Dictee - dictees [0842]
Oefendictee
(restantenopruiming)
1.
Ik vermeide me in gedachtekronkels: de bouquiniste ontwaardde mijn cadeaucheque
en er trok een queueënde unus-multorumcrowd voorbij van Transjordaniërs,
Verweggistaners en vroegere
Han-Chinezen, voortgedreven door een toestormende cycloon-tyfoon.
2.
Onderwijl had ik onder de hand nog een verrassing voorhanden met het ophanden
zijnde bezoek aan de Storting aanstaande dinsdag: die Staten-Generaal zou de kers-op-de-taartbelevenis worden voor Jaan, Peer en Pauw, zo'n typische Jan-en-allemanuitdrukking, die aanduidt dat eenieder in de picture komt, al dan
niet pide of coprofage insecten etend.
3.
Midden in de brief met aanhef 'Weledelgeboren heer' schreef de Brunssumer mij
dat de meeting V.D. (volente Deo) vrijdag 28 oktober om 7 uur stipt (geen
academisch kwartiertje dus!) zou worden gehouden. Jammer genoeg begon de brief
niet met L.S. (lectori salutem). In het epistel stond, dat een kopie was
bijgevoegd van het resumé met de tot nu toe behaalde resultaten. Onder aan de
brief stond een PS en helemaal onderaan ook nog een PPS. Het NB erna maakte de
brief nog onontwarbaarder. De gebruikelijke ondertekening met 'geheel de jouwe'
(t.à.t., tout à toi) kwam wel sympathiek over.
4.
De ijzerhard is het ijzerkruid, bij ijzerhart moet je aan kernhout van een boom
denken. Die laag is van na de kleine ijstijd. Een ijzing beving hem. De lamp is
uitgegaan. In de ik-roman kwam een ikstern voor. Ik moest tegen de storm
opboksen, tegen de wind optornen, er dwars tegenin gaan. De ikz is de integrale
kwaliteitszorg (Nederlandse benaming voor TQM = tota+l quality management,
managementfilosofie die kwaliteit en klantvriendelijkheid centraal stelt).
Heerlijk, zo'n île flottante. Mosterd na de maaltijd is als een Ilias post
Homerum (nee, niet na een homerun!). Het i.m. [in memoriam] werd direct via IM (instant messaging) verspreid. In
een bijkerij wordt soms veel gestoken. Ik blijf u immermeer getrouw, ik zal u
nimmermeer verlaten, zo beloof ik.
5.
De immortels zijn lid van de Académie française, soms drager van een
immortellenboeket. Dat zij geheel ingepakt werd, heeft hem behoorlijk geïmpact!
Deze nv wordt geleid door een impat. Imperiaal papier is gewoon
imperiaalpapier. Inplanten is onder andere implanteren. 'Impliciet' heeft
dezelfde betekenis als 'implicite'. Zulke misdaden zijn imprescriptibel. Im
Binnenhof nichts neues! We eten bij In de Vergulde Kip. 'In aere aedificare' is
luchtkastelen bouwen. Klinkt raar: ingebetonneerde leidingen. Jullie moeten
meer de toekomst inblikken. Napoleon Bonaparte handelde in bonam (of was het
malam?) partem [goedbedoeld]. Incontinentie treedt vaak in continenti [onmiddellijk] op. Incroyabel, dat
roerende verhaal van die incroyables!
6.
Hoe krijg ik dat indebitum terug? In dat land kun je indicta causa veroordeeld
worden. Hoeveel eilanden omvat de Indische archipel? Wat bedoel je met
'Indischgast'? Ja, vertel mij wat over dat indoctum vulgus. Het overleg was
improductief.
woensdag 30 december 2015
0842 Dictee woensdag 30 dec 2015 (1): dictee Oefendictee (restantenopruiming) √
zondag 27 december 2015
0841 Dictee zondag 27 dec 2015 (1): dictee Oefendictee december 2015 √
Dictee - dictees [0841]
Oefendictee
december 2015
Een
dicteeër dicteede en dicteet, soms met een dt-fout, en teat of theet …
1.
De specialist met niet als zijn spécialité de la maison het alchemistenlatijn,
het Angelsaksisch, de anglicaanse lingua franca – beter: lingua toscana in
bocca romana, en niet de creooltalen, Bijbeltaal en Laatgrieks, Provençaals en
de Oudprovençaalse dialecten, Misjnaïsch Hebreeuws, het Oost-Middelnederlands,
hypenederlands, schoolfrans en het Rotwelsch beheerst, is hier een figurant en
niet meer dan een voor-spek-en-bonenfiguur.
2.
Mijn naam is niet Ali B, maar Dik T (D.T.) en ik lijd aan de
moeilijkewoordenziekte. Mijn linker- en rechterhersenhelft zijn obees van taal.
In dat opzicht leidt dat daar dus niet tot anorexia nervosa, ook wel boulimie
geheten. Ik heb een gezonde bloed-hersenbarrière, beslist geen muizen- of garnalen-, maar olifantshersenen,
mijn hypofyse is oké (OK), ik heb zielsgelukkig geen hersenaneurysma, nooit een
attaque of apoplexie (herseninfarct, CVA, cerebrovasculair accident) gehad. Ook
lijd ik niet aan hersenverweking (dementia paralytica, encefalomalacie), maar
genoeg hierover, al zijn ook mijn middenhersenen (mesencefalon) in orde!
3.
Het spraakcentrum van Broca (brocacentrum, een defect daaraan leidt tot
allolalie) leidt ertoe dat mijn geuite woorden u ook bereiken en verrijken,
tenzij u aan receptieve afasie, afasie van Wernicke, onvermogen tot verstaan,
lijdt. Bij u komen de woorden binnen via oorschelp, gehoorgang en trommelvlies,
waarna hamer en aambeeld – als in een echte smidse of smederij – hun werk doen.
Ook stijgbeugel, buis van Eustachius (eustachiusbuis), slakkenhuis (cochlea) en
gehoorzenuw (een aandoening daaraan kan vertigo of draaiduizeligheid
veroorzaken) spelen daarbij een rol. Als ik dus dicteer en tot u zeg:
"Maak je niet dik, dun is de mode", dan verstaat u apetrots mijn
apentaaltje, ook koeterwaals geheten!
4.
Tja, en dan nu de thee. Ik sloeg in mijn T-shirt rechts af naar de fermette
annex theetuin op een T-splitsing. Daar trof ik een kongsi van theedieven die
een Zuid-Koreaanse chaebol van theeayatollahs wilden rippen. Een van hen sprak
als een t-dief,
een ander had een splaakgebrek (hij kon de tongpunt-r, de uvulaire r niet goed
brouwen) en een derde was afatica. We dronken samen paraguay- (maté) en
earlgreythee. Er was ook venkelthee, sleeënthee, peccothee en ceylonthee en ten
slotte bergthee (gaultheria). Enfin, maanden later werd die misdaadkliek wel
veroordeeld, maar het OM en de officier van justitie vingen bot, want van een
(kale) kikker moet je geen veren willen plukken: nudo detrahere vestimenta!
donderdag 24 december 2015
0840 Dictee donderdag 24 dec 2015 (1): dictee De dicteenorm anno Domini tweeduizend zestien √
De dicteenorm anno Domini [A.D.] tweeduizend zestien
1. Nieuw jaar, nieuwe kansen. Maar hoe moeten we bij dictees omgaan met de normatieve bronnen in 2016? Het (leuk verhaal, non-dictee) UvA-HvA-dictee en het GDNT van 2015 (leuk verhaal, volgens dicteenormen echter niet zo geweldig) liggen nog vers in ons geheugen. Vooropgesteld zij, dat een dicteetekst verifieerbaar moet zijn aan de hand van normatieve bronnen. Ik kom erop terug. Ook als een organisatie zo nodig een BN'er of BV'se wil inhuren voor het schrijven van een dictee, laat ze dan toch in vredesnaam de tekst laten controleren door deskundigen! Overigens: ik vind een of twee niet-woordenboekwoorden in een dictee nog wel te pruimen … In Den Haag was er een eenmansjury: dat lijkt me beslist onvoldoende. O ja, onze Annemarie – hoewel gekend (= Vlaams!) voorleesster in Almere – en onze Lieve (niet: vrouwe!), de auteur – zaten daar zeker niet als spellingdeskundigen … Bij de dictees die ik zelf mag opstellen, eis ik altijd overleg vooraf met de voorlezer. Want ook daar heeft men vaak BN'sen of BV'ers op het oog, meestal geen garantie voor een punctueel correcte (in dit geval niet:
2. Het Groene Boekje
Dat de versie van 2015 nu de richtlijn is, staat niet ter discussie noch dat ook de onlineversie [online versie] een correcte bron is. De argumentatie daarvoor is dat deze laatste bron voor eenieder vrij toegankelijk is via www.woordenlijst.org. Er is echter een nog weinig vermeld probleem: de enige echte Woordenlijst Nederlandse Taal staat op internet, getuige het voorblad van de papieren versie: … op basis van de Woordenlijst Nederlandse Taal online, in opdracht van de Nederlandse Taalunie samengesteld [uittreksel, RL] door de Commissie Spelling in samenwerking met het Instituut voor Nederlandse Lexicologie. Voor niemand erg, behalve voor dicteeërs. Die kunnen de complete lijst nu gewoonweg niet bekijken. Mijn ambitie gaat net niet ver genoeg om te stellen dat het GB er met name is voor dictees. Toch willen ze 'daar' wel luisteren. Toegezegd is dat er (eind januari 2016) een 'bladerfunctie' komt, waarmee je op een normale manier vanaf een bepaald woord vooruit en (met een later op te leveren product) achteruit kunt bladeren. Enfin, voor mij staat vast, dat de onlineversie van het GB voor dictees de toekomst heeft … NB In 2020 nog steeds niet gerealiseerd.
3. De Dikke Van Dale
Ook hier geen twijfel: VD versie 2015 is daarbij de norm. En de papieren versie is eerder gedrukt dan de onlineversie verscheen, maar nu in de beginfase zullen de verschillen gering zijn … Dat '
4. Doe mij maar 1) GB, 2) VD en beide online!
5. Nabrander: woorden die in diverse versies verschillen of recent gewijzigd zijn, moet je in dictees vermijden!
maandag 21 december 2015
0839 Dictee maandag 21 dec 2015 (1): dictee Ditjes en datjes (79, slot) √
Ditjes en datjes (79)
A. Nieuw bij gojim (niet-Jood): VD heeft als mv. gojim en gojims, GB gojiem en gojem.
M. Nabrander ... kennelijk rekende de jury ook 'linkmichel' en 'al gauw' goed: weer 2 fouten minder, hadden ze in Merelbeke geen weet van ...
zondag 20 december 2015
0838 Dictee zondag 20 dec 2015 (1): dictee Voorronde Woerdens Dictee 2016 √
Dictee - dictees [0838]
Voorronde Woerdens Dictee 2016
Voor de oplossingen zie blogpost [0844]
Regels: 1 GB, 2 VD.
A. Zinnen
In de zes zinnen hieronder zijn sommige [m.i. 17] woorden onjuist gevormd of onjuist gespeld. Onderstreep de woorden die volgens u niet correct zijn. Per woord of woordgroep telt u één fout.
B. Woorden (meerkeuzetoets)
1. mayonaise majonaise mayonnaise
zaterdag 19 december 2015
0837 Dictee zaterdag 19 dec 2015 (3): dictee GDNT 2015 √
Dictee - dictees [0837]
GDNT
2015
Lang
leve het heen-en-weer (auteur: Lieve Joris)
1. Ik
was een pensionaatsmeisje met een goeiige nonkel die redemptorist was en 's
zondags te allen tijde een soutane droeg. In de Congolese brousse praatte hij
Kikongo [in VD bij lemma 'chimpansee'] en dronk palmwijn zo zacht als
leguanenhuid.
2. Pontificaal
gezeten in mijn bomma's fauteuil, onder de Byzantijnse afbeelding van
Onze-Lieve-Vrouw van Altijddurende Bijstand [niet in wdb.] in haar karmozijnrode gewaad, een drupje Elixir
d'Anvers [eigennaam, niet in wdb] op het ovale
bijzettafeltje, liet heeroom tijdens zijn congé sigarenrook de kamer in
kringelen.
3. Op
mijn tweeëntwintigste verliet ik dit sacrosancte, brelliaanse [op internet, Jacques Brel] universum en verkaste naar
Nederland, waar een kotelet een karbonade heette,
caoutchouc rubber, een froufrou een pony en een brood niet grijs was maar
bruin.
4. In
Mokum voelde ik me algauw [GB, VD: spoedig] senang.
Ik leerde jij-bakken pareren, linkmiegels [GB, VD, ook linkmichel - beide uitspraak: lihnk-mie-chuhl] vermijden en ervoer mijn expatriatie nooit als
een collocatie. Allengs maakte ik kennis met hachee, gruttenpap en
krentjebrij, maar ook met saté en spekkoek, en at niet alleen
halal maar ook koosjer.
5. 'Wordt
mijn dochter daarginds niet te astrant?', weifelde mijn moeder. Ze prefereerde
inmiddels dat ik Neerpelts sprak – alles beter dan dat gutturale Hollands. Mijn
vader fulmineerde tegen het perfide drugsbeleid van de noorderburen en hun promiscuïteitbevorderende [GB, VD: heel veel aaneen!] seksshops, maar hun eloquentie
apprecieerde hij en het Groot Dictee miste hij niet één keer.
6. Jeminee,
ben ik na al die jaren verkaasd? Vast en zeker, al val ik geenszins van Scylla
in Charybdis wanneer ik – om te spreken met de onlangs verscheiden Drs. P –
vice versa heen en weer vaar tussen beide taal- en cultuuroevers.
Finalezinnen:
het onderstreepte woord uit elke zin moest worden opgeschreven:
1. Ze gooide een pot bijna kokende tomaten-groentesoep over zijn broek.
2. Het is geen of-of- maar een en-enverhaal.
3. Mijn dag begint met een caffè latte en twee pannenkoeken met spek.
4. Toen ze trouwde met een F-16-piloot wilde haar vader niet aanwezig zijn op het feest.
5. Ik krijg hier stilaan een déjà-vugevoel. Komen er nog veel van die moeilijke woorden?
6.
We hebben anderhalf uur gequeued en toen we aan de ingang stonden, ging de
roetsjbaan dicht.
0836 Dictee zaterdag 19 dec 2015 (2): dictee Oefendictees GDNT Canvas √
Oefendictees GDNT Canvas 2015
Sport – maandag 14-12-2015
Van schwalbe tot tackle, van catenaccio tot tikitaka, van futsal tot beachsoccer, voetbaltaal is internationaal. Rugbyers spreken over scrums en touchdowns, wielrenners demarreren en remonteren. Rare woorden allemaal. Dan is elfmetertrap toch simpeler dan penalty of penantie. Om uit te spreken tenminste.
Flora en fauna – dinsdag 15-12-2015
Hebt u er al eens bij stilgestaan hoeveel ongewone dier- en plantennamen het woordenboek vermeldt? De galapagosvink - 2020 (VD, maar GB: galapagosschildpad), de zonnebaars, de quokka (oVD, soort kangoeroe), de klarinetvogel, de dennensnuitkever, kent u ze? Of het kooltje-vuur, de muskaathyacint, de sint-jakobslelie, de tiengebodenplant en de winterakoniet? Ik vermoed van niet.
Geschiedenis – woensdag 16-12-2015
De vroegmiddeleeuwse vorsten kregen het in de ijzeren eeuw zwaar te verduren. Lokale gouwgraven vulden het machtsvacuüm en usurpeerden het gezag. Analfabetisme was wijdverspreid en de bevolking werd gedecimeerd door terugkerende pestepidemieën. Met de Karolingische renaissance bloeide de kunst weer op.
Politiek – donderdag 17-12-2015
Vormen van politiek zijn er à volonté en naar hartenlust: blokkadepolitiek, emopolitiek, façadepolitiek, illusiepolitiek, realpolitik, warmwaterpolitiek en zonneschijnpolitiek. Sommige streven naar consensus na uren debatteren en filibusteren, andere naar polarisering, maar alle zijn overgemediatiseerd en gebaseerd op gememoriseerde oneliners.
Jongerentaal – vrijdag 18-12-2015
Heden ten dage lijken die vermaledijde jongeren niets te hebben beleefd, als ze niet hun wedervaren op hun socialemediapagina's geshared hebben. Of dat van anderen geliket. Languit op hun bed in een onesie reduceren ze hun leven tot een paar emoticons of godbetert emoji's. Zo klinkt de gemiddelde oudemannenpraat vandaag.
0835 Dictee zaterdag 19 dec 2015 (1): dictee Voorronde Amersfoort 2016 v
Dictee - dictees [0835]
Voorronde Amersfoorts Dictee 2016 - zoek de (m.i. 31 of 32) fouten
Oplossingen in blogpost [0845]
Festival pret in de keistad
1. Onze bruizende stad organiseert jaarlijks een veelheid aan koncerten, kunstkijk routes, theaterprodukties, eetfesteinen en andere druk bezochte activiteiten (zowel binnens- als buitens huis), waar jong en oud zich één van de vrije week-end dagen te goed kunnen doen aan gezelligheid, excuise lieflafjes en niet te versmade drankjes. Een en ander vindt dan bij voorbeeld plaats in het Plantsoen West, in partikuliere huiskamers, op de Hof of aan de voet van de imposante maria-met-het-kind-verbeeldende Onze-Lieve-Vrouwetoren. De meesten van die festieviteiten gedijen het beste bij zomerse tempareturen en droog weer, want niemand staat bijvoorkeur in de regen met z'n vrienden.
2. Als het kouder wordt, dan zijn er gelukkig genoeg alternatieven voorhanden: zo bied een knusse party-tent, of zelfs een gigantische feestent zoals nu op het Eem-plein te zien is, soelaas. De haeters zorgen daar bij niet alleen voor een gezellig verlichtte ruimte, maar vooral ook voor een behagelijke warmte. En dat is toch uiteindellijk ietswat prettiger dan gebibber in kouelijke sferen.
woensdag 16 december 2015
dinsdag 15 december 2015
0833 Dictee dinsdag 15 dec 2015 (1): dictee Groot Dictee Haren 2015 √
Dictee - dictees [0833]
Groot
Dictee Haren 2015
Charles
Dickens, van pauper tot topauteur (auteur: Trees Roose)
1. Van Charles Dickens, de victoriaanse
naamgever van deze nostalgische Harense accommodatie, weten maar weinigen dat
hij zijn carrière begon als piepjong employeetje van 12 jaar op een
schoensmeerfabriek waar hij, zeer choquerend, meer dan tien uur per dag gestrest
moest ploeteren.
2.
De Dickensfamilie woonde toen in een armeluisbuurt in Engelands hoofdstad,
omdat zijn schulden makende en gevangengezette vader ternauwernood het hoofd
boven water kon houden – beslist niet van adellijken huize dus.
3.
De kleine aan de zuidkust van Groot-Brittannië geboren Charles etiketteerde daar
op bijdehante wijze schoenzwartselpotten voor zes shilling per dag in een semi-industrieel
complex langs de Theems.
4.
Omdat hij later een man bleek van joyeuze smaak en exuberante pakken, op het
randje van dandy-zijn, is hij bijwijlen veel tekortgekomen.
5.
Hij leerde zichzelf daarom later consciëntieus stenograferen in een chique
Londense advocatenpraktijk en werd terzelfder tijd beroemd als
feuilletonschrijver in een gerenommeerde Engelse courant.
6.
Zijn pauperjeugd was de basis voor Dickens' eerste succesroman, Oliver Twist,
waarin hij de larmoyante geschiedenis vertelt van een weeskind in de atmosfeer
van ouderwetse interieurs met shantoengmeubelen en in velours geklede hoge
heren; het was een wake-upcall voor sociaal-economische strijd.
7.
In zijn tenhemelschreiend mooie oeuvre is de prachtig gelay-oute kerstvertelling
A Christmas Carol een hoogtepunt; Scrooge is het tijdloze prototype van de
snoodaard die met Kerstmis door de kerstgeesten tot inkeer wordt gebracht en de
kerstgedachte gaat omarmen, een authentiek Charles Dickenssfeertje dus.
8.
Godfried Bomans, een van de meest ad remme éminence(s) grises uit onze jaren
zestig, was een pur sang Dickensfan: hij vertaalde The Pickwick Papers en had
het ene anekdotetje na het andere over de schepper van types als David
Copperfield.
9. Zo zou Dickens, volgens Bomans dan, sloeberige
bohemiens hebben ingehuurd die in kille winternachten lawaaiig bibberend onder
zijn ijspegelramen moesten rondstrompelen om bij hem, de chroniqueur met een inmiddels
ruim traktaat, een knusse wintersfeer te creëren.
10. Sowieso was Charles Dickens, die trouwens
op een oude daguerreotypie statig staat afgebeeld met fikse baard en snor, een
van de meest gefêteerde schrijvers van zijn tijd – en zeker ook nog van de
onze!
maandag 14 december 2015
0832 Dictee maandag 14 dec 2015 (1): dictee Groot Dictee Heeze 2015 √
Dictee - dictees [0832]
Heezer
dictee der Nederlandse taal 2015 (auteur: Hans de Witte)
Kunstige landing van
een luchtkastelenarchitecte
De dochter
1. Het
even verwende als verwaande rijkeluismeisje leefde in een zelfgecreëerd
paradijs alwaar zij verreikende ideeën koesterde over wereldverrijkende
activiteiten harerzijds.
2. Het
recentste gedachtespinsel van de luchtkastelenarchitecte was koningspinguïns
redden.
3. Gedecideerd
besloot zij op zeereis te gaan om de niet-vliegende zeevogels, die op de randen
van het Antarctisch vasteland de door de klimaatcatastrofe afkalvende gletsjers
en ijsschotsen bevolken en die zo ijselijk veel op obers van eertijds gelijken,
voor uitsterven te behoeden.
De vader
4. Maar
omdat tussen droom en daad wetten in de weg staan en praktische bezwaren, met
name zoiets triviaals als de vereiste financiën, waartoe haar
jongedamestraktement ten enenmale ontoereikend was, moest zij onvermijdelijk
bij haar vader te biecht.
5. Papa
twijfelde noch weifelde ditmaal: "Ben je belatafeld!" In eloquente
razernij gooit hij fiolen van toorn over haar uit.
6. Van
vreedzame co-existentie of hun normale tête-à-têteverhouding was geen sprake
meer.
7. Haar
"Papa, je neemt me niet au sérieux" stond diametraal tegenover zijn
perceptie dat zijn prinsesje behept was met ongebreidelde puberfantasieën.
8. "Je
bent drieëntwintig," fulmineerde hij, "laat puberteit in een
gepavoiseerde mestschuit richting Zuidpool varen en word als de wiedeweerga
waanideeëloos volwassen."
De moeder
9. Mama's
interventie stichtte pais en vree in een Dafne Schippersachtig tempo [beter: dafneschippersachtig - betreft niet de echte]. (vgl. wim-t-schippersgehalte)
10. Zij attendeerde op het evenement Kunstsmullen in hun
woonplaats Heeze, waarvoor rondleiders werden gerekruteerd om explicatie te
geven bij de kunstwerken.
11. Zo maakte de would-bewereldverbeteraarster kennis met een
caleidoscoop aan mensen.
12. Onder hen bevonden zich een douairière met een chihuahua,
een in Armani gestoken chiquer dan chic manspersoon met een
sint-bernardshond,
getatoeëerde macho's met dreumesen in buggy's et cetera, maar toch vooral veel
aardige mensen.
13. Zij selfieden zich tijdens hun wandeling rond Kasteel
Heeze bij de kunstwerken, om vervolgens neer te strijken in een tapperij, waar
zij zich laafden aan een espresso, cappuccino of latte macchiato, terwijl zij
hun selfie appten en daarover acuut werden terugge-e-maild.
zondag 13 december 2015
0831 Dictee zondag 13 dec 2015 (1): dictee Groot Dictee Enkhuizen 2015 √
Dictee - dictees [0831]
Groot
Dictee Enkhuizen 2015
Het
Groots Westfries (West-Fries) Dictee (auteur Gerard Wortel, titel niet op te
schrijven,)
1.
West-Friesland wordt onmiskenbaar geassocieerd met
pittoreske VOC-steden als Hoorn en Enkhuizen en met opzichzelfstaande
idyllische lintdorpen, waar agrarische bedrijven hoofdzakelijk wittekool [GB,
VD - GB ook wel los] verbouwen, een koolsoort die ten enenmale goed gedijt in een areaal zonder
knolvoet, vettekous [niet in wdb., dauwnetel wel], dovenetel en abc-kruid [niet
in wdb., ook: parakers, huzarenknoop of champagneblad].
2.
Door hun florissante ligging aan het Markermeer en het IJsselmeer ontkomen de
West-Friese steden bij tijd en wijle niet
aan een invasie van pieremachochels en haringvletten, die zonder enig malheur
door gelouterde zeebonken en pikbroeken naar de steiger worden geloodst, waar
de varensgasten zich vervolgens pro Deo
bezighouden met het breeuwen oftewel kalfaten van de schepen.
3.
Hun – met name vrouwelijke – eega's paraderen op doordeweekse avonden zonder
enige gêne in hun saffraangele outfit met zonnebril en beatrixkapsel en in veel
te nauwe corseletten over de kasseien langs de beschoeiing, terwijl ze als een
soort B-actrices in een engelenkoor zongen: "Een pikketanissie gaat er
altijd in."
4.
Het allesoverheersende gebeier van het carillon overstemt met zijn onverflauwde
melodieën het larmoyante gezang van de pseudozangeressen, die dientengevolge onverwijld de [hoort niet bij eigennaam]
Drommedaris [eigennaam: met mm!] inschieten om
een-op-een verhaal te halen bij de beiaardier.
5.
Dit rechttoe-rechtaangedrag [zeker ook goed, verdient zelfs de voorkeur:
rechttoe rechtaan gedrag – GB noemt zoiets een 'verbinding'] manifesteert zich
ook tijdens luilak, een feest met de naam van een baliekluiver of dagdief,
waarbij de rijzige jeugd met veel bombarie en op niet-aflatende wijze op
schelklinkende potten en pannen slaat en zo de nietsvermoedende slapers uit hun
remslaap sleurt.
6.
Deze oud-Hollandse traditie is karakteristiek voor de nijvere
West-Fries, die geen langslaper duldt, geen dilettant, praalhans of
windbuil accepteert, maar die wel de tijd neemt om vanuit zijn maritieme
verleden te participeren aan [in] dit Groots Westfries Dictee [eigenlijk ook West-Fries, maar goed gerekend omdat het dictee zo was aangekondigd en aldus
als eigennaam kan worden opgevat], dat hij met veel hoerageroep naar alle
waarschijnlijkheid als een [fout: is een predicatief bnw.!] appeltje-eitje zal
ervaren, waarmee hij de taalfetisjist ontrieft.
zaterdag 12 december 2015
0830 Dictee zaterdag 12 dec 2015 (2): dictee Zevenendertig negens √
Zevenendertig negens
U had van mij nog tegoed de rekenpuzzel. De opgave luidde: is een getal van 37 9's deelbaar door 37? En een getal van 38 9's? En 39?
0829 Dictee zaterdag 12 dec 2015 (1): dictee Ditjes en datjes (78) - Amsterdam √
Ditjes en datjes (78)
A. In het UvA-HvA-dictee kwam voor 'aloë vera': is dat correct? De wetenschappelijke naam van planten heeft volgens het systeem van Linnaeus (het linneaanse systeem) altijd 2 componenten: het eerste deel (linneon of grote soort, mét hoofdletter, gebruikelijker: geslachtsnaam) en jordanon (of ondersoort met kleine letter, gebruikelijker: soortnaam). In VD honderden voorbeelden zoals (willekeurig) het blauw glidkruid (de huis-tuin-en-keukennaam) dat volgens de wetenschap Scutellaria galericulata heet, en het maarts of welriekend viooltje, dat officieel Viola odorata heet. Nu is het wel het een of het ander: normaal schrijven we plantennamen met een kleine letter, maar als je voor de wetenschappelijke naam kiest, moet je dat ook goed doen! Op het gebied van de aloë (aloë's, aloëetje) vertelt VD ons het volgende: nergens komt zoiets als 'aloë vera' voor (wel andere Latijnse namen als de echte lavendel (Lavandula vera) en de pistacheboom (Pistacia vera). Het kan dus geen
huis-tuin-en-keukennaam zijn, nee het is echt in het Latijn: Aloe vera. Wikipedia bevestigt dit. Bij mijn eerste correctie van Amsterdam had ik wel '
donderdag 10 december 2015
0828 Dictee donderdag 10 dec 2015 (6): dictee Column Medische termen (2, vervolg, slot) √
Dictee - dictees [0828]
Column
Medische termen (2, vervolg, slot)
1. Ik
besluit bij dezen om de lijst wel verder te doen, maar alleen de termen, die
heel dicht bij de woordenboeken liggen en zonder veel uitleg (zie internet): 1)
co-enzym, 2) cosmeticum, 3) creatinefosfokinase(n) - zekere enzymen, zie 'CPK' in VD), 4)
creutzfeldt-jakobsyndroom, 5) cysteus (met cystevorming), 6)
darm-blaasbreuk,
7) di-encefaal (vgl. diëncefalon, VD), 8) debridement (verwijderen van
weefsel), 9) disacharidetolerantietest, 10) disjunctiefractuur, 11) dislokeren
(VD: verrekken, verzwikken), 12) distensie, 13) dosisaerosol, 14) eczemateus
(VD), 15) epidermale groeifactor (los, VD!), 16) epididymectomie (raad maar),
17) evidencebased, 18) extrapiramidaal, 19) extra-uterien (VD), 20) Fallopii
salpinx (VD: fallopische buis, baarmoedertrompet), 21) faryngectomie (verwijderen;
farynx = keelholte), 22) faryngorinoscopie, 23) fecaaloccultbloedtest, 24)
fecesonderzoek en 25) feomelanine.
2. Verder: 26) fluoro-uracil, 27) foetopelvien, 28) fosfodi-esterase, 29) frenicoliënaal, 30) frenulectomie, 31) gere-includeerd, 32) hemorragie (VD), 33) hemorroïden, 34) heup-lendenspier, 35) hyalien (helder, glasachtig – van kraakbeen), 36) hyperurikemie, 37) hypoglykemie [GB ook: c], 38) ileocecaal, 39) iliitis, 40) intralaesiaal, 41) intrapontien, 42) jiroveci (een zeker gist), 43) justitieel-medisch, 44) karyotypering, 45) katabolicum, 46) katheterablatie, 47) kin-tongbeenspier, 48) kippeneiwitallergie, 49) klebsiella(bacterie) en 50) klonisch (klonische kramp = met kort opeenvolgende samentrekkingen)
3. Vervolgens: 51) kompres, 52) korsakovsyndroom, 53) kwasjiorkor (ook j ---
> h: aandoening kinderen: eiwitgebrek), 54) labyrintectomie, 55)
lagerugpijn, 56) legionellose, 57) lendenspier, 58) leucoderma, 59) lokalisatiegebonden, 60) maag-darm-leverarts (mdl-arts), 61) mee-eter, 62) meningeaal, 63) methotrexaat,
64) mohschirurgie (vergelijk mohsschaal = schaal van Mohs), 65) monoklonaal
(gemaakt van eenzelfde kloon), 66) mucopolysacharide, 67) mukeus, 68)
multipelepersoonlijkheidsstoornis (MPS, meervoudigepersoonlijkheidsstoornis),
69) murien, 70) myoclonus, 71) myo-epithelioom, 72) myxoedemateus, 73) nevoïde,
74)
obsessieve-compulsieve persoonlijkheidsstoornis (los) en75) oesofaguscarcinoom.
4. Ook nog: 76) oftalmicum, 77) ondersteluchtweginfectie, 78) pediculose, 79) pericranitis,
80) petechiën, 81) piramidebaanlaesie, 82) poliepose, 83) polstendosynoviitis,
84) postcoitumtest, 85) precancereus, 86) pre-eclampsie, 87) prepatellaris, 88)
preputiaal, 89) profylactium, 90) prognosticeren, 91) rabdomyosarcoom, 92)
ragade, 93) re-insertie, 94) resusantagonisme, 95) reumatoïde, 96) ribbenkast,
97) rinoplastiek, 98) sacro-iliitis, 99) septikemie en 100)
sfeno-etmoïdaal.
5. Ten slotte: 101) sfincterdyssynergie, 102) spier-peesovergang, 103) squameuzecelcarcinoom, 104) streptokokkemie, 105) syncytieel, 106) tandeloos, 107) trombarteriitis, 108) trombolyticum, 109) tumoraffien, 110) twee-eiig, 111) urethritis, 112) varikeus, 113) vesico-ureteraal, 114) viskeus (viscositeit), 115) westnijlvirusinfectie, 116) wiggenbeen en als laatste (117) zuur-base-evenwicht.
6. Succes ermee!
0827 Dictee donderdag 10 dec 2015 (5): dictee Groot Dictee Rijssen-Holten 2015 √
Dictee - dictees [0827]
Groot Dictee Rijssen-Holten 2015
Moedermaffia (auteur: Margreet Koster)
1. Waar vroeger
de klas gezamenlijk “Hatsiekiedee!” riep bij binnenkomst van de jarige met een
plateau saucijzenbroodjes, ligt de lat voor schooltraktaties tegenwoordig
aanzienlijk hoger. Want het moet gezond, macrobiotisch verantwoord en ook nog
eens betaalbaar zijn. Met een eenvoudig fluorescerend komkommertreintje of
versierde rock-‘n-rollachtige rijstwafel kom je er niet. Het is bovendien geen
peulenschil om de bemoeizucht van betweterige, overbezorgde doelgroepen te
pareren. Hoe mooi die verrukkelijke kinderbowl van fairtradeproducten er ook
uitziet.
2. Menig
schoolhoofd heeft – al vousvoyerend – amechtige pogingen gedaan de
traktatiegolf te standaardiseren. Ondanks het daarop volgende
gillendekeukenmeidenvertoon vergt de zoektocht in het glutenvrije schap
weliswaar enig fingerspitzengefühl. Want om je niet te brouilleren met
gestreste kinderen met hyperesthesie of allergieën moet ieder ingrediënt
gecheckt worden op glucosestroop of maltodextrine. Een chic pasteitje
kippenragout, toch een hype in de jaren 80 (tachtig), doet de jeugdige adolescenten van
tegenwoordig steil achteroverslaan. En natuurlijk moet de smaak wel voldoende umami bevatten, om
geen flashmob van notoire boeroepers te veroorzaken. Je zou er het heen-en-weer
van krijgen in je hoogglanskeuken.
3.
De gemiddelde ouder wordt bijkans horendol [hoorndol] van het uitentreuren destilleren uit
alle goedbedoelde adviezen die in groten getale op hem of haar afkomen. Hij of
zij wil immers nooit ofte nimmer terechtkomen in het vizier van de zogeheten
‘moedermaffia’: een gremium van beoordelaarsters dat het, niettegenstaande de
participatiemaatschappij, zo uitstekend weet.
4.
Maar hoeveel trubbels bezorgen hennepzaad, tarwegras en
Zuid-Amerikaanse açaibessen
de doorsnee geëquipeerde plusmama die 's avonds in haar onesie nog een flinke
medoc drinkt op de goede afloop? Dergelijke abominabele hoofdbrekens bezorgen
haar en haar jeremiërende eega nu niet bepaald het zwitserlevengevoel. Het
geheel dreigt cabareteske vormen aan te nemen.
5.
Misschien is een knäckebrödje met hüttenkäse voorzien van een asymmetrisch
gesneden partje mandarijn en een virtuoos toefje alfalfa, de ideale en
verantwoorde traktatie. Maar dit goedje werkt speekselbevorderend en chlorofyl
geeft de blaadjes een ongelofelijk groen kleurtje, doch werkt laxerend en
desodoriserend, zo lazen we onlangs in De Telegraaf. Is het apekool? Vind nog
maar eens je weg in dit rariteitenkabinet van mogelijkheden.
6.
De éminence(s) grises onder ons zouden zeggen: “Een sinaasappel is ook lekker.”
0826 Dictee donderdag 10 dec 2015 (4): dictee Rijssen-Holten Jeugd 2015 √
Dictee - dictees [0826]
Jeugddictee
Rijssen-Holten 2015
Digibeten (auteur: Margreet Koster)
1. Tegenwoordig
kunnen we geen dag meer zonder internet, social media en andere digitale zaken.
En sms’te je vroeger gewoon wat je wilde zeggen, tegenwoordig storten pubers
een verzameling ondefinieerbare afkortingen uit over hun ouders, die zij
smalend als digibeten omschrijven.
2. Ook de
‘verengelsing’ oftewel het ‘Dunglish’ speelt ons parten. Heb je jouw vader weleens horen roepen dat je niet mag tweeten als er visite is? En dan je moeder.
Ze is bepaald geen sufferd en appt en snapchat er flink op los. Dat is best
handig, wanneer de conciërge bedenkelijk vraagt of je ouders akkoord gaan met
de video-opname van jullie nieuwste vlog.
3. In al je
bescheidenheid zit je, net als je vrienden, gewoon in de puberteit en daarvoor
moet je je smartphone veelvuldig gebruiken. Maar het blijft lastig om een
duckfaceselfie te maken terwijl je bij de frietchinees zit te wachten.
4. Ook die
aanvankelijk charmante rechercheur kon jouw belgedrag in de stationshal niet
echt waarderen en leidde je naar de vooroorlogse verhoorkamer. De man noteerde
motorisch jouw gegevens terwijl je gedwee je excuses aanbood. Bij het schijnsel
van het stoffige waxinelichtje hoopte je vurig dat je bagage intact bleef.
5. Je had
immers zo-even nog snel een flesje oldskool eau de cologne ingepakt voor je
oma. Die beloning heeft ze zeker verdiend. Want sinds afgelopen zaterdag kan
jouw grootmoeder – dankzij je nerdy neefje – skypen met de hele wereld.
6. Dat
cadeautje levert je ongetwijfeld een heerlijk bord hachee of goulash op, zoals
alleen zij dat kan bereiden, met courgette en paté. En daarvoor heeft ze geen
24Kitchen of Facebook nodig.
0825 Dictee donderdag 10 dec 2015 (3): dictee Ditjes en datjes (77) √
Ditjes en datjes (77)
A. VD nu: (een glas) beerenburg, GB beerenburger en berenburger.
cvs-patiënt (lijkt juist). Trouwens wel ME-patiënt = myalgische encefalomyelitis.
UvA-HvA-dictee kwam '
0824 Dictee donderdag 10 dec 2015 (2): dictee UvA-HvA-dictee 2015 zoals werkelijk gehouden, ter vergelijking √
Dictee - dictees
[0824]
Ter vergelijking.
Zie ook blogpost [0822] voor een gefatsoeneerde versie.
UvA-HvA-dictee 2015 zoals het werkelijk gehouden werd …
Culinair-fetisjistische clownerieën (auteur: Mano Bouzamour)
[met de rode spellingen ben ik het niet eens – RL]
[correcte spelling in groen]
1. De twee hautain geklede juffrouwen expedieerden via WhatsApp
huilen-van-het-lachenemoji's terwijl zij op een Piaggioreespleetje (waarvan de
clignoteurs aanstonden) in alle lucullische lasciviteit door het Vondelpark
manoeuvreerden tussen een geïmproviseerde
jeu-de-boulesbaan, pencak-silatbeoefenaars en multiple(-)sclerosepatiënten die een tai-chicursus volgden.
2. Bestemming: de Pieter Corneliszoon Hooftstraat waar 's lands frêle,
gesofisticeerde chickies zich als geroutineerde collectioneurs, snuffelend als
chihuahua's, vergapen aan de exquisiete collecties van modehuizen als:
Ermenegildo Zegna, Dolce&Gabbana en Hermès.
3. En niet te vergeten: de limited edition accessoires
[gelimiteerde-editieaccessoires] van Roberto
Botticelli; diens jasseronkettinkjes (J) zijn
ontegenzeggelijk collector's items. Clientèle van de bonnetterieën: van 2pac minnende [2Pac-minnende], pernicieuze kut-Marokkanen met een
apocrief arsenaal aan AK-47-geweren tot fiducieloze conjunctuurconnaisseurs van
De Nederlandsche Bank.
4. Terwijl de vrouwen nipten aan een verrukkelijke caipirinha na deze obligatoire
besognes, schuifelde er langs de terrassen in de Cornelis Schuytstraat een stel
musici, pieus als monniken, met een scala aan achenebbisje muziekinstrumenten:
de contrabassarrussofoons, de güira's [guira's], de bouzouki's en de darboeka's.
5. Nadat de dames het recital hadden gedeballoteerd, verordonneerden zij
onmiddellijk de sanguinisch lijkende cafébediende met peper-en-zoutkleurig haar (waarschijnlijk een Antilliaan of Curaçaoënaar). Hij
femelde: "Ik recommandeer te allen tijde de gevogelteconsommé, gevolgd
door het nalolokamtandslijmvisje met shiitakesaus, rodezeeanemoonvis en
coquilles Saint-Jacques."
6. Na een stilte rassureerde de naar Aloe vera
[aloë vera] geurende garçon solemneel terwijl hij met een crème-brûléebrander een
Marlborootje aanstak: "Of willen jullie een saotosoepje?"
7. Van dit soort culinair-fetisjistische clownerieën moesten de schonen vomeren.
8. De lul-de-behanger kon fluiten naar een douceurtje.