Dictee – dictees [1958]
Oefendictee 843 OUD, geheel herzien naar situatie 2020
Dictee van de dag (14)
1.
Ik heb zo-even gelezen dat er bij 'zoiets' sprake is van
klinkerbotsing. We hebben zowat de hele middag maar zo wat
aangerommeld. Vertel eens wat over lewiszuur en -base, en over
zuur-basereacties en -titraties [uit de
chemie]. Zou die noorderling ook 'zoögloea'
[zoo-woo-gloi-jaa]
(aantal bacteriën in slijmachtige substantie)
hebben opgenomen in zijn top tien (top 10)
aller tijden van moeilijk uit te spreken woorden? Terwijl er zouk
(dansmuziek) gespeeld werd, hield hij
(noch, niet) op met zotteklap
en zottenpraat, noch met zoute
bollen eten. Leuk, zo'n kleine Antarctische kleine adeliepinguïn. De
noord-zuidverbinding verbindt de zuidoosthoek van Amsterdam met de
noordwesthoek. Het zwart-Amerikaanse vuur wordt in zwart Amerika
flink opgestookt. Daar moet hoognodig eens een zwabbertje
over gehaald worden.
2. Die zwansen (GB zo, VD ook: zwanzen – prutser) hebben heel wat afgezwansd bij het zwanzen (ww., VD, bij GB alleen : zwansen – gekheden uithalen). De katjoesjaraketten zijn afgevuurd. Seitan is een vleesvervangend product, gemaakt van tarwe. Onder de blote hemel: sub divo, sub Jove, sub Jove frigido, à la belle étoile of sub tecto coeli. Successen: succès de ridicule (succes wegens belachelijkheid), succès de scandale (succes door een veroorzaakt schandaal), succès d'estime (succes dat alleen berust op de achting voor de naam van de maker of de voordrager, niet op de innerlijke waarde van het werk of de voordracht) en succès fou (daverend succes, meervoud: succès fous). Such is life: c'est la vie. Sucrose, invertsuiker, kun je met sucres [VD, ook: sucre's] (ECS) (Ecuador, vóór de Amerikaanse dollar) betalen. Ik heb dochterlief in slaap gesuid [suien: neuriënd wiegen].
3.
Hij wist subiet dat subito een muziekterm is. Eigen haard is goud
waard, sub parvo sed meo: onder een klein dak, maar wel onder het
mijne. Sub rosa is off the record. Deo
volente is: sub reservatione Jacobaea
(D.V.,
volente
Deo, V.D.).
Pas in de suite kwam zijn vuile suit (kostuum)
uit de suitcase. Een suisse [kerkwachter]
had vaak een hellebaard en een bandelier (draagriem
voor sabel). So/umma
so/ummarum,
tenslotte (kortom), geef ik hem de
benefit of the doubt (voordeel van de twijfel).
Aan de rivieren van Babylon (super flumina
Babylonis) zijn de beginwoorden van Ps. 137, het klaaglied der
Israëlieten in hun ballingschap. Zoiets als Psalmen 24 (Bijbelboek,
afgekort: Ps. 24) moet je lezen, iets als psalm 33
(uit Liedbundel, afgekort ps. 33) moet je
zingen. Ik beluisterde met veel plezier via internet Rivers of
Babylon van Boney M. (1978, publ. 2012).
4.
(Tekst: By the
rivers of Babylon / there we sat down / Ye-eah we wept / when we
remembered Zion). Is deze
snelheid sub- of supersonisch? Hij werd bedreigd met een soaker
(waterpistool). Het suppedaneum
(rooms-katholiek) is de verhoging waar
het altaar op staat (of ook: blokje hout waarop
de voeten van de gekruisigde Christus rusten). Een suppo
(suppositoire, VD ook: suppositorium) is
een zetpil. In die haven gold een surchargé (overladen)
surcharge (toeslag). Een vrijgeleide is
een sûreté de corps, safe conduct,
sauf-conduit, sauvegarde,
laissez-passer of geleibrief (voor reizende
geestelijken is dat een obediëntie). In dat stadsdeel wonen
veel suri's (Surinamers). Zijn optreden
was verfrissend en surprenant [verrassend].
Surra [oe]
(de surraziekte) is de
trypanosomenziekte (en een soera een
Koranhoofdstuk). Een sati is een suttee [suh-tie]
(denk maar aan het suttiisme =
weduweverbranding).
5.
Op staande voet is e vestigio, hic et nunc, illico, in continenti
(incontinent is iets anders),
ogenblikkelijk, staandebeens, staandevoets, onmiddellijk, stante
pede, sur-le-champ en voetstoots. Suzanne met haar mooie ogen kweekt
heel graag een
suzanne-met-de-mooie-ogen. Rein, wat is
suzereiniteit (waardigheid, heerschappij)?
En wat een suzonnetje (suçon: coupenaad)?
Die heersers voerden een sévère (ernstig; in
de kunst) bewind. Een swagger
[èh] is een zekere damesmantel. Hoe
spreek je 'swap' [swohp] uit (en
hoe 'sweater' [swèh-tuhr])?
Anno nu zijn er nog veel swiebertjes (vgl. anno
dazumal). In het kort: swipen is
navigeren ['vegen' over scherm] en
swypen is letters op een bepaalde manier
typen op een touchscreen [zonder de vingers van
scherm te halen]. Een symmachie is een oorlogsbondgenootschap.
De SZL is de genormeerde valuta-aanduiding van de munteenheid van
Swaziland,
lilangeni.
6. Er was geen ziel te bekennen: typisch voorbeeld van een synecdoche [stijlfiguur, gedeeltelijke aanduiding]. 'Schreeuwende kleuren' is een synesthesie [(vaste) verbinding tussen verschillende zintuigsferen]. De szechuanpeper [peper] heeft niets te maken met indiapaper [papier], al zou je wellicht anders verstaan. Syzygie is samenstand [conjunctie en oppositie van zon en maan]. In de politiek noemen we het afwisselend steunen op verschillende partijen (actueel in Nederland! – 2015) de (het) système de la bascule. Niet in GB of VD, maar 'alles paletti' betekent 'alles oké'. Het coxsackievirus kan de hvm-ziekte [afko niet in wdb.] veroorzaken, de hand-, voet- en mondziekte [die wel!] (vooral bij jonge kinderen). Het virus is vernoemd naar de plaats Coxsackie in de staat New York, waar het voor het eerst bij een patiënt werd vastgesteld. De zwart-New Yorkse inwoners krijgen dat allemaal zwart-op-wit.
7. Acidofiel is zuurlievend. In de SWOT-analyse staan de letters voor: strengths, weaknesses, opportunities [enk.: y], threats. Een voorbeeld van een synaloefe is 'zevend'halfje' (= pietje, oud muntstuk) [samenstelling met twee opvolgende klanken van verschillende woorden]. Syndiceren doe je op de beurs [niet-geplaatste aandelen kopen], je syndikeren doe je bij een vakbond. Hij verkaste [verkassen] en vergastte [vergasten] mij op een housewarmingparty. De intrigante [maar bv. sergeant] zorgde in Vlaanderen door intrigeren voor veel intriges. Tachy- en bradycardie [te snelle en te langzame hartslag] zijn niet goed voor een mens. Taciti, soli, sanza compagnia: zwijgend, eenzaam, zonder geleide (Dante, 'Inferno'). Ze loopt bij een tactiele (tastzin betreffend) therapeut. Met veel tact legde hij de viertaktmotor uit. Tactel [tahk-tèhl] wordt veel toegepast in sportkleding. De tabes (dorsalis) is de ruggenmergstering. Ik tae-bo, ik beoefen het tae-bo. Nee: geen tai chi dus!
8. Houden taenia (lintwormen) je darmen schoon? Bij GB eten ze taboulé (met couscous, maar inmiddels eten ze daar nu ook tabouleh, zoals VD doet – GB: 2 vormen, VD 1) Zij zijn taillables et corvéables à merci: naar believen aan belasting en herendienst te onderwerpen. Touw van rameevezels heet tali rami. Wat voor olie is tallolie [tahl] (als bijproduct – van cellulose uit dennenhout)? Niet storen, ik tally [ah], ben aan het tallyen (geloste of geladen lading bijhouden). Hij gleed van het taludje af. Die veldslag werd tam arte quam Marte (zowel door slimmigheden als door geweld – Mars) gewonnen. Een tamboereerraam gebruik je bij het borduren. Hoeveel borduren [uren] zou zo'n schaker er al op hebben zitten? Een tanguero [gee, g van goal] is een tangodanser. Hij heeft zijn werk tant bien que mal (zo goed en zo kwaad als het gaat) weer opgepakt. De tantebetjestijl wordt gekenmerkt door tantebetjes. Tant pis (het zij zo), amen! Mooi, die tapestrywand [èh, uh, ie] (sterke geweven stof)! De tartuffe (huichelaar, schijnheilige) meende echt fair play te spelen.
9. Een tapplaats (plaats om te tappen of tijdelijke arbeidsplaats) heeft er geen, een TAP-plaats (Regeling Tijdelijke Arbeidsplaatsen; 1973) heeft ze wel (hoofdletters). Een taxus is een venijnboom. In een taxfreeshop koop je taksvrije artikelen. Uit tazza's [drinkschaal] kun je drinken. De teach-in werd druk bezocht en was dus drukbezocht. Het technetium (Tc) was het eerste kunstmatig gevormde chemische element (43). Die begin-n hoor je daar niet. Is dat te judice (naar uw oordeel) correct? De spreker moest nog veel tekst verwerken. Zij is tele-, foto- en tv-geniek (teeveegeniek). Zijn teleologie (doelmatigheidsleer) en theologie (godgeleerdheid) nauw verwant? Nou ja, qua schepping dan. U koopt dit cash-and-carry, tel quel [zoals het is]. Teloh [ee] omvat stukjes cassave. Temeer daar er een lid afwezig was, was er een eter te minder [Man overboord, een eter te minder: een sterfgeval zonder rouw heeft ook voordelen]. Hoe spreek je 'template' [tèhm-pleet] [model. sjabloon] uit? Hij voelt zich ten achter gesteld (vgl.: tenachterstelling). De int(e)rest bedraagt vijf ten honderd [5 procent, 5%, 5 t.h.]. Nu ga je ten tweeden male in de fout.
10. Hij moest in Ter Aar de bestelling afleveren: uitnodigingen voor de teraardebestelling. Zijn alibi was teres atque rotundus (volmaakt: welgevormd en afgerond). Alle leven eindigt met de terminus vitae, the debt which cancels all others (de dood). Een vaste burcht moet op terra firma (vaste grond, veilige bodem) staan. De terreur blanche is de Witte Terreur [vervolging aanhangers Napoleon, Frans: Napoléon]. Een tertiaris is een derdeordeling (verzachte vorm van kloosterleven). Als testis oculatus (ooggetuige) is hij een testis classicus (volkomen betrouwbare getuige). In de Nepalese loterij won ik een thar (geit). Een thrillseeker [spanningzoeker, niets met elektriciteit!] doet het voor de thrill [opwinding, spanning]. Kijk uit naar the war to end all wars [oorlog die aan alle oorlogen een eind zal maken – geloof je dat zelf?]. Hij zal zijn trekken nog wel thuiskrijgen [verdiende loon: gestraft worden]. De ThUK is de Theologische Universiteit Kampen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten