Dictee - dictees [0821]
Column
Medische termen (1)
1. Van
collega-dicteetijger René Dijkgraaf kreeg ik een lijst met medische termen,
heel interessant. Ik zal ze allemaal bespreken. Daarbij onderscheid ik drie
categorieën: (w) betekent: staat gewoon in de woordenboeken, (?) betekent:
staat niet in de woordenboeken, maar ik vind het aanvaardbaar als opgave in een
dictee (met uitleg waarom) en (x) betekent: is echt niet te herleiden tot de
woordenboeken en zo'n woord zou ik nooit gebruiken in een dictee.
2. Nou daar gaan
we: 1) aberrant (w, afwijkend, abnormaal,
niet-medisch: absurd, idioot), 2)
accommodatieparalyse (w, accommodatie = aanpassing van de ogen, paralyse = verlamming),
3) acuminatus (?, niet zo moeilijk, betekenis: niets anders gevonden dan kever
of vis), 4) adenolymphocele (x, zeker vanwege de ph, we kennen lymf(e) en bij
adeno- zou je aan adenoïden – woekering van het klierweefsel – kunnen denken.
Dat lijkt wel te kloppen), 5) adenolymfokèle (x, zou met die f beter passen,
betekenis zal uiteraard hetzelfde zijn als bij 4), 6) aerococcus (? zekere
bacterie, met kleine letter zou ik het wel durven gebruiken, gevaarlijk voor de
urinewegen van zwakke personen), 7) Ancylostoma (x, mijnworm, bij ons kleine
letter, hoofdletter is de wetenschappelijke naam), 8) annulair (?, niet moeilijk:
ringvormig), 9) antiastmatica (w, middelen tegen astma), 10) antigonorroïca (w,
middelen tegen gonorroe(a)).
3. Vervolgens: 11) antrax (w, miltvuur), 12) aqueductus (cerebri)
(?, niet moeilijk, betekenis: bepaalde kanalen – aquaduct! – in de hersenen),
13) arbeidsre-integratie (w), 14) arts-patiëntrelatie (w), 15)
basalecelcarcinoom (w, basaal + cel + carcinoom = kanker, basale cellen =
diepste laag van de onderhuid), 16) bellocqtamponade (x, Bellocq = eigennaam,
tampon door de mond naar neus), 17)
bloed-gasbarrière (w, vergelijk qua
spelling bloed-hersenbarrière), 18) breslowclassificatie (x, Breslow = eigennaam,
indeling van de stadia van een melanoom = zeer kwaadaardig gezwel, vaak bij huid
en oog), 19) Burneti caeruleus (x, te veel werk) en 20) chikungunya (w, wetenschappelijke
naam, met kleine letter: subtropische virusziekte).
4. Verder: 21) chiropraxie (w), 22) chiropractor
(w), 23) choledochorrafie (x, betekenis: hechtdraad of reparatie van galwegen,
vergelijk cholelithiasis = galsteenziekte), 24), cholereïsch (w, de gal betreffend,
wij zeggen cholerisch = opvliegend, driftig), 25) chordocentese (x, doorsteken
van de navelstreng bij ongeboren vrucht), 26) choroïdaal (?, de oogbol
betreffende), 27) chromosacharometer (w, betekenis: apparaat om suikergehalte
in vloeistoffen – en bloed – te meten), 28) chronischevermoeidheidssyndroom (w,
cvs, VD heeft CVS, GB heeft cvs-patiënt (lijkt juist), ME, myalgische encefalomyelitis),
29) ciclosporine (x, geneesmiddel na transplantatie tegen afstoting en tegen
infecties) en 30) coeliocentese (x, niet zo snel gevonden).
