Dictee – dictees [2589]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 378, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee van de dag (479)
1. Spelen: va-banque spelen [geeft va-banquespel], Winterspelen, Zomerspelen (2x: díé!), Olympische Spelen (de Spelen), vioolspelen, vadertje en moedertje spelen, verhaspelen(!), toneelspelen, op zijn poot spelen, onder één hoedje spelen, op de nul spelen, op de man spelen, klaarspelen, gelijkspelen, hansje-sokken spelen, goedheilig man [GB ook: goedheiligman] spelen, het hard spelen, duitje-op spelen [kruis of munt], doodspelen, de eerste viool spelen, chapeau bas spelen, Bijbelse treurspelen, brood en spelen, ja en amen spelen, blindemannetje spelen, blufpoker spelen, Abrammetje spelen (Genesis 12:13: trachten zich te redden door de halve waarheid te zeggen), samenspelen (combineren), (buiten) samenspelen [combineren], de baas spelen en over de band [biljarten] spelen. Het was een schabouwelijke [jammerlijk, ellendig] vertoning. Hij wilde me wel schadeloosstellen. Leedvermaak (schadenfreude) is het mooiste vermaak. De kok schafte de ingrediënten aan en de gasten schaftten daarna; ze aten wat de pot schafte.
2. Het is schandaleus (scandaleus) om iemand zo te schandaliseren. Kun je eens schallanalyse [klankanalyse] toepassen op deze schalmei (een herdersfluit)? Met de Schedelplaats wordt Golgotha aangeduid. De matrozen zijn al scheep gegaan. De kapitein, die ook het schip inging, wist toen nog niet hoe deze maatschappij al eerder het schip in ging. Ze riepen ons aan met 'schip ahoi'. Eerst vond het Oosters Schisma plaats, later het Groot Schisma (de kwestie Avignon). Schmaltz is sentimentele muziek. En nu is het schluss, basta, uit! Schlamm (kolenslik) is bezinksel van steenkool in water. Schizothymie is in de psychologie gespletenheid van gemoed (antoniem: cyclothymie, manisch-depressieve psychose). Een schillerkraag is een liggende, van voren open kraag. De ezelgebruiker en de huisschilder hebben allebei op een schilderschool gezeten. Scherp slijpen [wel: scherpslijper] is scherpslijperij.
3. Het Leger des Heils (afkorting: LdH) wordt ook wel aangeduid met heilsleger of kortweg leger. Spottend wordt dit leger ook wel aangeduid als hallelujabrigade, waarvan de vrouwen hallelujahoedjes dragen. Dát leger is een godsdienstig-maatschappelijke organisatie die evangelisatie combineert met buitengewoon nuttig sociaal werk. Je kan er op het zondaarsbankje plaatsnemen en kernwoorden zijn verder: cadet (officier in opleiding), kerstpot, nachtasiel, reddingsbrigade (GB) en slumwerk in de achterbuurten [slums]. Geert Wilders streeft een anti-islampolitiek na. Komen de kaaimannen van de Cayman Islands (Kaaimaneilanden, Caymaneilanden) en de Noormannen uit Normandië? Ik veracht laag-bij-de-grondse (platvloerse) gemeneriken. Zelf denken die vaak hoogvliegers te zijn. De excuses kwamen als vijgen na Pasen (B.-N.), mosterd na de maaltijd.
4.
De schnaps (VD
ook: snaps) drinkende
toneelspeler had een schnabbeltje (snabbeltje
– bijverdienste) en schmierde
[zeer sterk op
effect spelen]. Daarna werd hij
letterlijk en figuurlijk afgeschminkt [ontmaskerd].
De schnorrer [bedelaar]
kreeg een afgedankte schnorkel (snorkel
– luchtpijpje bij zwemmen onder water)
cadeau en ging met zijn schnauzer [hond]
snorkelen. Er zijn nieuwe banen geschapen in de sfeer van het
geschepte papier. De schobbejak [schooier]
deed het op de schobberdebonk [klaplopen,
bedelen]. Ze had de
schoentjes-en-laarsjes (niet
meer in VD – rolklaver)
buitengezet. Daarna ging ze de bloemetjes buitenzetten.
Een zee-ekster is een scholekster. De schola cantorum zingt
voornamelijk gregoriaanse gezangen. Een bellettrist beoefent de
schone letteren. Dat kan onder meer aan de faculteit der letteren
(VD, de
letterenfaculteit). De leer van
het schone kan zich ook bezighouden met de schone-bij-dage [niet
meer in VD – purperwinde],
de schone-bij-nachte [niet
meer in VD – nachtschone], de
schone van Boskoop [zekere
soort van goudreinet] en de
schone uit het Westland [een
zekere perziksoort].
5. De discussie was terre à terre, laag-bij-de-gronds. Een mojito [ch] is een cocktail van rum met limoen en spuitwater. Het toestel kon wel hoog vliegen, maar vloog laag bij de grond. Schöngeisterei is kort gezegd de esthetiek hoog hebben en -houden. Een schöne Seele is iemand met een gevoelige inborst. Alleen als je schoolgaat, kun je schoolfrans leren. Een eretitel van Maria is: Eerwaardig of Schoon vat van godsvrucht. De Schotse Hooglander reed op een Schotse hooglander [rund – ecolander]. Het schorem vergreep zich aan het schorrenkruid [ganzenvoetachtige]. Ik ga heus niet voor schoppevuiltje [voetveeg] thuisliggen. Schrammelmuziek is Oostenrijkse populaire muziek. De voetballertjes schoten de schotten [houten planken afsluiting] aan gort [gruzelementen].
6.
De schouten-bij-nacht
(schout-bij-nachts)
lieten het
schout-bij-nachtsschip
snelheid meerderen. Ik prefereer de
schrijf-leesmethode. De
schriftgeleerden (VD)
vind je bij de joden en moslims, de Schriftgeleerden
bij de christenen. Zijn gebrek aan schrijverschap is nog het
schrijnendst. De schrijver-journalist wist dat treffend te
verwoorden. In Schubbekutteveen en Lutjebroek is het wel lekker
rustig. De vloer werd gesopt en geschrobd. Een schrooi-ijzer wordt
ook wel schroodbeitel genoemd; als die versleten is, kun je die op de
schroothoop gooien. Een schreibtischmörder ontspringt soms de dans.
Een groot schiedammertje [bodempje
jenever], is dat een schiedammer
[onversneden
jenever]? Schuilgaan is je
schuilhouden, je caché houden, schuilevinkje spelen (of
klopt dat laatste niet? – eigenlijk: verstoppertje spelen).
Dostojevski heeft 'Schuld en boete' geschreven: daarin lijkt
werkelijk alles wel schuld en boete te zijn.
7. Zijn schuldloos (schuldeloos) en schuldenvrij synoniemen? Hij voerde met schwung [vaart, gang] een schwalbe [fopduik bij voetbal] uit, maar Schwamm drüber (niet meer over spreken – eigenlijk: zand erover). Wat zijn in het Zwitsers-Duits (het Schwyzerdütsch, ook: Zwitserduits) de termen voor schinken [schenkels] en schwarzwalderkirschtorte [Duitse chocoladetaart met kersen en slagroom]? Overigens: schwarzwalderschinken is zwartewoudham. Met scoliose heb je een zijwaartse ruggengraatsverkromming (vergelijk kyfose: achterwaartse kromming van het thoracale of sacrale deel van de ruggengraat). Veel woestijnplanten, maar ook dennen zijn sclerofiel: het zijn sclerofyten [groot vermogen om water aan te zuigen]. Een sciopticon is een toverlantaarn. Scilicet is te weten, namelijk (afkortingen: t.w., nl.) Een scientoloog is in het algemeen geen aanhanger van het sciëntisme [alleen wat wetenschappelijk aantoonbaar is, is waar], wel van de scientology (Scientology Church). Een scone is een rond broodje. Het schuttersstuk van Rembrandt lijdt niet aan scurriliteit [potsierlijkheid] en vertoont helemaal geen scudraketten. Pas maar op dat je niet van Scylla in Charybdis komt met deze sciencefictionroman (sf-roman)!
8. Een scuba [self-contained underwater breathing apparatus] is een onderwaterademhalingsapparaat. De scriptgirl leed aan scrofulose, een klierziekte. Bij het scrabble scrabbelden we. Met een scrambler scrambelden [ook: scrambleden] we onze berichten. Bij het tackelen voer je een tackle uit. De (het) scoubidou is een met fluorescerend knooptouw gevlochten voorwerp ('scoubidoubidou' is net zo'n scat als 'heybaberiebah'). Een scraper is een schraapwagen. Scorbuut is scheurbuik. Een scoop [oe] in de krant kan een behoorlijke scope [oo] (reikwijdte) hebben. Een scotist hangt het filosofisch en theologisch leerstelsel van Duns Scotus aan. De klippen: je kunt ertussendoor varen! Scythisch heeft betrekking op de Scythen, Parthisch op de Parthen. Seaborgium is element nummer 106 [Sg]. Ik schrijf nu echt geen 'sectie' Bavariameisjes meer als het 'sexy' moet zijn. Salvo errore calculi [s.e.c. – behoudens rekenfouten] heb ik een tien voor deze rekentoets. Is het woord 'seance' nu vernederlandst of niet?
9.
De man liep de honderd meter in tien seconden sec, de vrouw had er
een seconde langer voor nodig. Als er volgens een sede-vacantist
[erkent de paus
niet] sede vacante heerst, wil
dat nog niet zeggen dat er geen paus is: die kan gewoon op zijn sedes
apostolica (Heilige
Stoel) zitten. Het secreet (de
bitch) zit op het secreet [wc,
toilet]. Seborroe is overmatige
talgafscheiding [niet: talk!]. Helpt
talkpoeder daarbij? Een seedling [ie]
is een soort zure appel en seersucker
[ie, uh]
is een soort crêpe. Seduisant [verleidelijk,
verlokkelijk] gedrag kan tot
seductie leiden. Er is een Bijbelboek Zefanja. Sefarden (VD
ook: Sefardim;
GB ook:
Sefardiem)
zijn Spaanse en Portugese Joden. In Nederland zijn ze georganiseerd
in het Portugees-israëlitisch
Kerkgenootschap (PIK).
Verwar ze vooral niet met de Asjkenazim
(VD
– GB: Asjkenazi, Asjkenazi's,
Asjkenaziem)
uit Midden- en
Oost-Europa. De seguidilla [diel-jaa]
is een Spaanse dans, seiches zijn periodieke niveauveranderingen van
meren en seitan is een vleesvervanger (gemaakt
van tarwe). Seksediscriminatie
is absoluut verboden.
10.
Zijn séjour [verblijf]
was van korte duur. De sinjoor uit Antwerpen was op bezoek bij de
Sejm [parlement]
in Polen. Segrijnleer wordt voor bijbels gebruikt. Een S-golf gaat
door de aarde heen bij een kernexplosie. De afkorting SEH
staat voor Spoedeisende
Hulp (eigennaam
van een afdeling) en SEH-artsen
zijn gespecialiseerd in spoedeisende
eerstehulpverlening
(spoedeisende-eerstehulpverlening).
Een inbewaringstelling
(ibs,
sekwestratie) is het in bewaring
stellen. Een serafsstem is een fraaie
zangstem. Is sellotape [doorzichtig
plakband] van cellofaan
[glaspapier]?
Die señorita, een selfmade woman en dito filosofe, verzorgde een
selfsupporting [renderende]
onewomanshow.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten