1950 Dictee zondag 25-10-2020 (1) dictee Dictee van de dag (7) √

Dictee – dictees [1950]

Oefendictee 850 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (7)

1. Een toneelspeelster die (in melodrama's) de verradersrol speelt, is een marqué [mahr-kee – marque (mahrk) = merk, marquee (ie) = over een beeldscherm lopende mededeling op een regel van een webpagina]. Zowel tekstueel als contextueel is dit correct. Het was kantje boord, of hij zou in katzwijm vallen. Een literair historicus heeft een literairhistorische (2 maal GB ook: tt) opleiding. De afkorting z.o.z. staat voor: zie ommezijde. Hij komt uit Amerikaans-Samoa. In zijn bobofunctie bracht zijn boboschap hem de hele wereld over. Hij is derdeklashavist (3e klashavist – 3 havoër, geen 5 vwo’er). Zullen we dit maar als a capellaatje zingen? De een maakte een nog ad remmere indruk dan de ander. Drie zesde van een taart is de helft, drie zesden ervan niet [aparte stukken, samen wel natuurlijk]! Hij was ongeremd aan het eropin slaan. Vakantie: je zult eraan toe zijn! Bij het bollenpellen worden er bollen gepeld. Ik zou meewillen als je de berg op wil.

2. Bij het handen schudden worden er handen geschud. Bij het haringkaken wordt er haring gekaakt. Bij het leidinggeven wordt er leidinggegeven. Hij zou de pot op kunnen. Hij knikte de kortgerokte deerne met haar nietsverhullende blouse goedkeurend toe. Ze hebben een langstlevendentestament. Een hoeri is volgens de Koran een eeuwig jong blijvende maagd met gazelleogen in het paradijs, ter verlustiging van de gelukzaligen. Is die kunstminnende echt
Cobra-deskundige [Copenhagen, Brussels, Amsterdam]? En is Eva (uit het paradijs) een cobradeskundige? De brandweer moest de deur inhakken. Daar kan ik helemaal in komen. Ik heb er al veel energie in gestoken, wil jij nu ook je neus erin steken? Zou hij erover inzitten? Ik vind hem heel exigeant, veeleisend. Broadway, is dat de Fifth Avenue? Nee.

3. Gezocht op '*flexie*': deflexie = (taalkunde) het verloren gaan van buigingsuitgangen, door omschrijving met voorzetsels, (natuurkunde, verouderd) het afbuigen van een elektronenstraal in een buis, (gynaecologie) gestrekte ligging van het kind in de baarmoeder, bij aangezichts-, kruin- en voorhoofdsligging, flexie = buiging of (taalkunde) verbuiging (ook: inflectie!), flexiecirkel = kromtecirkel, inflexie = buiging van licht, stem of verandering van toon, retroflexie = achteroverbuiging of (medisch) het achteroverkantelen (aaneen!) van de baarmoeder en een reflexief = (taalkunde) een wederkerend werkwoord. Gezocht op '*flectie*': meeste in de betekenis van 'weerkaatsing' of 'bespiegeling'. Ook inflectie = flexie (zie hierboven).

4. Die bezuinigingen gaan er flink in hakken. Het werk is moeilijk, maar je zult er wel in komen. Rondelang lag hij aan kop. Kan de schrijfwijze 'I-profiel' verwarring zaaien? Antwoord: nee, kan alleen met hoofdletter! Een Japanner is een Japannees. Grote Job deed een joppie voor zijn voetbalcluppie. Karel zal wel weer kleine Job, Joppie zijn. Stuur die jpegs [joint photographic experts group (beeldbestand in
JPEG-formaat)] maar. Wil VD dat echt: ju-ju [paardje] spelen met mij [juju is West-Afrikaanse rituele magie]? Die kanis [hoofd], dat is toch geen ponem [gezicht]? Hij heeft een hele kariatidenverzameling [vrouwenbeeld als steunzuil, later ook man – schraagbeeld]. De
jan-in-de-zak [meelgerecht, au bain-marie bereid] en de kat-in-de-zak [zacht linnen, voeringstof] waren een kat in de zak [miskoop]. Miltvuur of antrax is een infectieziekte, die wordt veroorzaakt door de bacterie Bacillus anthracis. Na drie levens lang wilde hij liefst niet meer reïncarneren. Ikzelf zat op de bèta-afdeling, mijn zus heeft gymnasium bèta gedaan, mijn neef zat op de hbs [hogere burgerschool, GB, VD: aaneen!] B.

5. Vroeger waren er nog pentodebuizen in de elektronica. O ja, en Truus zit op de gymnasiumbèta-afdeling. Een epc is een energieprestatiecertificaat. In Bretagne hebben ze een Atlantische Oceaanklimaat [GB: Middellandse Zeeklimaat!], een zeeklimaat. Dat wordt vrij zeker een keizersnedebevalling. In het kipptoestel probeerden ze kippensoep te koken. Kiurs [uitgestorven reuzenvogel van Madagaskar] kunnen geen kiyu [een van de leerlingengraden bij budo] halen … Zij zat vroeger op de mms [middelbare meisjesschool] met alleen meisjes: ze hield daar een klasgenotenlijstje bij. De kobmeeuwen vlogen in het rond. De klei-industrie is een kleiig gebeuren. Wordt er bij dat (medische) kneippen ook nog geknepen? Bij het koffiedrinken werd er koffiedik gekeken. Ze zullen wel gauw de koffer in duiken.

6. Een oudgelovige (aanhanger van een in de 17e eeuw ontstane afsplitsing van de Russisch-orthodoxe kerk) is beslist geen
oud-gelovige. Het koninkrijk Gods is het koninkrijk der hemelen. Op zuilen en pilaren zie je soms kouroi (enkelvoud: kouros) en korai (enkelvoud: korè) (resp. naakte jongens- of mannenfiguur en gestileerde vrouwen- of meisjesfiguur). De or (ondernemingsraad) gooide bij het Kruidvat de lont in het kruitvat. Zijn kroeze [dicht gekruld] haar wapperde in de wind. Laxisme is laksheid. De Oekraïner en de Oekraïense kwamen uit Oost-Oekraïne en spraken Oekraïens met elkaar. Leentje leerde Lotje fietsen op de Lindelaan in Roermond (!). Ik vind hen ordi (ordinaire) leunesen [domme, onnozele jongen]. De zwaardvechter bracht hem een letale (dodelijke) wond toe. Met een lens kun je een walvis lensen, lenzen is voor de wind varen of kijken. Hoe krijgen we die levendehavemassa [geen mv.] verhuisd? Bij een
lijf-aan-lijfgevecht wordt er lijf om lijf gevochten. Zij is een twen (even in de twintig).

7. Rara: … Lijzebet noemen en … liezebet heten … Het feestje was in twee kamers en suite. Dat de Tweede Wereldoorlog versneld beslist is, kwam mede door begrippen als 'enigma' [raadsel, mysterie] en 'turingmachine' [abstracte rekenmachine, Alan Turing]. Daarvoor was het zogenaamde Englandspiel beslist een drama. Voor meer informatie: zie internet (er is ook een film over). Bloed prikken doe je in het lab (op de prikpost). In HCN is CN een dyade. Het scheeliet is een mineraal. Het Quechua is een indianentaal, gesproken in
Zuid-Amerika. Een beetje limbo uit Limbabwe [Limburg] weet in welke landen ze nog linksrijdend zijn. Quarto, ten vierde: ik verwacht jullie lobbyen [znw.] voor die lobbesen [goedzak]! De ambassadeur ondernam demarches [poging tot onderhandelen]. De jean potage (janpotage) deed ze [de bonen] in de weckfles.

8. Ik hou zo van rozenbottelcompote! Niet alle Simpelmansen zijn sombermannen. Een 'brave borst', is dat een pars pro toto (meervoud: partes pro toto; antoniem: totum pro parte)? Hij is een kouwelijke dries. Hij was begeistert, enthousiast. De schrijver leed aan een writer's blockblokkade(!). Bij Heracles willen ze een aparte tribune voor vrouwen creëren: vrouwenvak, ladies' vak, ladies' box (vergelijk: ladies' day, ladies' night en skybox), een lady's-vak of een lady's-box (in goed Nederlands)? Wat zijn de kansen van een lyssalijder (hondsdolheid)? Hij heeft Goereese en Madoerese roots. Die popiejopie is echt popi. De islamitische mahdisten verwachten Mahdi, de Verlosser. Malloten uiten vaak mallepraat (ook: gekkenpraat). Dat is een mooie manoustoel [znw.]. Wordt manuldruk [oe] nog toegepast (drukprocedé om niet meer verkrijgbare boeken te reproduceren)?

9. In de tuin stond een prachtig manihotje [oo – zekere heester]. Veel refugiés steken de mare nostrum [Middellandse Zee] over. Wij marketten, vermarktten, het nieuwe product goed, al zeg ik het zelf. Op marode gaan is de breeveertien opgaan [pierewaaien]. De Mechelse herder deed zijn behoefte op een verloren mechelaar [zilveren munt]. Hoezo, méritoire [verdienstelijk] mesalliance [huwelijk beneden de stand], begonnen met een mentholletje op de méridienne [sofa voor de middagslaap (empirestijl)]: duidelijke méprise (vergissing, misvatting, dwaling)? Metol is een fotografische ontwikkelstof, nl.
monomethylpara-aminofenolsulfaat. Hij liet de mico (zilveraap) in de mike (geen [miek] maar [maajk]!) (microfoon) boeren. Die komt regelmatig voorbij: meowmeow [miauw] als bijnaam voor de designerdrug (chemische drug) mephedrone (nee, geen methamfetamine!) Ook die mesties (VD ook: metis; mv.: mestiezen, metissen) heeft een zeker metier [vak, beroep]. Zo'n cosmosje [plant] is als een zandkorrel of mosterdzaadje in de kosmos.

10. De Midgardslang komt uit de Germaanse mythologie. Op de video-opname onthoofdt de IS-strijder de ongelovige kafir [scheldnaam die moslims gebruiken voor niet-moslims – mv. s, vgl. 'Kaffer']. Het dichtstbijzijnde schip was drie mijlen [beter: mijl!] ver weg. Let op met de woorden 'milchig' (bij joden: met melk bereid) en 'fleisjig' (bij joden: met vlees bereid). Hoelang is hij al minister van staat? En tot hoelang loopt zijn zittingstermijn? Slaat mithridatiseren ook op industrieel gif? De buurvrouw volgt een cursus mindfulness. Echt waar: een metteur en scène gaat over de mise-en-scène. We wilden naar de mis gaan, maar dat zou weer misgaan. Ze werd gekozen tot miss wet-T-shirt (bij de miss-wet-T-shirtverkiezing). Wat is 'de hardheid van Mohs' [de mohsschaal loopt van 1 (gips) tot en met 10 (diamant)]?