1956 Dictee zaterdag 31-10-2020 (1) dictee Dictee van de dag (13) √

Dictee – dictees [1956]

Oefendictee 844 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (13)

1. Het thulium is element 69 (Tm). Een thumbdrive is een extern flashgeheugen [ter grootte van een duim of sleutelhanger]. Thymussen zijn zwezeriken. Een tic douloureux betreft zenuwpijn in het aangezicht, een tic convulsif [samentrekking spieren door gelaatszenuw] kan door het syndroom van Gilles de la Tourette, het gillesdelatourettesyndroom [tourette(syndroom), gillesdelatourette] veroorzaakt worden. Een tige verlengt een pijpenkop [verlengstuk, één geheel]. Boeren en burgers vormen de derde stand, de Tiers-Etat (t.o. adel en geestelijkheid). Morgen is er ook nog tijds [= vroeg] genoeg. Ik heb tijdenlang over de tijdeloze eeuwigheid nagedacht. Hij toog naar de toog. We moeten tijlijk (vroeg, vroegtijdig) opstaan. Tike [tie-kèh] is zekere versneden opium. De (tijm)ereprijs [tijm] is geen lauwerkrans. Hij voelde zich tiptop na de tipsycake [met kirschcrème]. De tisane(thee) [kruiden] smaakte goed. Tisja Beav [= Tiesjebof] is de joodse vastendag ter herinnering aan de verwoesting van de tempel.

2. Geef eens een voorbeeld van zo'n vroegere timocratie (vermogen geeft stemrecht). Een Tj-biljet is in Nederland een teruggavenbiljet jongeren. De T-kaart is een radkaart, een middeleeuws type van wereldkaart. Een tobogan is een slee. De toe (nagerecht, toetje) komt straks. De toean (heer, meester, eigenaar) bezat een toekan (vogel – Van der Valk!). Jullie zullen wel toe zijn aan een break. Avondkleding is toilette de soirée. Tommy Atkins, prototype van de Britse soldaat, de tommy, heeft Nederland mede bevrijd. De Rabobank is too big to fail [onmisbaar voor het monetaire systeem], een verkiezingsuitslag is soms too close to call [niet zeker om te claimen, gering stemmenverschil]. Dat bericht is too good to be true [te mooi om waar te zijn]. En iets kan too little, too late [te weinig en te laat, niet in wdb.] zijn. In toppaazen [paaz, psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis] zie je weinig topaas (halfedelgesteente). De tootsie (oe – man als vrouw verkleed) struikelde over haar stiletto's (naaldhakken). Hij is typebeheerder [gietvorm] bij de drukkerij. Voorbeelden van extensies zijn txt, rtf, doc en andere. Een khimar bedekt minder [hoofd en boezem] dan een gimar [lang gewaad, gezicht onbedekt].

3. Goethe was de olympiër (met olympische verhevenheid of kalmte) van Weimar. Ik vind jou toppiejoppie. Is zo'n torsadenlas moeilijk te maken? Dat is nog tot daaraan toe [ook aaneen, GB]. Tot zover kan ik het volgen. Het weerzien was touchant (roerend, treffend, aandoenlijk). Zij is een touchy (prikkelbaar, lichtgeraakt) kruidje-roer-mij-niet. Bij overdaad denk je weleens 'toujours perdrix' (Zelfs het beste gaat vervelen als men er te veel van krijgt.) Hij mag zich nu derdeklashavist (3e klashavist, derdeklashavist – 3 havoër – 5 vwo’er) noemen. Bij 'distantie' hoort het werkwoord 'distantiëren'. Ik dacht bij 'kathaar' aan 'heiden', maar het heeft meer connecties met 'ketter', iemand met afwijkende geloofsopvattingen. Die dooie pier van een (=) doodaas was te beroerd om even naar de dodaars (watervogel, dodo) te kijken. Een breitaak [brei] is geen vaartuig [aak]. De Goereese ontmoette de Qatarese in gezelschap van een farizese figuur in onze overzeese gebiedsdelen. Bij Toutatis (krachtterm): we mochten op de touter (schommel).

4. Tisja Beav [Tiesjebof] is de joodse vastendag ter herinnering aan de verwoesting van de tempel. Kijk, daar doet hij weer een van zijn tours de passe-passe (goocheltoeren). Tourner casaque is de huik naar de wind hangen. Huig- of amandelhockey (tongzoenen), doe je dat met de huig-r? Tous frais faits (bijw. – na betaling van alle onkosten) werd hij vrijgelaten. Echtelieden kunnen elkaar vrijlaten. Zijn trac (plankenkoorts) leverde hem veel tracasserieën (plagerij, geharrewar, gezeur) op. Op elke deur was een tract (vero: pamflet) geplakt. Een traditional is een derby [3 uitspraken mogelijk!], zoals vroeger Feyenoord-Sparta. Een trainee [tree-nie] vind je op een stagiaireplaats, een trainee [trèh-nee] in een theater [rij op de vloer staande lampjes]. Een trait-d'union is een koppelteken, een trade-union een Engelse vakvereniging. Een verzameling gelijkmiddelpuntige (concentrische) cirkels heeft de stralen (radii) als trajectoriën [kromme, die elke exemplaar van een verzameling krommen loodrecht snijdt].

5. Hij heeft dat buitenraam in arren moede maar getralied. De traminer komt uit Zuid-Tirol, de gewürztraminer uit de Elzas [beide: wijn]. Een Tyrolienne is een Tiroolse. De trampkapitein (schip van de wilde vaart) kon de vamp [beide èh] niet weerstaan. De soldaten moesten de trancheeën [sj] [loopgraven] in. De Griekse lening werd in tranches (gelijke delen) terugbetaald. Als in trance (ah – toestand van vervoering, verrukking) liet hij de trance (èh, housemuziek) over zich heen komen. Ze lieten het maar over zich heen komen. De omstanders moesten een goed heenkomen zoeken. Dit is een transitoire [oo] bepaling (overgangsbepaling). Hij komt uit Transsylvanië. De transoceanische telegraafkabels waren kwetsbaar (en
trans-Atlantisch). Zo'n DAF'je had een traploze aandrijving. De ervaren trapper (èh – vallenzetter, pelsjager) zette nog net geen boobytraps [trucbom].

6. Die trashy (waardeloze) trash (rotzooi, troep) kon zo op de schroothoop. De travo (travestiet) repareerde de trafo (transformator). Een traveller(s)cheque [GB, VD] is niet veilig. Ze was een trees (= treze, vrouw, meisje) van een canadel (1945). [Trees heeft een Canadees.] Wat zegt de Trekhondenwet over trekkebenende trekhonden? Niets. Bij gymnastiek staat er voor de kast een tremplin (trahm-plèhn, springplank, vgl. trampoline). De keizer kon een treuga Dei, een godsvrede, instellen. Wat doet een treuhänder (bewindvoerder)? Tria juncta in uno (drie in een): geloof, hoop en liefde? Trichinose is de trichinenziekte [pijnlijke ontsteking door weefselparasiet]. Gisteren was het zondag trinitatis. Een trojan is een Trojan horse [in pc]. Bij troqueren (ruilhandel drijven) is geen geld nodig. Ik hou van je, trotz alledem (ondanks alles). Het juweel woog 3 troyounce (afkorting oz) (Engels ons, 31 gram). Een truïsme is een waarheid als een koe. Een truqueur en een truqueuse kunnen goed trukeren. Jullie krijgen morgen alleen maar caesarsalade.

7. Zijn er in Tsjetsjenië veel tseetseevliegen? Bij tuberculose worden tuberkels [knobbeltje] gevormd. Hij komt van Tull en 't Waal [niet in wdb.]. De turbe (grote menigte) bewonderde de türbe (grote torenvormige graftombe). De internetcode tc is die van de Turks- en Caicoseilanden [landcode: TC]. Tutti quanti [t.q., allen van dat slag] genoten van de tuttifrutti [gedroogde vruchten]. Ik vind die tuyaus
(twie-joo – tips) verdacht. Pas bij de tweede kruistocht [indien historisch: T K] boekten ze succes. Je moet geen chimères [sj] (hersenschimmen) najagen. In de nieuwe Van Dale zal een tigtal wijzigingen doorgevoerd worden. Ik geef 3 schrijfwijzen: 3 trapsraket, drietrapsraket en 3-traps raket [bnw.]. Er woedde een [Beaufort, cijfers, en schrijf de afkorting:] 10Bft-storm. € 50 (50 euro) is geen geld: dat kun je met één vijftigeurobiljet (€50-biljet, 50€-biljet) betalen. Zou hij de taak aankunnen? Hou de WET, de West-Europese tijd [= GMT = Greenwich Mean Time], maar aan.

8. Als ze daar de kachel aanhebben, moet je bij hen nog wel een jas aanhebben [Taaladvies: aan hebben] ook. Hoe klinken udu's (oe-doe, percussie-instrument uit Nigeria)? Hij mag jou en de jouen niet uitjouwen. Hij is ermee opgehouden, uitgescheeën. Maak het niet wijder dan het is: je moet hierover niet verder uitweiden. De ullage [ruimte boven vloeibare lading] is bestemd voor expansie. Ultimate of freefight wordt aangeduid met MMA, mixed martial arts. Hij wenste haar naar het ultima Thule (fabelachtig land – aan het einde van de wereld, soms IJsland). Wat is er over van de una sancta (de ene heilige (Kerk))? Hier helpen geen halve maatregelen: nodig is een Umwertung aller Werte (herijking van alle waarden). De hei heet een plek voor ongecompliceerd geluk te zijn: une chaumière et son coeur [een hutje op de hei en een goed hart]. Het was een storm in een glas water: une tempête dans un verre d'eau. Een unus is eigenlijk een unus judex (alleensprekende rechter).

9. Op het Unicef-gala werd een unicaat (bestaat er maar een van) van een prehistorische vijl geveild. De unigenitus Dei filius is de eniggeboren Zoon van God. Unus post alterum (de een na de ander) legden ze het loodje. De uomo universale is de homo universalis [alzijdig ontwikkeld persoon]. Rome is de urbs aeterna [letterlijk: eeuwige stad, figuurlijk: de Eeuwige Stad – VD: Rome – het eeuwige Rome, Roma aeterna; de eeuwige stad = la città eterna, Rome]. Kemal Atatürk is de urheber (grondlegger) van de Turkse republiek. Die Uruguayaan (Uruguees) heeft urticaria (netelroos). Met US wordt vaak Uncle Sam [United States] bedoeld. Wat usantieel is, is usance. Het usus loquendi is het spraakgebruik. Ut mos est (zoals de gewoonte is), gingen zij ter kerke. Zij is een uterus virgo (vrouw met geschonden maagdenvlies, die echter nog nooit zwanger is geweest). Ik ben ut semper (als steeds, u.s.) uw dienaar. Wat mag ik van uwentwege verwachten? Uziel Gal ontwierp de uzi [oezie] een pistoolmitrailleur. Het was weer die fielt, die u-weet-wel. Die tuinman werkt volgens het uurtje-factuurtje. Hij wil geen turkenbaan (met vuil vies, werk).

10. Ik vraag je à bout portant, à brûle-pourpoint [recht op de man af], om à bis ou à blanc (hoe dan ook, op welke wijze dan ook) dat karwei met dat karwijzaad te klaren. De kantonrechters- of ABC-formule gaat uit van Aantal gewogen dienstjaren, Beloning, Correctiefactor. Een aarden pot is (van) aardewerk. Het teken 'alfa' wijst terug naar de Hebreeuws-F(o)enicische letter alef, die oorspronkelijk de vorm van een ossenkop had. Een calefactorium is een verwarmde ruimte in een klooster en acalefen zijn zeekwallen. De aneroïdebarometer werkt zonder kwik: het is een doosbarometer. Een zytholoog is een bierkenner. Z.W.t.Z.: dat is zuidwest ten zuiden!