Dictee – dictees [1949]
Oefendictee 851 OUD, geheel herzien naar situatie 2020
Dictee van de dag (6)
1. Een woord als 'monalisaglimlach' is gelexicaliseerd. Wanneer waren het moustérien en het magdalénien ook alweer [tijdperken]? Bezit Münster een munster [kloosterkerk, domkerk]? Wil je dat ik de tekst erop nasla? Let op: '*yasis' komt niet voor, '*iasis' wel: amoebiasis (oorzaak: amoebe = slijmdiertje), ankylostomiasis (mijnworm), bilharziasis (bilharziosis, bilharzia) = schistosomiasis (zuigwormen), candidiasis (schimmel candida), cholelithiasis (galsteen), elefantiasis (parasiet), filariasis of filaria (worm), giardiasis (parasiet), helminthiasis (worm), leishmaniasis (parasiet), mydriasis (pupilverwijding), onchocerciasis (rivierblindheid), psoriasis (huidziekte), satyriasis (donjuanisme), trichiasis (naar binnen groeien van haren), trichomoniasis (protozoön met zweepdraden) en trypanosomiasis (trypanosomen, zweepdiertjes).
2. Je weet nu dus dat het 'myiasis' is en niets anders (parasitisme van vliegenlarven). Een mycoloog weet alles van schimmels en paddenstoelen. Verder is de myiologie de muggenkunde (en een myoloog een spierkundige). Ze zouden natregenen, zeg maar: kletsnat regenen. Bij de brand werd tot 'brand meester' het aanpalende gebouw natgehouden. Breda, de Nassaustad, kleurde nassaublauw. Alle mysten [mv., ingewijden in een mysterie] zijn ingewijd in een mysterie (vergelijk: neomist = tot priester gewijd). Hij sleepte altijd een nandi (beeldje) met zich mee. Een near miss is een bijna-botsing. Hij dreef een winstgevend nerinkje [handel, klandizie, vertier – nering] in netsukes [nèht-skuh] (gordelknoop). Een niet-bezitter, is dat een havenot? Hij speelde ney [ei] [bamboefluit] in een leycentrum [lie] (knooppunt van leylijnen – verbinden prehistorische locaties en heilige plaatsen). Je hebt nieuwzilver [zekere legeringen] en oud zilver. Die vijftiger houdt het bij de nifty fifty (aandelen New York).
3. Wat hebben 'cyste' [k] [lichaamsholte met weke massa] en 'cysteaaltje' [draadworm --- > soort aardappelmoeheid] met elkaar te maken? Niets, dus. Je bent een malloot, als je met (ma)loti betaalt in Lesotho (LSL). Dat is een rare vent: hij heeft antilopebenen en een giraffennek. In het Witte Huis woont [2015] de president, Barack Obama [2019: Donald Trump]. Geef mij maar zo'n crunchy (knapperig) hapje, bereid uit quinoa [kihn-waa, ook: kie-noo-waa]. Hoofdstuk 134 uit Psalmen wordt – vaak berijmd – gezongen als psalm 134. Wat omvat de Kerk van Rome zoal? Onder het spatakruis(sint-jacobuskruis) stond een pot met jakobskruiskruid. Een jehova is een Jehova's getuige. Een hegelaar is een overdreven hegeliaan [Hegel]. Een peronist hing Perón aan. De whigs en tory's [Engeland] zijn het meestal oneens. Welke spanning geeft het daniellelement (1,1 V, niet: leclanché-element – internet: 1,5 V). Ook dit is weer zo'n Leentfariaans dictee.
4.
Karel is een Maagd. Wie spreken er hier Faeröers of Plat-New Yorks?
Met pidgin wordt Pidginengels
[alleen sub lemma VD] bedoeld. Het
Schwyzerdütsch is het Zwitsers-Duits [Zwitserduits].
Wanneer waren de Brugse metten
[volksopstand tegen het Franse bewind in Brugge
op 18 mei 1302]. Kun je ook in Trinidad en Tobago een
vervangend paspoort krijgen bij de ambassade
(GB, VD
geen A –
instelling – vgl. Ministerie
van Financiën) van het Koninkrijk der Nederlanden? Ik heb met
haar gewed, dat het mes al gewet was. Deze schlager heeft al in
meerdere top 10's (top tiens, toptienlijsten,
top
10-lijsten) gestaan. Dat bracht wel een shockje teweeg: we
waren gechoqueerd (geshockeerd). Hoe is
beregeld dat BV de afkorting is van
'bekende Vlaming'
en WK die van 'wereldkampioenschap'?
Ik haal mijn patat met (!) bij
een Febo-vestiging [Ferdinand
Bol(straat),
Amsterdam]. Ik zie die mère [moeder (in
klooster)] nog geen merengue
dansen [wel: meringue eten – zelfde
uitspraak]. Een merozoïet is een zeker ontwikkelingsstadium
(m.n. het tweede, van sporozoa).
5. Drijft zij in Volendam een woodenshoeswinkeltje [klompen]? What's in a name: dit was een quick-and-dirty [snel, van mindere kwaliteit, goedkoop] schoonmaakbeurt. Die zullen elkaar wel vinden: een vrouwenborstenman en een mannenborstenvrouw. Swipen [navigeren – ‘vegen’] op het touchscreen – aanraakscherm – is net iets anders dan swypen [letters typen]: zoek dat maar eens na! Een van mijn voorvaderen heeft nog op het departement (gebouw, anders eigenlijk: D) van Koloniën gewerkt. Een colon is (ook) een kolonist. Bij de parade leek het wel een kolonelscolonne. Baad je iedere dag: baat het niet, het schaadt ook niet! Was myiasis [parasitisme van vliegenlarven] de reden van haar miosis (pupilvernauwing), waardoor ze haar gecombineerde studie myologie [leer spieren] en myiologie [leer muggen en vliegen] op moest geven? Zoek op: myalgie (spierpijn), myasthenie [zekere spierziekte] en myatonia (onvoldoende of afwezige spiertonus, tonus = de natuurlijke gespannenheid van spieren).
6. Mijn ouders gaan scheên [scheiden]. Beschrijf het bernoulli-effect [vloeistof- of luchtstroom tussen vlakken]. Mijn tante is semioloog, symptomatoloog [leer van de ziekteverschijnselen]. Op feta (kaas; vooral bèta's houden daarvan) lijkende witte verse kaas uit Cyprus die onder meer geroosterd wordt gegeten, heet halloumi. De meeste digibeten [onkundig met computers] hebben weinig op met literati [geletterden] en digerati (vooroplopen met kennis van computers, vgl. ook culturati en twitterati). Grapje voor intimi: de vertaling van 'my kingdom for a horse' is 'mijn volkstuin voor een woordenboek' [Johan]. Met een Damascener kling kun je een Damascener pruim (damastpruim) klieven. Het hoornvlies heet ook wel cornea. De chorea is de dansziekte of -manie (vergelijk: sint-vitusdans, sint-veitsdans, fieteldans, huntington, ziekte van Huntington). Een choree (choreus) is een trochee (trocheus) [tweelettergrepige versvoet: – ⌣ , lang – kort]. De groep is gisteren bijeengeweest.
7. De Tyrolienne ging naar de biënnale. De gioer is de overgang tot het jodendom. De grammaticacontrole wilde 'Woerden is een mooie stad' veranderen in 'woerden zijn een mooie stad'. Tja, … Als je 'huntingtongen' [gen] opschrijft, is dat geen werkwoord … Heel vroeger, voordat hij zijn kandjes haalde, heeft hij er de kantjes flink van af gelopen [lijntrekken]. Hij is geen orgelist, maar een survivalist: hij doet aan survivallen. Ik vrees, dat die argumentatie geen hout snijdt (!) [houtsnijden: alleen infinitief = m.b.t. echt hout!]. Hoe spreek je zoögloea uit (het zijn bacteriën) [zoo-woo-gloh-jaa]? Een Siënees komt uit Siena [èh]. Is dat nou een beatrix- of een fabiolakapsel? Zoals die sp.a-partijvoorzitter erbij loopt: schunnig gewoon. O ja, die zocht ik: de vang van Prony [toestel om mechanische arbeid van een machine te meten]. Het meervoud van 'architraaf' is 'architraven'. Wat is het Caudijnse juk [Caudium, Samnieten, 321 v.Chr. – versloegen Romeinen en lieten ze onder een juk doorgaan – beeld van vernedering]?
8. Die handige harry hangt graag de grote jan uit. Je kent klein Davidje uit de david-en-goliathverhalen toch wel? Een ontnieter [nietjes verwijderen] is dat een soort van bevestiger? Nee, dus. Cheek to cheek [wang tegen wang] heeft niets te maken met business-to-business [b2b – handel tussen bedrijven, niet: consumenten]. Zoek op wat de naar een gelijknamige film genoemde French Connection [smokkel van opium ...] is. Was bekend dat baron Zeep [ow'er, oweeër] een ballethater is [Is dat nepnieuws, fake news (Eng.), fakenieuws]? Die beau désordre (bevallige wanorde) heeft wel iets. Hij vertoonde een belle indifférence (serene onverschilligheid (voor de realiteit van het leven)). Met dat nieuwe zusje zou hij benjamin af zijn. Beter blo of blode Jan dan dô of dode Jan. Er stonden wel drie bureaux-ministres. De cluniacenzers kwamen uit Cluny. Een capotasto [mv. i of 's] of capodastro [mv. 's] is een barréklem [snaren verkorten]. Wat een lekker kippie, dat blondientje (blondinetje). De benedictines, kloosterlinge onder de regel van Sint-Benedictinus, dronk benedictine [likeur].
9. De brabo komt uit Noord-Brabant, spreekt Brabants en is een kei in brabantismen. Zo is de limbo afkomstig uit Limburg (gekscherend: Limbabwe), hij spreekt Limburgs en is thuis in limburgismen. Gênant, zo'n fâcheux troisième (derde aanwezige die de intimiteit van twee anderen (ver)stoort), vooral als dat een genante [man: genan(t)] is. Hij ving bot en dusdoende haalde hij bakzeil. Met deixis [ei] wordt een zeker taalverschijnsel aangeduid. Ik ben Pikkie Tanis, 35 jaar oud, en woon sinds mensenheugenis in 's-Hertogenbosch. Je moet een hippopotamus (nijlpaard, log persoon) natuurlijk niet uitschelden voor hypothalamus (anatomie: deel van de tussenhersenen onder de thalamus). Is er een wezenlijk verschil tussen een paladijn (hielenlikker) en een pylades (meervoud: pyladessen) (trouwe metgezel)? Toch wel. Niets menselijks is een mensenlijk vreemd. Hij kwam uit Dublin en was een wild schoffelende tuin-Ier(!). Een piesemopsantee is een toilet of wc.
10. Dat laatste komt van 'puis-je m'absenter?' Waarom schrijf je 'choemasj' (niet) met een hoofdletter? Gebonden boek, niet de inhoud ervan! De blauwe passiebloem is de Passiflora caerulea. Is dat nou bhakti- [mystiek, devotie] of hathayoga [lichaamsoefening, adembeheersing]? Aan de andere kant van de Neder- of Boven-Rijn geef je aan met Overrijns. Dat meervoud schrijf je algauw verkeerd: amphigouri’s [VD 2020!] Ik kan je dat déjeuner dînatoire [uitgebreid koffiemaal dat een middagmaal vervangt] in dat grand hôtel [groot, statig] zeer recommanderen [aanbevelen]! De verzouten [te zout gemaakt] soep kieperde hij in het verzoute [te zout geworden] water. Ik verafschuw die encierro's [volksvermaak met stieren in straten]. De conveyer [transporteur] trad zelf als convoyeur [konvooibegeleider] op. Ik krijg liever volkspot dan volksspot. Goed is zij niet, niettemin is zij is niet te min voor mij.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten