2584 Dictee zaterdag 05-02-2022 (1) dictee – Dictee van de dag (475)

Dictee – dictees [2584]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 382, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (475)

1. De stilb (sb) is een eenheid van lichtsterkte. Een stilist werkt met een pen, een stylist onder andere met een kam (maar hoe moet het dan met de haarstilist?). Een still is een filmfoto. De Stijlgroep [o.a. Theo van Doesburg, Piet Mondriaan, J.J.P. Oud en Gerrit Rietveld] bestaat uit kunstenaars. Als een paard steigert, stijgen zijn voorbenen. Als een werk stilgelegd is, is het stilliggend. De stinkend rijke vent stak nog een stinkedorus (stinkadorus – slechte sigaar) op ook. Hoewel stokoud, was hij nog een stokebrand [opruier, onruststoker]. De stoplossorder werd net op tijd uitgevoerd. De stoepiers [pjees] lokten ons naar de stoepa's [boeddhistisch heiligdom in India]. De stockexchange is de effectenbeurs in Londen. Stobbezwammetjes (GB nu ook – 2021) groeien op stobbehout (GB nu ook – 2021). Een stjelp is een stelphoeve. Laten we hier even (bij) stilstaan. Tom Poes, bedenk een stratagème [(krijgs)list]! Welke strapatsen [bokkensprongen] heb je nu weer uitgehaald? Hij balanceerde op het strakgespannen koord. Stoneleek is een op stenige grond geteeld gewas. Heeft die
stoppen-met-rokencampagne veel effect? Een 'storzkoppeling' slaat op brandslangen.

2. De stowaway (verstekeling) dacht dat hij nog in Bulgarije was en wilde met stotinki [munt, mv. 100 stotinka = 1 lev, BGN] stracciatella-ijs kopen. Hij verloor in straight sets [bij tennis]. Kan een streaker [naaktloper] strenggelovig zijn? Hij zat met zijn stretchbroek in de limo [limousine]. Een stuga is een Zweeds buitenhuisje. Het GB laat een stukadoor stuken [ook wel, zoals VD: stuccen] . VD reserveert stuccen dus niet specifiek voor stucco lustro? Nee. Als je iets stukgooit, zal het ook wel stukgaan. Het Stygisch wed is de Styx [met veerman Charon die je voor een obool overzette naar de onderwereld]. Hoe groot is het styptisch [bloedstelpend] vermogen hiervan? Hij sliep sub Jove (sub Jove frigido, onder Jupiter, de hemelgod, onder de blote hemel). Bij bdsm-relaties [bondage, dominance, sadism & masochism] moet er een sub [slaaf, slavin] zijn. Welk deel bedoel je nu met sub-ABN? Een stylobaat is een zuilenstoel en een styliet een pilaarheilige. De historische Sturm und Drangtijd [lit(t)eraire stijlperiode eind 18e eeuw Duitsland] is niet de sturm-und-drangtijd bij de overgang van puber naar adolescent.

3. Tijdens Suarez' regering moesten ambtenaren vaak
stuivertje-wisselen [jobrotation!]. Bij stupefactie is men stupéfait [stomverbaasd]. Sub quocunque titulo [op welke rechtsgrond, onder welk voorwendsel dan ook], je regelt het maar! Gisteren hebben we gesudokud (oe – VD, GB). Gaan we vandaag weer sudokuen? Succès fous [= mv. – een daverend succes], zijn dat successtory's [VD, GB ook: sss]? Hij werd gesued (werkwoord: sueën, voor het gerecht dagen). Suèdine is peau de pêche, van suède maak je suèdejasjes en suèdeschoenen. Suède jasjes zijn dus uit de spellinggratie [GB: znw., VD: znw. + bnw.]. Suffoqueren leidt tot suffocatie. De suffragettes suizebolden. Sueren [overtollig water lozen] doe je in een suatiesluis. Met een suçon [insnijding kledingstuk] breng je lijn aan. Een succursale
[suh-kuhr-saa-luh] is een hulpkantoor. Geef eens een succincte [ks] (beknopte) beschrijving van een succulent (vetplant). Gelukkig word je geen succumbent [verliezer in een burgerlijk proces] door een sudden death [bij sport, verlenging], al zou je dat licht denken; het ligt wel voor de hand. Om voor de hand liggende redenen kan ik hierop niet ingaan. Sundae (waarschijnlijk. van 'sunday') is plombière-ijs (en dat mag je ook doordeweeks eten).

4. Te midden van de super-de-luxe woningen stond een eenzame superdoe-het-zelfzaak. De super 8-film zat in haar suitcase [handkoffer]. De supercoole rockgroep, omringd door groupies, was superbe. Moet de sultane walidé [moeder van regerende sultan] de sultane favorite [(bevoorrechte) gemalin van de sultan] goedkeuren? De sultane Sheherazade vertelde de sprookjes uit de
Duizend-en-een-nacht (1001 Nacht). De zanger vond ik vet cool, de gitarist supervetcool. Wat is het verschil tussen infra- [zondeval niet door God gewild] en supralapsarisme [wel + uitverkiezing, predestinatie]? Op het moment suprême sprong de suppoost tussen beiden om tussenbeide te komen. Een superior [overste] vind je in een klooster. Superficies is het recht van opstal. De supersub [scorende invaller] van Go Ahead Eagles was behoorlijk superstitieus [bijgelovig]. De suzanne-met-de-mooie-ogen is lid van de acanthusfamilie (ook: akant) [Afrikaanse slingerplant, ook: kamerplant]. SUV's zijn sports utility vehicles (GB, VD: zonder die s, GB ook wel: suv), luxeauto's [luxe auto's] met [in cijfers] 4wd (fourwheeldrive, auto met vierwielaandrijving – ook: fwd, 4x4). Suttiisme is weduweverbranding. Zij is vorig jaar verweduwd.

5. Survivallen is voor survivors [niet in wdb.: overlevers]. Hij werd illico, sur-le-champ, op staande voet, ontslagen. Sushi's [rijstballetje, etc.] zijn in zeewier gewikkeld. Bij een surplace is stilstand geen achteruitgang. Ik zag de tenondergang, het ten onder gaan, van hen die gesurft (gesurfd) hadden! Decharge kan verleend worden, surcharge is een toeslag op de vrachtprijzen en surchargé is overladen in de heraldiek. De Koran telt 114 soera's. Mijn koran was in surah [oe] (zwaar (kunst)zijden weefsel) gehuld. Suramin is een zeer giftig geneesmiddel tegen slaapziekte, met name tegen trypanosomenziekten. Van Vlissingen naar Breskens en vice versa vaart er een swath [small waterplane area twinhull: onder water twee rompen].

6. Als je syfilitisch of luetisch bent, heb je lues of syfilis (sief). Hé, dat leek wel een chiasme (chiasma – kruisstelling: levend of dood, dood of levend)! Bij de svarabhaktivocaal ['melluk', volluk'] denk ik altijd aan damesonderkleding [wat zou ik daarmee bedoeld hebben, geen flauw idee! – 2021: ik denk: bh!]. Swietendrank [uit gedroogde rozijnen] is van Friese herkomst. Sommige Sydneyse hockeyers, Sydneyers, houden sydniërs [paard]. De sybaritische [verwijfd, wellustig] sycofant [beroepsverklikker] viel ten offer aan de swipi, de zweepslang. 'Swing' en 'slice' zijn golftermen. Hoe heeft de SWOT-analyse [strengths, weaknesses, opportunities, threats] uitgepakt? Wat geeft me dat een swell [mieters] gevoel! Dat is een door de duivel ingegeven symmachie [oorlogsbondgenootschap]. Bij lichaamskiespijn spreken we van synesthesie (anesthesie is 'geen pijn'). Synapsen geven pijnprikkels door via axonen en dendrieten. 'Synecdoche' is weer zo'n driemeervoudenwoord ('syncope' trouwens ook). Mijn vader leed vast niet aan klinefelter (het syndroom van Klinefelter). Het Taalunieversum beantwoordt al uw vragen op taalgebied. Wanneer is het volgende taalquizje? Voor goede tabak heb je fijne tabakssaus (fijnetabakssaus) nodig. Tabacologie houdt zich onder andere bezig met tabaksproductie.

7. Tabasjir is bamboesuiker. 'Zeventiend'eeuws' is een synaloefe [twee woorden samen]. Synalgie is pijn in een ander lichaamsdeel dan het zieke of gewonde. Syndiceren is bij een emissie niet-geplaatste aandelen kopen. Volgens VD is zich syndikeren (niet algemeen B.-N.) zich aansluiten bij een syndicaat (idem – vakbond). 'Spoor' en 'zweem' zijn voorbeelden van synonymie. Er gaat niets boven Groningen of een szechuaneend. Van 'synthesizer' moet je wel alle letters goed opschrijven! Syntagmatisch is niet het bijvoeglijk naamwoord bij syntaxis, maar bij syntagma [paradigma: lineaire opeenvolging van woorden]. Wordt in de synthipop ook de syrinx (de panfluit) gebruikt? Tegenover de systolische bloeddruk (systole: samentrekking van de spierwand van de hartkamers of hartboezems – bovendruk) staat de diastolische [onderdruk]. Syzygie is samenstand: gemeenschappelijke naam voor conjunctie en oppositie van de zon en de maan. Een talking head (sprekend hoofd) geeft commentaar op de actualiteit voor tv.

8. Vlak voor halftime in de sudden death viel de golden goal door een owngoal van Liverpool. Waar komt de term 'procrustesbed' toch vandaan [Grieks rover met bed: benen te lang = afhakken, te kort = 'oprekken']? De colère [woede, vgl. Franse colère] was te snijden in Libië. Een tacker is een nietmachine. Een van de Tachtigers is Herman Gorter. Rein is (nog) geen tachtiger, Jaak wel. De Tachtigjarige Oorlog is in cijfers een 80-jarige oorlog. Dat is nogal tacheles (wiedes). Tachyonen zijn hypothetische deeltjes. Die tache de beauté [schoonheidsvlekje] maakte haar nog mooier. Het verschil tussen tacet [langdurige pauze in muziek] en tacendo [muziek: zwijgend, stil] is me niet helemaal duidelijk. Het tabun [oe] is een zenuwgas. Tabula [uu] rasa maken is schoon schip maken. Tabouleh (VD, GB ook nog: taboulé) is een salade. Op een taboeret [stoeltje, krukje] met je
tablet-pc werken is niet echt handig. Vrijmetselaars (maçons) dragen tabliers [schootsvellen]. Ik begrijp de taboeïsering van de
homo-emancipatie niet. In het zorgcentrum worden ook tables d'hôtes [of] [open tafel tegen vastgestelde prijs] gehouden. Tabijn staat bekend als een gewaterde (moiré) zijden stof.

9. De krant verschijnt momenteel op tabloidformaat. Er zijn nogal wat tableaus, waaronder vele tableaux vivants [+ groep onbeweeglijke figuren op toneel] en verscheidene tableaux de la troupe [lijst van alle spelers bij een toneelstuk]. Is tableautje vivant trouwens een correct geschreven uitdrukking? De taille douce is een zekere grafische techniek. 'Tycoon' [tie-koon] (magnaat, (Amerikaanse) industriële topfiguur) en 'taikoen' [taaj-koen] hebben geheel verschillende betekenissen. De laatste uitdrukking staat voor: titel die in Japan de shogun tegen het einde van de Tokoegawadynastie aannam. Tyfoon [tie-foon] en taifoen [taaj-foen] zijn slechts vormvarianten voor: hevige wervelstorm in de Chinese Zee en de Grote Oceaan. Een tagrijn is een knorrepot. Tagliatelle is een lintvormige pastasoort. Bij tai-chiën beoefen je het tai chi. Ik tai-chi, tai-chiede, jij tai-chiet, wij hebben
getai-chied. Het 'tafeltje-dek-je' en het 'tafeltje-welbereid' zijn synoniemen.

10. Taeniae vormen een geslacht van lintwormen. Het tae-bobegrip is niet algemeen bekend. Bij tae-bo beoefen je het tae-boën: ik tae-bo, jij tae-boot, zij tae-bode, we hebben getae-bood. Tip: denk maar aan judoën: dat gebeurt soms ook op een taekwondomat. Tadzjikistan heeft tactische troepen. Tactel is een synthetische stof, veel toegepast in sportkleding. Tanto melior [zoveel te beter], het probleem is opgelost. Tali rami is in Indië touw van rameevezels. De taliban rukken op en de talibanisering schrijdt gestaag (gestadig, staagjes aan) al(s)maar voort.