Dictee - dictees [0994]
Oefendictee
november 2016 (9)
1.
Hoe zit het met '*patat*'? Zo: chasse-patate: (wielersport) achtervolging van
de koploper(s) door een of enkele renners uit het peloton, die echter niet in staat
zijn het gat met de vluchters dicht te rijden en daardoor kilometerslang
zinloos tussen koploper(s) en peloton blijven rijden, veel samenstellingen met
'patat' zoals patatgeneratie en -sector, patatduif = snackduif, (patates)
frites, patati en patata: (BE, spreektaal) enzovoort enzovoort, en dergelijke
onzin meer, een patatje = een friet(je), een patatje oorlog, een patat(je) met,
ook wel pataat voor patat, ook patat voor aardappel, een baal patat, patatduif,
patatvos = stadsvos, een patat geven of krijgen, ga patatten planten!, zo zat
als een patat, een patatje speciaal, een patatje stoofvlees, (BE) tussen de
soep en de patatten, voorgebakken patat (friet), één patat zonder, graag, en
het zout op de patatten niet verdienen (= heel weinig).
2.
Verder nog iets met '*friet*'? Ja: boerenfriet en nefriet (zoek maar op) en
weefriet (!). En '*frites*'? Ja: pommes frites (heel fijne heten: pommes allumettes),
fritessoort en -stalletje.
3.
Wat vinden we met '*sacre*'? Antwoord: amour sacré de la patrie (heilige liefde
tot het vaderland), consacreren (r.-k. – wijden; niet algemeen ook: consecreren),
facts are sacred (de feiten zijn heilig (onschendbaar), maar wat men ervan
denkt of zegt, is vrij), feu sacré [heilig vuur] (heilige bezieling,
geïnspireerde toewijding), massacre (gruwelmoord, bloedbad, ook: (niet algemeen)
fiasco), massacreren (gruwelijk vermoorden = afmaken, ook: verknoeien), monstre
sacré = geheiligd monster, sacredieu = verkorting van sacre-nom-de-Dieu = een
bastaardvloek, sacreren = heiligen, wijden, vermassacreren = vernielen, ook: geheel
verknoeien en (!) massacrematie. Bij de voorbeeldzinnen komen we nog geconsacreerde
en ongeconsacreerde hostie tegen en binnen artikelen nog: S.C. = Sacré Coeur,
congregatie van de zusters van het Heilig Hart van Jezus, in sakkerju (bastaardvloek)
is 'sakker' een verbastering van 'sacre', sacra conversazione (mv. sacre
conversazioni) = (kunstgeschiedenis) afbeelding van de maagd Maria met het
Christuskind omringd door heiligen, zogenaamd met elkaar in gesprek, pyxis
(bevat geconsacreerde hosties), ouwel (ongeconsacreerde hostie) en het Corpus
Christie, (rooms-katholiek) het H. sacrament, de geconsacreerde hostie [H. =
heilig].
4.
Niet veel op '*sacer*': ignis sacer [tsj] [letterlijk: heilig vuur] (medisch –
kriebelziekte of belroos), morbus sacer [letterlijk: heilige ziekte] (medisch,
eufemistisch: epilepsie), sacerdotaal [s] (priesterlijk) en massaceremonie. Verder niet in
voorbeeldzinnen, wel binnen artikelen: sacra = heilige zaken (van sacer =
heilig) en sacraal = heilig, geheiligd, gewijd.
5.
Dan nog '*sac*' (een selectie): abc-transactie, auri sacra fames (de vervloekte
honger naar goud), Biblia Sacra (Heilige Schrift), ex falsa causa (op grond van
valse oorkonden of getuigenverklaringen), fidus Achates (trouw gezel), heriditas
sine sacris (een buitenkansje), laudator temporis acti (een lofredenaar van het
verleden, van de oude tijd, van 'zijn tijd'), modus acquirendi (juridisch:
wijze waarop men iets verkrijgt), musis sacrum (aan de muzen gewijd (naam van
een bekend gebouw te Arnhem – dan met hoofdletters! –, ook van verschillende
verenigingen – idem), quoad sacra (wat de geestelijke zaken betreft), res
accessoria (juridisch: bijzaak), sacd (super audio compact disc), Saceur
(hoogste bevelhebber van de NAVO in Europa, van: Supreme Allied Commander Europe),
sacoche (o.a. tas, mv. -n), sacrificium intellectus (het doelbewust ondergeschikt
maken van het verstand aan het geloof), sacro-iliacaal = van, betreffende het
heiligbeen en de darmbeenderen, tempus actum (de verleden, de 'oude' tijd),
antiabortusactivist en trisacharide.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten