3348 Dictee zaterdag 08-07-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (993) √

Dictee – dictees [3348]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee aug 2018 (3), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (993)

Oefendictee aug 2018 (3)

1. In procinctu [s] is gereed, in procinctu mortis is bereid om te sterven en in promptu = in gereedheid, bij de hand. In real life [in werkelijkheid] wordt afgekort tot irl. Een inrigger is een inrigged boot [dollen op de boorden aangebracht]. Insalutato hospite vertrekken is in allerijl, met grote haast. De schrijfwijze van de afkortingen ki [kunstmatige inseminatie, overigens ook: intelligentie], k.i.d. [kunstmatige inseminatie met sperma van een donor] en kie [kunstmatige inseminatie met sperma van de eigen partner] viel me op. In sexualibus is, wat de seksualiteit betreft. Een inside joke begrijp je alleen met
inside-information. Niet doen, het heeft geen zin: in silvam ligna ferre, water naar de zee dragen. In solidum is hoofdelijk en in solutum is in contanten, contant. Het nieuwe product was een instant hit [onmiddellijk succes]. Instar montis equus is een paard zo groot als een berg en instar omnium is net als iedereen. Hij is er ingestonken. De Instituten zijn een deel van het Corpus Juris Civilis [verzameling van Romeinse wetten van keizer Justinianus, waarin de eerste beginselen van het Romeinse recht zijn vastgelegd]. De KNAW is de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Ik vind instore reclame heel hinderlijk. Noem hem maar internaut [veelgebruiker van internet – heavy user].

2. In suc(c)um et sanguinem is tot een deel van iemand geworden of gemaakt. In sudore vultus tui is in het zweet uws aanschijns. Australisch Insulinde is de Papoease eilandengroep. Een
tonisch-klonisch insult [zwaar epileptisch insult, met bewustzijnsverlies, verkrampte spieren en stuiptrekkingen] is niet zo best. Het isnz is in BE het identificatienummer sociale zekerheid. De immateriële waarde van een merknaam heeft als synoniem 'intangible'. Op het vmbo [voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs] kennen ze de cie (centrale integratieve eindtoets). Wat je moet integreren, is de integrand (en – bnw. – integrant is noodzakelijk tot een zeker geheel behorend). Integros haurire fontes is uit zuivere bronnen putten. Intelligenti pauca: een goed verstaander heeft maar een half woord nodig. Een computer kan AI (ki) [artificial intelligence, kunstmatige intelligentie] bezitten, maar geen IQ (intelligentiequotiënt) hebben. Intelsat is de International Telecommunications Satellite Organization. Je moet dat te gelegener tijd zeker doen: in tempore opportuno. Intentioneel slaat op intentie (bedoeling), intensioneel op intensie (taalkunde: intensie, begripsinhoud van een term). Het IoT is het internet of things [internet der dingen].

3. In tenui labor is veel moeite besteed aan een kleine zaak. Inter gladium et jugulum: op het nippertje [ook: inter pontem et fontem]. Inter (ook: intra) parietes privatos is vertrouwelijk, onder vier ogen, in het geheim. Inter pocula is onder het drinken van een glaasje. Er mogen geen interrogatoria captiosa (strikvragen) gesteld worden. In terrorem is om schrik aan te jagen, als afschrikwekkend voorbeeld. In totidem verbis: met zoveel woorden. De kerkdienst begon met intradenmuziek (niet met intredemuziek, een introïtus – intrade = orgelspel bij aanvang kerkdienst). Intrige is kuiperij, konkelfoes. Hij is intus et in cute, door en door, verwijfd. Inverso ordine is in omgekeerde volgorde. In vicem is wederkerig. In via juris is door middel van het recht. R.-k.: de eerste zondag in de veertigdagentijd heet invocabit. De thee-invoer stagneert. Met het Inwijdingsfeest [van de tempel] wordt Chanoeka [Gannek, Lichtfeest, Hanukka] bedoeld.

4. De Iraanse munteenheid is de rial [Saudi-Arabië: riyal – GB ook: Saoedi]. Ire ad pluris is sterven (eufemistisch). Zo arm als de mieren is Iro pauperior [naar: de bedelaar Iris]. Irri is een verkorting van irritant. Itaconzuur is methyleenbarnsteenzuur. Met zijn ithaca wordt zijn vaderland bedoeld. De ith is de integrale tijdelijke huisvesting (van scholen). Het Ctsv is (historisch) het College Toezicht Sociale Verzekeringen. De Vulgaat heeft een vulgate [als standaard aanvaarde] tekst. De Itala is de oudste Latijnse Bijbelvertaling (later vervangen door de Vulgata [Vulgaat]; men spreekt thans van pre-Vulgaatteksten of vetus latina). Dat zal Jaapje heten: Joost mag het weten! In Delft eten ze graag jaapmaatjes [zekere koekjes]. S.a. (sine anno) is jaarloos. Door de jab [directe stoot met voorste vuist] raakte hij ko [knock-out]. Een jachtekster is een groene kitta [Cissa chinensis -Linnaeus]. Zie je daar in de hoogte die Jachthonden [sterrenbeeld, Canes venatici – L.]? Een jachthyena is een Afrikaanse steppehond (Canis pictus – L.). Hij ging naar [sterven] of lag in Jaffa [in slaap].

5. Een jachtkont of -gat en een hitsige of horny man, dat wordt een geile boel. Bij jat en jatten moet ik altijd aan een jad [aanwijzer bij het voorlezen van de Thora] denken. Hij wenste me naar de jahannam [vgl. Gehenna, Ben-Hinnomsdal], de islamitische hel. In de jahilia, het voorislamitische tijdperk, kenden ze die term nog niet. Blijft raar: de Jakobsdag is de feestdag van de H. Jacobus, 25 juli. Jalapeño is chilipeper. In Indonesië is de jam karet de 'rubbertijd' [flexibel omgaan met afspraken]. De jezuïeten zijn lid van de Sociëteit van Jezus, de Societas Jesu (S.J.). We kennen de Heilige Naam van Jezus en de zoete naam Jezus (I.H.S. – Iesus Hominum Salvator [in dit geval ook J.H.S.!] of Iesus Hortator Sanctorum – NL: ihs is individuele huursubsidie en i.h.s. = in hoc salus [hierin (ligt) de zaligheid] of in hoc signo vinces [in dit teken (zult gij overwinnen)]). In BE kun je JIMtv kijken. Hij jinxte [onheil over iets uitroepen] de zondares.

6. De loya jirga is de landelijke raad van stamhoofden in Afghanistan. De jarige job werkt als jobist. Een barmhartige samaritaan kun je ook wel een johannes noemen (bnw.: johanneïsch). Sjonnies en anita's, of bedoelde je: johnny's en marina's? De Engelse staatskerk is John Bull's Mother. Een dubbel jol is een takel met twee eenschijfsblokken, een hondenfok. De naam 'jonagold' komt van 'jonathan' en 'golden delicious'. Hij zit terecht te kijken als Jonas in de walvis, want hij is een echte jonas [altijd ongelukkig, rampspoedig]. Een joppie is een lichte job en een Joppie is een kleine Job. Met die domme joris en zijn
jolie-laide [van aantrekkelijke lelijkheid] is het altijd Joris en Trijn [afwisselend liefde en ruzie]. Anquetil had een jour sans [dag met inzinking]. Hij verlangde naar het journey's end [einde van de reis]. Strijdlustig, Jovi ipsi iniquus, trok hij ten strijde.

7. Door het judasoog [luikje in cel] keek hij de cel in. De judo-off [extra, beslissende wedstrijd] was heel spannend. Zo'n junonische [trots, majestueus, naar: Juno] juno [mooie, forse vrouw, ook voor 'juni' om verwarring met 'juli' te voorkomen) heeft een mooie, forse junogestalte à la Juno. Hij wordt wel de jupiter [heeft opperste gezag] van deze wijk genoemd. In BE slaat de doorkijk- of kaaimantaks op vermogen zoals op de Kaaimaneilanden [ANS: Cayman Islands, Caymaneilanden]. Van een kale kip kun je geen veren plukken en van Karel de Kale ook al helemaal niet(s). We kennen kaalaards, wreedaards en bloodaards. Door zijn ziekte zal hij de Kaap niet halen [moeilijkheden niet te boven komen]. Heb je ook Kaaps goed [kaapgoed – porselein] meegebracht? Zij is typisch een Hollands kaatje [bazige vrouw]. Dat is kaassie [gesneden koek, makkie, eitje] voor hem. De Kabouterpartij opereerde in de jaren 70 en kwam voort uit de provobeweging. Wat Kabylisch is, verwijst naar de Kabylen, een Berbervolk in Noord-Afrika. Een kachu is op de Antillen een koehoorn. Perinde ac si cadaver = gehoorzaamheid als een lijk, kadaverdiscipline. Kadodders [spottend] vind je bij CD&V [V = Vlaams]. Wist je dat kale [keel] boerenkool is?

8. De waarom-vraag hoeft hier niet gesteld te worden. De koudekalkoenmethode [coldturkeymethode] is wel heftig [afkicken met abrupt stoppen]. De afkorting kas [2023: KAS!] is die voor kalkammonsalpeter [echter: lemma is KAS!]. Een kamado is een barbecue-ei. Wie draagt er nou een kameez [ie] [lange, ruime bloes van rijkversierd katoen, gedragen over een broek of rok, m.n. als traditionele kleding van Indiase en Hindoestaanse vrouwen]? MERS is de kamelenhoest (het Middle East respiratory syndrome, besmettelijke, ernstige longziekte). Hij hoopte minister te worden, maar werd naar de Kamer verwezen; resultaat: Kamerbrede teleurstelling. Kamerijks doek of kamerdoek (chambray, batist, cambric) komt uit Cambrai. Een kamerpalm [palmboom] komt van Lord Howe-eiland. Een kammersänger is gewoon een kamerzanger. Kampuchea is Cambodja (munt: riel(s), KHR). De kamrat knaagde aan het houten kamrad. Een kanaalrat [lagedrukgebied] bijt nooit. Die Kanaalster praatjes komen uit Stadskanaal. Een kandidaat(-predikant) tot de heilige dienst (H.D.) is een proponent. Het kapap is een zelfverdedigings- en gevechtstechniek ontstaan in het Israëlische leger. Karitéboter is galamboter (sheaboter, van de boterboom). Als ik correct tammekastanje- en wildekastanjeboom schrijf, gaat VD protesteren. Terecht: tamme en wilde kastanjeboom! De kawaii is een Japanse levensstijl, kawai [gmv.] zijn grote zaden, gedragen als hangertje. Een kazike is een cacique, stamhoofd van de indianen. In Kazachstan betaal je met de tenge(s) (KZT).