Dictee – dictees [1951]
Oefendictee 849 OUD, geheel herzien naar situatie 2020
Dictee van de dag (8)
1. De feta-eigenaar had een festivalweidestand. Een ferrarisschijf [ih] is onderdeel van een elektromotor. Een fermette ['tuh' uitspreken] is een woonboerderij en een feniksdichter is een prulpoëet. Hoe spreek je 'feng shui' uit [fèhng-sj[oe]wee] (kunst van juiste plaatsing voorwerpen)? Dat spul moet eerst fijngestampt worden. Is hier sprake van finlandi- of libanisering [Finland, Libanon]? De filopedische (kinderlievende) Sinterklaas komt er weer aan. Hij is het filmmaken nog niet verleerd. De tallyklerk [telt lading] constateerde het flenzen (neersmijten lading), maar ging daarna lekker flensen (geslachtsgemeenschap hebben). Hij lag in een fourire (lachstuip, deuk). Is het coir [koo-juhr] (kokosvezels) al aangekomen? En het floid (kunststof voor tennisbaan)? Flexie is een kwestie van flecteren [taalkunde: verbuigen]. Het kaasfonduetje is goed gelukt bij het fonduen. Ons Nederlandse 'snit' komt van het Duitse 'Schnitt' (alleen in etymologie; NL: schnitt is een rechthoekig stuk gebak). Bij 'flos' moet je aan sigaren denken [vlossig uiteinde], bij 'vlos' meer aan zekere zijde.
2. In een formule 1-bolide zit geen F1-toets. Een fransje is een kaas en een française een dans. De freelance-eindredacteur (freelance eindredacteur) wilde een artikel over het freeridersgedrag bij het freestylen hebben. Een écoute is een luistergalerij. Minnenijd is een vorm van jaloezie; op het werk heet dat jalousie de métier, wat voor metier je ook hebt. Leg de volgende schrijfwijzen uit: BELGIË, MÜNCHEN, EMINENCE GRISE, FRELE, BLEREN en DÁIL ÉIREANN. Zij is het frêleste en ook het friste meisje van dat groepje. Haar vingers friemelden in de wriemelende mierenmassa. Fysischgeografisch is volgens de fysische geografie, fysisch-chemisch is dat beslist niet. Een gamellehut is een soort bijkeuken. Ik fundraise voor KiKa (Kinderen kankervrij, niet in wdb. – letterwoord), daarom heb ik ook veel ge-ftp'd [FTP = file transfer protocol].
3. Hij heeft al heel wat ragouts [geen t uitspreken] gemaakt. Bij staatsbezoeken worden vaak gardes d'honneur (erewachten) opgesteld en extra garde-mangers [kok voor koude schotels] ingehuurd. Met brille, briljantie, werd de steen gebriljanteerd [als briljant slijpen]. We hebben pas nog gegeert: ken je dat kaartspel [geerten], het is erg gegeerd [in trek]. Ik geloof er geen vits [zier] van. Ik deis voor de kinderen, ik houd me (dus) gedeisd. Ik ben gekke Henkie noch gierige Gerrit, dat wil zeggen: ik ben geen gekke henkie en geen gierige gerrit. Ik heb gebruikgemaakt van de overnachting, maar geen gebruik gemaakt van het dejeuner [ontbijt]. Zijn lauwerkrans (ver)wekte lauwe reacties. Wat gekwantiseerd is, is uitgedrukt in quanten (!). In Zuid-Afrika is de Geloftedag een feest- en gedenkdag. Schrijf: George' [geen 'uh' uitspreken] oor, Georges [wel 'uh' uitspreken] oor en Sjors' oor.
4. Geserreerd (compact) biljartspel lijkt kat in 't bakkie, maar is dat niet. Hij was in troebelen geverseerd (thuis, bedreven). Mijn neef heeft ooit hbs [hogere burgerschool – VD: aaneen!] A gedaan. Ikzelf de TUD [Technische Universiteit Delft, toent/dertijd nog: THD – Technische Hogeschool Delft], niet de TU/e [Eindhoven] of TUT (Technische Universiteit Twente, thans: UT = Universiteit Twente). Het zijn verre landen: Jamaica, Haïti en Hawaï. Het bourgondische Sluis is een stad, een Bourgondisch kruis is een knuppelkruis. Bij gijl denk ik aan bier, bij chijl of chylus aan lymfe en bij chijm of chymus aan spijsbrij. Kijk: glauk (zeegroen) glauconiet [zeker mineraal]! Godgelijk of godegelijk willen zijn, dat is je reinste blasfemie [godslastering]! Alle godswoorden [Bijbeltekst] komen uit Gods Woord. De middentwintiger, de dertiger en de eindveertiger konden het goed vinden. Zullen we die kluwen maar uiteentrekken? Zou je moeder dat wel goedvinden? Het doussié [hout] heet meestal afzelia(hout). Met 'musée de la rue' duiden we de affichekunst aan.
5. Je moet die acryltrui (acryl trui) wat meer laten bloezen. Hij is een graag geziene gast en een graag gehoorde spreker, hij is zuiver op de graat en staat bekend om zijn gratuite (ongegrond, los) gratuïteit (belangeloze vrijwilligheid). Ik blijf moeite hebben met 'kiesjeliesj' (hamansoren, met Poerim) en 'gremzelisj' (pesachgebak), temeer daar VD geen uitspraak geeft. Half begrijpend verwerkte hij de halfbegrepen stof. Boven droeg ze een gimpje (guimpe: tulen halsbedekking met baleintjes), onder echter gympjes. De guereza [zijdeaapje] zat op de gueridon (bijzet- of pronktafeltje), toen de guardia civil (de Spaanse politie) binnenviel. Hoe schrijven we momenteel 'halloumi' (zo, dus – Cypriotische – nee, geen Koïsche, van Kos – kaas, gelijkend op feta)? De hand van de Goddelijke Meester [Jezus] genas de melaatse. Na het uitreiken van de hand-outs stormde hij binnen: hands up [geef je over!] en inleveren maar die familiejuwelen!
6. Van te veel aardbeien eten krijg je rhinophyma, een aardbeienneus: dat is het hele kerseneten (eier(en)eten). Een hateenheid of -woning is huisvesting voor alleenstaanden en tweepersoonshuishoudens (een- of tweepersoonsappartement, hat is een letterwoord). De c-cedille schrijf je zo: ç, een tilde vind je bijvoorbeeld in mañana en een haček vindt men in 'haček'. Zijn deze niet-samengestelde zelfstandige naamwoorden de- of het-woorden? In VD staat bij 'contractuur' niet als verklaring, wat je wellicht denkt (uur) …, maar: medisch: blijvende dwangstand. Als je in 2005 op de luxe-editie (luxe editie) van de DVD (Dikke Van Dale, GVD, Grote Van Dale) intekende, kreeg je bij het Groot woordenboek der Nederlandse taal [GWN] een aparte uitgave van de Grote spellinggids cadeau (nou ja, …) met [afko:] o.a. voorin het internationale IPA-alfabet (International Phonetic Alphabet – initiaalwoord).
7. Gebak hoort (!) op een gebakschoteltje. De wreedaardige snoodaard moest het ontgelden. De bijdehante Lelystatter chatte met de Brabander, die ook bijdehand was. De motor draaide stationair voor het stationnetje. Wil je mayonaise of dijonnaise? Komt in die questionnaire de crime passionnel [niet : + le] voor? Dat schip is geabandonneerd (verlaten). De zucchetti is een soort van eetbare pompoen. Hoeveel bedraagt de gesleede [ww, sleeën, ook: geslede, ww. sleden] afstand? Het vliegtuig taxiede naar de hang(a)ar. Apperpo (à propos), hoe schrijf je 'bistouri' (operatiemes) en wat is dat? In de heraldiek is écartelé en sautoir schuin gevierendeeld. Het ecarté is een zeker kaartspel (dat spelen is ecarteren). De angelica is (ook) een luit met 15 tot 20 snaren. De angélique is de engelwortel. Hij wilde coûte que coûte [koste wat kost] het amoureuze tête-à-tête niet verstoren.
8.
Mooi woord: aioliolie [koude
knoflooksaus]. Dat is bij koninklijk
besluit (GB
K B, afko: beide KB) zo bepaald.
De automatische tijdmelding werd ooit verzorgd door Tante Cor [via
een zeker telefoonnummer]. De Palatijn is een van de
zeven heuvels/en
waarop Rome werd gebouwd, tevens het oudste gedeelte van de stad. Het
lot was me gunstig gezind, goedgezind. Een blinde geleidehond,
daar heb je niet zo veel aan [wel aan een
blindengeleidehond
geen mv.].
'Limo' kan zowel een verkorting zijn van limousine [lange
auto] als van limonade. Van het beestenfront kennen we ook de
limousins (vleesrunderen). Wie aan
karten (karting, skelteren) doet, rijdt
in een gocart, een kart of een skelter. Een hazewind
kan geen hazenwinden(!)
laten. Een man zonder snor is als hazenpeper
zonder haas. Hij is een à-la-haussespeculant [à
la hausse – in de wind gaan, rekenen op koersstijging]. Een
heir (heer) van gerbils [woestijnrat]
werd getroffen door de ghibil [hete
woestijnwind in Noord-Afrika].
9.
Ken je het verhaal van dat ten hemel opnemen? De vier Heemskinderen
zijn Ritsaart, Writsaart, Adelaart en Reinout. Die voedselleveranties
moeten van een hechsjeirem
[koosjerverklaring, enk. hechsjer]
voorzien zijn. Het is niet pluis in die Heiloose [Heiloo]
dreven. Wat meeuwen doen, is kliauwen [schreeuwend
geluid maken]. Wat betekent: je bent immers geen hernhutter
(genoemd naar Herrnhut) (als iemand niet laat
afdingen)? Wil je hertenpaté of pâté de foie gras
(ganzenleverpastei)? Na het highteaën
gaan we tai-chiën [het tai chi beoefenen].
Hoe spreek je 'hihat' [haaj-hèht]
uit (en wat is dat?) [onderdeel drumstel]
Een hittepit is een kersenpitkussen
[en een hittepetit een bedrijvig persoontje].
Een [cijfers] 100-plusser heeft de
[cijfers] 100 plusleeftijd. Hij
debiteert wel vaker holklinkende
frase-uitingen. Ik zal je raad
geven: goede raad is duur. Bij hem moet je zijn voor horlogemaken en
horoscooptrekken. De Horecaf [historisch:
Nederlandse Bond van Werkgevers in Hotel-,
Restaurant-,
Café- en
Aanverwante Bedrijven]: dat zijn de horecafferwerkgevers
[werkzaam in de horeca]!
10.
Hij werkt in de hotellerie, in een hôtel
garni [geen maaltijden!]: geen gewoon
hotel dus. Het huiswerkmaken mag niet verwaarloosd worden! Het GB is
een kei in hulpverlenen. 'Warme bakker' en 'luie stoel' zijn
hypallage's
[hie-pah-laa-chee]. Ook hybris
[ie
– overmoed (t.o. godheid)
– VD ook: hubris] komt voor de val. Waar dient een
hubertussleutel [beet van dolle hond
uitbranden] voor? Is een huis clos [onderneming
met anderen waaraan je niet kunt ontsnappen] een soort van
sisyfusarbeid? Mogelijk ... Een
hypofyseoperatie [hersenklier] is
ingrijpend. Zijn hoop werd de bodem in geboord. Zullen we een inane
(leeg, zinloos, dwaas) toekomst tegemoet
gaan? Hij haalt het
ik-weet-niet-waar vandaan. Wordt een frankipaal
[gegoten voor fundering] de grond
ingeboord? IJzerhard (in
de grond -
plant) en ijzerhart (in
de lucht –
boom) verschillen speltechnisch maat
gradueel.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten