2583 Dictee vrijdag 04-02-2022 (1) dictee – Dictee van de dag (474) √

Dictee – dictees [2583]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 383, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (474)

1. Tamoxifen bestrijdt borstkanker. Een tamarillo heet ook boomtomaat, van een taludje kun je afglijden en een tamagotchi [interactief computerknuffeldier] kun je knuffelen. Een beetje jood draagt de talmoed op zak als hij naar de Talmoedschool gaat. Kunnen tallships [zeilreus] en de opvarenden ervan ook bakzeil halen? Aan de tallyklerk [= tallyman: telt geloste of geladen lading bij schip] gaat niets ongezien voorbij. Taleggio is zachte Italiaanse kaas. Wie van de joden mogen een talliet [gebedskleed] dragen? Een talkie is een geluidsfilm. De talking blues is de blues waarin de liedtekst wordt uitgesproken tegen een instrumentale begeleiding. Taliter qualiter (= qualiter taliter – op enigerlei wijze, hoe onbevredigend ook), je regelt het maar. Met talies [zeewezen: takel] kun je taliën. In deze taxfreeshop koop je onder andere taks- en btw-vrije taksen (basset – dashond), maar die mogen het vliegtuig niet in! Het takkewijf sprak takitaki en droeg een takkenbos. Kun je tayerbladeren [tropisch gewas met eetbare knol] in een tajine [zj] (aardewerken stoofpot) stoven? De tekstverwerker dacht dat ik kamerfladderen bedoelde. Het Taino is een indianentaal.

2. In het tamarindebos staan tamarinden. Wie Tamazight spreekt, spreekt Berbers. Een beetje tamboerkorps heeft ook een tamboerijn [rinkelbom, kleine handtrom]. De chirurg moest de wond tamponneren. De tantaluskwelling is naar Tantalus genoemd. Tantaliseren wordt aldus omschreven: belust maken zonder dat er bevrediging volgt. Kan een tanker een T-anker uitwerpen? Nee, dus [zit in elektrische machines]. De Tamiltijgers gebruikten ooit de tamtam (met hun tampeloeres?). Een kip tandoori gaat toch niet met yoghurt de oven in? De match tussen de tamboer-majoors en de tambour-maîtres eindigde in een draw. Tant mieux (des te beter), je wint, nipt, tant pis [het zij zo]. Tapestry [sterke geweven stof] wordt gebruikt voor wanden en meubelen. Een voorbeeld van een tantebetje (in tantebetjestijl dus) is: wij gingen om acht uur weg en moesten wij nog hard lopen ook om de trein te halen. Zij had haar favoriete tante Betje [tante – familielid] – die zag eruit als Tante Bloemkool [zonderling gekleed] – op bezoek, toen ze naar Tante Betje [ook: Tante Meier, wc] moest, omdat ze tante Betje te logeren [ongesteldheid] had. Tante Pos kwam alleen aan de deur en Tante Cor kwam alleen aan de telefoon.

3. Een tartuufje (tartuffetje) is een huichelaar. Onder de brief stond tout à vous (afkorting: t.à.v. – geheel de uwe, t.à.t. = tout à toi). Een
taste-vin is een wijnnapje. Tarmac is gewalst en geteerd steenslag als wegdek. Een Tarentijn woont in Tarente. Zij taquineerden [kwellen] hem tot in de doodsangst. Een tararaboemdijeefiguur is een schertsfiguur. Met een tarryklem zet je iets vast. Tarpaulin is een stevig juteweefsel. Hij werd van de Tarpejische rots (niet in VD: gedeelte van de Capitolijnse heuvel in Rome) afgeworpen. Een tarboesj is een hoge Egyptische fez. Ze stonden aan de tapasbar en nuttigden tapioca [gekorreld zetmeel uit de wortelknollen van de cassave]. Op een
tapis-roulant [roltrap] hoef je geen tapis-plain [kamerbreed vloerkleed] te leggen. In Suriname is een tapu [tah-poe] een amulet. Een tapplaats was in het kader van de TAP-regeling (Regeling Tijdelijke Arbeidsplaatsen – regeling uit 1973 voor academisch personeel) een tijdelijke arbeidsplaats. Met 'tata' [dáág] namen de kinderen afscheid bij de tatami [judomat]. Tattoos (tatoeages) worden getatoeëerd. Ik zweer bij tawny (port). Taugé [sojascheuten] is bepaald niet taupekleurig (molgrijs).

4. Taxrouting [geld doorsluizen naar een land met een mild belastingklimaat] is gemakkelijker dan het lijkt. Het taylorstelsel is een bepaald productiesysteem [duur handelingen vastgelegd: maximale productie]. De tbs'ster in de tbs-kliniek had alleen maar een tazza [schotelvormige drinkschaal, meestal met voet]. Wie speelt er nu nog tchoukbal [soort handbal]? Djati(hout) is teak. Te (GB, VD ook: + r) bestemder tijd zal ik het je betaald zetten. Een teacosy is een theemuts. Je moet niet zo tekeergaan. Anders zal ik je te gronde richten en zul je te gronde gaan, wat de rechter ten gronde ook bepaalt. Met wat hij nog tegoed had, wilde hij zich tegoed doen. Nu moet hij het echter maar tegoed houden. Hij heeft ook nog een mooi tegoed op zijn bankrekening staan. Te gelegener ure (te gepasten tijde) en ter aangehaalde (VD, GB ook: + r) plaatse [contextueel: onzin!] (afkorting: t.a.p.) zal ik die cheque te gelde maken. Ik zal je tegemoet gaan, tegemoetkomen en tegemoet treden: je kunt mijn komst dus tegemoetzien.

5. De TEE is de Trans-Europa-expres. Een teetotaller [ie] is een geheelonthouder. Teboekstelling is iets te boek stellen. Als je te boven komt, dat iets je niet meer te binnen schiet, zijn je grijze hersencellen misschien nog te redden, hoewel dat dan mijn klein verstand te boven gaat. De technical sales assistant wilde zich weer te buiten gaan aan technogedoe [muziek]. De technicien had geen teclubrander [verbeterde bunsenbrander] nodig en hoefde ook het Te Deum (laudamus) [U, God, loven wij] niet te zingen. Het teckeltje liep het veld in tijdens het tackelen van zijn tegenstander door de rechtsback met een gemene tackle. Droeg de teenybopper [dweperig jong tienermeisje] echt tefilin [gebedsriemen israëlieten]? Niet te geloven! Met temp wordt een verkorting van de temperatuur in het hospitaal aangeduid [we zullen u tempen]. Bent u al getempt?

6. In de Teleac-cursus leerde ik dat 'tellurisch' 'tot de aarde behorend' is. Teneinde rellen te voorkomen, was het goed dat de wedstrijd ten einde liep. De tektoniek bestudeert ook de tektogenese [vorming van plooiingen en breuken in de aardkorst], maar niet noodzakelijkerwijs ook tektieten [glasachtige stenen = meteorieten?]. Is je conclusie tekstueel of contextueel te onderbouwen? Ik zou je tekortdoen, als ik je tekort niet zou aanvullen. Tekortschieten hoeft niet altijd tekortkomen te zijn. Is dat nu echt te zijner nagedachtenis, te ja of te nee? De tehatexlerares [tekenen, handvaardigheid en textiele werkvormen] hield te harent een partijtje, een party. De telepaat (gedachtelezer) vertoonde zijn telepathische gaven met veel pathos [hoogdravendheid]. Hij kreeg des te meer aandacht, temeer omdat de media zich ertegenaan (bedoeld: ermee) bemoeiden. Tempé is een gefermenteerd product van sojabonen. Te mijnent bekeken we de foto's waar ik te midden van de Temmincks strandlopers poseerde. Niet klagen achteraf, je koopt deze partij tel quel [zonder verantwoordelijkheid van de verkoper wat de kwaliteit en de fustage – emballage – betreft]!

7. Teloh [tee-loo] zijn stukjes cassave. De officiële afkorting van telefoonnummer is telnr. [met punt!] Laat onze kennis niet teloorgaan! 'Telenovela' is vernederlandst tot 'telenovelle' [kortlopende, romantische soapserie]. Hij hoorde tenenkrommend aan, hoe het krakkemikkige [krakemikkig, krikkemikkig] feestlied ten faveure van de jubilaris – als ware het een smartlap – ten gehore werd gebracht. Er waren tendensen (ook: z) om aan te nemen dat de mijnwerkers met hun petlampen [aan de pet] ten dode opgeschreven waren. De tunnelgids zal ons ten einde brengen. Een bijtertje vertoont tenaciteit [vasthoudendheid]. Krijgen we dat ten eeuwigen dage te horen? Ten aanschouwen en ten aanhoren van iedereen verkondigde hij dat het verspilde moeite en dus temps perdu [verloren tijd] was. Jongens waren voor haar ten enenmale onaantrekkelijk. Eenmaal, andermaal, derdemaal: verkocht! Maak af: voor het eerst, ten tweeden (anderen) male, … Het meervoud van tempus [uh/oe] is tempora. De tempranillo is een wijnstok uit Spanje.

8. Is de tempoe doeloe [goeie ouwe tijd] een onderdeel van de tempi passati [de voorbije tijden]? Een temperaschilderij is een schilderij in tempera, duidelijk [mat opdrogende verf, antoniem: olieverf]? Tempura [oe] is een Japans gerecht. Het tenhemelschreiende slechte weer ten spijt werd Maria-Tenhemelopneming toch nog een mooie dag. Ten langen leste zou hij me tenminste toch nog op de middenstip ten huwelijk vragen te midden van een horde hoogstwaarschijnlijk hoogst verbaasde (ten naaste bij ten minste vijftig) rugbyadepten. Met zijn ten onder gaan was de tenondergang compleet. Dat is zelfs figuurlijk een beetje dwaas: in je tenue de ville [wandelkostuum] ten strijde strekken. Tenuitvoerlegging is iets ten uitvoer leggen, tenuitvoerbrenging is iets ten uitvoer brengen. De tenuis [tee-nuu-wihs] is de stemloze plofklank (p, t, k; meervoud: tenues; antoniem: media – enk. medium). De puck viel ten prooi aan de gasten, maar de scheidsrechter (scheids, arbiter, referee, umpire, fluitist) floot voor de thuispartij.

9. Hij loog, tenware [tenzij] ik ernaast zat. Een tenzone (drie meervoudsvormen!) is een van de vormen van de troubadourspoëzie, een dispuut- of strijdgedicht. Dat hebt u terecht gesteld: die man heeft uw oom toentertijd [ook: toendertijd] terechtgesteld. Te rechter tijd zullen we er terechtkunnen. Na de teraardebestelling (het ter aarde bestellen) is hij bij zichzelf te rade gegaan. Bij een terdoodveroordeling vindt een ter dood veroordelen plaats en is er een terdoodveroordeelde. Bij een terbeschikkingstelling wordt iets of iemand (dan is de afkorting: tbs) ter beschikking gesteld. Waarom worden die oude koeien van uwentwege uit de gracht (sloot) gehaald en opnieuw ten tonele gevoerd? Een teorbe is een basluit en teppanyaki [let op: sukiyaki, teriyaki] is een zekere Japanse wijze van voedsel bereiden. Doet u mij maar een tequila sunrise [cocktail van tequila, sinaasappelsap en grenadine].

10. De terabecquerel (symbool: TBq) is een eenheid van kernactiviteit. Het voorvoegsel 'tera-' staat voor een een met twaalf nullen. Kirren kan gemakkelijk in het riet eindigen. Dan is er sprake van een kir [kluitje in het riet] . Een flessluiting met beugel heet ook wel musketon (mousqueton). Hij was wel tweehonderd (200) tertiën (terties) [zestigste deel van een seconde – tijd] buiten westen. Zoek eens op waar 'tertie' vandaan komt [Latijn – tertius = derde]. Heb je het teruggavenbiljet al ontvangen? Een terzet is een muziekstuk voor drie stemmen of partijen. Kunnen we ter zake komen over de terzijdestelling van ons bedrijf? Jullie kunnen dat niet zomaar terzijde stellen! De (gewestelijke) tettenmieën (bh's, beha's – bustehouder) waren kop aan staart verpakt. Dat leek wel op een heuse kop-aan-staartbotsing.