1121 Dictee dinsdag 25 april 2017 (4): dictee Oefendictee april 2017 (8) √ x

Dictee - dictees [1121]

Oefendictee april 2017 (8)

1. Met '*ousj*' alleen allerlei kousjes, flousjes [smoesjes] en smousjas(sen) (kaartspel). Met '*oush*': smoushond (griffon), baba ganoush (tapenade N.-Afr.) en rendez-voushuis. hoes(je) etc., kidoesj (sabbatswijding), baboesjka (oud vrouwtje), poesjenel(lentheater), tarboesj (hoge Egyptische fez), matroesjka (poppetje binnen poppetje, etc.), moesjawara (eindeloze beraadslagingen), snoezepoes, katjoesja(raket), poesjenellenkelder, Manoesj(en) (BE: lid van de Sinti), bloesjesdag, Chroesjtsjov en poesje (pousse-café). Met '*oesh*': kroeshaar (vgl. cornrows), warmoeshof, snoeshaan (vgl. rastaquouère) en kardoeshond. De slaoliestijl verwijst naar een reclameplaat voor Delftsche slaolie, als voorbeeld van de Nederlandse jugendstil. Vraagje: wat is de DNA-voorzitter (GB)? Antwoord onderaan! De cysteïne (Cys, C) komt uit de chemie, de cytosine uit de genetica (biochemie). In BE kun je je C4 [ontslag] krijgen. De cabernet
[kaa-bèhr-nèh] franc dient voor de loire- en de cabernet sauvignon voor de bordeauxwijnen. Een bypass- is een CABG-operatie, coronary artery bypass grafting.

2. Een cabinet [t niet uitspreken] is een kabinet [wel t uitspreken]. Een voorbeeld van een karmijn is de karmijn de Sonnaville [2025]. Met CAM wordt computer-aided manufacturing bedoeld [vgl. CAD/CAM, waarbij CAM = computer-aided manufacturing]. De caduceus is de staf van Mercurius. Een cairn is een pre-Keltisch gedenkteken. Een cajon [kaa-chohn] is een handtrommel. Een calamaris is een kalmaar [pijlinktvis]. Bij rampen wordt de cado  [ca­la­mi­tei­ten­door­steek] opengesteld. Taaladvies is het met me eens: je kunt uen en hebt dan geuud [vgl. gefonduud, geuurd; uren = uieren = van koeien: een opgezwollen (dikke) uier, krijgen]. Wist je dat een bobo ook een salonsocialist is [Frans: bourgeois bohémien]? Die éminence grise is een grijzende grijsaard [grijze eminentie, graue Eminenz]. Wist je dat hij ex-politiekegevangene is (behept met middenjarenzestigslang)? De green is het kortgrasveld rond de hole (putt bij golf).

3. De mensheid zoekt nog steeds naar een affirmatie [bevestiging] van de gurwitsch- of mitogenetische stralen [uit levende cellen - die straling is natuurkundig nooit aangetoond]. Hij zegt geen hach noch wach
[niets dus] meer, want dat staat niet meer in VD. Uitspraak met 'aai', maar wel Italiaans en geen Latijn: maestro [meester, leermeester, dirigent] en maestoso [muziek: met waardigheid, plechtig, majestueus]. Bij een camaraderie gaat het om echte kameraden. Cambozola is een kruising van camembert en gorgonzola: een Duitse blauw-witte schimmelkaas van gepasteuriseerde koemelk. Hij klom in de canada. Met CBD wordt cannabidiol [o.a. ontstekingsremmer bij reuma] bedoeld. Cannelloni [Italiaanse pasta in cilindervorm] zijn gevuld met een groente-en-gehaktmengsel. CANS [complaints of arm, neck and/or shoulder] = KANS [klach­ten aan arm, nek en/of schou­der] = RSI = repetitive strain injury. Het canonicaat is de waardigheid van een kanunnik. Ook bij vice anglais [homoseksualiteit] heeft men soms een capote anglaise [condoom] nodig. Een captcha is een completely automated public Turingtest to tell computers and humans apart. De chronische aspecifieke respiratorische aandoeningen waren cara: nu opgesplitst in COPD (chronic obstructive pulmonary disease) en astma.

4. Rome is de caput mundi [hoofd­stad van de we­reld]. Een capuce is een monnikskap (pij). Hij noemde haar een caractérielle [BE: iemand met een recht­lij­ni­ge in­stel­ling, waar­door hij of zij als kop­pig of hard­leers be­schouwd wordt]. In Noord-Suriname spreken ze Kalina
[taal - het Ca­raï­bisch - ook: Caribisch]. De carboxymethylcellulose wordt aangeduid met CMC [in wasmiddelen en als verdikkings- en bindmiddel]. Hij weet alles van cardio(= hart)-thoraxchirurgie [thorax = borstkas en borstholte]. Met ctg bedoelen we cardiotocografie. Een karet is een rubberboom, in 'neêr' vind je een caret [dakje]. Na een paar carmenères [wijn(stok)] volgden de banale carnale [vleselijk] lusten. Spreek carrément [ronduit, vrijuit]! Werd de carringtondoctrine [doctrine die inhoudt dat een politicus altijd behoort af te treden als hij politiek verantwoordelijk is voor iets wat onder zijn bewind of dat van een voorganger is misgegaan] maar meer toegepast! Ik ben je cassante [scherp] kritiek beu. De casselerrib is naar Kassel genoemd. Je kunt Cassiopeia [sterrenbeeld] alleen op het noordelijk halfrond zien. Kattenbak is gewoon cat(hechisatie), zo lees ik. Een catchphrase [vb: oogjes dicht en snaveltjes toe - uit: De Fabeltjeskrant (tussen 1968 en 1992)] moet catchy [goed in het gehoor liggend] zijn. Hij kent de Heidelbergse catechismus vanbuiten. In de islam zou hij een hafiz
[ere­ti­tel van iemand die de Ko­ran uit zijn hoofd kent] zijn. Het stond er echt: cave canem = pas op voor de hond, Romeinse tijd! In de muziek is c.b. contrabbasso [contrabas]. Hij volgt het dbso, het deeltijds beroepssecundair onderwijs [BE]. Op een cd-single past niet veel. Een cd-rom is een compact disc read-only memory. Sukade heet ook cedraat. Cellysis levert cellysaten [bio­che­mie: pre­pa­raat, af­kom­stig van cel­len waar­van het cel­mem­braan ver­bro­ken is] op. Die kwestie is een echt centre d'intérêt [zaak die vooral belangstelling trekt - mid­del­punt van be­lang­stel­ling]. Het Tochaars is een centumtaal [wes­te­lij­ke groep van de In­do-Eu­ro­pe­se ta­len en het To­chaars], geen satemtaal
[oos­te­lij­ke groep van de In­do-Eu­ro­pe­se ta­len]. Ken je het sterrenbeeld Cepheus [noordelijk halfrond]? De CFA-frank-Centraal is de  CFA-frank BEAC [daartegenover de CFA-frank BCEAO = CFA-frank-West ]. Op motorrijtuigen staat CH voor Confoederatio Helvetica (Zwitser­land).

5. Antwoord op de vraag: DNA = De Nationale Assemblee (Suriname).

 

 
 

1120 Dictee dinsdag 25 april 2017 (3): dictee Oud Oefendictee 050 - een juweeltje! √ x

Dictee - dictees [1120]

Dictee 050 (L) Reis door Europa. Liever Turks dan paaps? (Jubileumdictee - oud Oefendictee 050 uit de serie van 856)

1. Ella had een cum gehaald, een cummetje gekregen. Zij was cum laude gepromoveerd tot doctor in de humaniora . U kent dat wel, de pedel, die met zijn 'hora est' aankondigt, dat de promotie afgelopen is. Haar vader, die zo rijk als Croesus was, gelastte haar min of meer om een Europareis te ondernemen tijdens de maidentrip van zijn nieuwe zeiljacht. Achteraf kon ze dan een voyage imaginaire maken, als was ze helemaal niet lijfelijk aanwezig geweest. De trip voerde door alle delen van Europa.

2. Als opwarmertje werd de gondelstad Venetië aangedaan. Voor alle duidelijkheid: niet het Venetië van het Noorden – Amsterdam, Brugge of Giethoorn, ook niet het Venetië van het Oosten – Bangkok, het Friese Venetië – Hindeloopen – of Venezuela, dat klein Venetië betekent. Maar wel de Italiaanse stad van de zecchino, een oude gouden munt, de watertaxi, de Rialto – die beroemde brug –, de eretitel serenissimus [voor vorstelijke personen], de regatta – een roeiwedstrijd – of het regatta – satijnweefsel –. Allerdoorluchtigst is een epitheton van Venetië: de allerdoorluchtigste republiek Venetië. De stad heet ook bruid der zee, lagunestad, gondelstad of dogestad en heeft een lido [strand]. De patriarchale kerk is de basiliek van San Marco. Trouwens, met een bucentaur, een galei, vaart de doge jaarlijks uit om een ring in de zee te werpen teneinde die zee daarmee aan de stad te huwen. Dat gebeurt op Hemelvaartsdag. Façon de Venise is kristalglas. Ella kocht voor vertrek nog gauw een façon-de-Venisekaraf [2025], maar kon niet zoals vroeger met dukaten betalen. Wel met euro's. Ze was thuis builloper en kon met geld omgaan.

3. De volgende etappe voerde naar Oostenrijk. Ze had haar dirndljurk tevoorschijn gehaald om zich in Noord- en Oost-Tirol te kunnen meten met de fleur van de autochtone bevolking. Ze had een kleur als een bellefleur, maar kocht eerst een FDC, een fleur de coin, van een authentieke Oostenrijkse schilling. Let overigens op: het was dus geen fdc [spreek uit: èhf-dee-see - first day cover], een eerstedagenvelop! Haar doel was wat te zien van de Oostenrijkse Alpen. Als een ware Alpentoerist bereikte ze via een Alpenpas het Alpengebied. Ze was overigens doorkneed in het mountainbikemetier. In het alpenlandschap ging ze op zoek naar de alpenheggenmus, het alpenheksenkruid, de alpenherfsttijloos en het edelweiss. Maar ze wilde echt de bergen in. Als een aapje op een stokje of beter een berggeit heeft ze heel wat geklabasterd [klauteren] en heeft ze idem dito veel geheisterd [klimmen, klauteren]. Het SOS [Save Our Souls - in morse: kort, kort, kort - lang, lang, lang - kort, kort, kort]  [spreek uit: èh -zoo-wèhs] heeft niet hoeven klinken, alles ging goed.

4. De volgende halteplaats lag bij de Bosporus in Turkije, alwaar je gemakkelijk kon geraken met het zeiljacht. Een Turkse provincie heet vilajet en de gouverneur heet vali. Je vindt daar mooie planten zoals de gladde sumak, lid van de pruikenboomfamilie. De rouwkleur in Turkije is violet en de PKK [spreek uit: pee-kaa-kaa] is de Koerdische Arbeiderspartij [his­to­risch: Partiya Karkeren Kurdistan]. Een peshmerga is een lid van een nationalistische Koerdische strijdmacht. Het alevitisme is een liberale moslimstroming in het Midden-Oosten, met name in Turkije en Syrië. Ella heeft nogal wat geleerd: dat een sultana een groot Turks schip is, de spahi's cavaleristen zijn, een softa een leerling van de medresse [ook:  ma­dras­sa, mos­kee­school] is, shish kebab een lekker gerecht is, een saz een tokkelinstrument is, een reïs een gezagvoerder is en raki Turkse brandewijn [rakhi = een zekere armband]. Haar honger naar kennis was onstilbaar – en zijzelf ontilbaar – dus pakte ze ook nog mee, dat pide een luchtige Turkse broodsoort is, een pendjerelik een deel van een kameeltuig, een odalisk een sluierdanseres, een nargileh een waterpijp, een mimbar (minbar) een kansel, een kolbak een berenmuts, het kismet het noodlot, een kemenche een schootviool, een kelei een oosters tapijt, een francala een Turks stokbrood, een derwisj een bedelmonnik en de Aga Khan ten slotte het hoofd van de nizari's, een richting binnen de sjiitische islam. Met frisse tegenzin moest ze uiteindelijk ook dat land verlaten.

5. Frankrijk was de volgende aanlegplaats. Ze landde in Normandië – het leek D-day wel! – en heeft de republiek grondig verkend. Ella kende de Marseillaise goed, maar ook de Brabançonne, in tegenstelling tot de Belgische gedoodverfde kandidaat-premier Yves Leterme. Dat verhaal speelde in 2007. Frankrijk is een wijnland – en een land van zonnebloemen – en maakte toen deel uit van het Europa van de zes. Wijn komt er zelden meer van de syrah [= shiraz]. Ze dansen er de varsovienne, die veel op de polka en de mazurka lijkt. Je hebt er het rambouilletschaap en sommigen hangen het rattachisme [Wallonië afscheiden --- > Frankrijk] aan. Er is veel kunst in barok- en rococostijl. En wat is genoeglijker dan met oudejaar een reveillon [nachtelijk feestmaal] aan de Zuid-Franse Rivièra? In de Tour de France en mogelijk ook in de Tour Féminin gebruiken ze doping als een tempelier [tempelridder, tempelheer]. Om van het zuipen nog maar te zwijgen. Hoe zou een pointillistisch [met puntjes en streepjes van ongemengde kleuren] schilderij van een poilu [soldaat aan het front, Frankrijk, WO I] [spreek uit: pwaa-luu] er trouwens uitzien? In de Midi [het Zuiden van Frankrijk] ging Ella op haar molières samen met een maire [burgemeester] op zoek naar mimosa [plant]. Dat viel niet mee tijdens de mistral [valwind], antoniem van de föhn. Ze vonden een louis d'or, een oude Franse gouden munt. De maire vertelde over de Jacquerie (2025 historische gebeurtenis - boerenopstand Fr. 1358) en dat er nu geen kardinalisten [Fr. 17e eeuw - aanhanger Richelieu] meer waren en trouwens ook geen hugenoten [16e, 17e eeuw, protestanten in Frankrijk]. Ze kwamen wel een kartuizer kat, een kartuizer non en een kartuizermonnik (kartuizer monnik - wisselend in wdb.!) – nee, niet samen! – tegen. Gaullisme [Charles de Gaulle] en gauchisme
[(ex­treem)­link­se po­li­tie­ke be­we­ging, m.n. in Frank­rijk] hebben hoogtij gevierd, maar niet tijdens de grand siècle [de gou­den eeuw in Frank­rijk, de tijd van Lo­de­wijk XIV] of het ancien régime [vóór de Franse Revolutie]. Weetgraag als ze was, duurde het verblijf in Frankrijk veel te kort. Er was een tekort aan tijd. Een agrégé(e) [leraar, bevoegd voor middelbaar of hoger onderwijs in Fr.] had haar nog zo veel kunnen leren. Dat ze er een azertyklavier [NL: qwerty-, DE: qwertz-] gebruiken, dat het bagno een slavengevangenis is, dat bauxiet naar Les Baux genoemd is, dat de cabernet geen cahors is [beide: wijn(stok)], dat het colbertisme [be­vor­de­ring van de ex­port en be­per­king van de im­port] een variant van het mercantilisme [uit­voer­han­del en de in­dus­trie
be­vor­der­en, met ach­ter­stel­ling van de land­bouw] is, dat francium een chemisch element is [Fr, 87] en dat de écu een oude Franse daalder is, dit in tegenstelling tot de ecu [spreek uit: ee-kuu], letterwoord uit European Currency Unit, de tot 1 januari 1999 gehanteerde fictieve Europese rekenmunteenheid. Enfin, de tijd drong. Opnieuw naar Italië!

6. Aan de zuidkust kun je gemakkelijk per zeiljacht komen. Ella begon in Palermo en eindigde in Vaticaanstad. Italië is een van de zonnelanden en de Kerkelijke Staat werd indertijd krijgshaftig verdedigd door de zoeaven tegen pogingen tot annexering door Italië. Het trecento is de veertiende eeuw als cultuurtijdperk en stijlperiode. Zo is de settecento dito de achttiende eeuw en seicento de zeventiende eeuw. Tijdens haar verblijf heeft ze zelfs nog voetbal gekeken: AC Milan tegen AS Roma. Altijd weer indrukwekkend, dat catenaccio gelardeerd met geschreeuw en getier van al die tifosi. Het gaat erom de scudetto van de Serie A te winnen. De Rubicon is ze overigens niet overgetrokken. De beroemde spreuk "Alea jacta est" oftewel "De teerling is geworpen" heeft ze er wel van geleerd. Ze had overigens het quattrocento, de vijftiende, eeuw nog gemist en u waarschijnlijk de zestiende eeuw, het cinquecento. Ze is ook nog in Mezzogiorno geweest, het Italië bezuiden Rome. Helemaal beneden op de kaart ligt de laars van Italië, het Apennijns Schiereiland. Een glaasje lambrusco  [rode wijn] gaat er altijd wel in. Of de gaillarde als dans al in het duecento [13e eeuw] gedanst werd, is niet bekend bij auteur dezes. Een cremona is een soort van viool, een condottiere een aanvoerder van huursoldaten en een cicerone een wegwijzer, geleider voor toeristen. De gang naar Canossa heeft Ella ook nog gemaakt
[= publiekelijk boete doen] nadat ze op een Amati een valse noot gespeeld had. Het zij haar vergeven.

7. Het was een verademing om na dit sabbatical, sabbat(s)jaar, weer terug te keren in het Hollandse knollenland. Zuring, zeekraal en venkelknol smaakten Ella als vegetariër uit de kunst, verrukkelijk, hemels, goddelijk en ravissant. Maar ook de zuurkool, stamppot, antruwa, alfalfa afkomstig van luzernezaad, artisjokken, asperges, broccoli en dyarpesi [SR: de licht­brui­ne za­den (boon­tjes) van de plant Vig­na si­nen­sis uit de vlin­der­bloe­men­fa­mi­lie, ge­ge­ten als groen­te] belandden dus niet bij het gft-afval, maar gingen erin als koek
(en als Gods Woord = de Bijbel in een ouderling). Helemaal fris pakte ze de humaniora [de stu­die van de klas­sie­ke ta­len en let­ter­kun­de] weer op. Dat ze boos was op haar vader, die deze reis gelast had, was inmiddels geluwd, want ze besefte dat deze rondreis behoorlijk wat aan haar vorming had bijgedragen. In kort bestek: Ella werd zelfs nog hoogleraar en een vooraanstaand wetenschapper. En last but not least: ze leefde nog lang en gelukkig!

 

 
 

1119 Dictee dinsdag 25 april 2017 (2): dictee Groot Oudewaters Dictee 2017 √ x

Dictee - dictees [1119]

Groot Ouderwaters Dictee 2017

Oudewater, stad van harde werkers (auteur: Otto Beaujon)

1. Oudewater, land van Herman de Man. In het verhaal In de gekeerde kanis uit de bundel Jan Allemachtig en andere verhalen schrijft hij: "De mensen leefden er in een strop van dom wantrouwen."

2. In het wassende water [ook eigennaam van boek: Het wassende water] zag Zeger [eigennaam uit boek] de vlotsteiger stijgen, en ook in de stegen steeg het peil pijlsnel. Vissers zochten snel hun heil achter een schilferige pijler. Die beits hecht slecht en de blei bijt trouwens ook slecht, meenden zij.

3. Op haar bed-and-breakfastkamer in het stadslogement typte de blinde dame een cecogram [braillepost] op haar picht [internet: brailletypemachine (ook: typmachine - GB)]. Zij schreef: het ruikt hier naar bier en zweet. De Duitser Oscar [internet: Oskar] Picht heeft de brailleschrijfmachine in 1919 ontwikkeld, maar onder blinden is picht een soortnaam geworden.

4. De touwfabriek, de koekenfabriek en Machinefabriek De Hollandsche IJssel waren de drie industrieën van Oudewater. Tegenwoordig spelt de machinefabriek op haar website IJssel met een Y, vanwege de internationale klanten, maar Hollandse nog zoals voor 1954.

5. De machinefabriek bouwt al bijna 150 jaar baggermolens. Voor de vorm van de snijkoppen heeft de Barnea candida, de witte boormossel, model gestaan. De tanden van de snijkoppen zijn van widia, een gesinterd metaal op basis van wolframcarbide [ook: wolfraam]. Als de technici daar chatten over tjetten [verven, schilderen], dan hebben zij het over antifouling [bescherming scheepshuiden en offshoreconstructies].

6. Op de schoorsteen van de touwfabriek stond ooit een bliksemafleider met een radioactieve stralingsbron. Daarmee werd de omgevingslucht voorgeïoniseerd. Er zat een isotoop van kobalt-60
[C is Engels, symbool in Nederland ook wel Co] in. Vanwege de radiotoxiciteit werd het gebruik in 1960 verboden. Maar pas in de jaren tachtig is de stralingsbron verwijderd. 

NB VD heeft koolstof 14 = ¹⁴C. Daarom zou kobalt 60 correct lijken = ⁶⁰Co. In wetenschappelijke notaties lijkt het mét streepje gebruikelijker.

7. De koekenfabriek won plantaardige olie uit lijnzaad en kopra. Binnenshuis was de fabriek geheel van hout: slagwerk van eikenhout, draagconstructies van grenenhout en keggen van sporkehout. De slagwerken werden aangedreven met één stationaire stoommachine.

8. Het procedé bestond uit het kneuzen van het zaad, dat werd verwarmd om het vet smeuïger te maken, en werd daarna onder een heiblok geslagen. Soja daarentegen wordt met wasbenzine geëxtraheerd in een autoclaaf [verhittingstoestel], ook wel papiniaanse pot genoemd. De benzine wordt daarna verdampt en teruggewonnen. Vanwege het brandgevaar moest alle gereedschap in de sojaoliefabriek van vonkvrij beryllium zijn.

9. Terwijl de Oudewaterse vrouwen uitsluitend handarbeid in de wasserijen verrichtten of als thuiswerkster sigaren rolden uit omblad, dekblad en gemêleerd binnengoed, is zij tegenwoordig parttime officemanager (parttimeofficemanager - GB/VD veelal aaneen!), kleedt zich bij de beste couturiers en rijdt in gedowntunede replica's van Max' [Verstappen] Red Bull.

10. Behalve aan de cocaïne zit Oudewater blijkens bemonstering van onze excrementen [uitwerpselen, ontlasting] ook rijkelijk aan de GHB [gammahydroxybutyraat, gam­ma­hy­droxy­bo­ter­zuur ook wel: GBH = grievous bodily harm - herinterpretatie], xtc ofwel ecstasy, speed en marihuana, om te ontspannen bij een kopstoot van een pilsje en een Flügel [partydrink, eigennaam], met als ingrediënt guarana-extract waar je geëxalteerd [opgewonden] van raakt.

 

 

 

 

 
 

1118 Dictee dinsdag 25 april 2017 (1): dictee Rooms Dictee [titel] √ x

Dictee - dictees [1118]

Rooms dictee (auteur: Jose van Rosmalen)

Het lijdt geen twijfel dat de verwijfde ijdeltuit een schijnheilige weifelaar is. Hij weidt graag uit over het lijden der mensheid waarmee hij in het reine tracht te komen. In hem schuilt iets vileins, verborgen achter veel gepeins. Hij belijdt met beleid zijn innerlijke strijd over zijn vrijage met de rijzige meid op de hooimijt vlak bij de weide. Vele mijlen scheiden hem van zijn brave oorsprong, hij praat als een heilsprofeet, maar gedraagt zich als een ijzingwekkende proleet. Het venijn en chagrijn zijn sterker dan het marsepein. Hij verwijlt graag tussen kleurrijk guichelheil. Het is geen stijl, deze prediker met de botte bijl, die arme meisjes die hij leidt zo laat lijden. Mijd deze lijpe wijwaterkwast met zijn rode mijter.

 

 
 

1117 Dictee maandag 24 april 2017 (1): dictee Groot Vlaardings Dictee 2017 √ x

Dictee - dictees [1117]

Groot Vlaardings Dictee 2017 (Rotaryclub – GB – Vlaardingen)

De onderstreepte (en erachter genummerde) 70 woorden of woordgroepen moesten worden ingevuld.

De Slag bij Vlaardingen (auteur: mevrouw Van der Weerdt)

1. Volgend jaar is het een millennium (1) geleden dat een konvooi (2) oorlogsschepen (3), met aan boord een contingent (4) goed geëquipeerde (5) soldaten, op last van de Duitse keizer (6) de rivier afvoer van Tiel naar Vlaardingen, om daar graaf (7) Dirk III mores (8) te leren.

2. Deze eigengereide (9) edelman, die in de adellijke (10) hiërarchie (11) slechts een bescheiden plaats innam, was weliswaar (12) bepaald geen dégénéré (13), maar had zich wel vanwege (14) allerlei (15) illegale (16) activiteiten (17) de toorn van de keizer op de hals gehaald (18), waarover in de annalen (19) door diverse (20) contemporaine (21) chroniqueurs (22) wordt uitgeweid (23).

3. Vlaardingen was gesitueerd (24) aan de handelsroute (25) naar Engeland en van de langsvarende (26) schepen werden door Dirk geldsommen en goederen geëist (27), waarbij er niet voor werd teruggedeinsd (28) meedogenloos (29) en soms grenzeloos (30) gewelddadig (31) op te treden, wanneer de opvarenden zijn eisen bagatelliseerden (32) of niet au sérieux (33) namen.

4. Wederrechtelijk (34) vergrootte (35) hij zijn gebied door landerijen (36) van bisschoppen en abten (37) te confisqueren (38), die hij vervolgens verpachtte (39), om er zelf de interessante (40) revenuen (41) van op te strijken.

5. Ter wille van (42) onder anderen (43) de in hun belangen geschade (44) geestelijken, bij wie de keizer graag in het gevlij (45) [vaste uitdrukking, anders ook: gevlei] wilde komen, in de hoop dat zij voor zijn zielenheil (46) zouden bidden, zond hij eerdergenoemde [GB/VD] (47) strafexpeditie (48), waaraan hij zelf overigens niet deelnam, wegens besognes (49) elders in zijn rijk.

6. Ter hoogte van Vlaardingen debarkeerden (50) de keizerlijke troepen en trachtten (51) via een omtrekkende beweging de burcht (52) te attaqueren (53) waarin de graaf zich had verschanst (54).

7. Deze manoeuvre (55) werd hun noodlottig, want Dirks (56) met
pijl-en-boog (57) bewapende manschappen verrasten (58) hen vanuit de begroeiing (59) waarin ze in hinderlaag lagen en vergastten (60) hen op een pijlenregen (61).

8. De aanvallers keerden om en vluchtten (62) en masse (63) terug naar hun schepen, maar kwamen vast te zitten in de drassige rivieroever en in kreken die ten dele (64) waren dichtgeslibd (65); ze werden ten slotte (66) achterhaald door hun achtervolgers, die in
man-tegen-mangevechten (67) met zwaarden en werpspiesen (68) de Slag bij Vlaardingen beslisten (69) ten voordele (70) van graaf Dirk.

 

 

 
 

1116 Dictee donderdag 20 april 2017 (1): dictee Groot Dictee Terneuzen 2017 √ x

Dictee - dictees [1116]

Dictee Terneuzen 19 april 2017

De 40 woorden in vet en rood moesten door de liefhebbers worden ingevuld, de 40 woorden in groen en cursief door de specialisten.

[Blauw] is commentaar.

Weg van hier? (auteur: Marc de Smit)

1. Verrijst straks op de plaats waar momenteel de mycorrhiza's [zwamwortels] en de berenklauwen groeien, waar volgens sommige kwaadsprekers metanilgeel [chemisch: tropaeoline G] en naar verluidt zelfs chinhydron [roodbruine vaste stof] de grond hebben vervuild, rappers met gestraighte [ontkroesde] lokken de buurt terroriseren en waar het tijdens de nachtelijke uren spookt – white knights [bevriende ondernemers], failliet gegane bric-à-brac- [snuisterijen, oude rommel] en andere winkeliers, fluistert men samenzweerderig – kortom: de Kop van de Noordstraat, een gloednieuw bibliotheekcomplex?

2. De geschiedenis van Terneuzens belangrijke winkelstraat, de Noordstraat, gaat ver terug. Winkels met arabeske puien [denkbaar: arabeskenpuien], tweedehandskledingboetieks, meubelzaken met antieke torsekasten [met zekere poten] of hypermoderne relaxcanapés met schotsbonte [bnw., znw.: Schots bont] antimakassars, headshops [winkel in drugsartikelen]: het heeft er allemaal zijn plek gehad. Menigeen herinnert zich nog zeer goed zijn chicheid, 'ons swell [mieters] straatje', zoals de babyboomers het in hun middenjarenzestigslang [slang = groepstaal] soms plachten te noemen, maar ook zijn langzame verelendung [verval]. Dat had vanzelfsprekend te maken met de cashcrisis, waar men ook met big bazooka's [drastische maatregelen bij crisis] een decenniumpje of zo geleden zelfs geen ad-hocoplossing [ter plekke] voor had. Toch speelt er meer.

3. De Zeeuws-Vlaamse regio is een krimpgebied, wat niet betekent dat er – zouden ze hier al voorkomen – ouistiti's [penseelaapjes] in plaats van gorilla's door onze loofbossen slingeren, of dat er verhoudingsgewijs meer mensen met achondroplasie [dwerggroei] worden geboren dan elders in de Lage Landen. Neen, we zijn hier (uitgezonderd een enkeling die met afkeer van vrolijkheid of chaerofobie is behept) gewoon als iedereen. Ik bedoel natuurlijk financieel-economisch.

4. Jonge mensen trekken weg, ouden van dagen gaan dood, er zijn minder winkels nodig, dat is, vis major [overmacht], nogal duidelijk. Toch moet die vicieuze cirkel ooit doorbroken worden, en daarvoor heb ik een uitstekend respons [de, het, de response heeft uitspraak met 'ie'], al zeg ik het zelf: sloophamer ertegenaan, bulldozertje eroverheen, nieuwbouwtje erop. Simpel toch? Niet dus.

5. Naast het feit dat steeds meer mensen via picaas [2020: picca's of pics] [webafbeeldingen] – waarachter webvertenties (ofte i-ads) [of de – kan grammaticaal niet; internetadvertenties] schuilgaan – tot internetwinkelen worden verleid, is voor zo'n ingrijpende facelift natuurlijk doekoe [straattaal: geld] nodig, en politieke goodwill. (Trouwens: het geüpdate [vgl. het geloop – stam] van dergelijke actiesites neemt hallucinante proporties aan: je kunt het ene moment spotgoedkoop een ontweid [van ingewanden ontdaan] dus panklaar sliptongetje bemachtigen, en het moment erna voor een appel en een ei baba ganoush [Noord-Afrika: tapenade] laten thuisbezorgen. Waar eindigt dit ...?

6. En toch. Wie in een stad arriveert, moet geëmotioneerd worden – geen shock-and-awe [militaire verrassing met grote overmacht] ervaren, God verhoede – maar wel denken: zo! Wauwie! [wowie zou moeten kunnen: wauw = wow - uitspraak!] Hier wil ik wat uurtjes doorbrengen in zo'n staatsieachtige omgeving! Aggiornamento [vernieuwing, aanpassing, modernisering] betaalt zichzelf uit, boudweg gezegd. Trigger dus 's mensen amygdalae ['ee' ten onrechte voorgelezen als 'aai' – hersengedeelten - zie * helemaal onderaan], en het zal allemaal goed komen, is mijn boodschap.

7. Ideeën, vraagt u? Ja, die heb ik wel. (In parenthesi [tussen haakjes], dames en heren politici en ondernemers: deze adviezen zijn volledig kosteloos!) Om te beginnen zou het mooi zijn als oud nieuw ontmoette, pleieren [= pleien, kinderspel, kiskassen] meets lasergame – zoiets. Dit instituut, deze bieb dus, zou een soundbook [boek met geluidsdrager(s)] met een wiegendruk kunnen combineren als een soort eclectische [het beste uitkiezend] façade, hoe coewl [jeugdtaal: cool] zou dat niet zijn?! Trek daarnaast een veganistische chef-kok aan die als attractie in zijn keuken choppers berijdt [bromfiets!, helikopter, keukengereedschap] en laat de bezoeker de mogelijkheid om als sportieve outdooractiviteit aan blokarten [rijden met een blokart: zeilwagen met drie wielen] te doen in de vernieuwde winkelpromenade. Succes verzekerd!

8. Te hodiëcentrisch [gericht op het heden], zegt u, te nu? Misschien. Wie weet bestaat deze instelling over tien of twintig jaar trouwens nog ... Ik stel voor dat we er in dat geval dan maar een spelotheek [uitleencentrum voor speelgoed] van maken, om er bijvoorbeeld dictees in te organiseren – in welk geval we de locatie voor één dag een 'spellotheek' zullen noemen!

* Ik ben niet vaak echt teleurgesteld, nu wel. Terwijl VD geen uitspraak geeft bij het mv. amygdalae was ik als niet-classicus ernstig in het nadeel. Ik kende (uiteraard) de woorden amygdala en amygdalae. Ik werd door de uitspraak 'aai' ernstig op het verkeerde been gezet. Classici zijn niet de norm, dat is VD, en daarin vind ik - althans bij dit woord - geen enkele autorisatie van de uitspraak met 'aai'. Men wees mij erop dat er buiten (vaak) de uitspraak met 'ee' wel voorbeelden zijn met 'aai', zoals [Taaladvies] collegae met 'ee' of 'aai' laat uitspreken. De Taaladviezen behoren echter niet tot de spelregels van de meeste dictees ... dat geldt ook voor internet ...

 
 

1115 Dictee woensdag 19 april 2017 (1): dictee Oefendictee (7) april 2017 √ x

Dictee - dictees [1115]

Oefendictee april 2017 (7)

1. Stuka's [duikbommenwerper] zijn Junkers JU-87. 81 is een bikwadraat. Het woord 'kwaadaardig' is toch zeker een contradictio in terminis (mv. contradictiones in terminis)? In Sranan(g)(tongo) stond er: daar werd op de bigiyari [lustrumfeest] biná (hert) geserveerd. Op het Franse feminiene dégénérée staan maar liefst vier Nederlandstalige accent aigu's [VD/GB ook: accent aigus]. Bootees draag je veel lager dan je booty (achterwerk, niet in wdb. - 2025 wel!). Het woord 'tsaar' komt van 'caesar'. Public affairs: het lobbyen bij politici, gezien als vakgebied. Met '*depo*' (een selectie): abus (détournement) de pouvoir, cet aveu dépouillé d'artifice = die van alle gekunsteldheid ontdane bekentenis, dépositaire = depositaris, depot, en dépôt, dessus-de-porte, brooddepot, façadepolitiek, hoeperdepoep
(zat op de stoep), kijk-in-de-pot = kijkepot, 't is labberdepoepie (niks), lait de poule (in water of melk geklopt ei), 't is opperdepop (alles is opgegeten), pede poena claudo = de straf die laat op de misdaad volgt, pied-de-poule (hanenvoet, weefsel), secret de Polichinelle = publiek geheim en suïcidepoger. Rixari de lana caprina is ruziemaken om niets.

2. Met '*immy*' alleen shimmy (dans en bij auto) en shimmyen (vliegtuig). Met '*immi*' (selectie): dhimmi (niet-moslim), dhimmitude, gimmick (foefje à la Tommy Cooper), immigrant, imminent (naderend, dreigend), skimmia (altijdgroene plant), ad-interimminister
[BE, waarnemend] en interim-minister (NL!), iezegrimmig,
anti-immigratiebeleid, pro-immigratiestemmer en massa-immigratie. Wat is erger: de dieperik in gaan of de bietenberg opgaan [vgl. de mist ingaan]? Hij was maar een beetje heetje [he, hetero]. Wat is het verschil tussen de i-generatie [internet] en de Y-generatie [ei], de generatie Y [ge­ne­ra­tie van per­so­nen ge­bo­ren tus­sen ca. 1980 en 1995, die in gro­te voor­spoed en met al­ler­lei tech­ni­sche ver­nieu­win­gen zijn op­ge­groeid]? Beschrijf der jüdische Selbsthass [de haat van de Jo­den je­gens zich­zelf]. Doe maar wat in het mansbakje [mansen, geld] bij dat ka'i òrgel [draaiorgel]. Hij woont in Transdjnestrië (2025 niet meer in VD; gebied langs de Djnester in Moldavië, ook wel [Wikipedia] Transnistrië genoemd en Roemeens: Transnistria). Amentes amentes: geliefden (zijn hun verstand kwijt). Zij zijn niet van de Remonstrantse Broederschap: de remonstrants gereformeerden (afko: rem. ger.).

3. Het westnijlvirus is gerelateerd aan de West-Nijl. Zo gaat dat spellingtechnisch kennelijk ook met Nieuw-Zeeland en nieuwzeelander (konijnenras). Bij feestdagen gaat dat anders: Sint-Nicolaas en
sint-nicolaasgebak, Onnozele-Kinderen en onnozele-kinderendag. Voor de volledigheid: de oude ahboris in VD is ingeruild voor abohzis (in NL: algemeen, bovenste ledematen, onderste ledematen, horen, zien, intelligentie, stabiliteit (vroeger bij de keuring voor de militaire dienst gebruikte term)). Verder blijf ik eigenwijs: een kooltje vuur heeft echt met vuur te maken, een kooltje-vuur is een plant (adonis). Als ik een paar van die planten heb, zijn dat voor mij echt kooltjes-vuur, al zegt VD doodleuk: geen meervoud ... - 2025 weer gemeld bij VD! Een peper- en zoutvat zijn twee aparte onderdelen, een peper-en-zoutvat is één geheel (1 flesje met twee 'helften' en twee uitstrooimonden?), een peper-en-zoutstel is weer één geheel. Twee peper-en-zoutvaatjes, twee stel peper- en zoutvaatjes.

4. Kolibrie(s) laat maar één schrijfwijze toe, kievi(e)ten twee. Een mecano (speelt misschien meccano) is een mecanicien, ook: mechanieker en mekanieker. De latino's spreken meestal Latinospaans en hebben latino-Spaanse gewoonten. Een buru [oe] is een blanke Surinamer, een stonfutu [oe] een steunpilaar, een palulu [oe] een plant en een bakru [oe] een kleine, boosaardige (overduidelijk ook een contradictio in terminis!) bosgeest. Leuk dat in straattaal loesoe [uitspraak loe-soe?] weg betekent ... (maar welk(e) 'weg'?). De penalty was loepzuiver genomen. Met '*loup*' o.a. Guadeloupe en Guadelouper. VD ook nog: entre chien et loup: inter canem et lupum
[in de avondschemering]. In no time was het jobje (joppie) geklaard door ons clubje (cluppie). De oemma is de wereldwijde islamitische gemeenschap. De jakob-evertsen is een gelexicaliseerde vis, in een samenstelling verandert daar niets aan: jakob-evertsenoog. Dat wist je: ptca is percutane transluminale coronaire angioplastiek [dotteren], net zoals dat PTSS het posttraumatische stresssyndroom [ook:
post­trau­ma­ti­sche stress­stoor­nis] is. Ik heb veel props [2025 - respect, beweondering]voor je. Ik quad, hij quadt, wij hebben al quaddend gequad (ook: quatten). Ik quiz, hij quizt, we hebben al quizzend gequizd (ook: kwissen). Ik heb gekubd: het kubbspel gespeeld. Wanneer start die safesexcampagne? Er werd flink geoefend op achteruit- en voorbijmarcheren (zeg maar: voorttrekken). 'Cedula' [begin zin!] mag je ook als 'sédula' [VD alleen dát] schrijven.

 

 
 

1114 Dictee maandag 17 april 2017 (1): dictee Oud Oefendictee 014 √ x

Dictee - dictees [1114]

Dictee 014 (XIV) Specialistendictee [oud, uit de serie van 856]

1. De beide Duitslanden, DDR [Deut­sche De­mo­kra­ti­sche Re­pu­blik] en BRD [Bun­des­re­pu­blik Deutsch­land, Bonds­re­pu­bliek Duits­land], zijn indertijd [met nadruk:] één gemaakt. Het was het spektakel van de spectaculaire Ostpolitik (Oostpolitiek) van Willy Brandt, éminence grise [grijze eminentie, graue Eminenz], die daarbij een belangrijke leidersrol speelde. Bij die eenmaking is de hamei [vrij: valhek] tussen West- en Oost-Berlijn, Checkpoint Charlie, geabrogeerd [opheffen, afschaffen]. Eraan vooraf ging een roerige tijd; dat maakt het voorafgaande wel duidelijk. De wiedergutmachung was tenslotte al beëindigd. Veel ossi's trokken naar het vrije Westen. Ook vopo's [lid van de Vopo -
Volks­po­li­zei] en ecstasy [xtc] gebruikende ex-stasi's hoorden bij de geluk(s)zoekers [GB]. Wat deed dat Stasi-bedrijf [Staats
Si­cher­heits­dienst [staats­vei­lig­heids­dienst] in ('s) hemelsnaam vroeger om 's hemelswil, in godsnaam?

2. Een lucullisch (overdadig) maal – olie-en-azijnstel zowel als peper- en zoutvaatje op tafel maakten het dinertje tot een godenmaal – kon bestaan uit tjaptjoi [Chinees gerecht] en tjauwmin (soort bami), maar ook uit gerechten als wrap (dunne pannenkoekjes), vleesfondue, tzatziki [Grieks gerecht], teriyaki [zeker gerecht met soja], tempura [Japans gerecht], sukiyaki [idem], teppanyaki [grillen op hete plaat], stoofvlees, shish (döner) kebab [vlees] en shabushabu (gerecht van groenten, vis en deegslierten in bouillon), dan wel sajoer lodeh [gemengde groenten in kokosbouillon], ossobuco (Italiaans), olla podrida (eenpansgerecht), köfte (Turks) en hazenpeper zonder haas (als het wezenlijke ontbreekt). Om over ajam roedjak (kip en rode pepers), couscous (gerecht uit Noord-Afrika, de koeskoes is een dier op Nieuw-Guinea), fish-and-chips (Brits gerecht), foeyonghai (Chinees, met omelet), gadogado (Indonesisch gerecht van groente, tahoe, tempé en ei met pindasaus), golauyoek (varkensvlees, zoetzure saus), gyros (Grieks gerecht: broodje gyros) en hachee [stoofgerecht] nog maar niet te spreken. Pronte (prompte) betaling van de provisierekening (het proviand) was wel een must.

3. Het verschil tussen een van de schrijfwijzen van mank gaan
(VD 2025, wel: mankgaand) en mank lopen is, dat je het ene verbum [werkwoord] aaneenschrijft en het andere niet [klopt dus niet meer!]. Wie ooit zijn kandjes (kandidaatsexamen) Nederlands gehaald heeft en de neerlandistiek beoefent, weet dat, evengoed als hoe je borsjtsjschranzer (rodebietensoep) en paraskevidekatriafobie
(angst voor vrijdag de dertiende) schrijft. Andere struikelblokken bij de spellingkunst zijn pan-Arabisch en panarabisme, reïncarnatie en re-integratie, een tbs'er in een tbs-kliniek, treife [onrein] trehalose (plant- of diersuiker), trijpen (van trijp = zekere stof) pantoffels bij de try-out (proefvoorstelling), ijfelhout (taxus) en ijkgas. Alleen een wiskundige weet wat een cathetus (kathete) is (loodlijn) en een militair wat een abohzis (voorheen: ahboris) is. Die laatste denkt dan onmiddellijk aan een S5'je, dat op een A4'tje (A-viertje - VD) past .

4. Voetbal is van origine geen oudvaderlandse, maar een Engelse sport. Als de scheids, van jongs af aan een briljante referee vanjewelste (GB in toelichting ook: van jewelste, van je welste) met brillantine in het haar, een wedstrijd afgelast, keren de teams onverrichter zake huiswaarts. In het zestienmetergebied – kortweg: in de zestien – leidt een onreglementaire duwfout onherroepelijk tot een penalty, ook wel elfmetertrap of kortweg elfmeter, pingel of penantie genoemd. U weet nog wel [straatvoetbal]: driemaal corner, pienantie. Overtredingen zoals offside buiten het strafschopgebied worden gepenaliseerd [bestraft] met een free kick [vrije trap]. In het (de) halftime gaan de oververmoeide sportfreaks teaën oftewel theeën. De stopperspil, de links- en rechtsback tackelen dat het een lieve lust is en delen dus tackles uit. De centrumspits krijgt heel wat voor de kiezen en om de oren, daar helpt geen lievemoederen aan.

5. Toen de 70-jarige club met een naam sine anno [zonder jaartal - s.a.] kampioen werd, volgde een bloemenhulde met meestal een prachtig boeket en ook een heerlijk bouquet: wijnen als sekt, silvaner, douro, spätlese, samos, rosé, rioja uit het Ebrodal, riesling, rhônewijn, lambrusco – rode wijn uit de streek Emilia-Romagna in Italië – en gamay uit de Côte d'Or stonden al gereed. Het kampioensfeest werd trouwens gehouden in een überbrettl, een literair (GB ook: tt - doe bij dictee 1 t) café chantant. De trainer-coach houdt wel van wijntje en trijntje. De preses, een q.q.-functie [qualitate qua] van de hoofdsponsor, kwam later. Hij moest gras snijden voor de nieuwzeelanders [konijnen] van zoonlief en deed dat met de grassnijder. De quaestor was totaal niet van streek, maar wel in de streek bekend en daardoor gewestelijk betsjoend [betoverd] door de catchy [goed in het gehoor liggend], gracieuze blondine, die zich met veel gratie afvroeg of een dashond ook een hasjhond kan zijn. Nog catchyer was echter de fax et tuba (aanvoerder, belhamel, letterlijk: fakkel en bazuin) van de ploeg, die par renommée [bij geruchte] vernomen had dat de klotegriet en de kutvent – contradictiones in terminis (tegenstrijdigheden in de gebruikte woorden) – leden aan respectievelijk aids en syfilis, dat is lues (sief). De eerdergenoemde [GB] bloemen waren: eschscholtzia's (goudpapavers), amaryllissen (narcisachtige), strelitzia's (paradijsvogelbloemen), rafflesia's (woekerplant), kooltjes-vuur
(soort van adonis), fayalobi's (sierheester), anthuriums (flamingoplant) en adonisbloemen (uit de ranonkelfamilie). Slotzang: the party is over now!

 

 
 
 

1113 Dictee zondag 16 april 2017 (1): dictee Oefendictee april 2017 (6) √ x

Dictee - dictees [1113]

Oefendictee april 2017 (6)

1. Op het Buitenhof spraken ze vroeger vaak over de Buitengewesten (Buitenbezittingen). Ik voelde me er buitengekeken. Hij zou haar buitenslaan en toen moest ze buitenstaan om op de heilige hermandad te wachten. Hij draaide een buksie [bukshag]. Bij buldog kijken we niet op een l'etje meer (GB, VD - bulldog). Vergelijk de Franse buldog, Een bull is een baissier en een bear is een haussier (vergelijk: bull- en bearraly, bullish en bearish - aandelenbeurs). Met een bulldozer kun je dozeren. Een bullebak is een bullenbijter. De Buma/Stemra treedt ook op voor buma's [burgerman]. Ik heb veel in bunds [oe] [Duitse staatsobligatie] geïnvesteerd. De Burgerkoning, dat was koning
Louis-Philippe van Frankrijk (1773-1850). Burgermoed is zivilcourage. Bewijst een burgerrijbewijs dat je burger bent? Mijn bsn [burgerservicenummer] begint met 52, dat ISBN [In­ter­na­ti­o­nal Stan­dard Book Num­ber] met 90. De civieke [burgerlijk] civil society is gebaseerd op civisme [burgerzin]. In BE noemen de burgo's [burgerman] hem een burgie [(student) burgerlijk ingenieur]. Hij zit op de businessschool.

2. De spelletjesdeelnemer buutte [buten, bij verstoppertje spelen]. Hij is mijn naë buur . Die buurt is chic, het is een chique buurt. De buzz
(een buzzword) buzde rond. Buutreednen doe je met carnaval. Die runderen hebben boviene virusdiarree (BVD). Kun je van byssoliet [vezelig aggregaat] byssinose [longaandoening] krijgen? Nee. Gezocht op '*gereformeerd*': christelijk-gereformeerd, een gereformeerde, gereformeerd (bnw.), gereformeerdebonder (= bonder), oudgereformeerd (iets anders dan oud-gereformeerd!), gereformeerdenhaat, oer- en ultragereformeerd, een gereformeerdebondspredikant, de Christelijke Gereformeerde Kerken [organisatie], een christelijk-gereformeerde kerk [gebouw], de Gereformeerde Gemeenten in Nederland en
Noord-Amerika, de Nederduitsch Gereformeerde Kerken, de Staatkundig Gereformeerde Partij [SGP], de Gereformeerde Kerken in Nederland (vero, GKN), de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt en de Gereformeerde Kerken onderhoudende artikel 31 van de kerkorde.

3. In het ware Luilekkerland [Land van Kokanje, denkbeeldig] was er een teveel van het goede [vgl. luilekkerland, plaats van overvloed]. Ze wilden me met apenmunt [mooie praatjes in plaats van het verschuldigde] betalen. Ik heb ik-weet-niet-hoeveel blauwe plekken. Ik heb weet ik hoeveel vrienden. We dronken koffie toebroek, keteltjeskoffie. Met '*joe': badjoe (baadje), belindjoe (boom + vrucht; ook: melindjoe), joe (ja; vergelijk: johoe, joehoe), kasjoe (cashewnoot), ketjoe (roversbende), kinkajoe (rolstaartbeer), ketjoe (in Indië; scheldwoord voor kleurling van lage komaf) en raden-ajoe (echtgenote van een regent). Een teledoe is een stinkdas. Op '*jou*: acajou
(boom + hout; bnw.: kleur, verbastering: cachou; ook: mahonie), bijou (kleinood), jou, sapajou (ge­slacht van apen met rolstaart in
Zuid-Amerika), ik bejou je, maar jouw je niet uit. Hou op met dat tutoyeren, dat jij-jouen. Hoe zit dat jouwerzijds? Je krijgt een haberdoedas, een aberdoedas en nog een labberdoedas [3 x: oorveeg] toe: die oorvijgen [synoniem] zijn niet te vreten en te pruimen. Op '*briet*': aubrietia [/ɑu­bri­je­(t)si­ja/] (tuinsierplant, naar de Franse bloemschilder Claude Aubriet), briet mila (besnijdenis joodse jongen – mv. briet milot of brietot mila), marbriet (gemarmerd glas), Sobriëtas
(r.-k. vereniging tot matigheid) en sobriëteit (matigheid).

4. AE is de aanduiding van de (tweeletterige ISO-landcode; internetadressen: ae) Verenigde Arabische Emiraten, maar ook van de astronomische eenheid (ca. 150 miljoen kilometer), een A.E. is een Archi-Episcopus: aartsbisschop, de afkorting a.e. staat voor anno aetatis: in de leeftijd van, een aed is een automatische externe defibrillator en de AED de genormeerde valuta-aanduiding voor dirham van de Verenigde Arabische Emiraten (munteenheid), a.ej. staat voor anni ejusdem: van hetzelfde jaar, de AEL is de Arabisch-Europese Liga, een politieke moslimbeweging in België en Nederland, de AER is de Algemene Energieraad, a.e.s. is (op portretten) anno aetatis suae: in de leeftijd van, aet. is (op portretten) aetatis: in de leef­tijd van en de AEX is de Amsterdam Exchanges In­dex (beursindex van Amsterdam). Een aso [asociaal - letterwoord] is aso [aa-soo] en kan op het aso [initiaalwoord aa-èh-soo - BE: algemeen secundair onderwijs] zitten en daarmee een aso'er zijn. Met a.s.o. wordt 'enzovoorts' (and so on) bedoeld.

 

 
 

1112 ictee vrijdag 14 april 2017 (1): dictee Oefendictee april 2017 (5) √ x

Dictee - dictees [1112]

Oefendictee april 2017 (5)

1. Geef mij maar zoeteboter. Zullen we oxo [ohk-soo]
[boter-kaas-en-eieren] spelen? Op de Antillen is een botica een apotheek. Als iedereen botje bij botje legt, kunnen we een
botje-bij-botje, een Amerikaanse picknick, houden. Met Botox
(merk; botulinetoxine) botox je. Een schaap met morbus Paget heeft de botziekte. Nieuw voor mij: berlinerbollen zijn boules de Berlin (of boule de Berlins). Wat speel je op een boulingrin [grasveld voor balspelen]? Hij heeft een Bourgondisch geloof [is een doortrapte leugenaar]. Zelfs met diarree kon hij de bourree nog dansen. Hij is een blaséë [GB, wat maak je ons nu? - 2025 OK, met trema] vent. Dat terrein is nog privéër [GB] dan ik dacht. Dicteejuweeltjes: déléguée [vr.], dégénérée [vr.], toile cirée, crème brûlée en tournée générale. Hij is boutist ... Bouterse. De afdeling (dienst) Bouw- en Woningtoezicht houdt zich bezig met bouw- en woningtoezicht. Waar koop je bouzouki's? Grieks snaarinstrument, lijkt op mandoline. Op de Lekdijk bovendams wil zeggen: boven het Klaphek, waar de Hollandse IJssel van de Lek afgedamd is. Bowling is geen bowls .

2. In boyo zit maismeel (maïsmeel). N. Anslijn schreef het boekje De brave Hendrik. Hoe spreek je bracelet uit? [brah-suh-lèht] Een bracteaat [brahk-tee-jaat] is een zekere munt. GB schrijft brandstichten aaneen, glas branden niet. De braque d'Auvergne en de braque ariégeois (?) zijn brakken [ook: braque de l 'Ariège en braque
Saint-German]. Break a leg, toitoitoi! Het kind vertoonde breath-holding spells [stoppen met ademhalen, blauw aanlopen en flauwvallen]. Ze werden betrapt met een breektiejijs. We hebben Bremer blauw en bremersteen nodig. Bresaola [bree-zau-laa] is gedroogd rundvlees. De BRF is de Belgischer Rundfunk. Brevitatis causa = om kort te gaan, breviter is kortheidshalve. Brevity is the soul of wit (geestigheid). De brexiteers hebben gewonnen [nu Brexit, historisch]. Ze droeg een dameshoed met brides [brie-duhs]. De lente duurde brief as woman's love. We gaan naar de cursus briefschrijven. Mensen, behoud the bride side of life! Met die klus zal hij de brijberg opgaan [dat is niet te volbrengen]. Door te lang breien zouden de aardappelen brijen
[tot moes worden]. Een cataplasma is een kompres. In die fabriek maken ze briljante brillantine.

3. Briljantie is brille. Hij brilleerde in briller par son absence [schitteren door afwezigheid]. Met de brique briquet [aansteker] stak hij de briket aan. Het brocatel [brokaatachtige stof] lag op het broccatello [marmersoort]. Veel brooche, mazzel en broge met je nieuwe brogues! Was je daarna broke [brook - blut]? De bronsttijd [dieren] kun je niet vergelijken met de ijzertijd [wel: de bronstijd]. Hoe schrijf je 'brønstedzuur'? Zo, dus. We hebben tarwe-rogge-, gerste- en uienbrood. Hij is broodgoed, door en door goed, door- en doorgoed. Hij diste een broodje aap [stadslegende, broodjeaapverhaal] op. Een broodrooster is een toaster. Met brouilly dronken ze de brouille [onmin] in de brousse [rimboe] weg. De brownbeweging is de brownse beweging. Zeepbrokken kun je broyeren [tot vlokken walsen], leden royeren. Wiens brood men, ook op de po, eet, diens woord men spreekt, zo dacht de broodpoëet. Bruto: b., br., bro., brt., bt. en bto. Je kent de bruggen van Wheatstone en Varol? Op de Antillen is brug [oe] magie.

4. Op verder zachte sneeuw kan bruchharsch liggen. Hoe zit het met de tussen-n in 'bruggebint'? De brugman kon praten als Brugman. Dat kan Bruintje niet trekken. Is 'brunswijker' [verpakking] een verkorting van 'Brunswijker groen'? Nee, dat is verf. Een brunhilde [gro­te, for­se blon­de vrouw] is geen brunette, brunet of bruinet. Bij VD mag 'bruusk' ook 'brusk' zijn (maar niet: bruskeren). Hij is gezegend met bruta Fortuna [dom geluk]. Ik vind hem een brutus [veraderlijk mens]. Hoor dat bruyante [luidruchtig, lawaaiig] stel eens! Een bu is een businessunit. Gezocht op '*eeers': Hebreeërs, hyperboreeërs (met zonderlinge gewoonten), Hyperboreeërs (volgens oude Grieken bewoners van het uiterste noorden – met hun kennis),
Equatoriaal-Guineeërs, Eritreeërs, Europeeërs, geldzuchtige farizeeërs, Guineeërs of Guinezen, onderzeeërs,
Papoea-Nieuw-Guineeërs, Chaldeeërs, Hebreeërs, Galileeërs, laodiceeërs (lauw, onverschillig), manicheeërs (ook; schuldeisers), Nazoreeërs = Nazareeërs (uit Nazareth), nazireeërs (gelofte gedaan), oweeërs (ow'ers – oorlogswinst), patjepeeërs (patserig figuur, poen) en pythagoreeërs (volgelingen Pythagoras). Haar jurk was pokkenduur (vgl. pokkenwijf, pokkeneind). Onder de bubblegumpop genoten we van onze bubbelgum. Bubblin' is (dansen op) raggamuffin. Ze gaf me een buccale [de wangen betreffend] kus. Lekker, zo'n buche
[ge­bak: boom­stam of kerst­stronk] bij de koffie! In NL is de Budep de Wet Bedreigde Uitheemse Dier- en Plantensoorten. Een buff [uh] is een bruingeel hoen. Ze offreerden een walkingdinner (volgens mijn pc in het dockingstation - 2025 GB/VD). Een buffobas is een bas-buffo. Ze zijn gaan builderen [ho­ge ge­bou­wen be­klim­men als sport]. De barter [ruilhandel] vond buit om buit [elkaar niets toegeven] plaats. Ik was niet blij met dat buggy [met veel bugs, fouten] (computer)programma.