Dictee – dictees [2588]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 379, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee van de dag (478)
1. Het sepot [OM: niet vervolgen] is seponeren of geseponeerd worden (een sepoy is een inlandse soldaat in het voormalige Brits-Indische leger). Bij de senescentie is senectus [ouderdom zonder gebreken] verkieslijk boven seniliteit [aftakeling op oudere leeftijd]. Het was me het stel senioren wel: de senior beleidsmedewerker, de senior commercial manager, de senior human resources manager (GB, VD: senior humanresourcesmanager), de senior manager en de senior partner. Sensu stricto (afkorting: s.st., ook: stricto sensu) is in beperkte zin. Voor de volledigheid: sensu allegorico is in allegorische zin, sensu bono is in goede zin, sensu latiore in ruimere zin, sensu lato (latu) in ruime zin (afkorting: s.l.), sensu malo in ongunstige zin, sensu proprio in eigenlijke, letterlijke zin, sensu strictiori in engere zin en sensu strictissimo ten slotte in de engste zin. De sennenhond verraadde zich door blaffen in de sennhut. Zijn verraden aanwezigheid deed toeters en bellen rinkelen. Een sententieus gesprek is leerrijk.
2.
Septikemie is bloedvergiftiging. Zijn sepulcrale interesse betrof
graven en grafmonumenten. De Septuagint(a)
is een Bijbelvertaling (van
alleen het Oude Testament). De
sens commun (gezond
verstand, common sense) is een
soort commonsensegevoel. Een serac is een ijskegel, de sereh
[sèh-rèh]
is het citroengras en een serafijn is een engel van de hoogste rang.
Seresta is een kalmeringsmiddel. Van de sergeants noemen we de
sergeant-één (niet
meer in VD – sergeant
der 1e klasse) en de
sergeant-majoor-vlieger. In deze jas zit nog een sergen voering. Het
servilisme van een serviele slaaf is zeer geschikt voor sm
(sadomasochisme).
Je zal de serail [harem]
maar moeten bewaken! Sericultuur is een van de uitdrukkingen voor de
zijdeteelt. Serigrafie is zeefdruk en een serinette is een mondorgel.
Dicteetijgers smullen van sesquipedalia verba (ellenlange
woorden). Je kunt seropositief
zijn, een serow is een Japanse gems, een
sero een staketsel.
3. Een settopbox is een decoder voor de tv. Hij was nogal shabby [sjofel] gekleed. Hij shakete helemaal na het dodelijke ongeval. De hersenschade bij een shakenbabysyndroom is uiterst betreurenswaardig. Een shakedown is een zwaar verhoor, bij een shake-out verdwijnen er bedrijven. Een shaddock (pomelo) is een veredelde pompelmoes. Shabushabu is een gerecht van bouillon. Met een sfygmomanometer meet men de bloeddruk, de sfincter is de sluitspier. Sfagnum is veenmos. Sèvres is Frans porselein. Bij de seven-year itch wordt de bok ouder en lust hij nog wel een jong blaadje. Wie sévère is in de kunst, getuigt van severiteit [strengheid]. Een settler is een kolonist.
4. We zoeken voor de verandering eens op '*mc*' en vinden (onder andere): YMCA [Young Men's Christian Association – vgl. YWCA – Women’s], romcom (romantische komedie – comedy), een omcirkelde r (merknaam die gedeponeerd is), natriumcyanide, mcg (meervoudig complex gehandicapte), mcjob (mcbaan, hamburgerbaan, laagbetaalde baan met weinig scholing), maag-darmchirurgie, kwantumchemie, interimcontract, gymclub, darmcatarre, creamcracker, camcorder (camera plus recorder), boomcar (auto met een zeer krachtige geluidsinstallatie) en de alarmcentrale van de ANWB. Hemopoëtische stamcellen zijn 'oercellen' die zich in het beenmerg nog differentiëren tot allerlei soorten bloedcellen. Hemopoëse is de vorming van bloedcellen. Het seicento [17e eeuw, jaren die met 16 beginnen, 16xx] viel een eeuw eerder dan het settecento [18e eeuw, jaren die met 17 beginnen, 17xx]. Laat het land dit seizoen maar braak liggen. Daarna bewerken we dat braakliggende land wel. Kijk, een bramahpers [voor genummerde bankbiljetten]!
5.
Er staan heel wat woorden Gods
[niet meer
in VD] in het Woord Gods
(Gods Woord, de
Bijbel, Heilige Schrift). Een
joint is een sigaret van
tabak vermengd met hasj of marihuana, maar een joint [zjwèh]
de culasse is (B.-N.,
niet algemeen) een koppakking.
Verder is een joint venture het samengaan van twee of meer
ondernemingen ten behoeve van een bepaald project en 'join the club'
betekent 'welkom bij de club'. Welkom is volgens GB bijvoeglijk
naamwoord; de enige combinatie daarmee is 'welkomthuis' (VD
– 2016 ook nog: welkom(st)winkel).
Alle overige vergelijkbare samenstellingen beginnen met 'welkomst'
zoals 'welkomstdrank' en 'welkomstspeech'. 'Dolce far niente' moet je
natuurlijk wel goed uitspreken. Laat de crème brûlée je lekker
smaken! Een keel-,
neus- en oorarts (ook:
keel-neus-oorarts,
kno-arts,
neus-keel-oorarts,
nko-arts)
beoefent de oto-rino-laryngologie
(en is orl-arts).
6. De katharen verwierpen grote delen van de Bijbel en zijn daarmee verklaarde ketters. Hij had daar een pied-à-terre. Een knipperbol is een cocktail van sherry en sinaasappelsap. De meeste sherpa's, berggidsen in de Himalaya, beheersen het Sherpa [taal]. Shiatsu is Japanse drukpuntmassage. Het berijden van 's heren wegen en het bereiden van voedsel heeft geen religieuze betekenis, het navolgen van 's Heren wegen (en het berijden ervan?) wel. Sherardiseren is verzinken door met zinkpoeder te bespuiten. Shemale is een mooi neologisme [als man geboren, van geslacht veranderd]. De sheltie [Shetlandse herdershond (op een kleine collie lijkend)] schuilde in de shelter [schuilplaats, tentje]. De shelleyanen zijn adepten van de romantische Engelse dichter Shelley. De Sjanghaier [inwoner] was bezig met shanghaaien [(dronken) lieden overhalen tot onaangenaam werk]. Na het shampooën (shamponeren) zag zijn geshampoode (geshamponeerde) haar er piekfijn uit. De shamisen is een driesnarige (3-snarige) luit om geisha's te begeleiden. Het shangri-la is het Tibetaanse paradijs.
7.
Bij het reshuffelen vinden er shuffles plaats. Wordt er op die plaats
nog steeds geshot (heroïne
gespoten)?. Shorange is een mix
van sherry en jus d'orange. Shiva is de Vernietiger. Shigellen
veroorzaken shigellose, een bacillaire dysenterie. Shish
kebab is een Levantijns gerecht van aan pennen geregen, geroosterd
vlees. Een shipchandler is een scheepsleverancier. Het signaal werd
zonder franje gegeven. Het SI-gewricht
is het sacro-iliacaal
gewricht (gewricht
tussen het heiligbeen en het darmbeen).
Dat is het wel: sightseeën in het Sierra Leoonse hinterland. De
Siënese schilderschool herinnert ons
aan Siena. Enkele eenheden zijn siemens
(of mho;
geleidingsvermogen, symbool: S),
watt (vermogen,
symbool: W)
en kelvin (thermodynamische
temperatuur, symbool K – geen
graden!). Let op bij de notatie
van huis-tuin-en-keukentemperaturen: graden Celsius
(symbool: °C),
graden Fahrenheit (symbool:
°F)
en (graden)
kelvin
(symbool: K(!)).
Wat vindt er zoal in een darkroom plaats? Antwoord: duistere
praktijken. Krijg de sief, de syfilis! Van sick jokes in een sick
building krijg je algauw het sickbuildingsyndroom, niet te verwarren
met het sicksinussyndroom [betreft
knoop in rechterboezemwand van het hart].
8. Een sidekick is een hartsvriend(in). De siciliano (sicilienne) is een Spaanse herdersdans (met zang) in zesachtstenmaat [2020 – VD, lijkt fout, ook wel zonder tussen-n]. Een siccatief helpt bij de droging van verf. Een sicav (société d’investissement à capital variable) is een beleggingsfonds met veranderlijk kapitaal. In de sculptuur kent men de S-houding. In de showbizzwereld gaan veel concepten in de shredder. Shoyu is dunne sojasaus uit Japan. Een Siamese kat is een siamees, een Siamees is iets anders. Die laika's [Russische eskimohond] in de Siberische kou laten mij siberisch. Een sibbentafel is een overzichtelijk schema met familieverwantschappen [vgl. sibbenkunde]. De sibillijnse boeken zijn echt een boek, de sibillijnse spreuken zijn vervalst. Een sibille is een raadselachtige vrouw. Haar showy bedoelingen waren duidelijk. Is hij sinistromaan [linkshandig] of dextromaan [rechtshandig]? Sinas heeft een sinaasappelsmaak. Simuleren kan tot een schijnvertoning (simulacre) leiden. Een simplex is een enkelvoudig woord ('deur'). Een compositum is een samengesteld woord ('deur' + 'knop' = 'deurknop').
9. Simavi
[oorspr.:
Steun in
Medische
Aangelegenheden
voor
Inheemsen]
haalt geen geld op voor Simchat Thora (Vreugde
der Wet – joods feest). Op
silvesteravond [oudejaar]
dronken we silvester. De S-romanum (signum
romanum, ook: sigmoïd) is de
S-vormige kromming van de dikke darm vóór de overgang in de
endeldarm. Bekende uitdrukkingen zijn: 'Zeg maar Sijmen, dan vloek je
niet' en 'Sijmen betaal'. Ik sikkeneurig? Daar is geen sikkepit(je)
van waar! Een siksiyuru is een krekel.
Wat zegt de Silicosewet over siliconenborsten en silificatie
[verkiezeling]?
Antwoord: nada, niente! Wij gaan
silurische [siluur
= tijdperk] formaties bestuderen.
Bij de Sint-Bernhardpas liepen meerdere sint-bernardshonden
rond. Een sinofiel is Chinalievend. Sinn Féin [Ierland]
had een gematigde en een radicale vleugel. De
singer-songwriter
bejubelde de singkès [in
Indië: uit China geëmigreerde Chinees]
in zijn lied. Singelen [tennis]
is onder andere een single spelen.
10.
Sint-Hubertus is de naamgever van het sint-hubertusbrood,
Sint-Jakob
die van het sint-jakobskruid (jakobskruiskruid).
Iedereen op Sint-Eustatius heeft een eustachiusbuis. Weduwen
en wezen
(in Nederland 'W
en W'):
daar zou je toch een weduwefonds en een
wezenfonds voor oprichten … Een skus
(excuse)
is bij tarot een kaart die noch kan nemen, noch genomen kan worden.
De Sint-Jorisdag heeft alles met padvinders te maken [23
april]. Met Sint-Japik begint de roggeoogst
(roggen
smaken daar voortreffelijk bij!).
Sint-Maarten is een eiland maar ook een verkorting van
sint-maartensfeest. Een
sint-philippuskruis
is een liggend Latijns kruis. Een zekere soort van kerstbrood (en
ook sint-nicolaasgebak) heet
steven.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten