2614 Dictee dinsdag 01-03-2022 (1) dictee – Dictee van de dag (499)

Dictee – dictees [2614]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 358, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (499)

1. Het panikkoren (dat niet meer in VD) is de hanenvoet (die wel). Een blinde vink is een paupiëtte. Papier collé is gelijmd, papier-maché is dat niet [deeg van papierafval]. De paramour (m/v – minnaar) droeg een pompadoeren [zekere stofnaam] rok. Het zeer gevaarlijke gif
di-ethylnitrofenylthiofosfaat noemen we meestal parathion. Met die parboiled rijst [snelkookrijst] stond het eten snel op tafel. Als toetje kregen we parfait à la vanille (vanille-ijs). Anderen kozen voor parfait au café (koffie-ijs) en de chef-kok stond er parforce [absoluut, met alle geweld] op dat allen nog een likeurtje (een parfait-amour) toe namen waardoor ze in omvang nog verder toenamen. Mannen praten over koetjes en kalfjes, vrouwen bezigen het parler chiffons [over kleren en opschik praten]. Het dessert bestond uit Parijse ham, Yorkse ham en parmaham. Daarnaast was er parmigiano, parmezaan, Parmezaanse kaas. Ook werd op intrigerende wijze getracht, sommigen een parisappel [twistappel – Trojaanse prins Paris] te serveren: lou loene! De Parisienne, gekleed in parisienne [stofnaam], ging haar tegenstandster met de parisien [korte driekante stootdegen] fanatiek en fors te lijf.

2. Het Parisch marmer komt van Paros (niet uit Parijs). De parousie [wederkomst, verschijning] van Mandela kwam onverwacht. Die had gelukkig geen parotitis [ontsteking van de oorspeekselklier – bv. de bof]. Is Achterberg op de Parnassus gestegen [gaan dichten]? Een citaat van hem is: van heden tot aan die andere eeuwigheid, is maar één schrede. We reden naar de park-and-ride (P+R). De wedstrijd is zo goed als verloren: de midvoor speelde overigens net zo goed als de rechtsback van de tegenstander. De preses van dat taalgenootschap stelde het participium praesentis aan de orde. Een parttime onderwijzer [parttimeonderwijzer] doet het vaak beter dan een vaste leerkracht. De partijicoon gaf blijk van een behoorlijke portie parti-pris [vooringenomenheid]: hij wilde partij kiezen. Je kunt op je partes posteriores [billen] krijgen! Billenkoek dus. Het danst heerlijk met tien parties carrées [+]: je kunt dan ook de polonaise doen. Parthenocarpie is de vorming van een vrucht uit het vruchtbeginsel zonder voorafgaande bevruchting. Parsen is syntactisch ontleden: ik parsete, hij heeft geparset.

3. Ik vernam par renommée dat hij met regelmaat paroxetine, een antidepressivum, slikt. Raymond Ceulemans (mister 100) is keigoed (beregoed) in het biljarten par pistolet (uit de losse hand). Er was sprake van een passe-droit, toen de adjunct-afdelingschef gepasseerd werd bij de benoeming van een nieuwe chef. Het aanduiden van een ongetrouwde dame met 'mejuffrouw' is passé. Een passebeweging bij het schermen is een uitval. De passagiere had hoofdletsel. De passacaglia (passacaille) is een (Italiaans) muziekstuk dat bestaat uit een reeks van contrapuntvariaties op een basso ostinato. Een passing (shot) is bij tennis een niet te retourneren passeerslag. Een pasquinade (paskwil) is een beledigend spotschrift in woord of beeld, maar ook een dwaze vertoning, een parodie. Ze dansten de paso doble (dubbele danspas). Als je bij het voetbal een schitterende pass hebt gegeven, heb je gepasst.

4. Als voetballers op gepaste wijze klaverjassen (en hun verlies met gepast geld afrekenen), wordt er vaak gepast. 'Pasja' was een titel in het Ottomaanse Rijk. Pasjtoe (Pathaans) is een Iraanse taal, gesproken in delen van Afghanistan en Pakistan. Pashmina's zijn sjaals van de zijdeachtige wol van de kasjmiergeit (die stamt dus uit Kasjmir). Het pasgetrouwde, het nieuwgetrouwde, stel had baat bij het pas geleerde op de oudercursus, want in hun pasgebouwde huis zal spoedig een pasgeboren baby huizen. Partyen via een goede partyorganisatie leidt soms na driekwart jaar tot meerdere partussen. Drie kwart van drie kwart is negen zestiende. De parvenuachtige koppels voerden op de pasar malam [Indië: avondmarkt] een pas de deux [balletdans voor twee personen] op. Een passe-partoutje [vrijgeleide] heeft wel iets weg van een laissez-passertje.

5. De pastoor-deken en zijn concubine hadden het lekker warm. Een passerelle is een smalle loopbrug voor voetgangers. Patience spelen [kaartspel] kan een goede passe-temps [tijdverdrijf] zijn. De Passiezondag en Goede Vrijdag vallen in de Goede Week (passieweek, lijdensweek). Ze was een gepassioneerd, een hartstochtelijk, paasvierster. Met een pasteur – genoemd naar Louis Pasteur – kun je pasteuriseren. Zijn pastiche [slechte nabootsing van een kunstwerk] voldeed aan alle verwachtingen. Een pasteitje kun je als voorafje nuttigen. Worden in Emser pastilles ook wortels van pastinaken verwerkt? [Neem maar aan van niet.] Weet je wat een pasveersloot [bacteriën reinigen het afvalwater] is? Pastis, die alcoholhoudende anijsdrank, is een typische morgendrank. In een patates-friteskraam koop je patates frites of in een frietkraam platweg friet. Het liefst at ze in haar negligeetje een eendenpateetje, maar een pâté de foie gras versmaadde ze ook niet. De pâte is de vrij dikke, smeuïge verflaag op een schilderij.

6. Een paumelle is een scharnier. De pauillac is een medocwijn. Een patronymicum is een patroniem [vadersnaam] (antoniem: metroniem). Sommige patjepeeërs [proleet, patserig figuur] zijn ook nog pafzak (padzak, papzak – dik en log). Zitten er ook patjakkers [smeerlap, deugniet] bij? Een patissier is de uitbater van een patisserie [banketbakkerij]. De patiënt patiencete [kaartspel] geduldig. Ken je de pathefoon, die verouderde platenspeler, nog? Als je een patertje danst, voer je een reidans uit. Vol pathos [aandoenlijk medegevoel] riep hij pathetisch [hoogdravend] op om vooral empathie [je verplaatsen in een ander] te hebben met de emancipatie. Behoort 'pats-boem' [vgl.
rats-boem] tot het plaatselijk patois [dialect, jargon]? Een blinde vink is een paupiëtte, ook al zie je daar niets van. Een pavloviaanse pavlovreactie is een onwillekeurige reactie op een stimulus [Denk aan het hondje van Pavlov – niet in wdb.]. Tijdens een pavane [dans en muziek daarvoor] kun je moeilijk een pavie [perzik] eten. Aan de vrucht pawpaw [roomappel – met bananensmaak] kent men de boom. De nota voor de paying guest [kostganger, pensiongast] is payabel [betaalbaar] gesteld. Met het Land van Kokanje wordt Luilekkerland bedoeld. De pd in Nederland is de plaats delict.

7. Na een peccadille [kleine zonde] volgt het 'peccavi' (ik heb gezondigd). Is 'peanuts' [kleinigheid] de uitdrukking voor peanutbal [honkbal voor kinderen] spelen? Peau de pêche is een fluweelachtige stof. Daar denk je onwillekeurig aan als je pêches melba (ook: pêche melba's) eet. Petomanen [laten winden] willen je het liefst wegblazen. Kanji is een Chinees symbolenschrift, hiragana en katakana zijn beide een lettergrepenschrift. Pecco(thee) of pekoe is een zeer fijne en geurige Chinese theesoort, gemaakt van jonge, nog donzige theebladeren. Pecorino is van schapenmelk gemaakte harde Italiaanse kaas. De pederast [seksueel verkeer met jongens] heeft een beperkter belangstelling dan de pedofiel [ook meisjes, pedo]. Een pedel is een ware hora-estroeper [het is tijd: na de promotie: hora est]. Die kruiderijen zijn behoorlijk pedis [puh-dihs – heet]. Je kunt behoorlijk de pee (p) inhebben. De dichter des vaderlands zal vaak op zijn Pegasus stijgen [om te dichten]. De pelerine [kraagmanteltje] kon het bibberen niet doen stoppen. Hoe ver die pijl draagt, daar is geen peil op te trekken. De beste pijler [steunpilaar] voor een peiler is een gedegen statistiekkennis.

8. Na bezoek van de rechercheurs lag de mansardekamer geheel
pêle-mêle [overhoop]. Het woord 'deerne' is tot melioratief (gunstig) verworden, 'collaborateur' tot pejoratief (ongunstig). Hij had dertig liter benzine pekaan geslagen [gestolen]. Het peigné [bollen met wolvezels] vind je in spinnerijen. Het Pehlevi (Pahlevi) is de taal waarin de Middelperzische zoroastrische literatuur (GB ook: tt) is geschreven. Peekoffie [zoals cichorei] is niet te drinken … Een pedigree is een al dan niet letterlijke stamboom. Een avitaminose is een ziekte ontstaan door gebrek aan vitaminen (zoals beriberi en scheurbuik). Ook pellagra is zo'n ziekte. Pelliezen zijn met bont omzoomde vrouwenmantels die ook binnenshuis werden gedragen. De Peloponnesische Oorlog vond op het Peloponnesische Schiereiland (de Peloponnesus) plaats.

9. Dat je een penny dreadful leest, oké (OK), maar dat een schrijver zoiets schrijft … De pelsen (pelzen) outfit beschermde me. De pennenstrijd ging om een handvol Hongaarse pengö's. De
penicilline-infusen (GB ook: infuzen) waren nog niet voldoende geaccrediteerd. De vechtsport pencak [tsj] silat (pentjak silak) stamt uit Indonesië. Die pencees [rondo, amandelring] kun je beter tussen de pensees [viooltjes] gooien (of achter de rododendrons, de rodo’s). Een pendjerelik is dat deel van een kameeltuig dat ook als schoorsteenloper gebruikt wordt. Een pendeloque is een hanger van edelgesteente. Een pen-en-gatverbinding [ook: pen en gat] is een zekere houtverbinding. De onbeschaamdste onder Penelope's vrijers werd door Odysseus gedood. De Vlaamse pendant van de [NL] VVV [Vereniging voor Vreemdelingenverkeer] is Toerisme Vlaanderen!

10. Het artikel van 20 pence werd met 20 losse penny's betaald. Hij had een penchant [lust, zwak] voor obese [gezette] vrouwen. Hij benaderde hen heel penages [voorzichtig]. Pallets [laadbord, laadplaat] vol pellets [bolletje ijzererts] gingen er naar de hoogovens. Voor een bètadictee is 'pH-neutraal' een mooie uitdrukking. Bij de PET-scan [positron emission tomography – licht radioactief spul in bloed] stond een petfles [polyethyleentereftalaat] gereed voor het geval dat … Na zijn pensionering begon hij een pensionnetje, een soort B&B (bed and breakfast). Hij bekeek de penoze [onderwereld] altijd door een roze bril [rooskleurig]. Per arabier [bij toeval] ontdekte ik dat hij het per jocum [voor de grap] gedaan had. Ik wil dit dictee per fas et nefas [met geoorloofde en ongeoorloofde middelen, langs allerlei wegen = per omne fas et nefas] winnen. De penssteek [bij gasophoping] kun je bij vee toepassen. Gisteren hebben we gepetanquet [Provençaalse variant van jeu de boules]. De pershing(raket) was te zien te midden van de Laurentiustranen [meteorenzwerm, Perseïden]. Op perzen [vloerkleden] kun je lopen.