Dictee – dictees [2593]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 374, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee van de dag (483)
1. Er zijn drie Punische oorlogen geweest. In Mexico is pulque een uit het sap van de agave bereide alcoholische drank. Daar zaten de bridgers dan in hun pullovers (pulls, pulli's). Ze hadden geen bye in de eerste ronde, maar wel een walk-over. Kan ik hier met pula's [BWP] uit Botswana betalen? Kunt u uitleggen, waarom je schrijft, zoals je schrijft: er zijn meer hondjes die Blom, Mops(!) of Fikkie heten? Een puk (puck) is trouwens ook een mopshond [vgl. Pietje Puk – ook: puck = mopshond]. Bij mijn mobieltje hoort een pukcode [personal unblocking key-code]. De puissant [zeer] rijken reizen met hun rijzende ster per pullman [trein(wagon)]. Tijdens het puinruimen zei hij tegen de concurrent: 'lekker puh!' In de pueblocultuur gedragen Pueblo-indianen zich absoluut niet pueriel [kinderlijk]. Ze dragen als regel ook geen pugrees (ook: puggarees = sjaal om tropenhelm over de nek). Het ptyalinegehalte (amylase in het speeksel) was te laag. De (putain) respectueuse [prostituee] reed op een pur sang [volbloed] knol [paard]. Bij purulentie kan het behoorlijk gepust (geëtterd) hebben. Dat kan eindigen met pyemie (ettervergiftiging). Pyelitis is ontsteking van het nierbekken. Is dat daar nu een pvc-buis (polyvinylchloride)?
2. Ze wilden een putsch [staatsgreep, coup] plegen. De putsch van Kapp vond in Berlijn in maart 1920 plaats. De puntloze pumps waren nog puntgaaf. Sparta stond punteloos [VD, GB ook: puntloos, beide: van voorwerp stomp, in de sport zonder punten …] onderaan. Bij golfen moet de bal door middel van een putt de hole in; er moet geput worden. De pusillanieme [laf] lafaard liet het afweten. Wat is het wezenlijke verschil tussen een put- en een calloptie? Op de fontein stonden meerdere engelachtige (angelieke) putti (putto's – naakt kinderfiguurtje). De pygmeeën worden ook negrillo's genoemd. Secuur als hij was, gebruikte hij een pyjama-etui. Iemand van het pyknische type is kort en dik, een leptosoom is lang en smal. Zijn trouwe pyladessen vergezelden hem naar de Pyreneeën en schoten daar een Pyrenese berghond (of was het een pyreneeëngeit)? De Cito-toets werd deze week gehouden. Het insectendodende middel pyretrine komt van de plantensoort pyrethrum. Bepaalde het pythisch orakel, wanneer de Pythische Spelen gehouden werden? De pyrronisten [aan alles twijfelen ---> waarheid] hangen de leer van Pyrrho aan.
3. Verwar ze niet met de pyrrusoverwinning [cadmische overwinning] die naar Pyrrhus genoemd is. Ook de pythagoreeërs met hun pythagoreïsche denkbeelden, volgelingen van Pythagoras, moet je er niet mee verwisselen. Of je nu door de python of door de anaconda gebeten wordt, het is lood om oud ijzer. Een pylon wordt gebruikt bij wegwerkzaamheden en in de sport, een pyloon vond je bij Egyptische tempels. In Qatar vind je qat kauwende en xiang qi [Chinees schaakspel] spelende radicaalislamitische moslims, die soms ook nog lid zijn van Al Qaida. Een quad en een trike verschillen in aantal wielen. Het qi gong is een Chinese meditatietechniek. De afkorting van het boekdrukformaat kwarto (qto.) verraadt al dat het vroeger gespeld werd als quarto [dát in 2022 alleen: ten vierde, ook loco quarto of quarto loco]. Een quark kan je niet op je brood smeren, kwark wel. De rare kwant was gespecialiseerd in quanten, onderzoeksonderwerp van de kwantummechanica. Quadrafonie (VD ook: o) is iets als dubbelstereofonie.
4. Quakers zijn vredelievend, quackers vind je eerder in de collegebanken. Quagga's [soort zebra] laten als regel niet over zich lopen. De quaestor en de quaestrix gaan over de centen, de quadrille is een dans, het getal quadriljoen is een een met 24 nullen erachter, quadragesima is de zesde zondag voor Pasen en quadrillé is geruit. Ze wist met haar queenies [damesschoenen] geen raad op het voetbalveld. Het Quechua is een indianentaal. Hij hield zich quasi slapend. Een quasar [quasi stellar radio object, ook: QSO, quasi-stellar object, sterachtig, een sterke radiofrequentiestraling producerend object] kun je niet zichtbaar maken (de zichtbaarmaking lukt niet). Een quatern heeft iets met een loterij, een katern met een krant. Quarto is ten vierde, het kwarto is een boekformaat.
5. Een quarté is een Belgisch-Nederlandse weddenschap op vier paarden. Een quartet is een in vieren opgesplitste lijn of piek in een spectrum, kwartet spelen de (of: spelende!) kinderen. De kwintessens was van oorsprong het vijfde element bij Aristoteles (ether, naast aarde, water, vuur en lucht). Wensdroom van een Schot: onder de quillaja [zeepboom] in je kilt [geruite wollen rok] quilten [met lapjes textiel]. In Engeland weten ze nog wat queueënd wachten voor een bus is. De quinoa [uitspraak! – kien-waa – ook: kie-noo-waa] is een plantensoort uit het geslacht ganzenvoet. In het quiëtisme [overgave aan Gods wil] weten ze maar al te goed wat quieto [muziek: rustig, kalm] is. Quién sabe [uh – Wie weet]? Dat zei de Spaanse quidam [snuiter, zonderling individu] tenminste. Quid nunc [Wat nu]? Wat voor nieuws is er? Hij verkeerde in quiëscentie [innerlijke rust, toestand van rust].
6.
Het was zo gepiept, maar wel quick-and-dirty [snel,
mindere kwaliteit, goedkoop].
Voor mij graag quiche [hartige
taart] lorraine
[èh]
(met spek en
kaas). Duidelijk toch: een
tournure is een queue de Paris [kussentje
om de lendenen]. Een queue de
cheval is gewoon een paardenstaart. De QI
is de queteletindex,
de BMI is de body
mass index.
De quetzal [vogel]
pikte in Guatemala een quetzal [munt]
van de tafel. Ik zal het limburgisme aan mijn ismeverzameling
toevoegen. Makkelijk, je weet dat (hier)
alles met een q begint … Het quintadeen is een orgelregister waar
bij de grondtoon ook zachtjes de kwint wordt gehoord. Zo, nu deze
unieke prangende [kwellend]
question brûlante [brandend
vraagstuk] nog oplossen! De
querulant [met
ziekelijke klaagzucht] had een
query [vraag aan
database] gemaakt voor al zijn
bloopers. Een quenelle is een worstje als voorgerecht. Een
qu'en-dira-t-on [praatjes]
wordt meestal snel verspreid. Mijn queeste naar quelea's [vogel
met grootte van mus in de savannen van Afrika]
was een successtory [GB
ook: sss].
Het quenast is een soort van porfier uit de omgeving van Quenast. Als
iets in de chemie gequencht is, is dat uitgedoofd, stilgezet.
7. Quinto is ten vijfde. De Quote is een tijdschrift, melkproductie en visvangst kun je quoteren, met een quoteje citeer je iemand en coteren is merken met nummers of letters. Een quodlibet van quisquiliën is een mengelmoes van prullen. Quorn is een vleesvervanger en 'quod non' is een tussenwerpsel dat 'niet waar' (nietes) betekent. Het quizploegje was op zijn qui-vive bij het quizje en quizde uitstekend [2022 ook: kwissen – kwiste- gekwist]. Zullen we quitte of dubbel (quitte ou double) spelen? De Franse soldaat riep 'qui-va-là' [wie daar?] en de Duitse strijder antwoordde met 'werda' [idem]. De quisling [collaborateur] aarzelde niet de quisse [gedeelte van een (gebraden) kip] te confisqueren. Bij raak schieten is er sprake van een raakschot. Bij het arrenbieconcours (verder afkorten!) [rhythm-and-blues = r&b] wonnen de beste r&b'ers de r&b-finale. Overdadig en uitbundig zijn ze, die rabelaisiaanse [overdadig, uitbundig] taferelen. Rabiësgevaar: pas op voor rabies theologorum [razernij der theologen]! De rabbi hield rabbies [konijnen]. Radicchio is rode sla.
8. Zijn die gasten nu radicaal-links of radicaalmarxistisch? Met radau wordt commotie aangeduid. Raden-ajoe is de titel van de echtgenote van een regent. Op een raclettestel bereid je raclette: je bent dan aan het racletten (ik raclet, jij raclette, hij heeft geraclet). Kom demonstreren: racisme, fascisme en rachitis [Engelse ziekte] moeten bestreden worden! Langs het raccrochement [klein spoorwegemplacement op industrieterrein] stond een biljartzaaltje van de bedrijfsvereniging: raccrocs [geluksstoten] waren daar aan de orde van de dag. De rabiate [doldriftig] rabauw [landloper, vagebond] viel verbaal het rabbijnendom aan. In de raket was een racket [voor tennis] achtergebleven. Een basilisk (basiliscus) is een slangendraak of een onschuldige boomhagedis. Een basiliscusoog kan doden of verlammen. Bij de planten staat tegenover basipetaal [van boven naar beneden groeiend] acropetaal [net andersom]. Radikalinski's kunnen behoorlijk radicaal zijn. Geef me de ragebol (raagbol) eens aan, wil je? Toen het eten dat de pot schafte, genuttigd was, raftten [wildwatervaren] zij voort.
9. Voor alle duidelijkheid: zij schaftten dus wat die pot schafte. Bij de raiffeisenbank hingen vroeger potten met rafflesia's [plant] aan draden van raffia [vezels van een Afrikaanse palmsoort]. Diep in de mijn is een raffleslamp onhandig. Wees nou eens redelijk, wees raisonnabel. Is het rambouilletschaap (merinosschaap) een beschermde soort? En de ramboersappel [niet meer in VD]? De zending werd onder rembours [bij bezorging eerst betalen!] verzonden. Mag je tijdens de ramadan rajayoga [met meditatie] beoefenen? Raku is aardewerk met loodglans, gebruikt in de Japanse theeceremonie. Met een zaklamp werd de rakklamp [zeilvaart – vgl. nokklamp, streekklamp en strijkklamp] gecontroleerd. Raki is Turkse brandewijn. Een rajneeshie is een sannyasin [volgeling van Bhagwan Shree Rajneesh]. Het minitreintje liep probleemloos over de railtjes (railsjes). Bij de raid [snelle en korte militaire expeditie] op de oase stopten de rai [bedoeïenenmuziek] en het eten van ragout. De raïs [Arabische titel, ook voor de president van Egypte] keek toe. De schapen waren rammig [tochtig, naar de ram verlangend]. Aan een randjau [soort van voetangel van aangepunte bamboestokken] kan men zich lelijk bezeren. De Latijnse naam voor de ranonkel is [wat geslacht betreft] Ranunculus [met name de Ranunculus asiaticus, een bekende sierbloem]. Een raquette [tuh uitspreken] is een sneeuwschoen.
10. Zelfs een rapschotel (ah – niet meer in VD – scheldwoord voor meisje) kan rappen [èh]. Een rapier is een lange, puntige degen. Rapsoden waren rondtrekkende volkszangers bij de Grieken. De Rapaljepartij, meest rapaille, bestond uit rapaljanen. Rapé is snuiftabak. Een raout [raa-oet] is een deftige avondpartij. Onder de Chinezen van Europa zitten ook rare chinezen. Op zijn zongebruinde schedel zaten nog enkele rari nantes [zeldzame haartjes]. Een raspoetin is een intrigant, niet te verwarren met een rasartiest als de ras-Poetin, die (helaas nog steeds niet:) voormalige leider van Rusland (en dus niet die monnik!). Een rassé is een kleine civetkat. Ratafia is een fijne likeur. Met raffia was de hele rataplan [rommel] van ratanhiawortels bijeengebonden. De ravissante [verrukkelijk, betoverend] ratoe [titel voor vrouwelijke vorstelijke personen op Java en Madoera] hielp de armoedzaaier – zij was een mislukkeling, een ratee – naar de ratsmodee. Wat is een rastaquouère? Antwoord: buitenlandse snoeshaan, exotisch heerschap
Geen opmerkingen:
Een reactie posten