vrijdag 19 april 2019

1572 Dictee vrijdag 19 april 2019 (1) dictee Oefendictee (oud) 809 √

Dictee - dictees [1572]

Dictee 809 (DCCCIX) Dictee Specialisten (01-12-2014)

1. De jongste bediende werd op den dril gezet (voor gek laten lopen op 1 april). Een vates [m.] is een ziener, voorspeller, profeet. Een drinkuit is een stortebeker. Aldrin en dieldrin zijn drins. Een drip is in Nederland een dynamisch route-informatiepaneel (bord boven een snelweg waarop verkeersinformatie wordt getoond). Ja, makkelijk, als je in de driver's seat verkeert [het voor het zeggen hebben]. Ze heeft een morose [droefgeestig] natuur, zeker niet geërfd van haar maffioze (maffieuze) vader. Druzen en droezen duiden hetzelfde volk (en religieuze sekte) aan. Hij is geheel gevangen in chimères (droombeelden). Drogmetica zijn drogisterijartikelen en cosmetica. Ging het bij het droit du seigneur (jus primae noctis – droit de cuissage, droit du seigneur) om veel pecunia, of kon dat ook via de eerste huwelijksnacht (het recht van avondkout, soms wel op een koude avond) afgekocht worden? Onze koning Willem-Alexander heeft geen droit de réponse [recht om te antwoorden op in het openbaar uitgeoefende kritiek]. Een drogreden is een (spitsvondig) sofisme.

2. Daar heb je drolletje drie (van Krommenie of van Overschie – dreumes, onderkruipsel). Wat zijn drôleries [komische beeldjes in middeleeuwse kerken]? Een drôle de guerre is een phoney war, toch [schemeroorlog, vreemde oorlog]? Laat je toch niet in met die dromerijen (rêverieën). Wat is dat toch een droge klaas [droge vent, droge haring, saai]. Een odium in longum jacens is een langgekoesterde (!) haat. Een oneiroloog [ee] legt dromen uit. Die koe heeft droop (wrang = etterige uierontsteking). Een drop-out [outcast] is geen dropdown [rolmenu, op pc-scherm]. Bij een dropping moet de weg terug gevonden worden! Drosera is zonnedauw en een droschke is een vigilante [gesloten huurrijtuig]. Hoeveel van die Dr. Strangeloves [geschifte en gevaarlijke wetenschapper] moeten er eerst nog opstaan? Hij druipstaartte [verlegen wegsluipen] beschaamd. Hoeveel hectopascal (hPa) was dat? Heeft het NBG zelf bijbeldrukkers in dienst? Hij zit flink in den drum (in benauwdheid, in moeilijkheden). Een druppel van Leidenfrost is een druppel in sferoïdale toestand. Is drum-'n-bass jungle? Ja, ook! De stillireactie is een druppelreactie [chemie]. Een druppel- wordt ook wel een calimerohelm genoemd.

3. Een DTC is een Dutch Treasury certificate (door De Nederlandsche Bank uitgegeven schatkistcertificaat) en de DTe is in Nederland de Dienst Uitvoering en Toezicht Energie (organisatie die toezicht houdt op de energiemarkt). Ik weet het: dit is een dubbelpunt (VD ook: dubbelepunt en Taaladvies ook: dubbele punt). Zelf ben ik dubbellinks [heb twee linkerhanden, ben erg onhandig]. Een dubbeltjesaandeel is een pennystock. De Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie is de Donaumonarchie (GB: Dubbelmonarchie = Donaumonarchie). Zijn er nog dublinclaimanten [asielzoeker via ander land binnengekomen] in de zaal? De dubstep is een van oorsprong Britse stijl in de popmuziek die is beïnvloed door [afko:] o.a. drum-'n-bass, dub en 2 step (niet te verwarren met twostep, de stepdans!). Duce et auspice [k/tsj] de mp: onder leiding van de minister-president. Ducttape is zeer sterk, waterdicht plakband gemaakt van textiel. Een flamencozanger of -gitarist moet duende (bovennatuurlijke inspiratie) bezitten.

4. Hoe werkt dubbelboekhouden? Watskeburt: what's going on, what's up, wat is er aan de hand (jongerentaal)? De mouwen moeten de handen vrij laten. In het huwelijk, vinden sommigen, moet je elkaar vrij laten. Een kwestie van (iemand) vrijlaten dus, net als vrijlaten van gevangenen. Bij zwevende koersen van valuta's worden die vrij gelaten. Hoe vinden we een goede dueña (bejaarde gezelschapsdame van meisjes uit de aanzienlijke stand)? Wat was 'wallen onder de ogen' ook alweer? O ja: draperies d'amour. Mijn reactie: o zo Koos! Ik zal erbovenop zitten: ze moet weer erbovenop komen! Ze zocht de brief onder de tafel, maar die lag echt erbovenop. Tata, zeggen kinderen, dáág! Wat is schadelijker voor de tarwe, een tarwe-uil [op tarwe levend vlindertje] of -aaltje (draadworm, zeer schadelijk, aaltjesziekte)? Het aaltje, dus. Tegen iets opzien is ertegen opzien (GB). Opzienbarend is wat opzien baart. Die muur is niet bedoeld om ertegenop te klimmen. Het naderende afscheid, jullie zullen wel ertegenop (VD) zien, denk ik zo.

5. Wat doen jullie liever: winkels- (= statten) of tv-kijken? Daar zijn Temmincks en andere strandlopers te zien. In Rotterdam heb je geen t-dievegges, daar zeggen ze gewoon 'ik loopt'. Probeer niet mijn dochter te na te komen! Mijn paspoort is tenietgelopen. Een stemloze plofklank (p, t, k) is een tenuis [tee-nuu-wihs], meervoud: tenues. Het antoniem ervan is media (in dit verband wél enkelvoud!) met als meervoud mediae (stemhebbende explosieven – b, d, g). Denk ook nog aan een medium (M) biefstuk of T-shirt. Waarom heet de terreur blanche in het Nederlands Witte Terreur? Jullie mogen kiezen uit teriyaki, teppanyaki en sukiyaki. Je hebt terecht gesteld dat hij terechtgesteld zal worden. Wat is phubbing, phubben (in gezelschap of tijdens een gesprek een ander negeren door ook te communiceren via of informatie op te zoeken op de smartphone – antoniem: dumbphone) precies?

6. Heeft de TGG, de transformationeel-generatieve grammatica van (Noam) Chomsky, ook nog iets te zeggen over een T-ford? De furor teutonicus is de teutoonse razernij [antisemitische uitspattingen Duitsland]. We doen aan theezetten en theedrinken op ons thee-uurtje: zonder uitzondering en altijd gezellig. Het THC-gehalte (tetrahydrocannabinol – de psychoactieve stof in marihuana) is allesbepalend, allesoverheersend. Een duffelcoat is een duffelse jas (montycoat, houtje-touwtjejas – naar plaat Duffel, BE). Een dugazon (karakter (ingénue of soubrette) en stem van bepaalde soort (mezzosopraan) in Franse operettes) speelt en zingt. Duimendik (duimdik) is een duim dik [pas op: drie duimen dik]. Het rijk der duisternis is het rijk van de Satan, die ook wel de Prins der Duisternis genoemd wordt. De Rode Duivels hebben gisteren gewonnen. De ziekte van Bornholm wordt ook duivelsgreep [epidemische infectieziekte, pijn in de ademhalingsspieren] genoemd. Hij is vandaag du jour [bijdetijds, modieus] gekleed. In dukkah [dipsaus] kun je brood dippen. Een dulcimer is een hakkebord [slechte piano].

7. Dulse [dahls] is een eetbare zeewiersoort met donkerrode bladeren. Een dumbbell is een korte halter met gewichten. Du moment dat hij zijn handen ten hemel hief, besefte ik het (me, sic). Zij was, laat ik maar zeggen, d'un certain âge [van een zekere leeftijd, niet jong meer, van middelbare leeftijd]. De DUO is de Dienst Uitvoering Onderwijs. Wat een grappig duodecimootje [kleinste boekformaat van 12 bladen (of 24 pagina's) per vel (symbool: 12o, 12mo)]. Zoekgemakshalve heb ik nog maar even in de elektronische Van Dale gezocht [voorloper oVD]. Een durfal en een durfniet, dat scheelt nogal. Een durf- is een
risico-investeerder. Een durum is een Turkse dunne pannenkoek van tarwemeel. Jullie zijn mijn dushi's [schatjes]. Dutchbat was het Dutch Battalion (Nederlandse VN-vredesmacht in Bosnië en Herzegovina ten tijde van de Joegoslavische burgeroorlog). Dat is echt een gerecht du terroir [regionaal]. Die opvatting is du ton ['in']. Op den duur (VD ook: de) durf je niks meer. Eén dux (hertog bij de Germanen), twee duces.


8. In duxelle(s) zitten paddenstoelen. Was getekend uw [afko:] dv. [dienstvaardig] en [afko:] dw. [dienstwillig] bewonderaar … De schrijfwijze 'duw- en trekwerk' begrijp ik wel, 'cd- en dvd-bon' minder. De afkorting rw staat voor rewritable in cd-rw en dvd-rw en is overigens de internetextensie van Rwanda. Zijn ineptie [zotheid, ongerijmdheid] droop eraf (ervan af). Een idee-fixe is een dwangvoorstelling. Feuilles mortes zijn dwarrelvluchten. Een dwarshuis is een T- [daar kun je niets drinken ...] of krukhuis [met L-vormige plattegrond ...]. Bij metselwerk kom je soms een dwars liggende laag tegen. Die rotjochies moeten niet zo vaak dwarsliggen. Een dwergbuffel is een tamarau. DXM staat voor dextromethorfan. In HCN en HNC vormen CN en NC een dyade [vgl. de dyade moeder-kind]. Het harde dagelijkse leven heeft meer van een dys- dan van een utopie. Dwazen en dwazeriken gedragen zich vaak dwaselijk. Een dwergmispel is een cotoneaster. Wat doet een dynamiteur [dynamitard: iets met dynamiet]? Waarom duidt DZD de Algerijnse dinar aan? Een Engels antwoord: DZ is derived from Dzayer, the local name for Algeria.

9. Het wildetentje ontaardde in een wild etentje. Wat is het verschil tussen de scherp- en zachtheldere 'e'? Gelukkig staat 'egregiously an ass' (bij uitstek een ezel, Shakespeare) nog steeds in de oVD. Curieus: een ear- en eyecatcher. Een [afko:] e.a. is een épreuve d'artiste (kunstenaarsproef). Een eager beaver is een uitslover. Eau de cologne [x vooraan of s achteraan], eau de vie [idem] en eau de toilette [idem] hebben meervoudsvormen, de andere eautjes [VD] niet. Die ebenist (hij ebeneert – met ebbenhout inleggen) werkt momenteel met coromandel, gestreept ebbenhout. Eben-Haëzer: tot hiertoe heeft de Here ons geholpen. De EBG, dat is de Evangelische Broedergemeente (de hernhutters). De EBU is de European Broadcasting Union, de Europese Radio-unie. Rijdt de eurocity (EC) daar ook? E [èh] causa ignota: met (medisch) onbekende oorzaak. Deze wedstrijd is echt om het echie.

10. Zij zijn echt gescheiden, in Vlaanderen zelfs echtgescheiden [ambtelijke taal]. Hij was echt-, maar ook schipbreukeling. In het weekend is hij echt scheidsrechter, doordeweeks echtscheidsrechter. Wat voor geheugenstoornis is ecmnesie [door opdoemen beelden uit het verleden]? Wat doet de Ecofin-raad [raad van ministers van Economische Zaken en Financiën]? De économie de bouts de chandelle is de zuinigheid die de wijsheid bedriegt. DVT, diepveneuze trombose, is het economyclasssyndroom [toeristenklassensyndroom, vliegtuigtrombose]. Ecstasy [drug xtc] zal toch niet tot ectasie [medisch: uitzetting, verwijding] kunnen leiden? Een rupsje-nooit-genoeg lijkt edax rerum (allesverslindend). De baron hechtte aan het 'U Edele' (afko: U Ed.). De Eerste Edele was de vroegere vertegenwoordiger van de adel in de Staten van Zeeland.

 
 



Geen opmerkingen:

Een reactie posten