte [kluchtspel, 16e-18e eeuw] kennen we Pantalone, Arlecchino en Colombine. Het meervoud van commilito [wapenbroeder] is commilitones. Hij had compassie [medelijden] met de kompasbedienster. Hij is non compos mentis [niet bij zijn verstand]. Hij lost moeiteloos de complexte vraagstukken op. Dit is een concieze [k] (beknopte) samenvatting. Conchologie (conchyliologie) is schelpenkunde. De comtoise(klok) [hangklok, slingerklok uit de Franche-Comté] loopt gelijk.

6. De conans (primitieve, agressieve, oersterke strijder) zijn genoemd naar Conan de barbaar. Ik neem dat compotetje [als de e gelezen wordt, moet je dat schrijven; zeker goed is – VD: compoteje zonder uitgesproken sjwa – oo/oh]: dat is een compromistje [ie – s niet uitspreken – anders compromisje – ih]! Bij confisqueren van confiscabele goederen vindt confiscatie [inbeslagneming] plaats. De conga is een Cubaanse dans. Gezocht op '*coc*': varicocele [ee uh] (zakaderbreuk), tacochips (tortillachips), strepto- en stafylococcus [bacteriën], silicocement [dooreengemalen portlandcement en kiezelzand], sacochenverkoper (tassen), rococo-interieur [periode, bouwstijl], ricochetschot (schot waarbij het projectiel ricocheert = een vlak raken en dan opspringen), precociteit (vroegrijpheid), glycocol (glycine), picocurie [eenheid van radioactiviteit], decoct(um) (afkooksel), crambe repetita (crambe recocta, crambe bis cocta: opgewarmde kost, oude koek), coco/a (cocaïne), cocufiëren ((van echtgenoten) bedriegen), cocotte (vrouw van lichte zeden), cockneys die het Cockneydialect spreken, een cochleair implantaat is een inwendige gehoorprothese, cochlea (slakkenhuis), cochenille-inkt (rode drukkersinkt), cocaïniste en het (kokette = behaagziek, ijdel,) cocasse [zot, koddig] meisje. Miscanthus is olifantsgras.

7. Het COC was oorspronkelijk het Cultuur- en Ontspanningscentrum [nu: NVIH-COC: Nederlandse Vereniging tot Integratie van Homoseksualiteit – Cultuur- en Ontspanningscentrum]. Ik wil coca-cola [vero ook wel: coca] en geen coca/o [cocaïne]. Het ascocarp is het vruchtlichaam van de zakjeszwammen (antoniem: basidiocarp, vruchtlichaam van de steeltjeszwammen). Gezocht op '*dow*': windowdressing [mooier voorstellen dan de werkelijkheid], ups en downs, ups-and-downs [let op de uitspraak], top-down (en bottom-up), sandow (spierversterkend toestel), pseudowetenschappelijk, dropdown (uitklapbaar keuzemenu), down-under (in Australië, etc.), downtown ((in de) binnenstad), down-to-earth (met beide benen op de grond), down the drain (door het putje), Downing Street, een downie lijdt aan het downsyndroom (syndroom van Down), downer (roesmiddel met een verdovende werking, antoniem: upper), Dow-Jones(index), de coolingdown [t.o. warming-up] en basedow (de ziekte van Basedow – overmatige schildklierwerking). Wat is downdaten [relatie van vrouw met sociaal lagere man]? Downhill is bergaf, van de berg af, omlaag skaten. Ze gaan er eens uitvliegen [uitstapje maken]. Jodhpurs [mv.] zijn een rijbroek.

8. De kinderen beginnen uit te vliegen. Gezocht op '*wod'*': wodanseik, de madiwodo (de agenda), vwo-diploma, het WODC (Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatiecentrum (van het Ministerie van Justitie)), wodka en woiwode (bestuurder Poolse provincie). Zittend in de zodiac [rubberboot] kon je de zodiak [dierenriem] goed zien. Gezocht op '*yod*': bodyodour [lijfgeur], embryodonatie [afstaan van een embryo, overgeschoten uit de reageerbuis] en pyodermie (etterige huidontsteking). Gezocht op '*xod*': een exodus (uittocht), hexode (elektronenbuis met zes elektroden) en loxodroom (kromme lijn op aarde die alle meridianen onder eenzelfde hoek snijdt). Avodiré is een tropische houtsoort. Dat is echter niet zo, dat is niet waar: quod non! Quod licet: wat geoorloofd is. Een quodlibet is een mengelmoes, een potpourri. Quod absurdum: hetgeen ongerijmd zou zijn. Male quidem: erg genoeg dat het zo is (ook: male quod sic). In duodecimo is een drukkersterm [kleinste boekformaat van 12 bladen (of 24 pagina's per vel)].

9. VOD is video on demand. Het duodenum is de twaalfvingerige darm. Een glyptodon(t) is een reuzengordeldier. Een kartodroom is een skelterbaan en nematoden zijn rondwormen. De toddik [vuilak, smeerpoets, niet meer in VD] dronk toddy [koude grog zonder suiker]. Mijn ene buurman is himmelhoch jauchzend (euforisch, zeer enthousiast: pasgetrouwd), de andere zum Tode betrübt (diepbedroefd: kind verloren). Mijn to-dolijstje (woordgroep 'to do' – let op: athomegevoel) is up-to-date. De rapsode [rondtrekkende volkszanger] bracht een rapsodie [mengelmoes] ten gehore. Hij wil een whisky-soda. Deze kamer moet gedesodoriseerd [ontdoen van onaangename geur] worden. Podo-orthesiologie is een alternatieve vorm van podotherapie. Wat is podcasten? Antwoord: audiobestanden voor internet maken en beschikbaar stellen. Om ramsj [boeken tegen afbraakprijs] te voorkomen, kun je POD (printing on demand) toepassen. Een olla podrida [olipodriga/o] is een allegaartje. Hij heeft een iPodduim (GB ook: ipodduim). Hij sprak ex (ook: de) tripode dictum: in orakeltaal. Cefalopoden zijn koppotige weekdieren of inktvissen. Een capodastro is een barréklem [snaren gitaar verkorten]. Een mooi voorbeeld van een epanodos [herhaling zin in omgekeerde volgorde] is: de Heer prijs ik, ik prijs de Heer. De aron hakodesj is de heilige ark in de synagoge. Hebben e-papa's en e-mama's e-kinderen [telewerken, e-werken]? Een cynodroom [s] is een hondenrenbaan. Een voorbeeld van arachnodactylie [lange, dunne vingers, ranke bouw] was de vroegere tv-presentator Pierre Jansen (kunstprogramma: Kunstgrepen). Is die slijkklodder opzettelijk gegooid?