2591 Dictee vrijdag 11-02-2022 (1) dictee – Dictee van de dag (481)

Dictee – dictees [2591]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 376, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (481)

1. De dictee- en de computerweduwe hadden regelmatig troostvrouwenuitstapjes. Voor elkaar waren ze troostmeisjes. We aten borsjtsj, rodebietensoep. In welk land assisteerde de Rode Halvemaan ook weer bij die Rode Duivelswedstrijd? We hoorden 'Roger': ontvangen en begrepen. Het roezemoezen leverde veel geroezemoes op. De bereisde roel kon zich gedragen als een razende roeland; soms citeerde hij uit het Roelandslied. De zodiac [rubberboot – zodiak = dierenriem] was roeiriemloos. De roei-equipe overvoer bijna de
roei-eend. De Rode Khmer (bestaande uit Khmers) was niet verdacht op de ontstane roetsjbaan. Het lekkerst van al: roggebrood met roggenstaart. Een roll-overkrediet is heel flexibel. In een Tour de France-etappe (Ronde van Frankrijketappe) lag hij rondelang aan kop na een flitsende demarrage. Ronds de jambe zijn basisbewegingen bij ballet en dans. Een romusha is een Indonesische dwangarbeider. In de Schilderswijk (Den Haag) vind je heel wat romeo's en julia's (prototypes van Romeo en Julia). Rohypnol [rooie knol] is de vergeetpil.

2. Een rolykit is een oprolbaar soort gereedschapskist. Wat moet een rondom-lelijk nu toch met zo'n römertopf [stoofpot zonder vet]? De
Roi-Soleil is de Zonnekoning. Bij rokeren voer je een rokade uit. De term 'Romeins-katholiek' [nadruk op Rome!] wordt weinig gebruikt. Hij kon zijn betoog goed rondmaken. Wil je echt roosvicee [vitaminerijke stroop] over je roquefort [kaas]? Veel logica zit er niet in de plantenwereld: jerichoroos (VD ook: roos van Jericho) en roos van Libanon … Waar liggen je roots? Roosje-zonder-doorns is de volksnaam voor de akelei. Een rooms-rode coalitie? Als dat maar goed gaat! Een rond plein vanwaar een aantal straten straalsgewijs uitgaan, is een rond-point. Een ronggeng was een inheems Indisch dansmeisje. Hij, althans een deel van hem, werd geröntgend. De in een roodfluwelen jasje gestoken onderhandelaar met rood aanlopend hoofd verstrekte het niet-roodgekleurde [niet roodgekleurde], in rood kader gestelde, memorandum aan de rood-groene coalitie.

3. De rozemarijn mag je beslist niet verwarren met de moerasrozemarijn, ook wel moeraspalm genoemd. Witte of blanke en bruine roux zijn beide soorten rouxs. Je golfbal kan beter niet in de rough [rahf = ruig gedeelte golfterrein] terechtkomen. Hoe groot is de voorraad roulerende euro's en twee-eurostukken? Het rouge-et-noir is een hazardspel met zes whistspellen. De ongelukkige rottweiler [hond] werd op Rottumerplaat achtergelaten. Een rotisserie is een grillrestaurant [bij znw., bij ww. grilrestaurant], gespecialiseerd in geroosterd vlees. Het Surinaamse gerecht roti [koek met vulling] kun je daar niet bestellen. Hij was een roueetje, zij een echte rouee, samen waren zij twee roués (roué: losbandig persoon uit de aanzienlijke stand geslacht onzeker of onbekend: mnl. vorm!). Het rosemetaal is een legering bestaande uit 1 deel tin, 1 deel lood en 2 delen bismut, gebruikt voor het maken van clichés en van letterzetsel. Op Rosj Hasjana, het Joodse Nieuwjaar, eten ze geen rösti [gerecht van gesnipperde of geraspte aardappel]. De rorschach- of vlekkentest werkt met 10 grote inktvlekken.

4. De Rota is het rechtscollege van de Heilige Stoel. De rowdy reed op zijn met een roze kleed bedekte rossinant [paard] naar de rosse buurt [hoeren]. Van welk land is de rufiyaa [mv. + s] de munt [Malediven! – MVR]? Ruderale planten groeien tussen het puin. In de danskunst is dos-à-dos rug tegen rug. Woningen kunnen rug-aan-rug staan. De rudbeckia behoort tot de composietenfamilie. [de Rudbeckia purpurea = de purperrudbeckia.] Aan damesklerenmouwen kunnen ruches zitten. Rubberoïd is in petroleumasfalt gedrenkt vilt. Rucola is een wilde slasoort. Rufenen zijn verwoestende slijkvloeden met bergpuin in wilde beken, met name in Zwitserland. Rubella is rodehond. De rubensiaanse [van vrouwen: mollig] rubensfiguur was door Rubens goed neergezet. Het rtf-formaat (rich text format) wordt weinig meer gebruikt. Zijn rücksichtslose [nietsontziend, meedogenloos, hard] optreden viel verkeerd. RSI staat voor repetitive strain injury (ook: CANS = complaints of arm, neck and/or shoulder, ook KANS =
klach­ten aan arm, nek en/of schou­der).

5. Het Sotho is een Bantoetaal, gesproken in Lesotho. Heb jij de ruitenacht? Ik heb de klaver(en)boer. Als je rummikub (VD: merk) gespeeld hebt, heb je gerummikupt. De rupsjes-nooit-genoeg kregen er niet/geen genoeg van. De runner-up bij de triatlon werd later running mate van de presidentskandidaat. Hij had een russomane [liefde voor Rusland en alles wat Russisch is] adoratie voor Anatevka. Hij kon je rust geven, hij was rustgevend. Kan de sabar [trommel] een rol vervullen bij het sabaeïsme [sterrendienst]? Een saaimans is een droogstoppel, een saaie piet. De S5 had in Nederland betrekking op de (het) ahboris abohzis [in NL: algemeen, bovenste ledematen, onderste ledematen, horen, zien, intelligentie, stabiliteit (vroeger bij de keuring voor de militaire dienst gebruikte term)]. De rvc is de raad van commissarissen, de rvb de raad van beheer (bestuur, in Suriname: Raad van Bestuur – geen afko!). Een cvb is een commissie van beheer en een CvB een College van Bestuur (bij universiteit of hogeschool).

6. Ook in Rwanda is rypofobie smetvrees. Een ruziemaker is expert in het ruziemaken. De afkorting rvs staat voor roestvrij staal, maar ook voor roestvrijstalen [bnw.]. Een ruwaard was een landvoogd. Rustica is rustiek werk (de natuursteen is 'en – Fr – bossage' bewerkt). Het rutherfordium is een kunstmatig bereid radioactief chemisch element [Rf, 104]. Een brochette ['tuh' uitspreken!] wordt aan een vleespen opgediend. Een SAE-nummer [Society of Automotive Engineers] heeft betrekking op smeeroliën en motorbrandstoffen. Heeft zij in die saffierblauwe saharienne [mouwloos colbert met opgestikte zakken] 'gesafaried' [aan een safari = karavaantocht, expeditie deelnemen]? Hij was nu een sadder-but-wiser (ook: sadder-and-wiser) man. Alleen een priester kan een sacerdotale [priesterlijk] zegen geven. Vroeger was de president van Egypte sacrosanct [bij uitstek heilig, onaantastbaar]. Sacd's zijn super audio compact discs. Er zat een sachembij [pelsbij] op de sachertaart [sachertorte: bepaald soort (Weens) fijn chocoladegebak]. Op Sacramentsdag, de tweede donderdag na Pinksteren, wordt het sacramentsfeest [= hetzelfde] gevierd. De bastaardvloek sacredieu is een verkorting van sacre-nom-de-Dieu.

7. Sacrilège (sacrilegie, sacrilegium) is heiligschennis. De custos [koster, conciërge] wordt zelden meer sacristein genoemd. Het begrip 'custode' (bladwachter) bij de drukkers is heel interessant [mv. + n]. Past saffloerrood bij saffraangeel? Een sagoïentje is een zijdeaapje. De stakers hebben het bedrijf platgegooid. De directie moest alles maar gladplooien [gladgeplooid] [lijkt wel een spoonerisme ... – net als blaasje gier bij glaasje bier]. Het Saharastof overdekte de saharaschorpioen volledig. Een salarywoman is een Japanse employee [ee]. Het salafisme is een radicale, antiwesterse islamistische stroming. Aan de saladbar kon je een salade niçoise [maaltijdsalade] bestellen. De bekendste Arabische groet is 'salam aleikum' (vrede zij met u – reactie: [GB] wa-aleikum as-salam – en met u vrede). Sajoer is een Indonesisch gerecht, sajoeran kering zijn gedroogde groenten en sajoer lodeh bestaat uit gemengde groenten in kokosbouillon. Sajet is tot garen gesponnen wol, meestal gekaard, niet gekamd. Forain beslag is conservatoir beslag (ook: saisie foraine).

8. De bevolking van Saint Vincent en de Grenadines spreekt een creools-Engels. Is het strand daar net zo aantrekkelijk als
Saint-Tropezs strand? Hoe zit dat met Saint Kitts en Nevis en met Saint Lucia? Saintes nitouches zijn kruidjes-roer-mij-niet
(kruidje-roer-mij-nieten, ook me – GB). Hij had een saillante [opvallend. in het oog springend] miskleun gemaakt. Welke wijn zou bij de proeverij als beste gekwalificeerd worden: de saint-émilion, de
saint-julien of de saint-estèphe? Enkele resultaten van zoeken op '*seren*': wolmaniseren (prepareren tegen schimmels en insecten), trousseren (bij gevogelte de bouten ervan onder het vel steken voor het braden of grillen), taboeïseren, sherardiseren (verzinken door met zinkpoeder te bespuiten), reüsseren (goed uitvallen, maar let op: réussite = succes!), reboiseren (herbebossen), recenseren en quotiseren (ieders deel in baten of lasten berekenen).

9. Verder: pelletiseren (tot pellets verwerken), pousseren (in de gunst trachten te brengen), ostraciseren (aan een schervengericht onderwerpen), maitriseren (meester spelen over), lyofiliseren (vriesdrogen), kwantiseren (uitdrukken in quanten), froisseren (licht krenken), exorciseren (boze geesten uitdrijven), eclipseren (verduisteren, verdwijnen), delokaliseren, deklerikaliseren,
de-industrialiseren, deactualiseren, daltoniseren, communautiseren, cohenniseren (niet meer in VD – Job Cohen), braiseren (smoren), baisseren (zetsel op de juiste hoogte brengen), ardoiseren (met een laag leisteen(poeder) bedekken, de kleur van leisteen geven), apaiseren (doen bedaren), anestheseren (gevoelloos maken door inademing van chloroform enzovoorts), accuseren (beschuldigen, aanklagen) en abuseren (misleiden).

10. Ten slotte levert zoeken op '*ceren*' onder andere op: vitrificeren (verglazen), tiërceren (tot op een derde verminderen), theeproducerend, reïficeren (tot een zelfstandigheid maken), quintupliceren (vervijfvoudigen), nullificeren (tenietdoen), kwantificeren, kwalificeren, injiceren (injecteren, inspuiten), excommuniceren, effaceren (uitvegen, uitwissen), evoceren (voor de geest roepen, ook: evoqueren), exerceren (oefenen in militaire bewegingen en wapengebruik), denazificeren, demystificeren, dedicaceren (opdragen aan), declassificeren (vrijgeven), contradiceren (tegenspreken, weerleggen), coërcerend (dwang uitoefenend), beatificeren (zalig verklaren) en authenticeren (authentiek maken).