Dictee - dictees [1944]
Oefendictee 854 OUD, geheel herzien naar situatie 2020
Dictee van de dag (3)
1. De eersteklas traiteur verzorgt eersteklas kant-en-klaarmaaltijden. De patiënt lag eerste klas, hij was eersteklaspatiënt. Een gadotyo [uitspraak!] is een godsvogeltje of huiswinterkoning. Stennis trappen of maken [drukte, ophef] is stennismakerij. Met het Hamansfeest wordt Poerim bedoeld, met een hamansfeest vreugdebetoon over de ondergang van een belager of tegenstander. Zo'n oldtimer [auto] kan het best in een lage gearing (versnelling) rijden. Zij hebben 13 ge(s)co's (gesubsidieerde contractueel) in dienst. Ze vragen een gehandtekend document. Nadat ze gemengd dubbel is gaan spelen, heeft ze al driemaal een gemengddubbelfinale gehaald. Het eten was gesaust (ook: gesausd), de muren waren gesausd (ook: gesaust). De GevMins (GB: gevolmachtigde minister) lunchten gedrieën. Bij de multiplechoicetoets zaten 3 giveaways (weggevertjes).
2. Je zult maar aan het gillesdelatourettesyndroom (tics, kreten, vloeken, scheldwoorden, + 3 varianten) lijden. Een gîte is een ander woord voor een vakantiehuis dat te huur wordt aangeboden. Hij presenteert een goedlopende goednieuwsshow. Met gotong-rojong (GB) wordt sociaal-cultureel werk bedoeld. Zij grasduinde in mijn graphic novels (literaire – GB ook: tt – beeldromans). Die grillworst (l) was gegrild. Met guiambo [GB, VD: gumbo] wordt okrasoep [vrucht] aangeduid. Heeft men al eens een gaap [geit x schaap] en een scheit [schaap x geit] gekruist (resultaat: een geit)? Er kwam een Gabonees, een Gabonner, voorbij. Gadodede is commelina, een lastig te bestrijden onkruid. Uit Chaos [VD] ontstond Gaea (Gaia). De bijeenkomst vond in de galilea (voorkerk – klooster) plaats. Het galgde meer dan dat het burgemeesterde (handelingen met meer gevaar dan voordeel). Hij kraamde galimatias (wartaal, onzin, coq-à-l’âne) uit. De vorst hield er heimelijk een gannef (schurk) van een ganimedes (schandknaap, gunsteling) op na (T.adv.: op( )na).
3.
Hij is viola-da-gambist (speelt viola da
gamba). Ik kreeg een
GAS-boete
(BE: gemeentelijke
administratieve
sanctie).
Ze is van Gazaanse [Gaza] herkomst. Is
gebopt hetzelfde als gebebopt?
Vast wel. Wie weet nog wat
gekrookterieters zijn? Gelidae mortis
imago: een beeld van de kille dood, d.w.z. de slaap. Inderdaad, het
Groot Goois Dictee is (niet, ook) voor niet-erfgooiers. Antrax
(miltvuur) is heel tricky (netelig,
hachelijk). In die chiropraxie kan je bij de chiropractor ook
terecht voor chiromantie (handkijkerij)
(gyromantie behoort niet tot zijn vakgebied –
waarzeggen uit magische cirkels). Bij (hashtag
met symbool:) #hasjhond kun je melding maken van verdachte
hasj(iesj)transporten. De rapper repte
zich voort naar zijn rapsessie. Het geloof-hoop-en-liefdeadagium was
daar leidend en vierde hoogtij. Voor het geheugen zijn
puzzelexercities bijzonder nuttig. Handicraft is kunstnijverheid.
4. Een hedera is een plant. De heffe des volks [schorriemorrie, gepeupel] uitte zich ongegeneerd, sans gêne. Met het Heilig Hart (van Jezus) wordt Jezus' hart als symbool van goddelijke liefde bedoeld, en als zodanig door katholieken vereerd. Aan Heintje Davids hebben we het heintjedavidseffect [steeds weer terugkeren] te danken. Is er veel verschil tussen herlocatie en herlokalisatie? Het meervoud van heros (halfgod) is heroën. Hij voert een hetze: hij heeft gehetzt [ww.: GB]. Wanneer eindigt die hetzereeks [s]? Bij 'hic et nunc' (hier en nu) moet ik denken aan hodiëcentrisme en het hier-en-nu (GB znw., VD: het hier en nu znw., hier en nu bijw.). Met zijn hordelopen [n, s] verdiende hij een hindefiletje [n, s]. In België is het Hof van Cassatie het enige hof van cassatie. Wanneer valt dit jaar de holikaverbranding (pop van heks, bij holifeest)? De gps-systemen werken met geo-informatie.
5. Hòmber [tw.] is mannelijk: met betrekking tot: gast, kerel, gozer, manmens, vent, man, heer, makker of manspersoon. Spreek snel en goed uit: hoofdentree [entree]. Een Hottentot is lid van de Khoikhoi. Het is hoogzomer. Get a life! (Ga eens wat nuttigs doen met je leven.) In Suriname werd ik uitgenodigd voor die get-together (gezellige bijeenkomst). Het gebouw is opgetrokken in giallo antico (goudgeel marmer – oudheid). Gibberelline reguleert de plantengroei en -bloei. Romeins beton is opus caementicium. Ze droeg een leuk blouseje (blousetje, bloesje). Ottelenojeheine, ik sta perplex. Het poison ivy wordt ook wel gifsumak [plant] genoemd. In een giouvetsi [joe] (ovenschotel) zit lamsvlees. Een girih is een geometrisch tegelpatroon. Hij is meester in de gitaarriffs en -licks [-loopjes]. Wat is het verschil tussen een gitarron (basgitaar) een een chitarrone (basluit)? De valversnelling g verwijst naar de G-kracht [gravitatie]. Zij doen vaak aan glaasje draaien [vingertoppen op glas, etc.].
6. Met glanshaver [haver] kun je je niet scheren. Ze was omringd met glamour en glitter, maar doom en gloom (onheilsdreiging) dreigde: een doom-and-gloomverhaal dus. Wist je dat glanslei fylliet is? Glasal is een formica-achtige kunststof. In het Glasmuseum zag ik een glasblazerstang. Het zilte nat had een glauke (zeegroen) kleur. We bivakkeerden in de openlucht. De leider van het drugskartel kreeg een cartel (uitdaging tot duel) van zijn doodsvijand nummer een. De clicksongzangers hadden een klik. De breugelkermis is genoemd naar Pieter Bruegel. Die dummy's versjteren de boel. Nikkers houden van wiggers (blanke jongere die zich identificeert met de zwarte cultuur). Ze droeg een glungeoutfit (modestijl met glamoureus ogende combinaties – glamour + grunge). De glykemie [VD ook: c] is de bloedsuikerspiegel. Ik weet er godsterwereld (Gods ter wereld) niets van af. In godsherennaam, doe het niet! Sexting [seksueel getinte foto's en boodschappen versturen via smartphone] lijkt me opwindender dan texting (sms'en – als ww. ook: teksten – VD).
7. De internetislam is vaak fundamentalistisch. Hoe omschrijf ik sustainisme [levensstijl met duurzame consumptie, delen en ruilen]? In 2007 hadden we de Grote Recessie [bij de kredietcrisis]. Zijn er ook leraren wetstratees? Een twaiku is een via Twitter verstuurde haiku. In ras el hanout zit kruidnagel en het wordt gebruikt bij de bereiding van couscous. Wat is bigorexia (psychische stoornis: lichaam niet gespierd genoeg – big + anorexia)? De candomblé (menggodsdienst) is ontstaan ten tijde van de slavernij. Als onderdeel van de salats (elk van de 5 dagelijkse gebeden) wordt als takbir (verheerlijking van Allah) 'Allahoe akbar' uitgesproken. Doe dat, als je het goedacht. Ik heb vader goedenachtgezegd en moeder goedenachtgekust. Ze waren beducht voor Gog en Magog (vreemde volkeren die volgens een profetie vanuit het noorden Israël zullen binnenvallen (Ezech. 38:2)). Pompoenen kun je maanden goedhouden. Ik heb wel mijn gvb (golfvaardigheidsbewijs), maar ben dicteepro (professional). Wat, hoor ik daar gorgiaanse (retorische) figuren in die rede over de Gorgonen (drie gevleugelde monsters, onder wie Medusa)? Een gortenteller [vrek] eet vast gort(e)pap … [dunne gortebtij]
8.
Gospelreggae is geënt op Jamaicaanse (niet:
Hawaïaanse) reggae. Spreek uit: goudels [els].
Wat is gouddraadtrekken? Met internet heeft ie [heeft-ie]
goudgeld verdiend. Een goudreinette wordt
ook wel goudrenet genoemd. Het stikt daar van de grampies
(growing
retired
active
monied
people in
excellent
state – welgestelde, gezonde oudere). Een grand mal is een
tonisch-klonisch insult (zware epilepsie).
Een granmorgu is een itajara, een zeer grote zaagbaars dus. Zou mooi
zijn: een grassrootsdemocratie (uit de burgers
zelf; niet van bovenaf opgelegd). Houdt je buurman dat voor
een gratuite [twie]
gratuïteit
[tuu-wie]?
Grauwacke is kiezelzandsteen. Wat doe je
met een greppelschup [schop, veen]? Hij
is greidboer [veehouder]. Zelfs Van Dale
gaat nu eten bij de griek. Bij mikado liggen de houtjes grieks en
dwars [schots en scheef]. Hij zei op z'n
Bargoens: ik heb grieksen ( een griekse = een
luis). Hij werd veroordeeld voor grober Unfug (verstoring
van de rust en orde of aantasting van de eerbaarheid). Hij
voelde zich thuis in het grimmige Noorden.
9.
Groepstal of grupstal (grup = mestgoot)?
Beide! Groepstaal [taal]
is meestal niet hard. Hij heeft de grofte van het schuurpapier
grovelijk onderschat. Hij heeft grondkwekwe in zijn land (hypotheek
erop) en er vliegen tseetseevliegen rond. Hij screamde
(growlde
[au] = met
diep keelgeluid, grommen). Gulab jamun zijn sponzige
deegballen … Zij bezit de ring van Gyges (onzichtbaar
maken, krijgen wat men wil): moeten we haar benijden? Gyokuro
is Japanse groene thee met een enigszins zoete smaak. Wat is gyoza
(gefrituurde wonton = wantan) en wat
gyproc (met papierachtig materiaal bekleed
gips)? De groep maakte in Paramaribo veel dyugudyugu (gedoe,
drukte, ophef). We zullen het ijsboxje maar meenemen. Zij
werkt op een immokantoor [vastgoed]. Er
was van een indeplaatsstelling [vervanging,
substitutie] sprake. Ik zou graag een bank van ingipipa (boom,
houtsoort) willen. Hebben we alle ins en outs [na
al die ups en downs, ook:
ups-and-downs] op een rij? De
ingenieur-architect, momenteel interieurarchitect, zoekt met spoed
enig interimwerk.
10. De ICT'er (ook wel : ict) [informatie- en communicatietechnologie] werd het land ingevlogen. Hoe heet deze istmus (landengte, die van de Isthmische Spelen)? Zeg je tegenwoordig 'janet' of 'jeanet' (GB, VD: beide)? Jaran (ook: djaran) kepang (b)lijkt een dans(feest) te zijn. Wat, zit die ex-Curaçaoënaar en nu Paramariboër echt in het Jeugdparlement? De jidden (Joden) zijn daar niet populair. Hebben de joego's weer huisgehouden? Ze heeft flinke jopen (borsten) en is met Joop getrouwd. De juryuitspraak was helder: schuldig. Vandaag (30 oktober) is het Hervormingsdag: de Reformatie wordt herdacht. Ze droeg een kaffiya (arafatsjaal ook: keffiyeh of kufiyyah). Zo'n ka'i òrgel (draaiorgel) klinkt inderdaad buitengewoon vrolijk.
11. De N-VA is de Nieuw-Vlaamse Alliantie. We kennen ook nog de Open Vld [Open Vlaamse Liberalen en Democraten, Belgische politieke partij]. Angst voor vrijdag de dertiende is paraskevidekatriafobie (Grieks: paraskevi – vrijdag, deka – tien, tria – drie en fobie – angst). De afkorting voor numero is no [èhn-oo], maar no. [èhn-oo] is ook mogelijk. Zie je daar die apsidenlijn (tussen ap- en perihelium)? Sommige dicteeauteurs geven ook alles weg: parcimonie = karigheid, zuinigheid, gierigheid (ezelsbruggetje: denk aan centenbijter, centenvreter), maar parsimonie = eenvoud en begrijpelijkheid bij het verklaren van een fenomeen (ezelsbruggetje: simpelheid en soberheid). Kan een fret ook wolf (tuberculeuze huidziekte) hebben? Vast niet!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten