1005 Dictee dinsdag 29 nov 2016 (2): dictee Oefendictee november 2016 (13) √

Dictee - dictees [1005]

Oefendictee november 2016 (13)

1. Guelfen zijn Welfen; vergelijk: Ghibellijnen. Zijn wellbeing is van hoog niveau. Bien cuit is well done, en dus niet: bleu, saignant of à point. Hoe ziet een wenkkrab eruit? Een hordijs doet algauw aan een machicoulis denken. Een werpgoot is een soort schudgoot. Wat is een pop-uptent? Spondylitis is wervelontsteking. Een westbouw is een avant-corps. W.L. is westerlengte. Kijk, dat is nou een aardig wist-je-datje. Een madhhab [maa-dahp] is een wetschool. Fraus legis, dat moet je toch niet willen.

2. [cijfers] Deze 20-tonner heeft een 20 tonslast. Hij heeft [half cijfers] 20-duizend euro betaald. Hij heeft [cijfers] een 6 minresultaat behaald, een 6-minnetje dus. Zoals altijd zal hij wel een goede snee aan hebben. Het geheim van de smid is in zijn vrije tijd een buitenmodel jas [ook: buitenmodeljas] van goede snit (coupe). Vrouwlief draagt geen omajurk, maar een little black dress naar de snee van Coco Chanel. Je zult die schade aan de Académie française (vergelijk: Théâtre-Français en Comédie-Française) betalen: à bis ou à blanc! De achtsteleerlingen hebben vrij vandaag.

3. Hebben jullie abbé Pierre nog gekend? De Aidavertolkster [Aida niet in wdb.] droeg een kleed van aïdaweefsel. Voor sommigen is Feyenoord alleenzaligmakend. Ainsi soit-il: dat akkevietje (ook: f) gaat niet in je kouwe kleren zitten. Zet jij ajb. de verwarming wat hoger en doet u a.u.b. de ramen dicht. De bonheur-du-jour was à la bonne heure. Die amishjongen een amfitryon? Ammenoela! Amok maken: dat doet zelfs een amokmaker niet met zijn amor proximi. Hoe kun je nu 'amphigouri', 'amoxicilline' en het meervoud 'amuse-gueules' verkeerd schrijven?

4. Orleaan of bixine komt van de anatto. De Anglaise danste de anglaise. De ansichtkaart was van een geanonimiseerde anonymus. We hebben wat afgebloemleesd. Van de AOW-uitkering die de AOW'ers volgens de Algemene Ouderdomswet ontvingen, konden ze heel wat anyumaraatjes bekostigen. De angwantibo was pauwentrots op 'zijn' apenbroodboom. Die apenkop deert me niet meer: heengegaan aan het cotardsyndroom! Met 'eind' [afko] i.p.v. 'einde' creëer je een apocope.

5. In de Griekse archipel vind je weleens een architraaf. Een archeopteryx komt uit het juratijdperk. Après tout, after all, zijn we in Arabia petraea, de Sinaï, terechtgekomen. Wat heeft musivisch met muziek te maken? Voor dat apoplectisch insult was een goed dicteeresultaat wel bereikbaar geweest. De fakir maakte een apotropaeïsch gebaar. Apperpo, noemen ze dat nou [een]
appeltje-eitje? Hij is een kei in aritmetica. In Vlaanderen werken ze met as-builtplannen. Ze stopte hem met zijn ascites onder de asclepiaswol.

6. Au pis-aller moeten we hem maar au sérieux nemen. Door de ayahuasca zag hij de ayeaye dubbel. Azulejo's zijn blauwe tegels. Bekken trekken is trekkebekken, maar wat is trekkebenen? Ik heb het niet op Mabelia's en belies. Wat is nu een stad zonder belvedère? De benedictijnermonniken wonen in een benedictijnerklooster, een benedictijnerabt in een benedictijnerabdij. Bifurqueren leidt tot bifurcatie, zoals confisqueren tot confiscatie. Ik mag ze wel, die bird's eye viewjournalisten [zie TH, pag. 99]. Alle blije bleitjes kunnen zwemmen.

7. Mijn ex heeft niet alleen de bloemetjes buitengezet, maar ook mij buiten( )gezet (buiten de deur gezet). Speelden die Boksers met hun boxers een rol bij de Bokseropstand? Wie heeft mijn cache-sexeje gezien? O(h), heb ik die om? Die captain's dinnerbereider ['captain's dinner' niet in wdb.] bakt er niets van. De auto van de carillonist is gecarjackt. Hij is gespecialiseerd in castellologie en vexillologie. Kun je van sellotape of cellofaan cellulitis krijgen? Op de Olympische Spelen vinden heel wat cérémonies [GB: ook zonder deze s] protocolaires plaats. We zien elkaar op het divalifeest (vergelijk: Divali).
 

1004 Dictee dinsdag 29 nov 2016 (1): dictee Groot Dictee Wezep 2016 √

Dictee - dictees [1004]

Groot Dictee Wezep 2016

Tussen 'googlekids' (ook: googelkids, ww.) [niet: Googlekids: hebben niet met de merknaam Google van doen] en geraniumzitters

1. U ontkomt er niet aan: taal scheidt hele generaties. Als een kind met aplomb zijn moeder vraagt of ze in haar onesie mag snapchatten en treitervloggen over haar pandapunten, antwoordt moeder veelal bevestigend: "Natuurlijk, schattebout, ben je wel op tijd thuis voor het eten?"

2. Je mag deze trend gerust vind-ik-niet-leuken. Nochtans, als een mediocre aardbeving de beide eilanden van Nieuw-Zeeland twee meter dichter tot elkaar kan brengen, zou de taal in een doordeweeks dictee dan niet in staat zijn om de gapende kloof tussen generaties te slechten?

3. Laten we een en ander hieronder in omgekeerde chronologie enumereren aan de hand van contemporaine zinnen: (.) 

4. De 'alfakids' houden als smombies en web-only wiebelzielen wandelzoektochten naar digitale beestjes en verstopeieren tot ze last krijgen van een appnek.

5. De technerd behoort tot de Z-generatie en houdt een hackathon tegen de tefalpremier en zijn juichaapjes.

6. De echoboomers maken deel uit van de millenniumgeneratie en zijn opgegroeid in het de internetera. Ze zijn weliswaar capabel in het navigeren in de virtuele wereld, (;) daarentegen ervaren ze keuzestress vanwege het continue gebrek aan analytische capaciteiten om digitale bronnen te bekritiseren.

7. De flexiseksueel behoort tot de pragmatische generatie, maar als iemand een fervent klimaatontkenner, harteloze terreurbroer of een weinig scrupuleuze poenpakker blijkt te zijn, vindt hij het tijd voor een bail-out. Scriptedrealityshows over panseksualiteit zijn echt zijn guilty pleasure.

8. In een gecapitonneerde kamer zit de babyboomer zijn tijd te verbeuzelen, mijmerend over zinnen als: "De druk gesticulerende freule trok een geëpileerde wenkbrauw op, toen ze werd verrast door de aanblik van de nieuw geëmailleerde vestibule en paradeerde koket op haar Vuittonlaarzen door de pronkkamer voordat ze neerzeeg op de chaise longue."

9. De gedesillusioneerde voorouder beantwoordt het lawaaipapegaaien van lokpubers met een gezonde dosis scepsis en gaat met eloquentie mcdonaldisering te lijf.

10. Met het verstrijken van de jaren slijt het geëxalteerde jeremiëren van de indolente geraniumzitter; hij netflixt, ubert [van taxiclub Uber] en youtubet er, evenals zijn jongere pendant, op los. Kijk, dat verbroedert!
 

 

1003 Dictee zondag 27 nov 2016 (1): dictee Groot School Dictee (basisscholen) Reformatorische Omroep 2016 √

Dictee - dictees [1003]

Groot School Dictee (basisscholen) Reformatorische Omroep 2016

(Auteur: Liesbeth van Binsbergen)

NB De interpunctie werd niet voorgelezen, wel een punt in het midden van een alinea!

Deel 1 (voorronde)

1. Uit eten gaan is uiteraard al een feestje op zich, maar het is natuurlijk nog leuker als het een beetje extra speciaal is.

2. Gelukkig zijn er in Nederland voldoende originele, onalledaagse restaurants te vinden.

3. Wat dacht je bijvoorbeeld van een lunch, diner of barbecue in een heteluchtballon, tweedehands zeecontainer [ook: tweedehandszeecontainer] of in een luxecoupé [ook: luxe coupé] van een historische trein?

4. Tot mijn verrassing kreeg ik vorige week van mijn romantische Belgische vriend een etentje cadeau in hotel-restaurant "De Blinde Vink".

5. In deze unieke eetgelegenheid is het de bedoeling dat je al je lekkernijen in volledige duisternis verorbert.

6. Verder is het bijzonder dat het bedienend personeel voornamelijk bestaat uit personen met een visuele handicap.

7. "Houd je alsjeblieft goed aan de leuning vast", gebood de enthousiaste beheerder, terwijl hij ons voorzichtig de krakkemikkige trap af leidde naar een aardedonkere kelderruimte.

8. Aan het geroezemoes en het zenuwachtige gegiechel te horen, zaten er meer mensen, die moesten wennen aan deze nogal ongewone situatie.

9. Nadat we (ons) met ons tweeën door een labyrint van meubelstukken hadden geworsteld en op de tast onze stoelen hadden gevonden, werd vrijwel onmiddellijk het voorgerecht geserveerd.

10. Bijna brandde ik mijn vingers aan de gloeiendhete [sub lemma in VD; 'gloeiend hete' (los) is dus beter] kom, die, voor zover ik kon ruiken, courgettesoep bevatte.

Deel 2 (finale)

1. Het voortreffelijke hoofdgerecht bestond uit diverse kleine consumpties. Zo proefde ik kipfilet met gebakken champignons, sperziebonen, doperwtjes, broccoli en een pittige rauwkostsalade.

2. Mijn neus en smaakpapillen draaiden gedurende de maaltijd op volle toeren om te achterhalen welke ingrediënten ik nu exact naar binnen zat te werken.

3. Het hele gebeuren herinnerde mij aan vroegere verjaardagsfeestjes, waarbij je geblinddoekt allerlei hapjes geacht werd te proeven en waarbij de hygiëne niet bepaald hoog in het vaandel stond.

4. Eten in complete duisternis valt absoluut niet mee; één keer prikte mijn wijsvinger per ongeluk in een kommetje koude saus die mayonaise bleek te zijn en regelmatig belandde de aluminium lepel (aluminiumlepel) enkele millimeters naast mijn mond in plaats van rechtstreeks erin met alle gevolgen van dien.

5. Schijnbaar relaxed at ik door, terwijl ik inwendig wanhopig schreeuwde om ten minste één minuscuul waxinelichtje.

6. Voor blinden is eten op de tast dagelijkse realiteit. Na dit etentje is mijn respect voor deze medemensen met hun beperkte gezichtsvermogen enorm gegroeid.

7. Toch heeft eten op deze manier ongetwijfeld ook voordelen. Want wie ziet het als je bijvoorbeeld onderuitgezakt aan tafel zit, stiekem met je handen eet of ongegeneerd een irritant snotje uit je reukorgaan peutert?

8. Wil jij deze fantastische culinaire ervaring ook eens meemaken? Het is beslist aan te raden, maar reserveren is noodzakelijk, want het restaurant is behoorlijk populair.

9. (Alleen voor de leerkrachten) Ook in de Tweede Kamer is een exquis restaurant, waar je à la carte kunt dineren; zelf neem ik graag als voorgerecht de bouillabaisse met kabeljauwfilet en als hoofdgerecht de Surinaamse roti.
 

1002 Dictee zaterdag 26 nov 2016 (1): dictee Oefendictee november 2016 (12) √

Dictee - dictees [1002]

Oefendictee november 2016 (12)

1. Er zat een grote, zeg maar: handgrote, macula (huidvlek) – met een grootte van een handgrootte dus – op mijn linkerdijbeen. Ik heb spatvenae, die zijn onderzocht via een kymograaf, die gebruikmaakt (GB ook: gebruik maakt) van een combinatie van doppler- en
echo-effect (dat heet een duplexbehandeling). Tijdens die chirurgijnenbehandeling wordt na ruggespraak een ruggenprik (in mijn ruggengraat?) toegediend of er vindt een laserbehandeling plaats. In het oog kun je een maculadegeneratie hebben en als je in de hoogte de Kolenzak niet ziet, wellicht een scotoom, een blinde vlek in het gezichtsveld. Is dat nou dus de macula lutea of zenuwvezelschijf? Twee dicteespecialisten weten meer dan een (dicteeschrijver).

 2. Jij met je warre hoofd ook! Morgen is ons warande-uitje. De stap is maar klein: van de koudekarbonade- naar de warme buurt. Bij mechanische luchtverversing is de wtw van belang. Je weet dat ceroplastiek wasboetseerkunst is? Is washipapier duur? De Surinamer nam een wasi en maakte zich de Japanse washoku eigen. Een WASP is in de VS een white Anglo-Saxon protestant (blanke protestant met Britse voorouders). Zij drijven een wellnessstudio. Ik hou niet van koffiedikkijkerij, dus houd op met koffiedik kijken! Dat heb ik nou al een miljard twee miljoen drieduizend (en) vier keer gezegd!

3. Daar wordt grijswater toegepast. We drinken zoetwater [GB, VD: zoet water] en varen in zout water. Triest, maar hij is het water in gelopen. Je zal maar aan hydrocele lijden. Een karbouw is een arni en een waterbunge is een beekpunge. Een nereïde is een watergodin en Poseidon is een watergod. Noma is waterkanker en een waterkers is een cresson. De waterleiding van Sylvius zit in de middenhersenen. Daar vindt men de Oude en Nieuwe Hollandse Waterlinie. Die Watermannen kunnen het goed vinden met elkaar. Kan een desman desdochters hebben? Ketelwater innemen is waternemen. Met hydronefrose heb je een waternier. Een yapok is een wateropossum. Een nashi is een waterpeer en een waterpalm is een nipa.

4. Een hookah, nargileh of shisha is een waterpijp. Waterspinazie heet ook kangkung. Een waterspuwer is een gargouille of spijer. Een clepsydra is een wateruurwerk. Bij 'waterval' moet je ook denken aan cascade en cataract. Je zult maar hyponatriëmie hebben ... Hebben jullie een boiler of een geiser? We reisden soms per hydroplaan, ook wel per clipper [kan ook vliegen ...]. Tussen de Scheur en de Noordzee ligt de Nieuwe Waterweg. Een prise d'eau is een waterwinningsplaats. Na de waterzo smaakt die waterzooi maar al te goed. Een waterzwijn is een capibara.

5. Een watt is een joule per seconde, dus een jouleseconde is een watt. Een Wp is een wattpiek (maximaal vermogen zonnepaneel). "Wauwie," riep de wout, "wat een wauwe wind!". De WCC bestaat uit niet-rooms-katholieke kerken. Een wauwelaar is een kletsmeier. In web 2.0 kijk je niet gek op van webapps. Dit is een web-only aanbieding. Een wayaka is een pokhoutboom. Inderdaad: de Akte van Afscheiding en Wederkering stamt uit 1834. Zie je verband tussen 'paraisseren' en 'parousie'? Dat is een kwestie van poets wederpoets [BE ook: poets wederom poets]. Hij sloeg met zijn wedge het wedgwood aan stukken, toen iemand hem een wedgie gaf. Mijn buuf is weef. Zij is lid van de Orde der Weefsters.

6. In de lange week hebben we vakantie. Ze noemen dat "Het Weeltje"; het is een waal. Een weepie is een tearjerker. De weetal kwam met heel wat ditjes en datjes. De Derde Weg wilde echt de verhouding Rusland-VS verbeteren. Mijn bericht op GeenStijl is (weg)gejorist. wij weten dat wei paracaseïne is. Het boek beschrijft de werdegang van de weidegang. Weid [ook: wijd?] uw ogen! Het pasgeboren veulen stond nog wat wejiewerig (wiebelig) op de benen. Al met al is dit een
tafeltje-welbereid.
 

1001 Dictee vrijdag 25 nov 2016 (2): dictee Groot Mortsels Dictee 2016 √

Dictee - dictees [1001]

Groot Mortsels Dictee 2016

Zalige herinneringen

1. Het was een warme zomerdag. In haar strandstoel zat een vrouw te dromen. Ze was alleen, of toch niet want aan haar voeten lag een
sint-bernardshond. Haar eega was in de stad gebleven voor een congres voor orthopedisten, podologen, acupuncturisten en aanverwante disciplines. Hij zou haar 's avonds wel treffen in het hotel, maar op dat ogenblik was zij niet zeker dat hij zou komen. Die congressen liepen nogal eens uit.

2. Dromend nipte ze aan haar gin-tonic. In dat pikante bikinietje zag ze er schattig uit. Dat setje had ze voor enkele jaren op vakantie gekocht, toen ze met haar vriend in hun bordeauxrood deux-chevauxtje door Frankrijk trokken en in Bordeauxs omgeving gingen bivakkeren. Wat was dat een zalige tijd! Ze herinnerde zich dat zij hun pyjama's vergeten waren, maar daar tilden ze toen niet zwaar aan. Op die reis had ze voor het eerst kant-en-klare inktvisringen met broccoli en een exquise fricandeau met kriekjes gegeten. Op diezelfde camping logeerde toen een collega van haar vriend, een sociaal psycholoog uit Vlaams-Brabant, die in de winter ski-instructeur was. Zijn vriendin – of was het zijn maîtresse? – was een amoureuze masseuse, die in haar vrije tijd tatoeëringen zette. Maar verder een vriendelijk dametje hoor! Zij kon het overigens goed stellen met de EHBO'ers uit de mini-Rode Kruispost, voor wie ze een tête-à-tête gearrangeerd had. Dat was niet in goede aarde gevallen bij haar vriend!

3. Het vrouwtje zuchtte. Die jaloerse mannen toch! Moet je nu voor een onschuldige decafeïné met twee de stemming verbrodden? Haar gedachten dwaalden verder af. Sinds haar linkerdijbeenbreuk waren zij en haar man niet meer gaan bivakkeren. Ook van die collega had ze nooit nog gehoord. Tot diezelfde avond in het hotel. Toen haar man haar kwam opzoeken, was hij niet alleen: op het congres was hij de man van de camping tegen het lijf gelopen. Die was even meegekomen om haar te groeten en een glas te drinken. En zijn vrouwtje? Die was al lang (allang) vertrokken naar overzeese landen. Ze hield namelijk niet van jaloerse bokken!

 
 

1000 Dictee vrijdag 25 nov 2016 (1): dictee Groot Dictee van Goeree-Overflakkee 2016 √

Dictee - dictees [1000]

Groot Dictee van Goeree-Overflakkee 2016

Horrorclown (auteur: André Kastelein)

1. Nee, in een cafeetje zwartepieten kan überhaupt niet meer, noch het consumeren van negerzoenen: onze taal wordt gekuist van vermeend discriminerende uitingen.

2. Sinterklaas' knecht, ontdaan van kachelzwart en kruidnootjes, zal nooit ofte nimmer nog ijlings steile mansardekappen bestijgen, doch in de illegaliteit verpieteren bij louche halloween- en sm-party's.

3. Ook de gouden koets [niet G. K.] van het Koninklijk Huis lijdt onder weinig scrupuleuze activisten: het petit-pointnaaldwerk van de gecapitonneerde kussens, alleszins minutieus geborduurd door weesmeisjes en gesponsord door adellijke douairières, wordt onder druk van actiecomités vervangen door ecologische, gerecyclede linde- en berkenhouten zittinkjes.

4. De allegorische schilderingen van papaja's, kruidnagels en cacaobonen offrerende Atjehers [niet (meer): Atjeeërs], als reminiscentie van een VOC-tijdperk, worden geblurd [niet: geblird, verwarring met gesmirt – uitspraak ; uh], of verruild voor graffitiuitingen [geen koppelteken – bij dictees!] van postkoloniale hasjhandelaren.

5. Met de teloorgang van Piet dreigt het sinterklaasfeest in een vacuüm te belanden en creëren enkelen van de weeromstuit een nieuw mythisch blank fenomeen: de killerclown, die, blijkbaar gekloond, gelijktijdig in onder meer 's-Hertogenbosch en Kijkduin door ghostbusters en Pokémonjagers [voortaan toch maar met hoofdletter ...] werd waargenomen.

6. ’s Nachts verschijnt hij met krijtwit geschminkt gezicht, karmozijnrode neus en door kohl omrande ogen, zonder roe [niet: roux = bindmiddel voor saus en niet rouge: die houden we erin ...] en jutezak [klemtoon op 'jute': als lemma in GB en VD prioriteit, evt. kan juten zak en zelfs jute zak (lemma kolenzak) wel, maar dan ligt de klemtoon op 'zak'], maar met stiletto of hockeystick onder sinistere, tl-verlichte viaducten en in bosschages van verlaten stadsparken.

7. Hierdoor dreigt het faillissement van toch al dromedaris- en tijgerloze circussen en zelfs een cliniclown werd met argusogen door patiëntjes met coulrofobie aanschouwd en ternauwernood niet gelyncht door de in allerijl gealarmeerde medici.

8. Het meest onheilspellend is dat straks een schuinsmarcherende [Moet dat wel aaneen? Preciezen: nee!] horrorclown met nucleaire langeafstandsraketten op de schoorsteen van het Witte Huis [zie lemma 'Oval Office'] jongleert.

9. Is Zwarte Piet een karikatuur van de zwarte man, dan is deze terrorclown die [niet dat: 'karikatuur' is een de-woord; in relatie tot 'een karikatuur' kan 'dat' mogelijk wel!] van de 'angry white man'.

10. Het is maar wat u prefereert.

 
 

0999 Dictee woensdag 23 nov 2016 (1): dictee Oefendictee november 2016 (11) √

Dictee - dictees [0999]

Oefendictee november 2016 (11)

1. Hij gebruikte vaak een tribrachys in zijn tribrachische verzen, waarin hij het op het oog toch traneloze tranendal beschreef. In de trezoor ontwaarde hij onder de travee van trascement een helaas trashy traktaat.

2. De chemicus bestelde bij de groothandel tributyltin, trihydroxybenzoëzuur, triglyceride, trotyl of trinitrotolueen (afko: TNT) en tri-joodmethaan.

3. Triple P of PPP staat voor: people, planet, profit en TQM (total quality management) voor ikz (integrale kwaliteitszorg).

4. De rekening bedroeg, vreemd en jammer genoeg, twee miljoen dertig euro. Ik kreeg de tuyau dat mijn buuf (in feite bon pour le badinage non pour le mariage) toch, oorspronkelijk golddigger, richting twaalf en een half jaar gehuwd zijn met die rastaquouère, nouveau riche, monsieur Jourdain, lebemann, of zo u wilt croesus, gaat.

5. In die twee-onder-een-kapper wonen twee tweelingen, die Tweelingen zijn. In dat vierpersoons huishouden slapen zij op een tweepersoonsbed. Een van de twee liep kortelings het [cijfers]
100m-record (100 meterrecord) met twee tienden aan flarden. De ander speelt cuatro in een typico-orkest.

6. Ik ben het huis uit gebonjourd, zeg maar: de laan uit gestuurd. Ik had er te veel onzin uitgeflapt. De uhd'er had allemaal ugli's in mijn uggs gedaan. Uche-uche, helpt een ufostudie met een publicatie in het
Reto-Romaans echt tegen ufoangst? Gebruik van het woord 'uberteit' vind ik überhip, vooral als een vrouw over tijd is, terwijl haar man werk in overtijd verricht.

7. Het was hartje winter. Hoe hard je je daartegen? De (Olympische) Winterspelen staan voor de deur. De jager schoot een Schots sneeuwhoen. Ik niet, maar wie heeft de bigfoot (yeti) wel eens (!) gezien? De blizzard onttrok de arrenslee aan onze perceptie. De boeran is een steppeverschijnsel in Siberië en Rusland. Dat je me negeert: het laat me echt siberisch. De bruchharsch ligt boven op de zachte sneeuw. Mijn opa heeft capitis nives (sneeuwwit haar). Wat is corniche? Op het fjeld [vgl. de fjord] lag firn, geen fondantijs. De irbis keek naar de iglo bezijden de gletsjer. Mijn overhemd is nive candidor, witter dan sneeuw. Een nivometer [niveaumeter heeft een andere klemtoon ...] meet sneeuw en nivôse is de sneeuwmaand (in de Franse Republiek). Wordt het een vroege en/of een witte paas? De
sint-bernardshond (de huidige is met een mastiff gekruist) had – als je het hem vraagt – een eau-de-vievaatje (!) rond zijn nek. In die slush kan ik niet skiën, dan maar après-ski! De prince charming, de prins op het witte paard, vindt zijn oorsprong bij Sneeuwwitje (die van de zeven dwergen, in die Disneytekenfilm). In het café werden royaal advocaatjes, alcopop, armagnac, booze, breezers, campari, chicha, cobbler, cider, limo, gargantueske fosco's, gerstekoffie,
half-om-halfbier, zelfs kalmerende julep, kasiri, kattenpis, kava of kawa (cava is een mousserende wijn, gemaakt volgens de méthode champenoise), kinadrank, kir (royal), koemis (bedwelmende drank van de Kalmukken), laaf- en laxeerdrank, likorette, longdrink, mazagran, mede, meidrank en milkshake – mjammie! –, orgeade, oxycraat, pantagrueleske paraguaythee, peyote en podosiri, pulque, punchbowl en radler, rotterdam, rumpunch, sake (ook: saki), schelvispekel, shandy, slappe sloerie, sorbendrank als spécialité de la maison, rumpunch, spanjool, sterkedrank (GB ook: sterke drank), swietendrank, te-drinken, tequila (sunrise), tweedrank, vermout, een vieuxfantasie, een whip, whist – met rode wijn –, wodka en yakult – hoe was de zin ook alweer? – geserveerd.

8. Hij wilde me vernachelen, maar hij verknoertte dat, hij heeft het helemaal vermontevioleparkt [GB niets, VD: alleen infinitief], vermoost. Hij was moe, moeër, moest, vermoeidst dus.

 
 

0998 Dictee dinsdag 22 nov 2016 (2): dictee Finale Groot Stadsdictee Rotterdam 2016 √

Dictee - dictees [0998]

Finale Groot Stadsdictee Rotterdam 2016 [voor brugklassers]
Metamorfose van het onderwijs (auteur: Anna Woltz)

1. Onze wereld verandert voortdurend en daarom is het essentieel dat ook het onderwijs zicht vernieuwt.

2. Millennia geleden was het vakkenpakket compleet anders.

 3. Visualiseer het lesprogramma uit de prehistorie maar eens: dagenlang blokken voor een superzwaar examen mammoetjacht, een practicum vuistbijlen slijpen of vuur maken zonder lucifers.

4. Of mijmer eens over je grootouders ...

5. Die stakkers hebben in hun desolate kindertijd nooit gegoogeld, nooit gechat met een onbekende engerd, geen enkel e-book (e-boek) aanschouwd of computergames gespeeld.

6. Het is evident: in de eenentwintigste eeuw (21e, 21ste eeuw) is de maatschappij zo veranderd dat jullie opleiding aangepast moet worden.

7. Sommigen vinden het zelfs discutabel of goed leren spellen nog wel vereist is.

8. We hebben toch de spellingcontrole?

9. Maar tekstverwerkingsprogramma's raken nog steeds verward door d's en t's en soms zijn de suggesties voor alternatieven ronduit hilarisch.

10. Er zijn talloze komische voorbeelden van uiterst gênante berichten die nooit zo bedoeld waren.

11. Zolang de mens steeds weer nieuw virtueel vuur creëert, blijven we toch intelligenter dan computers.

 
 

0997 Dictee dinsdag 22 nov 2016 (1): dictee Groot Leuvens Studentendictee 2016 √

Dictee - dictees [0997]

Viel toch wel mee? (:-)

Prolegomena [inleidende opmerkingen, voorstudie] voor een partiële re-evaluatie van Thomas Morus' utopiedenken.

1. 's Winters werd de groot-Leuvense habbiebabbie [o.a. allochtoon] kortgeleden gekweld door de oneirische viscositeit van utopieën, meer dan de tribulaties van de soennieten en sjiieten in Verweggistan of het gekoeioneer van het anti-Mexicaanse kordon over koeliearbeid. De lectuur van Mores (!) visionaire panorama zette de would-beacteur aan tot een ontiegelijk overpeinzen. Exceptionele, associatieve gedachtesprongen wisselden drastisch af met ideeëloze sublimatie. Ten langen leste besloot hij tot een majestueuze rondetafelconferentie om de tendentieuze dystopische downheid van de verlichtingsideologie te ontwrichten.  

2. Haastje-repje ijlden de rectorale déléguées, vervuld van girlpower, op stiletto's naar de solidariteitsstaking om daar met ontzaglijk kunst- en vliegwerk in groten getale de snellereactiemacht van de geprivilegieerde bourgeoisie te rekruteren. Voorts verrichtten YouTube en de massaal ge-e-mailde en ge-sms'te correspondentie adequaat hun werk. Op Secretaressedag werd het Erasmushuis de locatie voor een multidisciplinaire gedachtewisseling. Als een volleerde goeroe beleed de rector in potjeslatijn en Indo-Europees koeterwaals de responsabilisering van het grotestadsleven.  

3. De inderhaast opgetrommelde toehoorders luisterden naar allerlei vermoeiende lezingen over de impact van het dopplereffect op
micro-economische antiutopieën, de orthopedagogische meerwaarde van mytylscholen en de compensatoire Midden-Europese acclimatisatie via twee-onder-een-kapwoningwijken, om maar te zwijgen over het goedbedoelde exposé over exotische kruiden zoals karwijzaad, ketoembar, koenjit, kornoelje en kruizemunt. Pièce de résistance was een powerpointpresentatie (PowerPointpresentatie) over technologische contra-innovaties zoals de zweihaak, de kymograaf, de oscilloscoop en het recombinant-DNA.  

4. Gelukkig werd dit caleidoscopisch geëmmer door hooggeëerde en hooggeleerde intellectuelen frequent geïnterrumpeerd. Een frêle a-capellakoor zorgde zoetgevooisd voor intermezzo's, met verrukkelijke melodieën: gregoriaanse hymnen maar ook musichalldeuntjes in uptempo. Een gerenommeerde mezzosopraan bracht, begeleid door een voortreffelijke klavecinist, aubaden, klezmerjazz, schlagers et cetera.  

5. Een exquis cateringbedrijf verschafte het chicste assortiment aan delicatessen voor gastroseksuelen: geenszins een ordinaire barbecue of fish-and-chips maar een mousserende daiquiricocktail met aloë vera of een sherry'tje, gevolgd door mini-entrecotejes, sateetjes en focaccia's, uiteraard fairtradeproducten. Het breugeliaans dessertenbuffet bestond uit een Sleense wafelenbak [Marc Sleen, Brussel, auteur van de Nerostripserie] boekweitpannenkoeken met stevia en een millefeuille. Fanaten van sixpacks hadden warempel vooraf gefrisbeed, gebodybuild of gesquasht.  

6. De cathartische scène werd bruusk verstoord door een nietsontziende non-conformistische goochemerd die stiekem Torfs' staatsieportret met maligne kalligrafische graffiti had bekrast. Verbouwereerd wraakte de adjunct-vicedecaan in een dedaigneuze en tenhemelschreiende jeremiade deze malloot in maillot. Post factum vatte de annalist acrostichongewijs in zijn resumeetje voor het annuarium het evenement in vijf trefwoorden samen:

   transcendentale theatraliteit,
   on-Bijbelse onomasiologie [leer van de verschillende namen die
   er voor één begrip zijn],
   rizoïde [wortelachtige] retardering [vertraging],
   feeërieke facilitator en
   spic en span.

7. Daarmee vergat hij wel de aanwezige przewalskipaardjes.

 
 

0996 Dictee maandag 21 nov 2016 (2): dictee Oefendictee november 2016 (10) √

Dictee - dictees [0996]

Oefendictee november 2016 (10)

1. Hier zijn al onze biljetten: B-biljet (belastingbiljet voor de aangifte van inkomsten- en vermogensbelasting), C-biljet (in NL: aangiftebiljet inkomstenbelasting – ib – voor buitenlands belastingplichtigen), E-biljet (in NL: aangiftebiljet inkomstenbelasting verkorte versie), F-biljet (in NL: aangiftebiljet inkomstenbelasting voor nabestaanden van een overledene), M-biljet (in NL: aangiftebiljet inkomstenbelasting voor wie een deel van het jaar buitenlands belastingplichtig is), O-biljet (in NL: aangiftebiljet inkomstenbelasting voor ondernemers), P-biljet (in NL: aangiftebiljet inkomstenbelasting uitgebreide versie), T-biljet (in NL: biljet waarmee een te veel betaald bedrag aan loon- en/of dividendbelasting, en aan pre­mies AOW of AWW kan worden
terugge­vraagd), Tj-biljet (in NL: teruggavenbiljet jongeren (biljet waarmee personen jonger dan 30 jaar een te veel betaald bedrag aan loon- en/of dividendbelasting en aan premies AOW of AWW kunnen terugvragen), tov-biljet (in BE: biljet waarmee tram- en busreizigers goedkoop met een taxi kunnen rijden, de letters staan voor taxi, openbaar vervoer) en VT-biljet (in NL: aangiftebiljet voor voorlopige teruggave). Verder nog: geleibiljet, heen-en-terugbiljet, 50 eurobiljet (vijftigeurobiljet), cruzeirobiljet en vrijbiljet.

2. Met '*belasting*': AOW-belasting (NL, ook: AOW-heffing), CO₂-belasting en doorkijkbelasting (BE: belasting op vermogen dat in een offshoreconstructie aan het oog van de fiscus onttrokken wordt = kaaimantaks).

3. Met '*tax*': animal disputax (iemand die redetwist louter om te redetwisten), ataxie (medisch: stoornis in de samenwerking van de spieren), chemotaxis (biologie: beweging van een organisme in een bepaalde richting onder invloed van een chemische prikkel), cytotaxonomie, epistaxis (medisch: neusbloeding), reotaxis (beweging van organismen gericht volgens de stroom van het water), taxfreeshop, taxusbeplanting, taxiën, taxis (biologie: beweging van vrij levende organismen of cellen, gericht door een prikkel), taxol (kankerremmend medicijn), taxon (biologie: naam voor categorieën als variëteit, soort, geslacht, familie enz. (door H. J. Lam in­ge­voerd), taxshelter en -shift, taxiondernemer en privétaxi.

4. Binnen artikelen komt '*tax*' voor bij: ADCA (autosomaal dominante cerebellaire ataxie (ziekte waarbij een degeneratie van de kleine hersenen optreedt), betjak (betjah; fietstaxi in Indonesië), buxi, cab, douglasspar, ebit, ebita, ebitda, écriture artiste, porseleinrijden, snottebel, surtaks, Standaardnederlands, takin (gnoegeit, rundergems) en vetprijzen.

5. Met '*taks*': Bataks (van de Batakkers), ecotaks, kleptocratentaks, kopvoddentaks, obesitaks, paktaks, robinhoodtaks of -belasting, stootaks (!), takschurft, taksshift, takshita (traditioneel Marokkaans gewaad bestaande uit een jurk en een veelal rijkversierde overjurk, door vrouwen gedragen ter gelegenheid van feestelijkheden e.d.), tobintaks, tweetaks (in NL: belastingstelsel met een uniform ib-tarief en een toptarief) en vlagsurtaksen. Binnen artikelen komen we ook nog te teckel tegen.

6. Uiteindelijk was de partneruil van de oehoe de wijste van de twee.

7. Single spelen is singelen en bij dubbelspelen wordt er gedubbeld.

8. Die Simpelmans is geen saaimans. Ook op silvesteravond werkte hij als sylvester.

9. Bij zo'n simulacre kun je toch niet lijdzaam sine ira et studio blijven!

10. De cytoloog, een gekend zytholoog, woonde een lezing over sitiologie bij.

11. In Marokko was de sirocco verzengend. Ze spraken Darija en ontcijferden Tifinagh.

12. Volgens de sjoumer werd er in de sjtetls veel gesjaukeld en gesjouweld.

13. Na het slamdancen en voor het slapengaan keken ze nog een slashermovie.

14. Een slaggaard is een soort peilstok.

 
 

 

0995 Dictee maandag 21 nov 2016 (1): dictee Groot Zutphens Dictee 2016 √

Dictee - dictees [0995]

Groot Zutphens Dictee 2016

Infrastructuur in Zutphen (auteurs: een collectief)

1. Het Zutphense kwadrant, in 2013 in de stratigrafie [archeologisch onderzoek waarbij een terrein laagsgewijs wordt afgegraven] van middeleeuwse bodemlagen aangetroffen, is een laatdertiende-eeuws tijdmeet- en navigatie-instrument dat hanzevaarders gebruikten voor breedtegraadbepaling op open zee; het mathematisch vernuftige kleinood wordt als de precursor [voorloper] van de tomtom beschouwd.

2. De adellijke chic, eertijds per diligence, janplezier of landauer vervoerd langs de nauwelijks bestrate wegen in het Achterhoekse coulisselandschap, benutte vanaf het fin de siècle tot vlak na de Eerste Wereldoorlog de luxueuzere paardentram.

3. Na het debacle van de Slag om Arnhem [GB] trachtten de geallieerden de Duitse munitietransporten naar het front te frustreren door een luchtaanval op de Zutphense pijlerbrug over de IJssel; vijfhonderdponders. afgeworpen door een squadron
B-17-bommenwerpers. verwoestten het stationsemplacement en een deel van de stad.

4. De Vinex-wijk Leesten in het zuidoosten van Zutphen is autoluw bedoeld: fietsgebruik wordt gepromoot en camera's en bussluizen moeten gemotoriseerd kruip-door-sluip-doorverkeer voorkomen, wat desalniettemin ertoe leidt dat veel weggebruikers balorig kilometers omrijden met hun auto.

5. Het geüpdatete verkeerscirculatieplan van 2009 zorgde voor veel gekrakeel; de gemeenteraad moest ten slotte een salomonsoordeel uitspreken over de inrichting van dertigkilometerzones (30km-zones) eenrichtingsverkeer op de centrumring en hydraulische dan wel elektrische pollers [verzinkbare paal in de weg voor het controleren van de toegang tot een straat of terrein], waarop al menig lease- en privéauto was gecrasht.

6. Niemand die zich, relaxed aan boord van fluisterboot 't Kofschip [eigennaam van een vaartuig!], verveelt op de vaarroute over de Berkel: het is op-en-top genieten van historisch-architectonische attracties, terwijl de schipper-gids, behendig manoeuvrerend langs de obstakels, zich er niet met een jantje-van-leiden van afmaakt.

7. De lichtarchitect van de tunnels onder het spoor achtte een antigraffitilaag niet noodzakelijk; het meest exceptionele van deze civiele kunstwerken is de computergestuurde en dynamische ledinstallatie die fluïde en feeëriek licht creëert.

0994 Dictee zondag 20 nov 2016 (3): dictee Oefendictee november 2016 (9) √

Dictee - dictees [0994]

Oefendictee november 2016 (9)

1. Hoe zit het met '*patat*'? Zo: chasse-patate: (wielersport) achtervolging van de koploper(s) door een of enkele renners uit het peloton, die echter niet in staat zijn het gat met de vluchters dicht te rijden en daardoor kilometerslang zinloos tussen koploper(s) en peloton blijven rijden, veel samenstellingen met 'patat' zoals patatgeneratie en -sector, patatduif = snackduif, (patates) frites, patati en patata: (BE, spreektaal) enzovoort enzovoort, en dergelijke onzin meer, een patatje = een friet(je), een patatje oorlog, een patat(je) met, ook wel pataat voor patat, ook patat voor aardappel, een baal patat, patatduif, patatvos = stadsvos, een patat geven of krijgen, ga patatten planten!, zo zat als een patat, een patatje speciaal, een patatje stoofvlees, (BE) tussen de soep en de patatten, voorgebakken patat (friet), één patat zonder, graag, en het zout op de patatten niet verdienen (= heel weinig).

2. Verder nog iets met '*friet*'? Ja: boerenfriet en nefriet (zoek maar op) en weefriet (!). En '*frites*'? Ja: pommes frites (heel fijne heten: pommes allumettes), fritessoort en -stalletje.

3. Wat vinden we met '*sacre*'? Antwoord: amour sacré de la patrie (heilige liefde tot het vaderland), consacreren (r.-k. – wijden; niet algemeen ook: consecreren), facts are sacred (de feiten zijn heilig (onschendbaar), maar wat men ervan denkt of zegt, is vrij), feu sacré [heilig vuur] (heilige bezieling, geïnspireerde toewijding), massacre (gruwelmoord, bloedbad, ook: (niet algemeen) fiasco), massacreren (gruwelijk vermoorden = afmaken, ook: verknoeien), monstre sacré = geheiligd monster, sacredieu = verkorting van sacre-nom-de-Dieu = een bastaardvloek, sacreren = heiligen, wijden, vermassacreren = vernielen, ook: geheel verknoeien en (!) massacrematie. Bij de voorbeeldzinnen komen we nog geconsacreerde en ongeconsacreerde hostie tegen en binnen artikelen nog: S.C. = Sacré Coeur, congregatie van de zusters van het Heilig Hart van Jezus, in sakkerju (bastaardvloek) is 'sakker' een verbastering van 'sacre', sacra conversazione (mv. sacre conversazioni) = (kunstgeschiedenis) afbeelding van de maagd Maria met het Christuskind omringd door heiligen, zogenaamd met elkaar in gesprek, pyxis (bevat geconsacreerde hosties), ouwel (ongeconsacreerde hostie) en het Corpus Christie, (rooms-katholiek) het H. sacrament, de geconsacreerde hostie [H. = heilig].

4. Niet veel op '*sacer*': ignis sacer [tsj] [letterlijk: heilig vuur] (medisch – kriebelziekte of belroos), morbus sacer [letterlijk: heilige ziekte] (medisch, eufemistisch: epilepsie), sacerdotaal [s] (priesterlijk) en massaceremonie. Verder niet in voorbeeldzinnen, wel binnen artikelen: sacra = heilige zaken (van sacer = heilig) en sacraal = heilig, geheiligd, gewijd.

5. Dan nog '*sac*' (een selectie): abc-transactie, auri sacra fames (de vervloekte honger naar goud), Biblia Sacra (Heilige Schrift), ex falsa causa (op grond van valse oorkonden of getuigenverklaringen), fidus Achates (trouw gezel), heriditas sine sacris (een buitenkansje), laudator temporis acti (een lofredenaar van het verleden, van de oude tijd, van 'zijn tijd'), modus acquirendi (juridisch: wijze waarop men iets verkrijgt), musis sacrum (aan de muzen gewijd (naam van een bekend gebouw te Arnhem – dan met hoofdletters! –, ook van verschillende verenigingen – idem), quoad sacra (wat de geestelijke zaken betreft), res accessoria (juridisch: bijzaak), sacd (super audio compact disc), Saceur (hoogste bevelhebber van de NAVO in Europa, van: Supreme Allied Commander Europe), sacoche (o.a. tas, mv. -n), sacrificium intellectus (het doelbewust ondergeschikt maken van het verstand aan het geloof), sacro-iliacaal = van, betreffende het heiligbeen en de darmbeenderen, tempus actum (de verleden, de 'oude' tijd), antiabortusactivist en trisacharide.

 
 

0993 Dictee zondag 20 nov 2016 (2): dictee Viaans Dictee 2016 √

Dictee - dictees [0993]

Viaans Dictee 2016

Verrassend Vianen (auteur: John Toxopeus)

 1. Aquavit en als kerstattractie ontvangen lychees consumerend, mijmer ik over het Brederodejaar. Vianen als mise-en-scène, de blik gefocust op de roemruchte historie van de vrijstad.

2. Fascinerend was een reprise van de uitvaart van een van de charismatische leiders van weleer. De remplaçanten van de BN'ers van toen, waren opnieuw mannen in zwarte outfit, maar nu zonder onderscheid naar hiërarchie en anciënniteit.

3. Onversaagde zzp'ers, goedgemutste middenstanders, eloquente accountmanagers, alsmede gesettelde gepensioneerden, werden gadegeslagen door zowel toegestroomde doorsnee-Nederlanders uit Vinex-wijken, als uit azc's afkomstige nieuwkomers.

4. Met orkestrale precisie bewoog de kolossale begrafenisstoet zich naar de crypte van de Grote Kerk, waarboven vier uit een cisterciënzerklooster gevluchte balorige putti in adamskostuum, zich al vermeiden in treiterijen over de absentie van een sarcofaag.

5. Kenners van mystieke dramatiek en avant-gardistisch theater langs de route, herkenden stante pede de hand van de fameuze Viaanse regisseuse die nadien menig hosanna en andere loftuitingen mocht incasseren.

 6. Dat een frêle vrouw deze volledig masculiene colonne dilettanten en B-acteurs consciëntieus door de Voorstraat manoeuvreerde, heeft menig feministische diehard extatische vreugde bezorgd.

 7. Naar verluidt, leidt deze eyeopener thans tot een tsunami van ongebreidelde generositeit gericht op goede doelen, waarvan Leergeld Vianen een excellent voorbeeld is.

 
 

 

0992 Dictee zondag 20 nov 2016 (1): dictee Groot Alphens Bloemrijk Dictee 2016 √

Dictee - dictees [0992] 

Groot Alphens Bloemrijk Dictee 2016

Levenstucht (Auteur: Ego Flos (oftewel: J.C. Bloem zelf); barragezin: Gert-Jan Windhorst, oud-leraar Groene Hart Lyceum)

1. Bijna ieder mens verkeert in omstandigheden, die hem noodzaken een groot deel van zijn leven aan de een of andere studie of werkkring te geven. Al vroeg begint dit, op de eerste dag van de lagere school, en dit duurt vele jaren lang, voor velen – vooral voor degenen, die in de kracht van hun leven, of nog eerder, sterven – tot aan hun dood.

2. Een groot deel van hun overige tijd wijden ze aan allerlei bezigheden, die men meestal met de naam liefhebberijen aanduidt, een naam, die, toen hij nog onverflauwd zijn oorspronkelijke betekenis bezat, misschien niet slecht was, die thans evenwel tot een ellendige gemeenplaats is geworden. De flauwste beuzelingen duidt men ermee aan, en tevens de meest weidse vreugden van hart en intellect.

3. Over laatstgenoemde vreugden, in verband met de noodgedwongen dagelijkse bezigheden, wilde ik het nu eens hebben. Voor het merendeel der mensen is hun betrekking een goedig-aangenaam iets. Zij stappen ' morgens welgemoed naar hun werk, en komen na afloop niet minder en niet meer welgemoed ervan terug. Dat zijn de eenvoudige, suffe Jannen, Pieten en Klazen der maatschappij.

4. Anderen daarentegen gevoelen wel degelijk de saaiheid van de dagelijkse levenssleur. Voor hen is het werk een onvermijdelijke last. Zij onderwerpen zich er morrende aan en beschouwen de tijd van de dag, die zij eraan moeten geven, als een rijstebrijberg, waar zij zich steeds weer opnieuw moeten door eten, om tot de schaarser stonden van hun vreugde te geraken.

5. Deze mensen mogen meer onze sympathie hebben, omdat zij niet zo hopeloos-alledaags als de meesten zijn: het valt niet te loochenen, dat zij voor de maatschappij minder nuttig zijn dan de eerste categorie. Zij kunnen wel dragen, maar niet heffen. Die dit wel kunnen, vormen een derde groep, die mij de edelste van houding lijkt.

6. Ook voor hun gevoel is ieder kwartier, aan het vervelende dagwerk besteed, vijftien minuten te veel. Maar zij hebben het inzicht, dat met dit gevoel tot een goede evenwichtigheid samengaat. Zij zien in de grauwe dagelijksheden des levens een tegenwicht, een tucht voor andere, schoner neigingen, wier stroom zonder deze tucht vermoedelijk buiten haar bedding zou treden, en aldus vervloeien en tenietgaan.

7. Deze levenshouding is weliswaar de moeilijkste. Maar wie haar zich eenmaal duurzaam heeft eigen gemaakt, zal voorzeker daardoor de grootste bevrediging in het leven vinden.

8. (Barragezin) Het bevreemdt je dat men - in verhalen over de Oudshoornse villa - zich het landhuis als een pied-à-terre herinnert en het meest stupide is wel dat - volgens allerlei ge-sms'te en geappte berichten - Bloem uit hoofde van bepaalde teksten een
rock-'n-rolllegende avant la lettre zou zijn.