Ditjes en datjes (78)
A. In het UvA-HvA-dictee kwam voor 'aloë vera': is dat correct? De wetenschappelijke naam van planten heeft volgens het systeem van Linnaeus (het linneaanse systeem) altijd 2 componenten: het eerste deel (linneon of grote soort, mét hoofdletter, gebruikelijker: geslachtsnaam) en jordanon (of ondersoort met kleine letter, gebruikelijker: soortnaam). In VD honderden voorbeelden zoals (willekeurig) het blauw glidkruid (de huis-tuin-en-keukennaam) dat volgens de wetenschap Scutellaria galericulata heet, en het maarts of welriekend viooltje, dat officieel Viola odorata heet. Nu is het wel het een of het ander: normaal schrijven we plantennamen met een kleine letter, maar als je voor de wetenschappelijke naam kiest, moet je dat ook goed doen! Op het gebied van de aloë (aloë's, aloëetje) vertelt VD ons het volgende: nergens komt zoiets als 'aloë vera' voor (wel andere Latijnse namen als de echte lavendel (Lavandula vera) en de pistacheboom (Pistacia vera). Het kan dus geen
huis-tuin-en-keukennaam zijn, nee het is echt in het Latijn: Aloe vera. Wikipedia bevestigt dit. Bij mijn eerste correctie van Amsterdam had ik wel '
B. Ook Amsterdam: waarom moet er in 'culinair-fetisjistische
clownerieën' een koppelteken? Wel in populairwetenschappelijk is populair een
toevoeging aan wetenschappelijk, daarom geen koppelteken, en niet:
populair-wetenschappelijk: het zijn geen verwisselbare begrippen, want
wetenschappelijk-populair kan hier niet. In het geval van culinair en fetisjistisch
bijten de begrippen elkaar, ze staan los van elkaar en zijn verwisselbaar, dus
culinair-fetisjistisch(e); immers fetisjistisch-culinair(e) zou ook gekund hebben. Dat alles nog los van het feit
dat grammaticaal 'culinair fetisjistische clownerieën' m.i. 'culinaire' zou
moeten zijn, vanwege het ontbreken van elke band tussen de twee bnw. zodat
culinair dan niet zou slaan op fetisjistische, maar op clownerieën. Misschien
ook nog wel een komma dan!
C. En waarom zou ik in multiple-sclerosepatiënten een
koppelteken gezet hebben? De vraag is of dit een Nederlandse en/of Engelse
drieledige samenstelling is. In dat geval geen koppelteken, anders wel. Sinds
Taaladvies mij bevestigd heeft dat shish-kebabtent met een koppelteken moet (geen echt Turks,
maar toch maar als zodanig te beschouwen …) zet ik in dit soort gevallen vaker
wel dan niet een streepje. Nu is multiple = multipel wel een ingeburgerd woord
(vergelijk ook in het Engels (!) multiple choice en multiplechoicetest), net
als sclerose, maar multiple sclerose zou ik toch als quasi-Latijn willen
betitelen. Vandaar het streepje. Maar ook hier is wellicht enige discussie
mogelijk, hoewel de anorexia-nervosapatiënte mij weer behoorlijk sterkt in mijn
mening …
D. Het hele verhaal ga ik niet doen. Via via begreep ik wel
dat ze in Amsterdam behoorlijk boos op me zijn en dat ik daar ammenooitniet meer
mag meedoen aan het dictee. Nou, die boosheid is dan wederzijds: door me ongevraagd
(delen van) het dictee toe te sturen, werd mij abrupt de mogelijkheid
ontnomen om zelf mee te doen. Wakker lig ik er niet van: er zijn nog zoveel
andere (en wel – qua spelling – correcte) dictees, moet je maar denken …
Geen opmerkingen:
Een reactie posten