2395 Dictee maandag 20-09-2021 (1) dictee Dictee van de dag (337) √

Dictee – dictees [2395]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 520 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (337)

1. In het ziekenhuis speelden ze blindemannetje. Waarom wordt het secretaressecongres niet op Secretaressedag gehouden? Het Dovenschap komt ook op voor slechthorenden. De
rode-eekhoornpopulatie breidt zich uit. Eigennamen zijn RefoAnders, ViaMichelin, GroenLinks en MediaPark. Volgens de TH schrijven we blackberry, volgens andere bronnen BlackBerry (niet in wdb.). Het schrijven van massage-bed en massa-gebed (verboden in dictees!) dient ertoe om massagebed te desambigueren (GB, ook: desambigueren) [guu-wee]. Een Balkenendeachtig optreden (à la Balkenende, evt. ook b) lijkt wel op een harrypotteroptreden. Zonder leerlingbegeleider had die leerling-kok het niet gered. Het meesterbrein was de meester-architect van het geheel. De working majority heeft geen last van het writer's blocksyndroom. We moeten nog back-uppen. Wanneer zijn die Dode Zeerollen nu precies gevonden? Hij
is alive-and-kicking [springlevend, vitaal]: in Reykjavik.

2. De homo-organisatie coöpteerde iemand die meedefileerde. Leonardo da Vinci was een uomo universale (homo universalis – universele mens). Hij heeft de ornithopter [vliegmachine] uitgevonden en de Mona Lisa (met haar monalisaglimlach) geschilderd. Wat naar hem verwijst, noemen we davinciësk. Ook bij de ferronnière [voorhoofdssieraad] moeten we aan hem denken [op portret van hem]. Tenslotte (ten slotte) is het leonardo-onderwijs [voor hoogbegaafde kinderen] naar hem genoemd. Na het bal masqué volgde onvermijdelijk het demasqué. Een werk van Menno ter Braak heet overigens Démasqué der schoonheid. Een dB is een decibel, Db is dubnium en een db is een dagelijks bestuur (ab = algemeen bestuur). Schrijf je 'deiktisch' [ij] [aanwijzend] zoals je het zegt [ja!], en wat is het verband met deïsme [transcendente god die zich na de schepping terugtrekt]? Geen enkel, dus! Delayeren is 'ontlagen' en heeft niets met délai (uitstel) van doen. Een dekabrist/decembrist is deelnemer aan de staatsgreep van Louis Napoléon op 2 december 1851. Wanneer zijn die déjeuners dînatoires [+] [uitgebreid koffiemaal dat middagmaal vervangt] ook weer?

3. Hij orakelde maar wat (als een pythisch orakel – oorspronkelijk het orakel van Delphi – op de Pythische Spelen). In Nederland valt Bevrijdingsdag op de dag na de dodenherdenking. Uit dépit (ergernis) verscheurde hij de depêche [het telegram]. Zijn vrijetijdsbesteding is het spelen in een dans-en-showorkest. Het daltonisme is de
rood-groenkleurenblindheid. De jongeren daldeeden [doen waar je zin in hebt]. In deze middeleeuwse dagobertstoel nam Donald Duck plaats. Hij heeft een negotie [handel] in dames- en herenkledij. Ons werd delicieuze [heerlijke] delicieuse [zeker gebak] geoffreerd. Vroeger had je een departement [als instelling ook: D!] van Oorlog. DDT staat voor dichloordifenyltrichloorethaan [insectendodend middel]. De afwijkende schrijfwijze in VD betrof volgens mij een fout (nu – 2018 – hersteld: het correcte 'chloor' i.p.v. 'chloro'). De DDR was de Deutsche Demokratische Republik. Wie van de dartsspelers won er? De rekruut was voor dag en dauw opgestaan; toch kreeg hij een forse douw. Kan débris [puin] ook het debris [resultaat slijtage, ruimteafval] van rotsen zijn? Ja, dus.

4. Aan een débarcadère [aanlegplaats, los- en laadplaats] kun je debarkeren [van boord gaan, aan land gaan]. Je kan pas een decher [dee-chər – 10 huiden] verkopen als je tien beren geschoten hebt. Jammer, de teloorgang (déchéance) van al die decrooïsmen (niet meer in VD – Alexander de Croo, BE). Defenestratie gaat nogal ver [personen uit het raam gooien]. Het delayeren [ontlagen] kon geen délai [uitstel – van een termijn] verdragen. Wat is nu eigenlijk het verschil tussen re-unificatie [hereniging] en reünie [bijeenkomst van een nu verspreide groep]? Wij drieën gingen wiiën (dat komt van Wii en je krijgt er wiiitis van). Uit de TH kennen we de delphiprocedure [onderzoek waarbij vele deskundigen om hun mening gevraagd wordt] en de hallstattbeschaving [dorpje Hallstatt in Opper-Oostenrijk – spraken ze daar Opperoostenrijks? – met veel vondsten uit het ijzertijdperk]. Voor een betekenis moet men op internet zijn. Zijn er nog froufrous [koekje met crème au beurre]? Cacaos en curaçaos (TH) zijn dranken. In het hotel hebben we gepay-tv'd. Ik doe een dringend appel [beroep] op je. Ook de draaicomputer in de bios heeft een BIOS [basic input/output system]. Er wordt heel wat afge-a.u.b.'d en afge-ajb.'d. De KU Leuven (eigennaam!) is de Katholieke Universiteit Leuven. Wat is de rico [richtingscoëfficiënt] van deze rechte lijn? De TH [Technische Handleiding] koopt zijn spullen in een HEMA-winkel (GB in een Hemawinkel – beide, 2018 niet meer – VD had Hema, correct is HEMA (eigennaam) en HEMA-winkel). Onthivven [persoon van hiv genezen] en ontaidsen [idem van aids], is dat werkelijk mogelijk?

5. Het uitwisselen van (des) histoires de femmes [vrouwenpraatjes, mv., geen lidwoord] was des Guten zuviel [te veel van het goede]. Gekleed in deshabillé [ook: en déshabillé = ongekleed] [nachtkleding] deed ze open. De uitslag van het dictee is des jury's. Met des wordt
di-ethylstilbestrol [vroeger: ter voorkoming van een miskraam] aangeduid. Op de waarschuwing volgde een déroute [verwarde vlucht]. Een developpé is een basisballetbeweging. Waar komt de benaming 'Deux-aesbijbel' vandaan [naar een kanttekening bij Nehemia 3:5b]? Het Deuxième Bureau [Franse militaire inlichtingendienst] hield diverse deuxième bureaus [maîtresse] in de gaten. De Didachè is de 'leer der twaalf apostelen'. Maak je niet dik over de dikdik [kleine antilope]: die is al beschermd! Naast veel dinky toys [speelgoedauto's] had hij ook enkele dinghy's [rubberbootje]. Hij was integer [ee – gewone g – éh] vitae scelerisque purus: van onbesproken levenswandel en vrij van schuld. De vrek leed aan amor sceleratus habendi: vuige hebzucht. De CUP is de Cubaanse peso. Novarum rerum cupidus: uit op verandering?

6. Bij markeren hoort demarqueren (denk aan demarcatie), bij maskeren demaskeren. Je hebt het delfts, het oud delfts, het sèvres en het Delfts blauw. Een dementi is een logenstraffing of loochening. De donovanosis is een door een bacterie veroorzaakte soa. Democratisch socialisten zijn democratisch-sociaal (dat betekent net als
sociaal-democratisch: sociaal én democratisch, naast sociaaldemocratisch, wat volgens de sociale democratie is). Wat dessous des cartes [geheim van een zaak] is, moet je niet als
dessus-de-porte [deurstuk] vermelden. De twee diseuses à voix [liedjeszangeressen] hadden veel succes met hun schlagers [smartlap]. Er staat döner kebab [aan een verticaal draaiende spies geroosterd vlees] op het menu. Dons gratuits zijn vrijwillige schenkingen. Een TIA is een transient ischaemic attack [voorbode beroerte]. Deze jurk is gemaakt van tibet [zeer fijne wollen stof]. Een thyrsusstaf is een bacchusstaf [van de bacchanten, net klimop en wijngaardranken]. Bij 're-integreren' is er sprake van diëresis [breking van een tweeklank]; 'diësis' is een muziekterm [verhogingsteken, kruis]. De dienst na verkoop is de klantenservice. Het licht is nu diffuser [verspreid, verstrooid] dan eerst. Een dies natalis is een diesfeest [verjaardag]. Wil je me Diets [van het volk, naast: Duits] leren of me iets diets maken [wijsmaken, ook: aan het verstand brengen]? Dit zijn dies atri (enkelvoud: ater; zwarte dagen in een mens zijn – 's mensen – leven).

7. Deze prijs is dik verdiend en welverdiend, maar zeker niet zuurverdiend. Echt waar, een gedicht met di-jamben [dubbele] over een dijader? Dinanderie [snuisterijen] is zo genoemd naar Dinant. De direct marketing [gericht op potentiële klant] leidde tot een directmailactie [met direct mail: ook gericht op potentiële klanten]. Het directbetrokkenenoverleg leverde niets op. Als je dirty-minded bent, heb je een dirty mind [alles naar seks ombuigen] en ben je kwetsbaar. Directklaarsoep is direct klaar. Wat is een discfilm [platte schijf met losse filmbeeldjes]? Waarover spraken zij? Over ditjes en datjes(!). Een gedislokeerd bot heeft een dislocatie ondergaan. De diskjockey (deejay (voluit), dj (verkort)) heeft ge-dj'd. Hé, wat een schattig lisdoddenboeket! Ik stop mijn laptop gewoon in het (GB) docking station [voor aansluiting laptop, etc.]. Wanneer is zijn doctoraalexamen? Soms kan docta ignorantia [wijze onwetendheid] tot voordeel strekken. Loco tertio [ten derde, in de derde plaats] valt dit buiten je competentie. Een malocchio is een boos oog [het boze oog]. Een Lochemer bergkristal komt uit de Lochemer Berg. Er reden eergisteren drie gekoppelde locs [locomotieven] voorop.

8. Dueña's zijn bejaarde gezelschapsdames van meisjes uit de aanzienlijke stand. Jij doucht je; douch je jezelf vaak? Ikzelf douch me onder het doucheje in de douchecabine. Een dulciaan was een blaasinstrument met dubbelriet. Met dupuytren bedoelen we de ziekte van Dupuytren [Keltische klauw, koetsiershand]. Niet alle chickies [meisjes] zijn dushi's [schatjes]. Dulses [ah] (zeewier) kun je eten. Hoeveel eaux de colognes [of] zijn er? Men stopt die in een
eau-de-cologneflesje. Met drie letters schrijf je ecstasy als xtc
[èhk-stə-zie]. Ben je een drum-'n-bass- [ee] of een
country-and-westernaanhanger? E. coli's kun je beter gewoon colibacteriën noemen. Het duw- en trekwerk leidde tot een driftig handgemeen. Waarom wordt er ecotaks geheven? Omschrijf het begrip doleantie [afscheiding, de specifieke – 1886 – met D]. Volgens dat verhaal ging hij op Dolle Dinsdag als een dolle dries tekeer. Dolomiet(spaat) is niet naar de Dolomieten genoemd [maar naar een zekere mineraloog]. Zich blauw ergeren is je doodergeren. Het doodszweet (het reeuw – niet meer in VD) brak hem uit.

9. De dominicaner monnik, een domme august, was gewoon zich op dominicae [enk.: a] (dies) [zondag, de dag des heren] van den domme te houden. Ze zijn tussen Scylla en Charybdis door gevaren [hebben de gevaren omzeild]. Ik moet dit bericht nog door-sms'en. Een double croche [1/16 noot] duurt half zo lang als een croche [1/8 noot]. Een compliment à crochet houdt een uitnodiging in [om er een terug te krijgen]. Velcro is klittenband (van 'velours' en 'crochet'). Hoeveel van die dragees [tablet geneesmiddel] hebben we nog? De meeste
rooms-katholieken hebben geen kamertjes- of doodzondenbesef [ontucht]. 'Door zijn vrouw' is een zogenaamde door-bepaling. Is feitelijk niet elke oorlog een drôle de guerre (phoney war – schemeroorlog, vreemde oorlog)? Een CEO [chief executive officer] zit in een driver's seat [leidinggevende positie]. Het drievuldigheidskruid (niet meer in VD) bloeide nog steeds op Drievuldigheidszondag [eerste zondag na Pinksteren]. Drôleries [komische beeldjes] vind je in middeleeuwse kerken en boeken. Een droschkenverzameling is een vigilanteverzameling [open rijtuig – mv. s]. De aarde gaat aan Dr. Strangeloves [geschifte wetenschapper] ten onder (in een tenondergang). Diëlektrica zijn elektrische stoffen. Diemit (diemet) is een sterke katoenen stof