Dictee - dictees [1522]
Oefendictee
maart 2019 (1)
1. Uit
de taal Zoeloe van de Zoeloes kennen we de volgende woorden: amaas (alastrim = huidziekte, kafferpokken), impala (soort antilope), kwela (jazzy
dansmuziek uit de Zuid-Afrikaanse townships), nyala (soort antilope, koedoe), sangoma (Afrikaanse traditionele genezer en waarzegger),
vuvuzela (olifantentrompet) en Zoeloes als
bnw. [Zoeloe = 'hemel']. Een decagram (dag) is honderd (100)
decigram (dg). De dinar is
wijdverspreid: Bahrein (BHD), Algerije (DZD), Irak (IQD),
Jordanië (JOD), Koeweit (KWD), Libië (LID),
Servië (RSD), Soe/udan
(vroeger: SDD), Tunesië (TND) en voormalig Joegoslavië (YUM). "Wat nu?", dixit Pichegru (Pichegru dixit). Wat doet de doodlewebapp [afspraken vastleggen, meerdere personen, soort agenda]?
Het zij maar weer eens gezegd: S.P.Q.R. staat
voor Senatus Populusque Romanus: senaat en
volk van Rome.
2. "Het
drentenieren hoeft niet per se in Drenthe plaats te vinden, maar het drenthelevengevoel
krijgen wel', zei de Drentenaar (wiens schaapjes
nog maar net op het droge stonden) tegen een Drentse die al jarenlang
van het zwitserlevengevoel genoot tussen de ericaceeën [heidefamilie;
erica = dopheide] in Erica (plaatsje in
Drenthe). Gezocht op *bert: camembert (kaas),
colbert (jas, kostuum), flobert (tuingeweer), gilbert [Gb
– cgs-eenheid van magnetomotorische kracht (thans
uitgedrukt in ampères)], lambert [(in Amerika wel
gebruikte) eenheid van lichtsterkte
overeenkomend met 1 lumen per cm2 lichtuitstralend oppervlak (symbool: L, la)],
lubbert (sul, sufferd), luibert (ooievaar), robert [witte
krodde = een eenjarige plant uit de kruisbloemenfamilie (Thlaspi arvensi), ook: dubbeltjeskruid, schildkruid, waterroos (beter: waterrozen) en
zandbes], sportcolbert en herencolbert. En niet vergeten: Schubert,
Lucebert, hij liefhebbert, het schip dobbert op de golven, Albert (koning der Belgen), Norbert regelt het, hij
versombert nogal, het zeil labbert (slap bewegen).
3.
Ome Gevert is dood, ome Hebbert (!) leeft
nog: het is beter te ontvangen dan te geven ... Uit de kruisbloemenfamilie [cruciferen - kruisbloemen] verder nog: aubrietia,
barbarakruid, boerenkers, bosveldkers, herderstas(je),
herik (hederik), judaspenning, onze
gebruikelijke koolsoorten, maca [uit de taal
Quechua - èht, oe], peper- of mierikswortel, pinksterbloem, priemkruid, raap =
knol, raket = rucola, randjesbloem (begijntje),
rijzaad, rotsschildzaad, scheefbloem (iberis),
scheefkelk, snavelhauwtje, steenraket (wilde
dragon), torenkruid, twijgzandkool, varkenskers, veldkers (koekoeksbloem, pinksterbloem), viermachtig,
violier, vroegeling, waterkers (cresson),
zandkool, zandraket, zeekool, zeeraket en zeeviolier. Een sinksenbloem is een
pinksterlelie.
4.
Gezocht op *berd: belabberd, bobber(d) [dikkerd], dooramberd (met
amberkleur), duimberd [duimshout],
geamberd, hebberd (! hebzuchtig persoon),
schobber(d) [haveloos,
berooid persoon, schobbejak], tabberd [=
tabbaard, toga], tobber(d) [stakker, piekeraar, v.: tobster], uitgelubberd [van kleren: vorm verloren hebben], zijberd (treeplank), schrobberd, etc. [iemand die schrobt] en gerubberd. Het parvo(virus) veroorzaakt de vijfde ziekte. Vivere parvo
is van weinig leven. Hij schonk me een parvum non parvae amicitiae pignus: een
klein bewijs van een allerminst kleine vriendschap. Bedoel je echt eenduizend
twee (of: tweeduizend een)? Electro =
electroclash en elektro = elektronica. Vooraf kregen we een empaná (borrelhapje), de hoofdmaaltijd was empanada (gevulde deegwaar). De middelmaat, daar kun je
makkelijk boven uitsteken. Ik ben erin geluisd. Een editeur moet editeren,
editen.
5.
De Edison is een Nederlandse onderscheiding. De afkorting van Provinciale
Staten is niet PS of P.S. maar Prov. St. D'r op en d'r over staat niet in de
wdb., erop en erover wel. Ze wilden erop losgaan en erop los slaan. Het was
erop of eronder. Toen ze op vakantie eropuit waren, waren ze erop uit om zo
veel mogelijk te genieten! Hij heeft een ervige ziekte. Kom we gaan op staminee
[estaminet, café]. Een gouwe ouwe is wel een
evergreen, maar geen plant. Via de kleine kas vinden extracomptabele
activiteiten plaats.Met euka*: eukaryoot, etc. en (!)
EU-kandidaat. Met euca*: veel afleidingen van eucalyptus (gomboom),zoals eucalyptusolie, eucalyptol = cineol (geneesmiddel, reukstof) en eucapnie [medisch: het doorsnee koolzuurgehalte – doorsneekoolzuurgehalte – in het bloed]. Waren de Tachtigers met zijn
tachtigen? Nee, maar die andere tachtigers misschien wel! Hij riep verontwaardigd: "Ik voel me veronachtzaamd!" Verbeid de tijd, want de tijd
verglijdt.
6.
Het kan me geen vits schelen of je die scharnierpen (fits)
nog terugvindt. Een maria is een Mariabeeld, net zoals een jezus een
Jezusbeeld en een boeddha een Boeddhabeeld is. Iemand als ik wordt niet zo gauw opgewonden. De mens is gehuld in een
vlezen kleed. In Zeeland klinkt zoiets niet
raar: de boer, hij vliedt met zijn vee naar een
vliedberg. De drone vloog onder de Vlieg [sterrenbeeld]. 'Vlieg-' en 'haalbijen' zijn
synoniemen. Is hij vliegerarts [vliegt niet]
of arts-vlieger [vliegt zelf ook]? De
schubvleugeligen zijn de vlinders (insecten en dus
dieren, wetenschappelijke naam: Lepidoptera). Vlinderkundigen zijn lepidopteristen. Hoe
bevalt dat opgeknapteachterstandswijkresultaat? De onderhandelingen werden vlot
getrokken. Voordezen is vroeger, voor dezen is voor dit tijdstip en met 'voor
deze(n)' [n: meervoud]
ondertekende men wel een gemandateerde brief. Santiago de Chile is de volledige
naam van de hoofdstad van Chili. Santiago de Compostella ligt in Spanje: deze
Nederlandse schrijfwijze [NTU] wordt steeds
vaker vervangen door de Spaanse (Compostela de Santiago
– VD). Een watoessi is een Afrikaans rund.
7.
Thans: Duizend-en-een-nacht is een verzameling
sprookjes: het zijn de verhalen of vertellingen of sprookjes van 1001 of
duizend-en-een nacht, ook verkort tot 1001 nacht: een klassieke, erotisch getinte raamvertelling
uit de Arabische wereld. Wham, die botsing zag je aankomen ... Ik werd door een
witte jood gepiepeld en besjoecheld. Die wokkok is gespecialiseerd in wadjan(g)gerechten. De dikke bertha was een Kruppproduct. Een
bridezilla vormt een belasting voor haar omgeving. De groom [oe] moest het chroom poetsen. Hij moet op voor zijn
grootrijbewijs [GB, VD; los]. Gropesi [groo-pih-sie – g van goal] is taugé (groeiboontjes).
Verder op *pesi: aposiopesis (weglating,
bv.: ik zal ze), blakaipesi [SR: de
eetbare zaden (boontjes) van Vigna sinensis, wit
met een zwarte vlek], campesino (Zuid-Amerikaanse
boer), dapes inemptae (niet-gekochte
levensmiddelen, d.w.z. van eigen teelt), dyarpesi (lijkt veel op blakaipesi), magnas inter opes inops:
arm te midden van grote rijkdommen, spes incerta futuri: de onzekere
hoop op de toekomst en herpesinfectie (!).
8.
Van de guaveboom plukken we de djamboe bidji (denk
ook aan de djamboe monjet). Guiambo = jambo = okrasoep (ook: okersoep). Die guste koe is niet(-)drachtig. Hij deed het met veel
gusto, goesting, animo. Hij had de guts niet om ervoor uit te komen. Een gîte [zjiet] is een vakantiehuisje. Een Jantje Contantje en
een jan-contant zweren beide bij handje contantje. Nee, dat mag niet in natura,
dat moet je in solutum (contanten) betalen! De
Jannen: Jan de loodgieter (gewone man), Jan
Boezeroen (de arbeider), Jan Grabbel (de kleine burgerman), Jan Langarm (de pomp), voor Jan Lul zitten, Jan Patat (de gewone man), een huishouden van Jan Steen,
jongens van Jan de Witt en: hij is boven Jan.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten