3352 Dictee dinsdag 11-07-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (996)

Dictee – dictees [3352]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee sep 2018 (2), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (996)

Oefendictee sep 2018 (2)

1. Trac is (BE) plankenkoorts. Rabauwen zijn rouwdouws (rouwdouwen), ook wel rouwdouwers (rauwdouwers). Wie bedenkt om 'rekwisitoor' (ook) zo te schrijven? Juist, GB. Een rib is een rigid inflatable boat. De aanduiding voor ribose is Rib: dat zit o.a. in DNA (deoxyribonucleic acid). Het ribosoom-RNA of rRNA [2019] is hetzelfde als ribosomaal RNA. Met ripszij wordt zijden rips bedoeld. Een avondpartij wordt rout [au] of raout [raa-oet] genoemd. Aansporing: sa, op internet sa: Saudi-Arabië [GB ook: oe], s.a. is sine anno (zonder jaartal) of secundum artem (volgens de regels/regelen der kunst), SA is sans (atout), [bridge] zonder troef, of de landcode van Saudi-Arabië [oe], de SA is ook (historisch) de Sturmabteilung [paramilitaire organisatie binnen de NSDAP (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei – Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij – tot 1945) die vooral tot 1934 invloedrijk was in Duitsland], S.A. = Son Altesse [Zijne of Hare Hoogheid], maar ook achter bedrijfsnamen: société anonyme = naamloze vennootschap (nv).

2. In de safesexcampagne wordt aangedrongen op veilige seks. Een gaffelsilene- of gadodedebegroeiing ware te vermijden [lastig te bestrijden onkruid]. Sjaak van Buren [tussenwerpsel: kan me niet schelen], dat ik de sjaak-afhaak [toezeggingen, maar nakomen: ho maar, ook: als eerste weg op feestje] ben! Zij speelt heel goed theremin [muziek, handen in elektronisch veld]. Is het meervoud van ulcus cruris echt ulcera crura (dat laatste niet in wdb.)? Zouden biná's [SR: herten] ook meerdere buní's [SR: tonijn] op kunnen? Geen gezicht, zo'n celeste [hemelsblauw, suh-lèhs-tuh] celesta [klavier, tsjee-lèhs-taa]. Handtrommen te over: bendir, cajon [kaa-chohn] en bodhrán
[bau-rahn]. De hoenderziekte coccidiosis [kohk-sie] wordt veroorzaakt door cocci [(enkelvoud coccus) – koh-kie, informeel ook: kokken – kogelbacterie]. Voor deze consensus was een consent van beide besturen nodig. Hij was de baas, de doño, van de onderwereld.

3. Hij wilde een putt maken met een hole-in-one, maar wat er in de hole kwam, was alleen een divot [dih-vuht, losgeslagen graszode]. Manifesteert syfilis zich aan de epididymis? Nee. Met 'forza' wens je iemand in SR forsa [kracht] toe. Het moet toch niet gekker worden: 'gauge' opschrijven en 'geetsj' [g van goal – ‘gautsj’ mag ook wel] uitspreken. Ook giaurs [gaa-voer, niet-moslim] kunnen gaurs [gau-wuhr – rund] houden. Wie schrijft er nou ' giouvetsi' als-ie 'joe-vèht-sie' [uitspraak] hoort? Wat weet zo'n muezzin [oproeper gebed moskee] nou van een hoatzin [vogel Amazonegebied]? Bij een dictee is het de vraag of je jacana [k] moet schrijven of jaçana [s] (niet allebei goed dus). Kijk, een kangoeroe [uh] in de zoo [oo]! Een van de schrijfwijzen voor arafatsjaal is kufiyyah. Leuke combinatie: salwar [broek] met kameez [kaa-mie:s – ruim hemd]. Wat kalos k'agathos (schoon, goed en rechtschapen) is doet me denken aan de znw. kalokagathia (rechtschapenheid) en agathologie (de leer van het hoogste goed).

4. De uitspraak van 'kyat' is 'tsjaht', toch [Myanmar, MMK]? Zingen jullie nog wel uit Valerius' Gedenckclanck? Een sawpaw [soh-poh] is een bapao, een snack: deegrol met vlees. Een caddie [golfjongen of -meisje] kan wel met een (cd-)caddy lopen, omgekeerd niet. Op *boeddh*: zitten als een boeddha (= beeld van de (!) Boeddha), boeddhisterij, boeddholoog, chanboeddhisme = zenboeddhisme (meditatie ter verlichting – kortweg: zen of chan), Boeddhabeeld, boeddha-achtig, preboeddhistisch, boeddhaprent, nederboeddhisme, bardo (in het Tibetaans boeddhisme elk van de fasen tussen leven, dood en wedergeboorte), bodhiboom (daaronder bereikte Gautama de verlichting – Gotama is fout, zie: lemma 'Boeddha' – heilige boom, vijgenboom, Ficus religiosa), bodhisattva (heilige die zich voorbereidt om het boeddhaschap te verwerven, maar dit uitstelt om anderen te helpen om tot inzicht te komen), bonze (boeddhistische priester in Japan of China), BOS = Boeddhistische Omroepstichting (Nederlandse zendgemachtigde) en chorten (gedenkteken in de Himalaya).

5. Verder: chaitya = heiligdom of stoepa waarin de boeddhistische relikwieën of soetra's werden bewaard, dagoba (schrijn met relikwie), dalai lama (geestelijk en wereldlijk hoofd van de lamaïsten – speciaal boeddhisme in Tibet en Mongolië – afkomstig uit Tibet door wie de Boeddha zijn verlossingswerk voortzet), Fo (Chinese naam voor (de) Boeddha), in een jaïnatempel volgen jaïns of jaïnisten een strenge ascese (India), javanisme [SR: oorspronkelijk geloof van de Javanen in Suriname met invloeden van animisme, boeddhisme en hindoeïsme], karma (geheel van goede en slechte daden – soort geestelijk cv), kinhin (zenboeddhistische loopmeditatie), lotushouding = boeddhahouding, nirwana (bevrijding uit de kringloop van dood en wedergeboorte), non-theïsme (religie zonder godsbegrip), pagode (heiligdom met meer verdiepingen), Pali (heilige taal), samsara (kringloop dood en wedergeboorte), satori (plotselinge verlichting), shintoïsme (godsdienst Japan) en soetra (uitspraak Boeddha).

6. Ook nog: stoepa (heiligdom India), tantra (tekst die geheime riten verklaart), thangka (geschilderd of geborduurd banier), een vechtmonnik is getraind in de de shaolin kungfu, de wabi-sabi is een zekere kunstopvatting en zazen is de zenboeddhistische zitmeditatie. Een swami is een godsdienstonderwijzer bij de hindoes (ook als aanspreekvorm). De hare krisjna is de door swami Prabhupada gestichte sekte [hindoeïsme] en bestaat uit hare krisjna's. De Vlaming gaf een tip (tuyau) [twie-joo] over de aandelen teloh [tee-loo] (cassave). De Waadi gaat volgens mij gewoon over koppelbazen (Wet Allocatie Arbeid door Intermediairs). Chanoeka (ook: Gannek of Hanukka) is het Inwijdingsfeest, Lichtfeest of chanoekafeest. Cheviot is fijne Engelse wollen stof voor kledingstukken.

7. De ČSSR is (historisch) de Československá Socialistická Republika
[Tsjecho-Slowaakse Socialistische Republiek (tot 1989 zo geheten en daarna in 1993 opgedeeld in Tsjechië en Slowakije)]. De C.Ss.R is de Congregatio Sanctissimi Redemptoris, de congregatie van de orde der redemptoristen en c.ss.r achter iemands naam betekent: Congregationis Sanctissimi Redemptoris, lid van de congregatie van de orde der redemptoristen. Het Latijnse mea tenuitas wordt vertaald met 'mijn geringe persoontje', meine Wenigkeit. Hier wat woorden die met oud beginnen en geen koppelteken hebben (op enkele uitzonderingen na): oudadellijk, Oudbisschoppelijke Cleresie of Cleresij, oudblauw, oudbouw, Oudbulgaars, oudchristelijk, ouddier (vrouwelijk hert na de eerste paring), oudeboekhandel (antiquariaat, naast oude boekhandel!), oudeeuws = eeuwenoud, oudeigen (oude gewoonte), Oudenaardist = Oudenaardenaar, oud en nieuw, oud-en-nieuwschade, oudijzer- en -papierboer en Oud-Heverleeënaar (betreft Oud-Heverlee, ook: oud-, betreft: Heverlee).

8. Verder: oudbeige, etc., Oudantwerps, Oudfries, etc., ouderfs (overgeërfd), oudgast (Nederlands-Indië) en oudgasterij, oudgediende (oud-soldaat), oudgelovige (afsplitsing Russisch-orthodoxe kerk, maar ook: oud-gelovige), oudgereformeerd (maar ook: oud-gereformeerd!), oud-strijder, oudhoevig (land: is vanouds in bebouwing), oudhollands = oud-Hollands papier, oudvaderlands, Oudhollands (taal), oudkatholiek (en oud-katholiek), oudkomer, oudkraams = kraams = kortgeleden [GB] bevallen, oudmelkt, (h)oudoe, oudoom en -tante, oud-raad (Raad van Indië), oudrooms (en oud-rooms), oudkatholiek (en oud-katholiek), oudte, oudtijds, oudvader, oudwijfs, oudziek (ringziekte hyacinten) en oudzwart (ziekte van de hyacint).