Dictee – dictees [2375]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee 535 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (322)
1. Onze bejaardensozen (ook: -sosen) draaien goed. Het Sorbisch, een West-Slavische taal, wordt in oostelijk Duitsland door de Sorben gesproken. Waar vind je dat nog: sororale [betreft: zusters] polygynie [veelwijverij, hier: man met twee zusters]? Van de voorspellingen noemen we de sortes Biblicae [Bijbel], de sortes Homericae [Homerus] en de sortes Vergilianae [Vergilius]. Wat is een sotadisch gedicht [obsceen indien van achter(en) naar voren gelezen]? De Soter is de Redder, de Verlosser [Christus]. In Lesotho en Zuid-Afrika spreken ze een Bantoetaal, het Sotho. Een sottise is een Middelnederlands kluchtspel. Sotto voce in de muziek is met ingehouden stem. De souche [controlestrook] mag je niet mee uitscheuren. Mag hij nog soufflés eten, nu hij aan systolische souffle [hartgeruis bij samentrekken] lijdt? Soukous [oe] is een uit de rumba [oe] ontwikkelde muziekstijl. De soul is Afro-Amerikaanse muziek met gospel- en rhythm-and-blueselementen. Er is altijd wel een zwart schaap, een souffre-douleur. Jij bent voor altijd mijn soulmate [zielsverwant(e)]! Zij is een van mijn trouwste en meest soumis [gedwee, onverbogen – niet verbogen in GB/VD] volgelingen.
2.
Een telegram werd vaak gesounderd [met
het gehoor opnemen]. Hoe laat
begint het soupertje ook alweer? Een
souschef is een
adjunct-chef, een plaatsvervangend chef. De Sovjets
wezen alle kritiek op de Opperste Sovjet, het
hoogste Sovjet-Russische bestuursorgaan, van de hand. Een
sovereign [soh-vuh-rihn]
is een Engels gouden pondstuk. Te veel betaald? So what? Extruderen
is een
niet-verspanende metaalbewerking. Marokijnleer is Spaans
leer en kleermakerskrijt is Spaans krijt. Parafimose (parafimosis)
heet ook wel Spaanse kraag [lichte
fimose, te nauwe voorhuid]. Hij
had het Spaans benauwd. Wat is het tontinestelsel
(soort collectieve
particuliere lijfrenteverzekering)?
Met één spadesteek werd de mol
geliquideerd. Haarlem is de Spaarnestad. Spagnolet
wordt gebruikt voor reisdekens, een spanjolet
(espagnolet
– draairoede) vind je bij
deuren en ramen. Waar komt de spandienst uit de hand-en-spandiensten
vandaan? Herendienst aan wegen met paarden!
Spahi's [lid van
een Arabische inlandse cavalerie]
zijn in Franse krijgsdienst. Heeft zij een spaniël (cockerspaniël,
épagneul)? Een spanjooltje
[drank: bessen- +
jonge jenever]? Ja,
graag!
3. Bekende sparren zijn de hemlockspar en de douglasspar. Een spanningzoeker is een thrillseeker [bv. met extreme sporten]. Leiden Spartaanse zeden tot een spartaanse levenswijze? Strychnine [zeer giftig] is een spasmogeen [kramp veroorzakend]. Spatium deliberandi (spatium deliberationis) is tijd om zich te beraden over een erfenis. Je moet niet zoveel spatsies [kapsones] hebben. Een frikandel speciaal, graag. Ze hebben daar meerdere spécialités de la maison. Wanneer vinden die spectacles coupés [+] [delen verschillende werken, opera's] plaats? Uit welke tijd stammen De Hollandsche Spectator en De Nederlandsche Spectator? Dat is je reinste gezichtsbedrog, spectra oculorum. In 1851 werd al tegen het rode spook (spectre rouge – socialisme, communisme) gewaarschuwd. Speculaas is sinterklaaskoek. Speelmanspoëzie omvat epische gedichten uit de Middelhoogduitse periode, toegeschreven aan rondtrekkende dichter(s)-zangers [GB]. Een zambezihaai is een Afrikaanse speerhaai. De Speetwet regelde het speten van haring.
4.
Walvissen worden geflenst en dan heb je walvisflenzen. Het
integraalteken wordt spekhaak genoemd. Een spekchinees is een Chinese
varkensslachter. Bij GB kun je alleen
'spek snijden' (VD
verbiedt die schrijfwijze niet, maar dan wel infinitief – ook: het
speksnijden). Een spekwortel is
een slingerplant uit de familie der
yamswortels.
De buitenspeler stond buitenspel. Dat zijn lelijke
sta-in-de-wegs.
Is een spekjood eigenlijk wel een Jood? Dat
wel, maar geen bijster goede jood! De
Lesbische man en vrouw [Lesbos!]
zaten onder de lindeboom.
Raar stel: zijn moeder is Maagd, hij is Tweelingen. Ze kijken neer op
lesbiennes. Het liernurstelsel is een rioleringssysteem. Zeilen te
over: voorstengstagzeil, voorbovenbramzeil, stormmarszeil, schijn- of
scheizeil, razeil, latijnzeil (Latijns
zeil), gaffeltopzeil, bramlijzeil,
bakzeil [vgl.:
ons team haalde bakzeil] en
bedzeil. Ze spraken in het Lingala over het lingala, die
volksmuziekstijl in Congo. Je kunt niet genoeg waarschuwen voor deze
tropische ziekte: leishmaniasis, aleppobuil of kala-azar.
5.
Bij lèse-majesté is het voor republikeinen een kwestie van de
grenzen opzoeken. Ze namen nog een marshmallow. Die vent is terre à
terre, laag-bij-de-gronds. Een ladelichter
doet aan laaienlichterij. Die
verhandeling in het Laatlatijn ging over een laat-Romeinse periode.
De lage landen bij de zee, waarin wij wonen, worden ook wel de Lage
Landen genoemd. Jean de la Fontaine (verkort
ook wel: La Fontaine of De la Fontaine)
schreef fabels en D.H. Lawrence Lady Chatterley's lover. Die
man noemde Rome laconiek la città eterna [de
Eeuwige Stad]. Wat gebeurt er bij
een eeuwwende met la maladie du siècle [de
ziekte van deze eeuw]? VD, zou
lambrequinornament (lemma
'punt 3') niet gewijzigd moeten
worden in lambrekijnornament (ook:
lamberkijnornament)
[2021:
lambrequin = alleen nog Fr.].?
6.
In Griekenland vond in 2012 een landslide
[èh
– politieke aardverschuiving]
plaats. Een lansier kan zijn lans lanceren. De breugelkermis
is genoemd naar Pieter Bruegel. Bij de
vrijwillige landstorm denken we aan de Eerste Wereldoorlog, bij de
Landstorm aan de Tweede. Het latiniseren is verlatijnsen. Wat je daar
zegt, is Latijn [Chinees]
voor mij. Hij is au bout de son latin, aan het eind van zijn Latijn.
Zij spreken onderling visserslatijn. Boeken: het Burgerlijk Wetboek,
rekening-courantboek, ramsjboek [in
de uitverkoop], prozaboek,
onlinewoordenboek, online woordenboek, een retrograde
woordenboek [alfabetisch
van achteren naar voren],
non-fictieboek [op
feiten gebaseerd], newageboek
[integratie
verstand en gevoel], lontarboek
[op bladeren van
de lontarpalm geschreven],
leporelloboek [in
harmonicavorm gevouwen strook],
legendeboek, het Antwerps liedboek, het
Liedboek voor de kerken, klassenboek,
een
kandidaat-boek [VD] voor een literaire
(GB ook: tt)
prijs, ik-boek [in
de ik-vorm], hymneboek
[plechtige
lofzang], herdboek
[keurstamboek],
grotemensenboek, groteletterboek, e-boek(en),
e-book(s),
flutboek, dictaatboek, dibboek [geest
van een dode die zich meester maakt van een levend persoon],
cultboek [levensstijl
zekere jeugdgroepen], chequeboek,
charterboek [oorkondeboek],
breiboek, brailleboek [blindenboek]
en het Gulden Boek (guldenboek
– register met – hoge
– bezoekers bv. van een stad).
7.
Verder: bouquetreeksboek, Bijbelboek, art-decoboek (art
deco),
abc-boek (abecedarium)
en a-b-boek. Een bouquiniste
[sjwa
niet uitspreken] verkoopt
tweedehandsboeken (tweedehands
boeken).
Dit is nog spikspeldernieuw. Is dit nu een dvd- of een mp3-speler? In
het internationale spellingsalfabet staat Amsterdam voor de a. Dan is
'Amsterdam' een spelwoord. Spemque metumque inter dubii is zwevend
tussen hoop en vrees. Een spencer is een slip-over (geen
pullover = truivest!), een debardeur. We
bespreken nu de spermaceti- en kajapoet(ih)olie.
Hij uitte 'spero meliora' (ik hoop op
betere tijden). Sperziebonen zijn
prinsessenbonen.
Spes alterius vitae is hoop op een ander leven (boven
kerkhoven), spes gregis is hoop der
kudde, spes incerta
[tsj]
futuri is onzekere hoop op de toekomst, spes patriae is de jeugd
(hoop des vaderlands)
en spes ultima gentis is laatste hoop van zijn geslacht. Haring
speten [aan stok rijgen]
doe je vóór de rokerij (nee, niet
die).
8.
Met een speurdersoog kun je scherp zien, dat is scherpziend (VD).
Alles is weer spic en span. In Vondels
Gysbreght speelt Vosmaer de spie (niet
meer in VD: spion). Wat deed of
doet de spetsnaz
[sabotage-eenheid
in het Russische leger]? Het
spiegelapparaat van Bauschinger is zeer
nauwkeurig [lengteveranderingen van 0,01
micrometer]. Hoe schreef men Etruskische
letters? De spiegelsextant is in 1731 uitgevonden door Hadley.
Edelstaalplaatslede
is een spiegelwoord (palindroom, Piet
Burger). Hij lijdt aan spieratrofie of
amyotrofie. Spierinkje uitgooien? Kabeljauw
vangen? Hij stond in zijn spierenakie.
Hij was in de hoogste graad
graatmager.
Spierontsteking is myositis,
de myosotis
is de vergeet-mij-niet. Spierstijfheid is rigor [vgl.
rigor mortis] en het spierstelsel is de
musculatuur. Anabole steroïden worden als spierversterkers gebruikt.
Een spiesbok is een hertenkalf met spiesen. Een tacker
[èh] is
een spijkerautomaat. Piet gaat tijdelijk naar Spijkerborn (de
gevangenis). So easy's zijn knijpbrillen
(lorgnets,
pince-nezs).
Creuse: Japanse oester.
9. De lombaardse (vrouw) voerde lombardse bonen aan het lombardse hoen. Dit is een luchtgekoelde motor. We kunnen brijhappen, naar lucht happen, stroop- en appelhappen, zand happen, haringhappen, stof happen en koekhappen. De lorkenboom is de lariks, de sporkeboom de zwarte els. Geef een voorbeeld van een litotes [zo dwaas nog niet ...]. Staat dit schip op Lloyd's' lijst in de Lloyd's-lijst? Een loafer is een instapper (instapschoen). In de live pornoact (livepornoact) trad zijn broer op. Er was een live-uitzending van het live-tv-debat [live tv-debat, bnw.]. De little black dress was een klein zwart cocktailjurkje (van Coco Chanel). Bewaar u voor de Boze. Hierbij enkele (aan het) boze oog gerelateerde termen: malocchio en ograi(kraal). Volgens de Bijbel zijn sommige zaken uit den boze. De mestkar werd leeg gereden. Hij was jaloers op zijn collega-sterren in de showbusiness. Het ene winkelbedrijf was nog leaner-and-meaner [geen d uitspreken] dan het andere [alleen kernactiviteiten].
10. Hij geeft graag lazzi [mv. – kwinkslagen] ten beste. Het lcd-schermpje (liquid crystal display) werd verlicht door een ledlampje (light emitting diode). Wat is lecithine [versterkend middel]? Worden leclanché-elementen [zekere batterijen] nog gebruikt? Toen het zeilschip begon te lenzen [zeilvaart: bij stormweer met weinig of geen zeil voor de wind varen], zagen ze de walvisvaarder de walvis lensen [met een lens doorsteken]. Le paysan du Danube [een ruwe kerel die ongegeneerd de waarheid zegt] zegt ongegeneerd de waarheid. Als een wielrenner lekrijdt, dan is zijn band lek geraakt (en zijn ziel lekgeslagen). Lepeltje liggen [ook: lepeltje-lepeltje] is niet standje 69 (negenenzestig). Lethargie [ongeïnteresseerdheid] hoeft niet letaal [dodelijk] te zijn. In liefdesscènes zie je vaak liefdepijlen [minneschichten]. Recensie, licentie.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten