2613 Dictee maandag 28-02-2022 (1) dictee – Dictee van de dag (498)

Dictee – dictees [2613]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 359, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (498)

1. Het pensum [schooltaak, strafwerk] was steeds steevast honderd regels groot. Persico is likeur van perziken. De persblaasmachine kom je tegen in de glasblazerij. De Perseïden vormen een groep van vallende sterren [Laurentiustranen, 12 augustus] . Geef mij maar een watertje, een perrier liefst. Nee, die drie pernodjes [noo] (pastis) zijn voor dat bartypetje [-typje, -tiepje] daar! Een perquisitie is een huiszoeking. De hoogtelijn in een driehoek is een voorbeeld van een perpendiculair [loodlijn]. Ik stond perplex toen de geperoxideerde bètaprof haar nieuwste perpetuum mobile toonde en uitlegde. Pernambukhout [ook: fernambukhout, braziel] kan pernicieuze [schadelijke] insecten herbergen. De zogenaamde peritus artis [deskundige, kenner] liet zijn eega schaduwen. De betrokken detective was bekwaam in quasi umbra persequi [iemand – volgen als zijn schaduw]. Een peristyle is een zuilengang die een ruimte rondom afsluit. Een plotselinge ommekeer van de handeling in de klassieke tragedie is een peripetie. Perirenaal vet is niervet. Kun je daaraan iemands nieren proeven? Perigordtruffels zijn een peperdure exquise lekkernij, gepeperd duur dus.

2. Bij de zin 'een peripatetische peripateticus is een aristotelische aristoteliaan' moet je ongetwijfeld aan Aristoteles denken. Wat bewaar je nu toch in een hartzakje (pericard(ium))? Het peridot (doo/doht – chrysoliet, goudsteen) is een geelgroene, doorzichtige soort olivien (olivijn). Aventurijn (aventurien) is een blauwe, gele, rode of bruine kwartssoort met schitterende puntjes. Op de ene tafel stond een
peper-en-zoutstelletje, op de andere stonden een peper- en zoutvaatje. Met hoeveel p's schrijf je 'peperoni' [peper, pepperoni is een pikante salami]? In de pépinière [boomkwekerij] werd een pépite [goudklomp] gevonden. Een perceptie [waarneming – geen cryptogrammatische diefstal! = ‘waar-neming’!] is gepercipieerd. Een perikoop is een gedeelte uit de Heilige Schrift; die kun je echt niet door een periscoop ['kijkbuis'] lezen! De perestrojka was een zekere hervormingspolitiek in de Sovjet-Unie. Het peremptoir (afdoend) examen was het laatste examen voor de theologische studie bij de (toenmalige) Gereformeerde Kerken in Nederland (GKN) om als predikant te worden toegelaten.

3. Een petfles is van polyethyleentereftalaat. Bij het peterpansyndroom [dat is niet het Pieter Pencomplex(!)] heb je een antivolwassenenhouding. Het peterprinciple luidt: iedereen zit op een net te hoge functie. Met een petard(e) [kleine bom] kon je vestingmuren laten springen. Het voorvoegsel 'peta-' staat voor (een een met) vijftien nullen. Je moet je niet de pest laten injagen. Deze politici waren personae non gratae [ongewenst] in dat land. Een persienne is een zonwering, een petinggi een dorpshoofd. Hij had een petit mal, een absence. Het petit point is een zekere kruissteek. Bij dierenbeschermers is petit-gris [fäh, bont van het Siberisch eekhoorntje] niet geliefd. Het petrarkisme is naar Petrarca genoemd. Een petrefact is een versteend lichaam. In een petrischaal kweek je micro-organismen. Peu à peu [beetje bij beetje] kwam de vooruitgang. Kun je me peut-être [misschien] de peut [petroleum, peterolie] even aangeven? Het joppie [klusje] was een peulenschil. Hoe komt vaderlief van de peyotedrank [cactus, hallucinogeen] af?

4. Een peshmerga is een lid van een nationalistische Koerdische strijdmacht. Als het warm is, roep je 'pf', bij opluchting roep je 'pfiew' en bij een daaropvolgend onzeker antwoord zeg je 'pfoe' en bij geringschatting zeg je 'phoe' [niet meer in VD, wel: poeh]. Met (Holi) Phagwa vieren zij het Hindoestaanse feest, het phagwafeest. Petticoats worden buiten folklorefestivals feitelijk niet meer gedragen. Het paard van Ankie maakte een magnifieke piaffe [geen 'fuh' uitspreken]. Een philibertspant is een schenkelspant. Een schenkelspant is samengesteld uit schenkels. Een schenkel (vormvariant: schinkel) is een opgaande stijl of poot van een timmerwerk. Zo, weer helemaal bij! Het philosophicum is de
rooms-katholieke opleiding na het kleinseminarie, voorafgaande aan de theologiestudie. Zeus overwon de Giganten op de Phlegraeïsche velden (niet meer in VD). Een fylum is een stam uit het dierenrijk (en niet uit het plantenrijk).

5. De piccoloïst [piccolospeler] stuurde het piccolootje [hotelbediende] om piccalilly [pickels]. Piazza's zijn (markt)pleinen. Pekelzuur, dat zijn (mixed) pickles. Een piaiman is een indiaanse sjamaan. Heb je de pia mater (het zachte of weke hersenvlies) nodig om te kunnen pianospelen? Is joie de vivre [levensvreugde] alleen mogelijk via Dutch courage [Hollandse moed, jenevermoed]? Probeer maar eens
'pick-uppers' [landbouw: rijdende persmachine] goed uit te spreken! In pico bello etablissementen is 'pico bello' een pseudo-Italiaanse vervorming van piekfijn.

6. Spreken ze daar pidginengels [pidgin, creooltaal]? Is een vedergewicht [bokser] vederlicht [veder = veer]? Met 'pielepoot' [homo] kun je iemand behoorlijk beledigen. Wat was die pieguiter [etter] een teringlijer, zeg. Ze hadden allemaal pied-à-terres [buitenhuisjes]; hun vertegenwoordiger had met zijn pied-de-mouche (hanenpoot) het document ondertekend dat op een pied-de-poule (hanenvoet: tweekleurig weefsel met dambordeffect) gelegen was. De piechem leerde bij stukjes en beetjes Frans: een pièce à clef is een toneelstuk (waargebeurd), pièce à tiroir (toneelstuk met losse episoden), pièce de milieu (middenstuk van een tafelversiering), pièce de résistance (hoofdschotel, belangrijkste onderdeel) en pièce montée (taart in verdiepingen of een piramide van kleine lekkernijen). Turken eten vaak pide, een luchtige broodsoort. Ook de pierrette [m.: pierrot, wit kostuum met puntmuts of zwart kapje] droeg een pierrotkostuum; zij was een hele piet. De man in pijjekker [jopper, wambuis] gaf de pijp aan Maarten [het opgeven, sterven]. De piet-van-vliet [legt zijn ei in het nest van klauwieren] en de koekoek zijn nauw verwant.

7. Trouwens: ook Piet van Vliet en de Koekoeks (onder wie Jan Koekoek) zijn verwanten (zelfs zwagers – denk ook aan genanten). De pietjesneuker [muggenzifter], een pietlut, dronk graag brandewijn, viel over een woord als 'piet-in-'t-hok' [brandewijn, geslachtsgemeenschap] en daardoor stond ik voor Piet Snot. In een pierenbad kun je niet echt goed pierewaaien. Die rare pierlala heeft heel wat afgepietheind [stelen, gappen]. Leefde hij nog in het pijl-en-boogtijdperk? Het peillood kreeg geen diepte. Het regende pijpenstelen in haar pijpenkrullen, toen haar eega zijn pijp met een pijpenstrootje reinigde. Het pikkebaasje lag daar in het pikkedonker, toen zijn vader om een pikketanissie was. De coach bracht zijn pinchhitter in het veld. De pince-sans-rire [droogkomiek] bracht de ui [grap] met droge ogen. Zij pinceerde [tokkelen] pizzicato. Zij toverde onder haar pillbox [dameshoedje in vorm doosje] een pillendoosje met daarin de pillegift tevoorschijn. Helpt pilipili [specerij] echt bij het pilatessen [niet in wdb., uitspraak 'èh']? In de woonkamer stonden drie pijpjes-lak [plant – vuurrode bloemen lijken op een pijp(je) lak = zegellak].

8. Ook de pinksterbeweging viert Pinksteren, het pinksterfeest. Volgens mij komt pineau – likeurwijn uit de Charente, gemaakt op basis van cognac – niet van de pinot [wijnstok]. Het pimeson (pion) schrijf je in symbolen als π-meson. Wil je pistacheyoghurt? De pisterenner gleed uit over een pissebed. Na de ureter [urineleider, 2 x] komt aan het eind de urethra [urinebuis]. Na het pirouettes draaien moet je au pis-aller [in het ergste geval] even gaan zitten. Pinyin is het transcriptiesysteem van Chinese karakters naar het Latijnse schrift. Boven het
piranha-aquarium hing een pirlamp ('pir': passief infrarode sensor – letterwoord). Ik heb erover gepiekerd, waarom hij gepikeerd [ontstemd, boos] was. Bij het piqueren worden er soms meerdere piqués (piqueetjes – terugstoot met verticale keu) gemaakt. Mijn tochtje met de pipercub [licht eenmotorig vliegtuigje met plaats voor vier personen] zit nog in de pipeline (pijplijn). De pianoleraar zei dat ik het più allegro [sneller] en più forte [harder, krachtiger] moest spelen. Gooi dat pittetouw maar in de pittenbak. Bij een pitstop (ook: pitsstop) passeer je de pitspoes; pitch [worp, slag] is een golf- of cricketterm.

9. In de Tweede Wereldoorlog reden ze op pittobanden [houten fietsbanden] door het pittoreske landschap om pittokoffie [merknaam WO II – zekere surrogaatkoffie] te gaan drinken. Hij loopt rechtop, de pithecanthropus erectus. De piscicultuur is de visteelt. Het zou wat, die plebejische-ideeëndenktank(!). Op de plaza [plein] begon de weg naar de hel, die velen wel willen plattreden en plaveien met goede voornemens. Plano-uitleg [van ongevouwen vellen] is een drukkersterm. Een planchet [smalle plaat] zit aan een wastafel, een planchette [tafeltje op 3 poten, waarvan de derde een potlood is] gebruiken spiritisten.

10. Gezocht op '*avvie*': alleen gevonden: geen savvie [bnw.: savvy, slim], geen verstand, hebben van … Verder gezocht op '*avie*': qwertyklavier, pavie (perzik), Moldaviër, diaviewer en azertyklavier. Verder een kleine selectie uit '*avi*': ijle dravik [plant], vis-à-vis [bijw., recht tegenover], tv-verslaving, suaviteit (lieftalligheid), Reykjaviker, rara avis [witte raaf, iets zeldzaams], ravioli, peccavi (ik heb gezondigd), klavichord [klavechord, oudste instrument met toetsen], influenzavirus, heintjedavidseffect, haviste (havoster net als waterpoloster), gravis (accent grave), gaviaal (snavelkrokodil), ebolavirus, dravidologie (leer der Dravida's), DNA-vingerafdruk, sloepen in de davits, davistoestel [ontsnappen uit gezonken duikboot], davidsdeken [jonge bijzit van oude man], david-en-goliathverhaal, een daviaan [veiligheidslamp] in een mijn, cavia's (Guine(e)se biggetjes), caviare to the general [kaviaar voor het volk], een navi (tomtom), Batavian grace (Hollandse plompheid), aviaire influenza (vogelgriep), avicultuur (vogelteelt), affidavit [gerechtelijke verklaring, attest], Akte van Navigatie, à mon avis (naar mijn mening), almaviva [wijde lange mantel, met koord vastgemaakt] en à ravir (verrukkelijk). Wie schrijft, die blijft. Wie ziende blind is, is bijna levend dood (oxymorons).