2585 Dictee zondag 06-02-2022 (1) dictee – Dictee van de dag (476)

Dictee – dictees [2585]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 381, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (476)

1. Spagnolet [nj] is flanel, een spanjolet (espagnolet) [nj] een draairoede. Spahi's zijn Arabische inlandse cavaleristen in Franse krijgsdienst. De muur is pas nog gespachtelputzt. Spacewagons [ruime auto] bieden veel ruimte. De spadesteel is afgebroken. Laten we nu eerst maar een spa (spaatje) rood nemen. De Spaanse vlieg [schildvleugelige kever, als poeder: afrodisiacum, middel tegen impotentie] had het Spaans benauwd. Is er wezenlijk verschil tussen een Spanjaard en een spanjool? Leiden is de sleutelstad, Haarlem is de Spaarnestad en Utrecht de domstad. De spaghettiwestern bracht een heuse spaghetti-bolognesevreter in beeld. Het
spaghetti-alla-carbonaragerecht ging erin als koek. Die spraakmakende poging tot spraak maken, moest wel spaak lopen. Een soxhletapparaat is een toestel om te extraheren. SoZa en SoZaWe waren ministeries in Nederland. Niet alle sp.a'ers zijn sp.a-coryfeeën.

2. Speciësisme is soortdiscriminatie [mens boven dieren]. De spectacles coupés [+] waren spectaculaire spektakelstukken. De spartatlon is maar liefst 346 kilometer lang. Een bepaald soort van dier of plant is een species [spee-sie-jèhs]. Wat is in dit huis de spécialité de la maison? Spartepapier is uit sparte (gras) vervaardigd. De special guest (voor de special effects) kreeg speciaalbier aangeboden. Een spinnaker (GB ook: één n) is een ballonfok. Op het spinnewiel zat een groot spinnenweb. De spillebeen at graag spinazie à la crème. Hij repareerde graag spillenwervels. Deze passage moet spiccato [met springende stok] gespeeld worden. Welk middel bevordert het spijs verteren, de spijsvertering? Spelemeien is een vorm van spielerei. In een spelotheek worden spellen uitgeleend. Na de schoonmaakactie door de spes patriae [de jeugd] zag alles er weer spic en span [helemaal schoon] uit. De spetsnaz was een sabotage-eenheid in het Russische leger. De speler-trainer stond op speltbrood voor zijn sporters.

3. Spie-einden passen in mofeinden. Het was zoeken naar een speld in de hooiberg. In a split second was de spoetnik geëxplodeerd. Van 'split level' komt het begrip 'splitlevelwoning'. Een spleetoog is een Japanner. Taedium vitae is spleen (weltschmerz). Geef mijn spitzen even aan, wil je? Die vent heeft opvallende spockoren. De splendide [prachtig] splendid isolation [heerlijke afzondering] beviel ons uitstekend. Met een spitssteker kun je graveren. Een spionnetje is een milde vorm van spionage. Wij spinzen [speuren] nu op die baan, zij had er al eerder op gespinsd. De Spiritus Sanctus is de Heilige Geest. Er is een nuanceverschil tussen politesse de coeur [fijngevoeligheid in het omgaan met anderen] en political correctness [politieke correctheid]. Spoelvoetcollybia's zijn plaatjeszwammen. Een spoiler kan aan een auto zitten, maar kan ook een voorziening zijn om kopiëren van cd's onmogelijk te maken. Mijn spondengenoot wist alles van sporenelementen. 'Blaasje gier' is een spoonerisme [voor glaasje bier].

4. Spooms zijn sorbets met champagne, als tussengerecht. Spondeïsche verzen bestaan uit spondeeën [lang – lang]. Met sponzen (sponsen) kun je sponsen (sponzen). Spongieus is sponsachtig (sponsig, sponzig). Het woord 'spongiform' (sponsachtig) staat niet als lemma in VD (wel in GB – 2020), maar de dicteetijger moet het wel kennen. In VD was BSE (gekkekoeienziekte) immers 'bovine spongiform encephalopathy', maar GB prevaleert met 'boviene spongiforme encefalopathie'. Inmiddels hanteert VD nu ook de vernederlandste uitdrukking. De spontaneïteit van het publiek was groot, toen de spooky [griezelig, eng] spoof [parodie, persiflage] ten tonele werd gebracht. Ze komen steeds maar weer voorbij: de sporkeboom (ezelsbrug: sprokkelen) en de lorkenboom (lariks). De spouwmuur werd volgesprayd met insectenverdelger. S.P.Q.R. (Senatus Populusque Romanus) zijn senaat en volk van Rome. Voor het verraderlijke 'sprietouw' kun je als ezelsbrug 'spreitouw' gebruiken.

5. De SP-roerganger van vroeger is nu de sp.a-leider. Spread-eagle oratory is bombastische nationalistische retoriek in de VS. Een spreidzit is een spagaat. Is er wezenlijk verschil tussen een sprei-ijzer en een snijijzer? Uit hoeveel spring-in-'t-velds [ook: -velden] bestond dat gymclubje eigenlijk? In spyfi (spy fiction) moet wel spyware voorkomen. Een squadron (afkorting: sqn.) is een eskader. Het SQL is de Structured Query Language. Een squameuze [schubachtig, schubvormig] huid bestaat uit squama's [schub]. Gestreste varkens – met veel stress – vertonen staartbijten. De staart-op is een inrichting in veestallen. Kondigden SS'ers ooit een staakt-het-vuren af? Een SRBM (short range ballistic missile) is een ballistisch wapen voor afstanden tot 800 km.

6. Hare krisjna's zijn volgelingen van een door swami Prabhupada gestichte sekte. GB noemt de beweging Sri Krisjna [2018: verdwenen]. Het takitaki wordt officieel aangeduid als Sranan(g) (Sranan(g)tongo). De squatters (illegale kolonisten) hebben de squaws [indiaanse vrouwen] hardhandig verjaagd. Een squire is een landjonker. Zij stagedivet, ik had al gestagedived. Wat is de officiële benaming: stafchef of chef-staf? Monaco behoort niet tot de Oud-Griekse stadstaten. Een rus in urbe verenigt als woonplaats de voordelen van stad en land. Stachanovisme is het systeem van officiële erkenning van prestaties die de opdracht overtreffen. Het Stabat Mater zingen we in de week voor Pasen. De Statenvergadering was saai. Er zat geen statiegeld op de staatsiekoets. Een staphorster is een wegkruising, de Staphorster variant [jaren 1980: CDA-VVD met steun van SGP, RPF, GPV] een in de politiek bekend fenomeen. Standstill heeft betrekking op veevervoer. Die Stanfries (GB) spreekt principieel Stadfries (Stadsfries).

7. Een Standaardnederlandssprekende hanteerde de Nederlandse standaardtaal. Zullen we nog een paar stances (stanza's – couplet, strofe) reciteren? Een stalagmiet richt zich op vanaf de grond, een stalactiet hangt [lucht]. Uitblijven van een overeenkomst over het stamijn [grove wollen stof] was een behoorlijke sta-in-de-weg voor het verdere zakendoen. The Star-Spangled Banner is de naam van het (sinds 1916 officiële) volkslied van de Verenigde Staten (vlag:
stars-and-stripes). Haar bedrijfje was een echte start-up. De Statenbode bedient de Statenfracties. Een stasi was lid van de Stasi [Staats Sicherheitsdienst DDR] en voerde Stasi-praktijken uit. De
IRA-wapens [Irish Republican Army] werden toentertijd [ook: toendertijd] gestasht [geheim opslaan]. Indertijd was prins Willem III Kind van Staat. Statine is een cholesterolverlagend medicijn. De stegomyia [steekmug – Aedes aegypti] is de gelekoortsverwekker. Hou op met steggelen (VD ook: stechelen) over dat Stephen Kingboek. Er stonden heel wat statues (ook: statuen – statue = beeldhouwwerk). Ze had nog steeds ludduvuddu, liefdesverdriet, ldvd.

8. Sauciers zorgen voor de sauzen (sausen). Tanganyika heet nu Tanzania. Een yippie is lid van de Youth International Party [Internationale Jongerenpartij]. Gebedsgenezing volgens de christian science heet eddyisme. Moet je de teriyaki en de sukiyaki [en vergeet de teppanyaki niet ...] hier met ouguiya's [Mauritanië, MRO], met riyals [Saudi-Arabië [ook: oe], SAR – let op: recent, 2020, ook riyal in Qatar? – QAR -rest = rial], met rials [meerdere landen zoals Iran, daar IRR] of met rufiyaas [Malediven, MVR] betalen? Die steigerfabriek was een stijger op de beurs. De steiltebalans tussen op- en afgang was volledig zoek. De spijlen (stijlen) van de trap maakten een en ander ook nog gevaarlijk. De ster van Bethlehem [VD; NBG: Betlehem] is de Kerstster, de ster-van-bethlehem (GB) is een plant. Een poinsettia is een kerstster. De steppeonager en de steppe-ezel zijn echte zwervers. Leg in 100 woorden de steppingstonetheorie [softdruggebruikers gaan automatisch naar de zwaardere drugs] uit. Een stent is een prothese in een bloedvat. In de stand op de medische beurs werd deze aangeprezen. Schrijf je eerder 'stenen tafels' of 'stenen tafelen'?

9. Een cyclostyle [ie, ie] is een stencilmachine. Het stendhalsyndroom (syndroom van Stendhal) is de toeristenziekte. Steltlopen zie je vaak op de kermis. Het stemmersheer vocht om de rode potloden voor de Provinciale Statenverkiezingen. Een heirbaan (heerbaan) was vroeger voor het leger, maar nu een hoofdverbindingsweg van de ene streek naar de andere. Hij had vroeger op de steinerschool [vrije school] gezeten en was voor bepaalde signalen nu stekeblind. Stella maris, ster der zee, is een epitheton van Maria. Wil je een Stella Artois, een Hoegaarden of een triple-sec? Een manoel is een steppekat. Deze stentor had een stem als een klok. Wist je dat je van GB voor 'stèle' ook 'stele' mag schrijven? Let op: een stère is iets anders (een wisse – volume van hout: 0,45 m³). Vraag: Buma en Stemra heten nu vast anders? Jazeker: Buma/Stemra [NL – Bureau voor Muziekauteursrecht – Stichting tot Exploitatie van Mechanische Reproductierechten voor Auteurs]. Heb je die STER-spot al gezien? Een sterkteonderzoek onderzoekt geen sterkwerkende geneesmiddelen.

10. De stereotypie werd toegepast bij het drukken van kranten (met stypen, stereotypen, als drukplaten). Het was een sterreloze nacht. Ze hadden een stereotiep beeld van de organisatie. De Ster van het Zuiden en de grote ster van Afrika zijn diamanten. Stercoraire beschouwingen zijn fecalisch. Het stewardessje was vastberaden. De stiekemerd – hij was trouwens Stier – nam in zijn blootje een blowtje (stickie). Wat doet de Stichting van de Arbeid? Stichomythieën zijn passages in een drama [sprekers om en om]. Zijn stheniciteit [kracht, uithoudingsvermogen] was ongekend. De stiff upper lip is Britse onaandoenlijkheid. De stijfbevroren armoedzaaier werd stijfgevloekt.