1945 Dictee donderdag 22-10-2020 (1) dictee Dictee van de dag (4) √

Dictee – dictees [1945]

Oefendictee 853 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (4)

1. In de chemie kennen we trans- en cisconfiguraties. Het arachidonzuur is het 5,8,11,14-eicosatetraëenzuur waarin alle vier dubbele bindingen de cisconfiguratie (!) hebben. In het candlelightgedicht kwam de mengreligie candomblé [slavernij: vermenging r.-k. plus spiritisme en traditionele Afrikaanse godsdiensten] aan de orde. Taciti, soli, sanza compagnia, dus zwijgend, eenzaam en zonder geleide, zonder compagnon de route of compagnon de voyage, vervolgde hij zijn weg. Een soussie komt uit het Soussgebied [Zuidwest-Marokko]. De souschef, de adjunct-chef liep bras dessus, bras dessous (arm in arm) met zijn cheffin. Synechie [ee] is een oogheelkundige aandoening [vastgroeiing, aankleving]. Ghee /ɡiː/ is geklaarde (geclarificeerde) boter. CMC is carboxymethylcellulose, een bindmiddel. Het verhaal over de
Oud-Romeinse [GB, VD: oud] samenleving werd romeins [= in romein(letter)] gedrukt.

2. Bij zoeken op '*cardie*' vind je naast stenocardie [hartbeklemming, hartkramp, angina pectoris] ook brancardier en Picardiër [Picardië]. Catechisatie wordt gekscherend door jongeren ook wel kattenbak [maar ook: cat!] genoemd. Sommige dictees eindigen in een
ex-aequoproef. Is het niet erg bie of is het juist heel bijzonder? Rondreizende muzikanten worden ook wel italianen genoemd. De Luva is de Luchtmacht Vrouwenafdeling en bestaat uit luva's. Die geilneef geilde op coitus oralis [orale seks, cunnilingus, fellatio] en dampende seksscènes. Het was kielekiele, op het nippertje, kantje boord. GB kent de smidsenbouwer, VD doet dat zonder tussen-n [zie bij beide lemma 'smidse' – mv. GB n, VD n/s]. Er ontstond veel heisa toen bleek dat de klus een hele hijs was. Dit PvdA-lid is een echte rode vruchtenteler, tevens ook wel rodevruchtenteler. We gaan volgens Toon Hermans op vakantie naar de Mediterranée.

3. Dit jaar hadden we een hoogzomer. Ik vroeg hem me te helpen, maar zijn antwoord had een hoog 'doe het zelf'-gehalte (dicteeër, let op de schrijfwijze!). NB Kijk maar eens bij het lemma 'nijdig'! Zijn peerreviewd [werkwoord: peerreviewen, zie ook reviewen – peerreview: collegiale toetsing] publicatie was van hoog niveau. Zij debateten er lustig op los. Het ouijabord [wie-jaa – cijfers en letters communiceren met geesten] werd met ouguiya's [oe-gwie-jaa – Mauritanië – MRO] betaald. De luitmuziek was erg luid. Bij een ondertoezichtstelling vindt onder toezicht stellen plaats. Bij de receptie kreeg ik het reçu. Hoeveel van onze lady's gaan er naar die ladies' night, die ladies' nighthappening [uitz. regel!]? We gaan naar een walkingdinner vanavond, een lopend buffet. Het publiek stond rijendik, zeker meer dan drie rijen dik. Een sudoku is een puzzel, de sodoku is de rattenbeetziekte.

4. De Haïtianen in hun hawaïhemden ervoeren een kafkaiaanse tegenwerking. Zie je die twee bourgeois [mv. – uit middenstand, ook: bekrompen burgerman] daar? Er stond [afko:] t.à.v. (tout à vous, geheel de uwe) onder aan (onderaan) de brief. Met veel kunst- en vliegwerk werd het hang-en-sluitwerk gerepareerd. Snapt u het: reïmponeren [niet als samenstelling herkend], re-integreren, re-infectie, reïncarnatie [idem], re-integreren en re-interpreteren, naast
reine-claude [wijnpruim], re infecta [onverrichter zake], reine du bal [topdanseres], grens- of reinsteen [weer vernoemd!], bak- of rijnsteen en reisstrijkijzer? Dat 'foetor ex ore' een slechte adem is, vind je niet in 'onze' woordenboeken. Hij vertelde een waargebeurd verhaal. Schrijf je 'biedermeier boeket' of 'biedermeierboeket'? Dat hangt van de klemtoon af! In onvervalst Platamsterdams trok hij van leer tegen die laag-bij-de-grondse plat-Amsterdamse streken. Een hydro-elektrische centrale wekt elektriciteit op met waterkracht.

5. Dat portret lijkent (ww.: lijkenen) goed. Ze heeft regelmatig noia's [psychosen/s] als gevolg van wekaminen. Pendjereliks zijn kameeltuigen. Ken je de WiMAX al: worldwide interoperability for microwave access, standaard voor breedbandige netwerken? Kun je pirosjki's (in de Russische keuken: met kaas, vlees of groente gevuld pasteitje) in pashmina's (sjaal van de zijdeachtige wol van de kasjmiergeit) verpakken? Vast wel ... Het röntgenium of unununium is naar Röntgen genoemd. Helaba, wat is dat nou kei-jammer! Er is alleen nog débris, puin, van over (geen debris, ruimteafval). Het cisplatina is een cytostaticum [remming tumoren]. Daar is ie [is-ie] weer, de chikungunya (Swahili), die door muggen verspreide virusziekte. Ze speelden jokari (balspel). Vul de volgende zin aan in de verleden tijd (imperfectum, o.v.t.) van 'besterven': hij ………. het van de kou. [Zie eind volgende alinea!]

6. Ze baden het Onzevader, het vaderons [naam gebed, onzevader = x bidden]. Ze speelden croquet en aten een kroket. Het paard was geniqueteerd [spieren staart doorknippen]. De vorst heeft geabdiceerd (ook: geabdiqueerd) (afstand gedaan). Werd dit voedsel sous-vide (van voedsel langzaam gegaard in een vacuümverpakking en daarna snel gekoeld) bereid? Er was keuze uit saint-julien, saint-estèphe en
saint-émilion [wijn]. Hij leek lyrisch, maar was delirisch (als in een delirium). Hij lijdt niet aan eurofobie, hij is anti-euro. Zij vormen een middleclassgezinnetje en behoren niet tot de upper class, de upper ten, de high society. Hij is bakker van metier [beroep], is pro-islam en heeft last van jalousie de métier [beroepsnijd]. Qua roots is hij half-Joods (half Joods), maar dat staat niet op zijn cv. Ze hadden iets heel extraordinairs [buitengewoons]: mummies [gebalsemd] van guppy's [miljoenvisje]. In de gelagkamer hing een lachspiegel: de gelagkamerlachspiegel dus. Wie zijn laatste oortje (ook: oordje – cent, duit) versnoept heeft, kan moeilijk een oordjedood [vrek, niet meer in VD] zijn. [Antwoord van einde alinea 5: bestierf ...]

7. De hoi polloi (de menigte, de massa) zou slechts enkele hoio's (hogeschoolonderzoeker in opleiding) voortbrengen. Een colombine beeldt Colombine [liefje van Harlekijn = Pierrette uit de commedia dell'arte] uit. Ajax speelt in de Amsterdam ArenA. Met Es geven we het element einsteinium (99) weer. Als je het Engelse egregius (niet in
NL-wdb.: uitstekend) kent, weet je wat 'egregiously an ass' betekent [bij uitstek een ezel]. Met e.a.'s worden épreuves d'artiste [proefdruk, eerste afdruk] bedoeld. Het ecadebegrip [door milieu veroorzaakte mutatie] (mv.: s) kende ik wel, en de EC is de eurocity. De ecchymosekwaal [bloeduitstorting] zit onderhuids. Wat, ben jij
Ecolo-aanhanger (Écologistes confédérés pour l'organisation de luttes originales – Franstalige groenen in België)? De leerling-verpleegster kreeg les aan de hand van een écorché (tekening of beeld van een figuur zonder huid, waardoor de spieren, pezen en botten goed zichtbaar zijn). Leidt ecstasy (xtc) tot ectasie (uitzetting, verwijding) van de pupillen? Het eemien is genoemd naar de Eem en is de
Saale-Weichsel interglaciale tijd. Hij is een boude boutschieter (eendenjager). De eerststervende is de langstlevende. Hoe benoemen we zijn toestand: is hij ape-, torre- of toeterzat?

8. Hij bidt vaak een Frans paternoster [vloeken]. Een it-girl krijgt veel media-aandacht [ze heeft 't, it]. Een ablutofobische [beklemmende vrees voor wassen] figuur riekt. Om te facebooken moet je wel een Facebookaccount (ook: f) hebben! Een fasyong [faa-sjohng] is een Chinese worst. Een feria is een Antilliaanse beurs. Kom, we gaan fietjebal (Sur. – tafelvoetbal) spelen. Fingerfood: om je vingers bij af te likken. Voor flamenco [dans] hebben de dames een flamencorok nodig: lijkt dat alles een beetje op flamingodansen [SR: rode ibis]? De Fuikdag [SR, GB] is een ongeorganiseerd bootfeest. Fytotherapie is behandeling van ziekten met planten en kruiden (kruidentherapie). De fyofyo [fjoh-fjoo] is een tropische bedwants of een magische ziekte (in het wintigeloof). Van teken kun je ehrlichiose [koorts, gewrichtsontsteking en kreupelheid] krijgen. Emetofobie is braakangst. Encierro (met stieren in de straten) is een verderfelijk vermaak.

9. Met een carwashrok kun je ook probleemloos fietsen. Wat is een egraam? (raam van een eg). De firma ging ei zo na [bijna] failliet. Er is eisbein (gezouten, gekookt varkenspootje om af te kluiven) met glühwein. Ik zit in een ekidenzestal (estafette: 6 lopers, marathon). Een dwarsdrijver wil elephantum ex musca facere: van een mug een olifant maken. Maak je van emailbrons [koperlegering] émail-cloisonné [van email verhoogd aangebracht in gesloten 'vakken' van opgelegd metaaldraad]? Nee, dus. De neanderthalers hadden nog geen emmentaler. Loop niet zo te em(p)ten (te mieren)! Hij is een verstandig criticus, een emunctae naris. Het bagatelletje werd en bagatelle (tot kleinigheid) verklaard. In Vlaanderen wordt een onderzoek nog weleens een enkwest (enquête) genoemd. Een Eolisch kapiteel is genoemd naar landstreek Aeolis in Klein-Azië. Ze kreeg een epi (episiotomie = inknipping van de schede-ingang bij bevalling). De goalie sprak de epea pteroënta (gevleugelde woorden): "Die zit!" Ik vind hem een eppo (sufferd): een malle eppie (domme, achterlijke man – vgl. malle appie, malle beppie, malle pietje, staan kijken als malle Jan)! Ze heeft beslist een schattig epyllion (klein epos = heldendicht) geschreven.

10. In het erratum werd de betekenis van erathem (chronostratigrafische entiteit van gesteenten) gecorrigeerd. Je ziet hem vaak erg denken: hij is ergdenkend (wantrouwig). Binnen de eroev (ee-roef – omheining waarbinnen 'dragen' mag) mogen de joden naast kleding ook sommige andere dingen dragen. Een esanaut werkt voor de ESA (European Space Agency (Europese organisatie voor ruimteonderzoek)). We eten vandaag escabeche (koud gerecht van gebakken vis die vervolgens gemarineerd is in citroensap of azijn). Vergelijk escamoteren (ontfutselen) en eskimoteren (bij het wildwatervaren omslaan en met kano en al weer terugdraaien). Wat is een escrow [èhs-kroo – zekere borg- of zekerheidstelling – GB, VD – juridisch ook: ss]? Hij is een eskrimabeoefenaar (uit de Filipijnen afkomstige vechtkunst). Hij componeerde [afko:] e.t. (ex tempore, voor de vuist weg, geïmproviseerd) een schitterend lied. Het was een nazomer à la (op de manier van de) été de la Saint-Martin (nazomer). Tussen de E- en de G'tjes in heeft hij in de F'jes gespeeld. Lees hier: everything you always wanted to know about Breskens (but were afraid to ask). Wil je vrijen, blijk je HSDD: hypoactive sexual desire disorder, een opwindingsstoornis, te hebben. Eén huib, twee huipen, één huiben [steenuil, stommerik], twee huibens. Heeft u ook bloeiende hoya's [wasbloem]? Pas op voor barracuda's [zeer vraatzuchtige vis]!