Dictee – dictees [3362]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee december 2018 (1), geheel herzien naar situatie 2023
Dictee van de dag (1002)
Oefendictee december 2018 (1)
1. In BE is de FIV het Fonds voor Industriële Vernieuwing. Bedoel je de fdc van een first day cover [postzegels] of de FDC van een fleur de coin [munt]? Een avg'tje of agv'tje is een maaltijd met aardappelen, vlees en groenten. Een vijfsteek is een 3, 4 en 5-steek [touw om rechte hoek te maken]. Galimatias is coq-à-l'âne [wartaal]. Het Welsh spreken ze in Wales, het Rotwelsch is een vanaf de late middeleeuwen door randgroepen gesproken geheimtaal met elementen van het Jiddisch en de zigeunertalen. Laat een maaier (man) één dag maaien en je weet hoe groot een mad is. De latino-Spaanse mensen spreken Latinospaans [taal]. De doekoe is loesoe: het geld is weg. Dat is echt een grote meneer [hoofdletter dus]: Monsieur Calicot [prototype manufacturiersbediende]. Het leek een apocalyps(e) [ondergang van de wereld, einde der tijden]: nijtend [stoten met hoorns] hoornvee en neiende [hinniken] paarden. Het Bargoense woord voor vrouw is nekeiwe. Ze had iets relaxeds. Pokopoko [langzamerhand, Papiaments/o] kwam er een poco [It., muziek, een beetje] schot in.
2. Al anno Domini (A.D.) 1985 trad hij als advocaat pro Deo (P.D.) op. De rouwdouw [rouwdouwer, rauwdouwer] ging flink tekeer. Je zal toch maar een snitsel [pijp kinabast] in je (wiener)schnitzel vinden ... Een weetal kan een jan-weetal of een lijsje-weetal zijn. Zij wordfeudt, wordfeud jij ook? Ik intendeer hier niets bijzonders mee en zeker: no pun intended [de woordspeling is onbedoeld, toevallig]. Pietluttig of putluttig komt van de Bijbelse (persoons)namen Put en Lud [landennamen]. De caduceus is de staf van Mercurius. Bobbies zijn harries [borsten]. Kijk: buffe [buff! – bruingeel] buffs [bruingeel hoen]! Oesies zijn olifantenbegeleiders in Myanmar. Het ico- of eicosaboraan [moleculen, 20 stuks] vind je in de chemie. Een yuzu is een Japanse citrusvrucht. Hij paardt [werken als een paard]: hij moet vaak sappelen. Als iets de pan uit rijst, gaat het de spuigaten uitlopen. Mijn auto is total loss, totaal verloren: ik heb een totallossverklaring, een totaalverlorenverklaring. Een bekende vrome Arabische uitroep is 'bismillah'. VD verwijst daarbij naar 'basmala' = het uitspreken van de woorden 'Bismillahi [in naam van Allah] rahmani rahim', m.n. als formule ter begeleiding van een goede daad.
3. Pistolengoud is zeer zuiver goud van 21 à 22 karaat, waarvan men vroeger de pistolen (oude buitenlandse gouden munt, m.n. de Spaanse kroon en de Franse louis d'or) sloeg. De Ster van het Zuiden en de grote ster van Afrika zijn diamanten. Een para(n)gon is een diamant die meer dan 100 gram (g of gr.), meer dan 50 punten weegt. Een grein is een diamantgewicht, 1/4 karaat of 50 mg (25 punten dus – 1 punt = 2 mg). Karaat: k., kar., krt of kt ... (beletselteken toegevoegd ter verwarring met de punt). Een karater is een steen van één karaat. De samentrekking van adem is aam, die van ader is aâr . Hij zat in Frankrijk, zij in Australië. Hun actes de présence bij de beeldverbinding vielen op. Ab = van: ab hodierna (die) = vanaf heden en ad = naar: ad patres gaan = naar de (voor)vaderen gaan, sterven, overlijden. Ze wilden maar liever ervan af zijn. Wat is het verschil tussen aio's [assistent in opleiding] en aios [arts in opleiding tot specialist]?
4.
Gelukkig hebben we niet één beb, maar beide bebben met hun mooie
kostuums nog. Ook hebben we niet één bebbe of beppe, maar beide
bebben of beppen nog met hun excellente kleedjes. Het is maar een
weetje, hoe je een w'tje en een z'je schrijft. Het geschiede de
komende tijd dat alles weer normaal wordt. Ayó, hòmber!
[Ondertiteling:
adieu, kerel!] Een bakru is een
bosgeest en een bakra in SR in straattaal een blanke (m.n.
een Nederlander). Schrijf
balconnetbeha eens met 2 letters minder: balconnet-bh. Een beeltenis
is een ruimer begrip dan een beeldenaar.
Wat woorden van de 794 [eind
2018 – 2023: 829]
met *dt*: avondthee, badtas, breedte, beeldtaal, BDT
(taka,
munt Bangladesh),
bildtstar [aardappel], Rembrandtcanon,
Dordtenaar, recordtempo, coldturkeymethode [abrupt
afkicken], creutzfeldt-jakobsyndroom
[CJD – disease,
boviene
spongiforme
encefalopathie,
BSE], darmstadtium
(DS,
110, ununnillium,
Uun),
DDT (dichloordifenyltrichloorethaan,
verboden stof), dt-fout,
foodtruck, gezindte, halswijdte, handtekenen, hdtv
[high-definition television =
hogedefinitietelevisie, GB ook: hd-tv], misdaadtsunami en
humboldtien (oxaliet).
5.
En ook nog: (zijn) Kronstadt (halen)
[twijfelen aan politieke overtuiging] ,
led-tv [light
emitting
diode],
Zuid-Tirol, Zuid-Turkije, o.d.t. (onder
de
toonbank),
oldtimer, oudtestamentisch, je wordt, pad thai (Thais
gerecht), oudtijds,
perigordtruffel, reversed take-over, de rondte, sdt. (soldaat),
strandtent, uhdtv, handtekenen, vdt.
(videlicet:
te weten (t.w.),
namelijk (nl.)),
veldtjakker, vloedtij(!),
wildtuin, zaadteelt, zendtijd, zuid- en noordtij. Na het nuttigen van
de nodige booze [drank met alcohol]
bewerkte hij haar booty [achterwerk] met
zijn bootees [laarzen]. Die biná [hert]
lustte echt die buní [tonijn]
niet. Is die zieke Belg uit dat belse [Belgisch(e)]
bels [België] ook nog belgziek
[lichtgeraakt, opvliegend]? Die belse
belzen uit bels – ze reden op een bels, belg of brabander – zijn
typisch bels. Geef mij maar een Bossche bol of moorkop, maar geen
berlinerbol of boule de Berlin, of toch maar een engelsebol [GB,
VD: Engelse bol]?
Het woord 'beaverteen' vertaal je met 'bevertien'. In een BM'etje
doe je mee in de BM-klasse, de
bergumermeerklasse.
Een bodhisattva is nog geen boeddha
[uitgesteld om anderen te helpen]. Een
tongbreker is: brezjnevdoctrine. Het
Caudijnse juk is naar Caudium genoemd.
6. Mosterd na de maaltijd is post bellum auxilium = post festum = met zout komen als het ei op is, vijgen na Pasen, médecine après la mort, een treppenwitz of esprit de l'escalier. Klinkt dat wel samen: een chitarrone [k, luit] en een gitarron [g, gitaar]? De costeriana hebben met (Laurens Janszoon) Coster te maken. De côtes du Rhône is een wijn uit de Drôme. Latijn: do, dico, dedico: ik geef (het), wijd (het) en draag (het) op aan ... De bietenberg opgaan of de mist ingaan is in de problemen (ge)raken; de dieperik in gaan is zinken of figuurlijk ten onder gaan. Kinderen van Bush waren geen bushbaby's. Wartaal is coq-à-l'âne of galimatias. Het onderhuidse stammenprobleem speelde dus in fylenverband. Bij zijn elektronicaonderzoek (elektro-onderzoek) luisterde hij graag naar electro(clash) en electropop (de k in GB en VD lijkt fout – 2023 nog steeds ...).
7.
De betekenis had iets ambigu's. Gezocht een
vertaalwoordenboek
Rotwelsch-Welsh. Gelukkig zaten er niet meer
dan een coups de théâtre (coup
de théâtres)
in het stuk [alternatief:
zat ... niet meer dan één
...].
Ze wedden om crème fouettée [slagroom]
op de taart (en
crème brûlée – nagerecht – toe)
dat niet alle drie de fouettés [ballet,
verlengde pirouette]
zouden slagen. Op het bedauwde grasveld zou Karel Jan een douw geven.
Er is geen verband tussen délai (uitstel)
en delayeren (ontlagen).
Bij een depositaris geef je iets in depot, bij een dépositaire iets
en dépôt. Zal ik je down-under (2
bett. – Australië, schaamstreek)
eens flink verwennen? De zwarte prins van de farmacopee [handboek
farmacie]
is de heroïne, de prins op het witte paard is een droomprins,
sprookjesprins of prince
charming. Felvechtend behaalde hij de felomstreden overwinning. De
sikhs [godsdienst
Punjab]
houden de fikh [islamitische
toepassing wet]
niet. Een fideï-commissaris is een fideï-commissair erfgenaam.
Die heeft recht op fideï-commis: onvervreemdbaar stam- of
familie-erfgoed. Het is een feit dat fijtedalen [dadels]
gekonfijt zijn. In haar fermetje [fermette,
fermettetje, boerderijtje]
geurde het van het eau de toiletteje(!).
De filet(s)
mignons [biefstuk
van de ossenhaas]
raken op.
8. Een
fisheye is een zekere lens. De schilder wist met pâte [verf]
de paté [vlees] – dat komt van pâté
de foie gras [ganzenleverpastei] – en
de foeyonghai [Chinees gerecht met omelet,
etc.] treffend te schilderen. Een foodie [culi,
gourmet] vertoont voedisme. In haar gloriëtje [gloriëttetje]
[gloriëtte: prieel] was het goed
toeven. Het
gooi-en-smijtwerk ging gepaard met veel duw-en-trekwerk.
Ze was begiftigd met een gracieuze gratie (gratias,
Schepper: dank zij de Heer!). Met
gratuite [ongegrond] gratuïteit trad
hij ons tegemoet. Met haar haik [sluier voor
kleding en hoofd] nam ze plaats in de kaïk [klein
open vaartuig]. Ook hipo's [high
potentials]
kunnen hypo's [te bloedsuikerspiegel –
hypoglykemie
– GB ook
c!] krijgen. Nadat de militair gedeboucheerd [een
defilé verlaten] was, heeft hij zich op neutraal terrein
gedebaucheerd [ontuchtig] misdragen.
Jammer: 'rechtbreien' moet nu altijd aaneen! Een reishi is een
paddenstoel in de oosterse geneeskunst. Hij reitte de waterplanten
[uitdunnen].
Hout houdt van hout. O ja, houdt hout van hout [uit
reclameslogan houthandel]?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten