3385 Dictee vrijdag 04-08-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1020)

Dictee – dictees [3385]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee juni 2019 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1020)

Oefendictee juni 2019 (1)

1. Tijdens de wintermercato [BE: transfermarkt] waren er weinig transfers. Galimatias is coq-à-l'âne, toch [wartaal]? Mevrouw Van der Horst had iets aan een follikel van De Graaf [graafse follikel, VD: g – sinds 2023] . Hij is een vox clamantis in deserto (een roepende in de woestijn, iemand van wie de woorden in de wind geslagen worden), mv.: voces clamantes in deserto. VD heeft als uitspraak van 'dengue': dèhn-gwee met g van goal, ook wel: dèhn-guh met g van goal. Ik kies altijd voor de homeopathische variant. Halloumi is kaas à la feta. En hazenpeper zonder haas is als een eitje zonder zout. Spreekwoord (schertsend): een vrijer zonder baard is mij geen cent waard, een kusje zonder baard, een eitje zonder zout, een zoentje zonder baard is (als) een eitje zonder zout, gezegd tegen een man zonder baard. De hell's angels [leden] zijn lid van een chapter van de Hells Angels [de organisatie]. Heerlijk, die hoogtezonnenstraling! Pas ingesteld: de ADA (Autoriteit dicteeaangelegenheden). In geval van ijs moet je de autoruiten gewoon schoonkrabben.

2. Als je een i met nadrukteken wilt zoals in 'díé', zoek dan gewoon bij het googelen naar 'i met nadrukteken', dan kom je die í vast wel tegen, daarna gewoon 'knippen en plakken' naar je document! Bij VD heb je geroerbakt, bij GB kun je ook roergebakken hebben ... Ze zoeken een nieuwe Cruijff, maar zo'n tweede Cruijff zal niet makkelijk gevonden worden. Wel een Johan Cruijfflookalike natuurlijk. Trouwens: de Johan Cruijff ArenA [voorheen Amsterdam Arena] is naar hem genoemd! Elke goliath heeft zijn david: denk maar aan de david-en-goliathverhalen. Hij is kampioen MMA, mixed martial arts. De Oekraïense Oekraïner had iets met die Oekraïense. Let wel goed op met bepaalde speciale regels: 'financieel', maar wel 'Oekraïens' en 'beëindigd'. De DEA is de Drug Enforcement Administration (Amerikaanse drugsbestrijdingsorganisatie).

3. Een calicokat wordt bij voorkeur van calicot [stofnaam] gemaakt. De ene keer zoekt ze naar sexcuses, de andere keer is ze in voor sekscapades. Quatten is quadden [GB/VD beide], met een quad rijden en squatten = squats [hurkbeweging] maken bij de fitness. Wilt u voor ons drie caffè corretto's inschenken? Met een ribbeldij [LS, lipoatrophia semicircularis] kun je best een ribbroek dragen ... Va-et-vient is heen-en-weergeloop. Speel jij vaak drum-'n-bass [zekere popmuziek, ook wel: jungle]? Sukade is de gekonfijte, onrijpe schil van de cederappel en cedraat is sukade. Naast zijn bord lag een serviette (servet). Curieus lijstje (*iette) in VD: 1) ariëtte [aa-rie-jèh-tuh – kleine aria – It.], 2) assiette [ah-sjèh-t(uh) – bord, voorgerecht – Fr.], 3) gloriëtte [gloo-rie-jèh-tuh – prieeltje, tuinhuis – Fr.], 4) orecchiette [oo-rèh-kjèh-tuh – oortjespasta – It.], 5) oubliëtte [oe-blie-jèh-tuh – onderaardse kerker, vergeetput – Fr.], 6) paupiëtte [poo-pie-jèh-tuh – gevuld rolletje vlees/vis, zoals een blinde vink – Fr.] en 7) serviette [servet,
sèhr-vie-jèh-t(uh) – Fr.]. Echt geen trema op die laatste e, VD/GB? Nee, nog Frans aandoend! NB GB heeft alleen serviette en oubliëtte (beide Fr.).

4. Is er een verband tussen myiasis [parasieten] en stegomyia [dát niet meer in VD, wel met S onder lemma ‘tijgermug’ – gelekoortsverwekker]? Ja; de lettervolgorde! Het Tifinagh is een symbolentaal voor Tamazight [Berber(s), taal van de Berbers]. Boompje verwisselen is een vorm van stuivertje-wisselen: wie tussen de bomen staat, is de lummel. Een AR-bril is een augmentedrealitybril [met toegevoegde realiteit]. Ik zal dat nog als postpostscriptum [PPS] toevoegen! Ik heb vandaag veel gewilft [what was I looking for?] en gewinozd [waar was ik naar op zoek?]! Wat is het verschil tussen een Herculeus labor (herculesarbeid, reuzenwerk) en een Sisyphi saxum versare (een sisyfusarbeid verrichten)?. Dat is er in feite niet! Hier zijn wat orakels: Delfts orakel (Hugo de Groot), pythisch orakel en orakel van Delphi. Let op: wel Pythische Spelen (en Isthmische Spelen). Een pomme d'amour is een appel op een stokje. Pommes allumettes (mv.) zijn heel fijn, pommes dauphine = pommes duchesse [beide mv.] = hertoginnenaardappelen, de pommes frites ken je [friet, patat] en de pommes parisiennes (mv.) zijn gebakken krielaardappelen.

5. Op 17-06-2019 weer een nieuwe update van de oVD geconstateerd: nu 385.265 lemma's (was 385.001). Het LEI is het Landbouweconomisch Instituut en het NEI is het Nederlands Economisch Instituut. De sprookjes van duizend-en-een nacht [in cijfers: 1001 nacht – met o.a. het fabeldier Rok] worden officieel meestal aangeduid met de Duizend-en-een-nacht [niet exact, groot aantal]. Een 3, 4 en 5-steek is een touw met drie ringen dat de vijfsteek uitbeeldt [rechthoekige driehoek, rechte hoek]. Een absidiool is een kleine apsis [nis of uitbouw kerk]. Een fdc is een first day cover (eerstedagenveloppe) en een FDC is een fleur de coin (ongebruikte munt). Een bankbiljet kan 'kassenfris' (Dts., niet in wdb.) zijn. Op zijn werk is hij een burosaurus, in zijn vrije tijd voetbalosaurus. Van GB mag (2020) bij requisitoir ook rekwisitoor.

6. I.s.n. is in statu nascendi, in wording. Let op: blurren is (digitaal) beeld uitwissen of vervagen om personen onherkenbaar te maken, smirten [smoke + flirten!] is flirten terwijl je met iemand staat te roken voor een gebouw waarin roken verboden is, bv. een café. De violisten hielden een bacchiaans [Bacchus – ook: bacchisch] bacchanaal. Waarnemend is wd.,wn. of wnd. [maar is – cryptogram – geen dief]. Denk ook aan a.i. = ad interim, een ls., die locosecretaris is en een deservitor die waarnemend pastoor is. Karaat is k., kar., krt of kt – een karater is bij diamantwerkers een diamant van 1 karaat (200 mg). Zij kennen ook het kwartje = een grein [geslepen] van 50 mg. Een punt is een honderdste karaat (2 mg). Van een roosje gaan er 20, 30 of 40 in een karaat. Beroemde exemplaren zijn de Ster van het Zuiden en de Grote Ster [2023] van Afrika. Bore [boo-ruh] is het oplopen van de vloed als getijgolf in nauwe riviermonden. Met Botox (botulinetoxine) kun je botoxlippen creëren, botoxen. Maar maak die liefst niet schoon met botol tjebok [èh] (billenwater in fles)! Tonijnen zijn buní's. Met papillotten kun je gerechten en papillote bereiden [in bakpapier of aluminiumfolie]. Boeën is boe roepen door een boeroeper.

7. VD met *disk: disk, flexidisk, floppydisk [diskette], harddisk [harde schijf], laserdisk [ld], swingdisk [plank met halve bol voor evenwicht], videodisk en MO-disk [magneto-optisch]. GB ook nog: minidisk [+ minidisc! In GB] en zipdisk. (VD) Met disk* o.a. diskjockey (dj) en diskwalificatie. GB: niks extra's. VD met *disc: compact disc, disc. = disconto en minidisc (md – VD heeft geen k!). GB ook nog: dualdisc en blu-raydisc [vgl. blu-ray-dvd]. VD met disc*: vele treffers met o.a. discfilm en discman en discr. verz. = discretie verzekerd. GB: niet gedaan, veel en incompleet. Dit châteauneuf-du-pape [een rhônewijn] is zeker geen chateau migraine [hoofdpijnwijn door veel sulfiet]. Coumarine is cumarine of cumarien [antistollingsmiddel en smaakstof voor kaneel] en komt voor in tonkabonen. Cruijff kreeg de bal op zijn stropdas [nauwkeurig aangespeeld, op de borst] gelegd. Wat zegt 'cryptezaal' over de woorden 'crypt' en 'crypte'? Antwoord: dat ‘crypte’ + n/s frequenter voorkomt dan ‘crypt’ + n. In Indië schelden ze je uit met 'monjet' (aap).

8. Mansen, manste, gemanst. Glanzen, glansde, geglansd. Plenzen, plensde, geplensd. Bemensen, bemenste, bemenst. Flensen (‘het’ doen of walvis aan stukken snijden), flenste, geflenst. Flenzen [(lading) neersmijten], flensde, geflensd. Met big*: bigbag (grote zak voor puin), bigband(muziek), big bang, bigbangtheorie (oerknal), big bazooka (drastische maatregel), Big Ben [Londen], big boss, big brother, bigbrothermaatschappij, B... B... is watching you (roman 1984, George Orwell), big business, big data, big deal (tw., znw.), big five (in Afrika: leeuwen, olifanten, luipaarden, buffels en neushoorns), bigfoot (yeti), Big Five (Grote Vijf = VS, GB, SU, China en Frankrijk – permanente leden Veiligheidsraad), Big Four (Grote Vier = VS, GB, SU en China tijdens WO II) en Big Three (Grote Drie = VS, GB en SU – ook: Churchill, Stalin en Roosevelt tijdens WO II), big government (veel taken bij overheid), BIG-register (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg), big shopper (grote boodschappentas), bigshot (kopstuk), big smile (grote grijns), big spender (geeft veel geld uit) en BIH (op motorrijtuigen Bosnië en Herzegovina).