Dictee –
dictees [3386]
Vragen en
opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee
juni 2019 (2), geheel herzien naar situatie 2023
Dictee
van de dag (1021)
Oefendictee
juni 2019 (2)
1. Je
zult maar op je reesplee [VD, scooter, GB: raceplee]
rijden en racekak [diarree] krijgen ...
Een buckelpiste [zekere skipiste]
bestaat uit moguls [buckel, bobbel].
Wanneer houdt die kripsie (krupsie, van
corruptie – kwelling, ongemak,
narigheid) nu eens op? Het is frips(jes)
[fris] vandaag. Grappig, die
macaronische [menging verschillende talen of
taalvormen] poëzie! Een bursaal geniet een beurs. Het
gebeuren werd steeds burschikoser,
steeds studentikozer. Heb je mijn
buttplug [dildo,
godemiché, anaalplug] al gezien? Een kakkelobbes [sufferd]
is naar een cachelot [potvis] genoemd.
Cahorse kooplieden verkopen o.a. cahorswijn [streek
Cahors, een cahors is ook wijn(stok)].
Sommige van die Cajuns [sommige Cajuns]
maken cajun(muziek) [Cajun
–
kee-dzjuhn = afstammeling van Franse kolonisten in de zuidelijke
staten van Amerika, m.n. in Louisiana].
De carabinieri [Italiaanse gendarmes]
arresteerden de cantinière [kantinehoudster]
in de caponnière [vestingbouw: gedekte
doorgang]. Een captcha is een
completely automated
public Turingtest
to tell computers and humans
apart. Chaerofobie
is afkeer van vreugde. In BE is lait russe koffie verkeerd. Cif's
zijn centrale interfaculteiten.
Geef eens aan hoe je 'een oma's-fiets' en 'een bull's eyeresultaat'
* schrijft en waarom zó
[*
Engels, uitz.]. Vergelijk daar ook mee 'een bird's eye view'.
2.
Hij zweert bij rum-cola's. Een CRO is
een chief risk
officer (of ook:
customer
relations
officer,
afko niet in VD). Een custos morum is een hoeder van de goede
zeden. Cuticulam curare is het er goed van nemen. In de wiskunde is
cyclotomie het verdelen van de cirkelomtrek in gelijke delen.
Cyclothymie is hetzelfde als cyclofrenie
(manisch-depressieve
psychose). DDD wil van cd's
zeggen: digitaal opgenomen, digitaal
gemixt, digitaal op de cd-master
vastgelegd [vgl. bv. ook ADD, analoog]. Een voorbeeld van dataprocessing is EDP:
electronic data
processing. Buiten zit de distale falanx, daarna komt de
middelste falanx en het dichtstbij zit de proximale falanx
(vingerkootje). DNA
staat voor deoxyribonucleic
acid [ook: De
Nationale
Assemblee,
SR] en DNZ voor
desoxyribonucleïnezuur.
In goed Nederlands zeg je: welcome to the club, join the club, in SR:
djoin de dansi [danspartij]. Tja, im
grossen (und) ganzen is dat juist.
3. Met
een swingdisk (halve bol met plank) kun
je evenwichtsoefeningen doen. Hij is een gekend eclogendichter.
Wat is dat leuk en fijn: emmes, ippes, ibbus! Hij deed het op zijn
elfendertigst en ook nog op z'n
janboerenfluitjes. Ezelsbrug daarbij: 11 en ij!
Ze hebben daar een farcebereider [farce om
vlees of gevogelte te vullen], die ook nog een echte
grappenmaker (farceur) is, in dienst.
Los of met koppelteken: to-dolijstje, telaatbriefje,
hand-en-spandiensten,
gooi-en-smijtwerk, kunst-en-vliegwerk,
duw-en-trekwerk
[beide 2023],
tot en met de zomervakantie, tot-en-met een gentleman,
hang-en-sluitwerk, ups-and-downs, ups en downs, ja-stemmer, jazegger,
Rolls-Royce, twee en een half jaar, tweeënhalf jaar,
knip-en-plakwerk, handje contantje, kant-en-klaar,
lees-en-schrijfkop, op-en-top een heer, enkel en alleen, kantje
boord, een kantjeboordredding, peper-en-zoutstel, een peper- en
zoutvaatje,
rats-boem [ook: pats-, sjing- en
knots-boem - en: retteketet
sjing-boem!], een reine-claude en de Notre-Dame.
4.
Die bruid was niet te min voor hem, het was dus geen mesalliance.
Contiguïteit [guu-wie] (samenhang) en
consanguiniteit [gwie](bloedverwantschap) moet
je niet verwarren. NB De spellingchecker accepteert ook
bloedverwantshap: dat is een hap van (uit?)
een bloedverwant. Een pistonist [pistonblazer]
bespeelt een piston, een cornet-à-pistons (niet:
-piston! - mv. cornets-). Een kornettist of kornetblazer bespeelt een kornet,
bugel of flügelhorn. Een cremaillère is een heugel. Een mp3-speler
is een apparaat voor het afspelen van bestanden van de Moving
Pictures Experts Group, layer three
[de standaard heet MP3].
Een MPD (multiple
personality
disorder)
is in het Nederlands een MPS
(meervoudigepersoonlijkheidsstoornis).
Een mpeg is een moving
pictures experts
group (videobestand
in
MPEG-formaat).
Een MPV is een multipurpose
vehicle (ruime
auto, spacewagon). De MRAB-bacterie
is de multiresistente
Acinetobacter baumannii-bacterie.
Een MRBM is een medium
range ballistic
missile (ballistisch
wapen voor afstanden van 800 tot 2400 km).
5. Een
dalísnor is zo genoemd naar Dalí's snor. Hij maakte eclat
[2023 ver-NL’d]
(opzien baren) met zijn eclatante zege.
Zie ik op die foto de Eeoever of de IJ-oever? Het duurt maar effe, je
moet nog effentjes wachten. Je weet het: ME [myalgische
encefalomyelitis] is CVS [het
chronischevermoeidheidssyndroom].
De negen engelenkoren zijn: Serafijnen, Cherubijnen, Tronen,
Vorsten(dommen), Machten, Krachten,
Heerschappijen, Aartsengelen en Engelen. Bij de serafine [klein
huisorgel met registers] werd er op zondagavond altijd
gezongen: dat klonk serafijns [engels –
engelachtig, niet: Engels]
, als van de serafijnen [serafs, VD ook:
serafim]. Doctor Seraphicus, de
serafijnse doctor of leraar, was Sint-Bonaventura [ook:
St-] (15 juli). Let op:
ergocalciferol (vitamine D2, voorkomend in
boter) is geen ergotalkaloïde (uit
moederkoren, antimigrainemiddel). Trouwens: termen als
vitamine D2 vind je nu nergens meer in GB of VD met de
2 in subscript ... Omdat hij erop uit
was zijn conditie op te krikken, is hij eropuit getrokken. De
Bosjesmannen of San eten bosjesmannenrijst (termieten).
6.
Met de Eeuwige Stad wordt Rome aangeduid, vertalingen van 'eeuwige
stad' zijn ook wel urbs aeterna (Latijn)
of la città eterna (Italiaans).
Ook kom je als naam wel tegen het eeuwige Rome = Roma aeterna
(Latijn). Jeruzalem wordt aangeduid als
de Heilige Stad. De kibla is de gebedsrichting van de moslims, in de
richting van de heilige stad Mekka dus. Een ESBL-bacterie
kan ESBL produceren: extended
spectrum beta-lactamase,
dat kan sommige antibiotica onwerkzaam maken. Volgens het
donorprincipe heet het blad ESB
Economisch Statistische
Berichten, volgens VD niet
(Economisch-statistische
– in 2020 OK)! Je zult maar tot
het canaille, falderappes, gajes, gepeupel, gespuis, geteisem,
rapaille, schorem, uitschot, uitvaagsel of het vee of tuig van Laban
behoren ... In een hoeksken/je
met een boeksken/je
[cum libello in angello – daar het boek
voorop ...] (bv. met een libellus
aureus, gulden boekske), far from the madding crowd, ver van
de verdwazende menigte.
7.
Een ixia (Engelse zwaardlelie) is nu
eenmaal geen fayalobi (Ixora macrothyrsa –
sierheester). Naast mc's
[èhm-sie] heb je tegenwoordig ook
femcees
[fèhm-sie – female
– vrouwelijk, Engels]. Op *pyr*: (GB:)
pyrronisme ***, pyrrusoverwinning,
(VD, selectie:) benzopyreen,
chalcopyriet (koperkies), copyright,
dibenzopyrrool, (chemie)
pyran [chemie, 2H- en 4H-pyran],
pyrazool [wilde pyrethrum (plant,
wilde bertram)], pyridine, pyridoxine, pyridyl, pyrimidine,
pyrocatechol, pyroclastisch (uit een vulkaan),
pyro-elektriciteit, pyrofobie (ziekelijke vrees
voor vuur en brand), Pyreneeër, papyroloog, pyriettekort,
pyromantie (waarzeggen uit vlammen),
pyroop of pyrope (edelsteen: Boheemse granaat),
pyrronisme *** (Pyrrho:
aan alles twijfelen leidt naar
de waarheid), pyrrool = azool
(farmaceutica) en pyrazoline (alle:
chemie), pyruvaat (een ester of zout van
pyrodruivenzuur). Overigens: azoöspermie is het gemis aan
zaadcellen in sperma.
*** Een pyrrusoverwinning komt van Purrhus, koning van Epirus.
8. Alles
wat cochleair is betreft de cochlea (slakkenhuis,
mv. cochlea's of cochleae – in labyrint van oor). Ketters
mag je van heterodoxie [dwaalleer]
beschuldigen. Boven op de fixe (vast gedeelte
loon) komt nog de provisie. De radio die aanstond, gaf veel
kabaal. Zou de televisie uitstaan [lijkt
fout, wel goed: uit
staan]? De goaparty's refereren aan Goa [deelstaat
India] en de hippietijd. Franco aan wal wordt via free
at quay
afgekort tot f.a.q. (Francoaanhangers
zijn trouwens franquisten). F.a.s.
betekent free along
ship oftewel vrij
langs boord
(v.l.b.). Dat woord gaat bij schrijven
vaak mis: Faeröerders. De woorden farynx (keelholte)
en de larynx (strottenhoofd) zijn 'buren' [bnw.: faryngaal, laryngaal]. Met fasces
[bijlbundel] moet je maar geen fasciitis
[ontsteking bindweefsel] te lijf gaan!
Hij wilde ons fêteren [feestelijk onthalen].
Een fideï-commissaris gaat over fideï-commissaire bezittingen,
betrekking hebbend op het fideï-commis, het onvervreemdbaar stam- of
familie-erfgoed. Een acouchy is een staartagoeti. Voedisme [gericht
zijn op lekker eten en drinken] is voor foodies. Die gourmet
houdt van kaasfonduetjes.
