2381 Dictee vrijdag 10-09-2021 (1) dictee Dictee van de dag (327)

Dictee – dictees [2381]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 550 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (327)

1. Sommigen zeggen 'tweedmantel', anderen 'tweed mantel'. Wat is een bifora [mv. biforen]? Biforium, tweelicht, tweelingvenster! De tweeps zijn je twittervrienden [twitteraars]. Ik doe het voor hun tweetjes, hun beidjes. Twexit, ik stop (tijdelijk) met twitteren. Bidden via Twitter is twidden. Solliciteren via Twitter is twilliciteren. Een twitnick hou je met je twittervrienden (een twunch ook!). Twitterazzo's zijn aartstwitteraars. Wat duidt de extensie 'txt' aan [bestand met alleen tekst, zonder opmaak]? Tympanie is windzucht (ja, die wind!). Bij een typico-orkest vind je cuatrogitaren(!). Voor talbotypie is geprepareerd papier nodig. De bijeenkomst is nu terzelfder plaatse en terzelfder tijd [tezelfdertijd], maar een week later. De 2-letterige ISO-landcode van Letland is LV (Latvia). In de Oekraïne betaal je met Oekraïense grivn(y)a's (UAH, ook: hryvnja's). Een überbrettl is een literair (GB ook: tt) café chantant. Uberteit is vruchtbaarheid. Een ubiquist voelt zich overal thuis. 'U.c.' betekent una corda [op één snaar], 'U.C.' voor Urbis Conditae (van de bouw van de stad Rome af). Een udu [oe] is een handdrum
[percussie-instrument]. 'Vader Rijn' is een personificatie. Een vaccinostyle is een kraspennetje.

2. De UEFA is de Union Européenne de Football Association. Een ugg is een laars van schapenleer. Een uienpatroon vind je op Meissener porselein. Een kakapo is een uilpapegaai. Hij moet het bed uit komen. De grensrechter moest voor uit vlaggen. We moeten morgen uit spelen en willen niet tegen elkaar uitgespeeld worden. De café-uitbater en de casino-uitbater gingen samen vissen. Deze stad wordt ingebreid. Wil je de lamp uitdoen? Hij wil met Beëlzebub de duivel uitdrijven. Ik heb het hem uit-en-te(r)-na, uitentreuren, (tot) uit den treure(n), voorgehouden. De uiterste prijs is de prijs waarbeneden men niet wil gaan. Bij squaredansen, het uitvoeren van een squaredance, beoefen je een soort van quadrille [Franse contradans met carrés van vier paren]. Op zijn sneakers [sportschoen als modeartikel] bekeek hij de sneakpreview [voorvertoning van niet-bekendgemaakte film] met daarin veel soft music [zacht, rustig]. Wat is precies de relatie tussen soera [hoofdstuk Koran], soenna [levensregels, aanvulling Koran] en Hadith [aan Mohammed toegeschreven uitspraken en handelwijzen – inhoud, zo'n boekje is een hadith]? Een sond is een zeestraat: de Sont verbindt het Kattegat met de Oostzee.

3. Wordt er nog steeds gesonjabakkerd [gelijnd]? Een soho is een small office home office. Een sollwert is een streefwaarde. Met somoni's betaalt een Tadzjiekse in Tadzjikistan [TJS]. De somnambule [slaapwandelaar] droomde van lekkere sonjana's [klimmende aardbei – groeit als plant omhoog]. Kijk, dat is een mooie sierrabarber. Bij de fiësta op de siërra was er ook paella. Het savoir-faire [wereldkennis] is iets anders dan het laisser-faire [vrijlaten van mensen in hun economische handelingen]. Een sicav is een société d'investissement à capital variable [BE: beleggingsfonds, bevek – beleggingsvennootschap met veranderlijk kapitaal – volgens Luxemburgs recht]. Het woord 'sief' is een verkorting van 'syfilis'. Het signaal was van alle franje ontdaan. Singkès zijn import-Chinezen. Als Sinn Féin passend gesponsord wordt, wil die zelfs wel sinofiel, Chinalievend, zijn. Een liggend Latijns kruis is een sint-philippuskruis. Een van de sinten speelde levensecht voor Sint. Hij is uitgegleeën, doorgezakt. Zou hij het boek al uit hebben? De Akte van Uitsluiting is de Akte van Seclusie [over de Prins van Oranje, 1654]. Het uitsluitprincipe in de chemie is het pauliverbod. Hij heeft het rustelozebenensyndroom [restless legs].

4. Teneinde de score te weten moet je de partij ten einde toe uittellen. Doe wat je goedvindt. De rabbi (rabbijn) hield een causerie over koosjere gerechten. De (het) tactel [synthetische stof] wordt vaak toegepast in sportkleding. Sous-vide [langzaam gegaard in een vacuümverpakking en daarna snel gekoeld] voedsel kan heel goed ook in souterrains bewaard worden. Souterliedekens, zestiende-eeuwse berijmde psalmvertalingen zijn gezangen. Spagnolet is flanel, een spanjolet (espagnolet) is een draairoede. De spin(n)aker (de ballonfok) vind je bij het zeilen, de spitzen bij ballet. Is een spillenwervel [deel weefspil] een soort van spillebeen [dun, mager been]? Nee, dus. Zij [hindoes met hun hindoeïsme] vereren Shiva [de Vernietiger], Visjnoe [de Instandhouder] en Brahma [de Schepper – hindoeïsme]. De Sjanghaiers werden geshanghaaid [overhalen vies werk]. De sjekel (ILS) is de Israëlische munt. Zullen we samen reizen? Mijn vader zei: 'Als de nood aan de man is, is de redding nabij.' 's Lands wijs, 's lands eer, was zijn ijzeren stelregel. Wat was skijøring [voorttrekken op ski's met paard/auto] ook alweer? Een dewarvat is een vacuümglas.

5. Hij werkt veel met smileys. De waarom-vraag(!) wordt meestal niet gesteld. Ik stuitte op de uitdrukkingen 'EKO-keurmerk' (ecologisch verantwoorde producten) en 'sjwalettergreep'. Bij het smörgåsbord [buffet met koude gerechten] werd smørrebrød (GB ook: smörrebröd – (belegd) plakje roggebrood) geserveerd (helaas geen smoutebollen – BE: oliebol). We zochten syndromen en andere dromen: boardroom(!) [voor vergaderen bestuur onderneming], brugadasyndroom (hartritmestoornis), cockaynesyndroom (snel verouderen), cushingsyndroom (stofwisselingsziekte), geenbodemsyndroom (adoptiekinderen), cynodroom [s] (hondenrenbaan – de kynoloog – hondenkenner keek toe), Hellp-syndroom (zwangerschapscomplicatie), loxodroom (opzoekwoord – kromme lijn op aarde die alle meridianen onder eenzelfde hoek snijdt), roodkapjesyndroom (wolven) en boerhaavesyndroom (breuk slokdarm).

6. Hij is u.j.d., utriusque juris doctor, doctor in de beide rechten: het wereldlijke (Romeinse) en het geestelijke (canonieke) recht. Ullmanniet is nikkelglans. Enkele afkortingen om op te zoeken: UK (United Kingdom, ook: VK – Verenigd Koninkrijk], ulc [vliegtuig: ultra low cost, met extreem lage kosten], UL [Universiteit Leiden] en ULB [Université Libre de Bruxelles – Vrije Universiteit van Brussel], ULCC [ultra large crude carrier – olietanker met een laadvermogen van meer dan 300.000 ton], ulcpc [ultra low cost pc = goedkope, eenvoudige pc, m.n. voor kinderen in ontwikkelingslanden] en ULF [ultra low frequency = ultralage frequentie – radiogolven van 300 hertz tot 3 kilohertz]. Dit is ultima forsan, wellicht uw laatste uur. Met ultima Thule wordt IJsland bedoeld. Een ultimum remedium is een laatste redmiddel, een ultimum vale een laatste vaarwel. Hij is ultraorthodox. De verwijten gingen ultra citraque, over en weer. Een ulv [ultralicht – ultralight – vliegtuig; BE: ulm = ultra-léger motorisé] is een eenpersoonssportvliegtuigje. Waar staan 'umpc' [ultra mobile personal computer = draagbare computer] en 'UMTS' [universal mobile telecommunications system – bep. standaard voor mobiele telefonie] voor? Travestieten kunnen unbeschreiblich weiblich zijn. De Unctad is de United Nations Conference on Trade and Development. Inderdaad: underberg is een zeker Duits kruidenbitter. Dat was une tempête dans un verre d'eau, een storm in een glas water. De geliefden beleefden une chaumière et son coeur, ongecompliceerd geluk.

7. We zullen ons unguibus et rostro (uit alle macht, met hand en tand) verdedigen. De USSR is de Unie van Socialistische Sovjetrepublieken. We kennen de Unie KBO [vroeger: Katholieke Bond voor Ouderen] en de Unie mhp [middelbaar en hoger personeel]. Een USP heeft een unique sellingpoint [uniek verkoopargument]. Johan Cruijff gebruikte vaak de term 'un momento dado' ((op) een gegeven moment). De uomo universale [It.] is de homo universalis [Lat.]. Wat kun je op upperwareparty's zoal kopen [erotische producten]? Een upskirt is een gluurfoto. Een figuur van een brilslang op de diademen van de Egyptische farao's is een uraeus (de uraeusslang is de Egyptische cobra). De urbs aeterna, de Eeuwige Stad, is Rome. De volgorde is: eerst ureter (urineleider: 2 stuks), dan urethra (urinekanaal naar buiten). Een urheber is een grondlegger. De urlicons vindt men in de URL-balk [uniform resource locator = internetadres]. Om de hoeveel seconden wordt usquam terrarum (ergens ter wereld) een kind geboren? Dat zeg je toch niet in de usus loquendi (het spraakgebruik). We doen het ut mos est, zoals de gewoonte is. We moeten nu
va-banque spelen.

8. De utrechtenaar (van de verkeerde kant) komt van Utrecht. Te elfder ure kwam hij toch nog, op zijn elfendertigst. Dit Uurwerk kun je helemaal niet horen, alleen maar zien [sterrenbeeld]. Dit sonnet heeft shakespeareaanse trekjes. Waar moeten we deze plant plaatsen in het linneaanse systeem? Hij geeft blijk van utopiaans [utopie] denken. De mens heeft een circadiaans [duurt een dag – dies] ritme. Hoeveel decimalen telt het ludolfiaans getal (pi, oneindig veel, zonder herhaling)? Dat zijn welhaast reviaanse [à la Reve] verwikkelingen. Een inhoud wordt uitgedrukt in een stèrehoeveelheid (afkorting: S, st – m³). Statine is een cholesterolverlagend medicijn. Tegen de wind in vorderde de fietsster maar staagjes aan. De groepen zullen zich samenvoegen. De beer heeft enige tijd losgelopen, maar met de gevolgen is het nogal losgelopen. Pas op, broeder, ik heb je in het snotje [in de gaten]. Een sobstory is een tearjerker, een tranentrekker. De oudjes hebben gesnoozed [sluimeren in bed]. Bij de snorrepijperij [snuisterij, prullen] zat ook een snorrenkop [drinkkop voorzien van een bruggetje, dat belet dat bij het drinken de snor erin hangt].

9. Snurrevaads zijn trawlnetten [= treil]. Soumis [gedwee] liet hij zich meevoeren. Een son et lumière is een klank-en-lichtspel. Kan deze sonnettendichter ook sonetto's (sonetti – It. dichtvorm) produceren? Op recepties kun je heerlijk socializen. Kom, laten we nog een sudoku'tje oplossen! Een standje 69 is een soixante-neuf. Hij is een soi-disant computerdeskundige. We soupçonneren [verdenken] hen ervan, het souper te boycotten. Mijn sol(o)ecismengevoeligheid [grove taalfouten] is heel groot. Ik heb een allergie voor sous-vide [vacuüm] voedsel. Wanneer zou ooit het sovchozenidee [staatslandbouwbedrijf SU] zijn ontstaan? De V1 en V2 [wapens] waren er eerder dan het V 8 [het latere station Veronica]. Het blijft mooi, dat vendelzwaaien! Naast haringvaarders had je Oostinjevaarders, West-Indiëvaarders en Zuidzeevaarders. Dit gedicht telt drie vaarzen (archaïsch). We moeten vaart maken en voortmaken. Vaatwassen is de vaat doen. De hepatitis B-vaccinatie?

10. De vacerende [s] betrekkingen worden gefaseerd ingevuld. Vacherins [Zwitserse roomkaas], die krijg je niet elke dag! Vacuümtrekken is vacumeren, een vacuüm trekken. Vaddahs [oorspronkelijke bevolking] komen van Sri Lanka. Zoek bij VD de fout in lemma 'vadem' (situatie 2011; inmiddels wel: vadempje). Mijn vaders vader is mijn grootvader, net als mijn vadersvader. Prins Willem I wordt Vader des Vaderlands genoemd, de paus de Heilige Vader. Het vader- is het elektracomplex (van dochter), het moeder- het oedipuscomplex (van zoon). Het vaderons (keer bidden) is het Onzevader (naam gebed). Een regelmatige 12-hoek, een dodecaëder.