3371 Dictee maandag 24-07-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1009)

Dictee – dictees [3371]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee februari 2019 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1009)

Oefendictee

1. Boche (scheldnaam Duitser – B wegens begin zin!) kwam in het vorige Oefendictee voor; buche = gebak in de vorm van een boomstronk (ook: boomstam, kerststronk). Zou 'velo' een verkorting van 'vélocipède' zijn? Ja. De aanduiding van
(N-N-)di-ethylmetatolueenamide is DEET (insectenwerend stof). Geeft pGB [papieren] alleen GPRS, oGB [online] geeft ook nog:
GPRS-cameratelefoon, GPRS-dienst, GPRS-dienstnetwerk,
GPRS-dienstnetwerkcapaciteit, GPRS-diensttechnologie en
GPRS-diensttoestel [GPRS = general packet radio service (technologie die mobiel dataverkeer mogelijk maakt)). De OGPOe [voluit: vergeten maar!] was (1923-’34) de voorloper van de KGB. De GPOe [voluit: vergeten maar!] zat daar nog weer voor *. Met GevMins worden gevolmachtigde ministers (GB) aangeduid. Het (kiezerskorps of) kiezerskoor(! – niet in wdb.!) regeert! Die kattekliek [katholiek] was verdwaald op de kattenbak [catechisatie – protestants godsdienstonderwijs – hij zit op cat, afkorting]. Ik vind dat godgeklaagd en tenhemelschreiend. Een clamshell moet je als telefoon openklappen voor gebruik. Kneeing is een overtreding bij ijshockey.

* Na de KGB kwam de GROe.

2. De koebba is de koepel van een koepelmoskee. Ze heeft een koefje [couveusekindje] gebaard. Niet voor consumptie: koeienpannenkoeken en -vlaaien, wel voor consumptie: een koekeboterham, een bo[terham] van koekebrood. Een lamyai is een longan (soort lychee [ee/ie]). Een beetje korsettenwinkel heeft een corsetière in dienst. Een kroepoekoor: je kunt ermee luisteren en er misschien ook wel in(!) zingen [dan met kk]. Die sloot is gekroosd [van kroos gezuiverd], met de Kroos- of Sargassozee [een wierzee] gaat dat niet zo gemakkelijk. Hij keek vanuit zijn kruidhof, hoe de molenaar zijn molen verkruide. Kruimeldeeg is pâte brisée. Op de kruiplank [= loper, de kruiwagens rijden erover] lag een kruipplant [kruiper]. Ze waren al blij met hun kruip-innen [ook: kruip-uiten]. Een kruittouw gebruik je in de strijd, een kruitouw bij de molen. Een ksar is een versterkt woestijndorp van de Imazighen (ook Amazighen – dat heeft wel een enkelvoud, I… niet, Berbers) met voorraadschuren met vierkante verdedigingstorens (tighremts of agadirs). Een kwakkuil is een fijnmazig, zakvormig net [kan niet vliegen – uil ...]. Hij is naar Kuilenburg (nu: Culemborg) gegaan [bankroet, dood]. De Kuip is het Feyenoordstadion in Rotterdam-Zuid (wijk Feijenoord). Een kümbet is een vrijstaand islamitisch grafmonument.

3. Ik ben islamiet, woon bij de moskee (masjid, mesdjid, mesigit – met sahn = binnenplaats) met het bijgebouwencomplex [külliye], baad in de hamam, eet in de imaret [Turkse gaarkeuken] en volg college in de dershane (collegezaal) van de medresse (= madrassa = islamitische juridisch-theologische hogeschool). Cabotage is kusthandel, geen kunsthandel! Een (goud)renet [mv. renetten] mag je ook (goud)reinette [mv. + n/s] noemen (althans, van VD). Een sater of satyr is een halfgod. Hij is SCEN-arts (steun en consultatie bij euthanasie in Nederland), maar maakt geen scans. Noorwegen en Zweden vormen tezamen het Scandinavische Schiereiland. Daar wonen ook mensen die schathemeltjerijk zijn. Die echtelieden gaan scheên. Scheeliet is een zeker mineraal. Overigens zijn Mozes en Aäron staat en kerk. Het Belgische Staatsblad is vergelijkbaar met de Nederlandse Staatscourant (Stct.). Hij reedt [reden, reder, rederij] mee aan dat schip. Van GB mag je voor 'Keniaans' ook 'Kenyaans' schrijven [2023: niet meer!].

4. Het shogi is het Japanse schaakspel (9x9, veertig stukken). Hebben ze in Sierra Leone ook siërra's (gebergte)? Ja. Dat zeilschip heeft een mooie sierra(!). In een siësta-economie maken ze zich niet druk. Het sint-philippuskruis is naar de apostel [ook: jongensnaam, Flip] Filippus genoemd. De verkoop van dat chalet is sjalet gezet (staat op losse schroeven). Hebben de Noord-Polen en de Zuid-Polen echt een andere cultuur? De oude eenheid atmosfeer (atm) is vervangen door pascal (Pa), waarbij 1 atm = 101.325 Pa [geen komma, maar duizendtallen]. In Japan zijn we naar het notheater [vgl. nospel] geweest. Taalunie [febr 2019]: naast het buitenbeentje 'soedanrood' zal 'sudanrood' worden toegevoegd [2020: OK]! Zo'n Indische lijfmeid [vr. bediende voor meesteres] weet vast niet wat een (kas)spintmijt is.

5. Hij lijkt sprekend(!) op zijn logopedist. De ademwortel van een plant is een pneumatofoor. Een aed is een automatische externe defibrillator, een hartstarter(!). Het was een show met veel glitter en glamour, met veel glamour en glitter, een uitgekiende glitter- en glamour- oftewel glamour- en glittershow [en met een beetje goede wil:
glitter-en-glamourshow of – minder correct – glamour-en-glittershow]. Met een glas racemus [uitgeperste sap van rijpe druiven] in de hand keken we naar de illegale racemuswedstrijden(!). Dat was een mooie prestatie, chapeau (bas) [hoedje, petje af]! De highlife is de haute volée [upper ten, voorname, hoge kringen]. De (de) Verwoeste Stad is een beeld van Ossip Zadkini in Rotterdam n.a.v. het bombardement op Rotterdam, 14 mei 1940, 'ons' begin van WO II en staat ook bekend als "Jan Gat", "Stad zonder Hart", "Zadkini" en "Jan met de Handjes" of "Jan met de Jatjes" [de laatste 4 niet in wdb.]. Jan zonder handjes [niet in wdb.] is een lul, een penis. En je wist, dat de potus de 'president of the United States' is ... Enne ... fusilli (spiraalpasta, spirelli) is een spiraalvormige pasta.

6. Een aki is een overweg [over de spoorweg] met een automatische knipperlichtinstallatie. Het symbool voor alfanumeriek is A/N. Een alto is een alternatieveling. "Geen woorden maar daden" is een anthem [lied met symbolische betekenis] voor de Feyenoordsupporters. Een aspidistra is een blarenplant. De australopithecus [zuidelijke aap, tussen 2 en 4 miljoen jaar geleden] is een hominide en een uitgestorven geslacht van mensachtigen [Hominidae]. De awasa is een feestelijke dans van de bosnegers. In het Antilliaans-Nederlands zeggen en schrijven ze: awèl [GB, NL gewoon: awel]. Ze doen daar veel aan business-to-business, b2b. De ba [GB, afkorting] is de bacheloropleiding, daarmee word je bv. BA [bie-ee], bachelor of arts [geesteswetenschappen]. Bij kraamtranen of de babyblues wordt verwezen naar pas bevallen [GB, VD; VD mogelijk aaneen – analogie van pasgehuwd en pasgetrouwd] vrouwen. Een batting of badding is een meskant [meskantig, mesvierkant] bezaagde balk [niks meer te zien van de originele buitenkant van de boom]. Bagatelliseren betreft een bagatel [kleinigheidje]. Een bagatelle is een muziekstuk.

7. Een baisait [baaj-saajt] is op de Antillen een maîtresse [bijzit, concubine]. Een bakra is een blanke (Nederlander), een bakru is een kleine, boosaardige bosgeest. Als titel staat op een academisch proefschrift: Academisch Proefschrift, op gezag van de rector magnificus in het openbaar te verdedigen. De rechtspersoon Provincie Utrecht bestiert de provincie Utrecht. De ggz [geestelijke gezondheidszorg] zal toch wel vaak in een gaaz [geriatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis] komen? Een kalmaar is een calamaris, een pijlinktvis. Je pakket komt eraan, maar zorg wel dat er niets aan komt. Zorg voor een continu goede uitstraling! Jij bent mama's kindje, wees maar niet bang, hoor [wel: een mama's-kindje!]! Zeventienhonderdduizend is 1.700.000 [één miljoen zevenhonderdduizend]. De mooizittende [ww. mooizitten] hond kreeg een complimentje. Arabieren dragen dishdasha's [lang, wit, traditioneel mannengewaad].

8. Met BC geven we before Christ aan, met bc. baccalaureus en met b.c. basso continuo, doorgaande bas. Alto's zijn altoos alternatievelingen. Het mdo is het multidisciplinair(e) overleg. Op *cini alleen: cantuccini [tsj] = knapperige, tweemaal gebakken Toscaanse bitterzoete amandelkoekjes = biscotti di Prato. Op *cine: adriamycine (antibioticum), aureomycine (idem, oraal), bleomycine (kankercellen remmen), brucine (giftig alkaloïde uit braaknoot), capsaïcine of capsicine (smaakgevend bestanddeel paprika), coccine (rode teerverfstof), erytromycine (antibioticum tegen veteranenziekte), fascine (takkenbos), fettuccine [tsj] (lintpasta), garancine (rode verfstof uit meekrap), glycine [aminozuur (G, Gly)], isoleucine (aminozuur), leucine (idem, L of Leu), mucine (slijmstof), natamycine (schimmeldodend, = primaricine), niacine (nicotinezuur), oxytocine [(knuffel)hormoon], piscine (vijver voor visteelt), plasticine [voor boetseren, ook: plastiline], psilocine (hallucinogene stof paddenstoelen), rapamycine [tegen afstoten transplanten, = sirolimus], resorcine (= resorcinol, grondstof kunststoffen), ricine (giftig eiwit, dodelijk), streptomycine (bacteriëndodend), terramycine (sterkwerkend antibioticum), vaccine (= vaccina, koepokstof), vancomycine (krachtig antibioticum) en viomycine (antibioticum tegen tbc).