Dictee - dictees [0657]
Dicteetekst 4e Holland-Belgiëdictee 2015
De Groote Oorlog (WO I), de keiharde feiten (titel)
1. Bij de elfnovemberviering wordt in België het einde van een wereldoorlog herdacht. Die begon met de moord op aartshertog Frans Ferdinand van Oostenrijk en zijn vrouw in Sarajevo.
2. Dat was de aanleiding, maar er zat meer achter: Duitsland voelde zich ten achter gesteld, omdat de andere grote rijken wel (veel) koloniën hadden, waar zij de plaatselijke bevolking uitbuitten.
3. Op 1 augustus 1914 vallen de Duitsers Luxemburg binnen – ze spreken daar Letzeburgs – en vragen aan België een laissez-passer om via dat land Frankrijk te kunnen binnenvallen. Dat land weigert en op 4 augustus begint de occupatie van delen van België.
4. Het is een allergruwelijkste en -belabberdste oorlog geworden in de loopgraven (approches, men noemt die ook wel trancheeën).
5. De beoogde legersterkte van driehonderddrieënveertigduizend man is nooit gehaald. Het officierenkorps was tweetalig en de rekrutering vond regionaal plaats.
6. Bij Ieper heeft een jarenlange loopgravenoorlog gewoed. De Duitsers schoten met de dikke bertha, een mortier van het grootste kaliber van de Kruppfabriek in de Eerste Wereldoorlog.
7. Tijdens die vierjarige oorlog zijn er in 1914 en 1915 kerstbestanden geweest. Hierbij vond op initiatief van de manschappen in de loopgraven ter gelegenheid van Kerstmis een verbroedering plaats tussen de soldaten van de strijdende partijen, de combattanten; dit geheel tegen de zin van de legerleiding.
8. De Fransen gebruikten in de oorlog ABC-wapens zoals traangras en de Duitsers yperiet (mosterdgas, genoemd naar Ieper - ook: ypriet, andere uitspraak). Belgiës wonden waren diep en heelden maar langzaamaan.
9. Een van de weinige bloemen, die bij de loopgraven bloeiden, was de klaproos uit de papaverfamilie. De Canadese militaire arts John McCrae – omgekomen tijdens de oorlog – schreef hierover een beroemd gedicht: In Flanders Fields. Die rode bloemen worden ook wel kollenbloemen genoemd. Van de papavers werd ook opium en morfine gemaakt om de pijn van de soldaten te stillen, soms zelfs voor eeuwig. Deze poppies herinneren ook met hun rode blaadjes aan het bloed van de gevallen soldaten en met hun binnenste zwart aan de kleur van rouw.
10. Dat waren dan ook de symbolen bij de herdenking. In 2014 was het precies een eeuw, een centennium, geleden dat De Groote Oorlog begon. Vier jaar en tien miljoen gesneuvelde soldaten verder, werd de Vrede van Versailles gesloten. Overigens: Nederland was neutraal, maar heeft wel 40.000 militairen en een miljoen Belgen als vluchteling, refugié, opgevangen.
Specialistendeel – Oorlog (titel)
(De 10 onderstreepte woorden moesten worden ingevuld.)
11. Dieren
zoals piemonteses [ook: -'s] kennen geen oorlog. Om te beginnen: koudeoorlogsdenken
is specifiek iets voor het menselijk ras. De drang tot oorlog zou ingegeven
zijn door de Boze, de hostis humani generis. Al vanaf de pithecanthropus
erectus (ook wel: rechtop gaande aapmens of javamens) is het
bonje, of liggen de roots al bij de
kaïn-en-abelachtige verhalen? Ook
voetbal is soms oorlog: denk maar aan de100-urige strijd van de Voetbaloorlog
tussen Honduras en El Salvador in 1969 en het hotseknotshooliganisme (of
om in de plantentaal van de papavers te blijven: -begoniavoetbal).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten