Dictee - dictees [1572]
Dictee 809 (DCCCIX) Dictee Specialisten
(01-12-2014)
1.
De jongste bediende werd op den dril gezet (voor gek laten lopen op 1 april). Een vates [m.] is een ziener, voorspeller, profeet. Een
drinkuit is een stortebeker. Aldrin en dieldrin
zijn drins. Een drip is in Nederland een dynamisch route-informatiepaneel (bord
boven een snelweg waarop verkeersinformatie wordt getoond). Ja,
makkelijk, als je in de driver's seat verkeert [het
voor het zeggen hebben]. Ze heeft een morose
[droefgeestig] natuur, zeker niet geërfd van
haar maffioze (maffieuze)
vader. Druzen en droezen duiden hetzelfde volk (en
religieuze sekte) aan. Hij is geheel gevangen in chimères (droombeelden). Drogmetica zijn drogisterijartikelen
en cosmetica. Ging het bij het droit du seigneur (jus
primae noctis – droit de cuissage, droit du seigneur) om veel pecunia,
of kon dat ook via de eerste huwelijksnacht (het
recht van avondkout, soms wel op een koude avond) afgekocht worden? Onze
koning Willem-Alexander heeft geen droit de
réponse [recht om te antwoorden op in het openbaar
uitgeoefende kritiek]. Een drogreden is een (spitsvondig)
sofisme.
2. Daar heb je drolletje drie (van Krommenie of van Overschie – dreumes, onderkruipsel).
Wat zijn drôleries [komische beeldjes in
middeleeuwse kerken]? Een drôle de guerre is een phoney war, toch [schemeroorlog, vreemde oorlog]? Laat je toch niet
in met die dromerijen (rêverieën). Wat is
dat toch een droge klaas [droge vent, droge haring,
saai]. Een odium in longum jacens is een langgekoesterde (!) haat. Een oneiroloog
[ee] legt dromen uit. Die koe heeft droop (wrang = etterige uierontsteking). Een drop-out [outcast] is geen dropdown [rolmenu, op pc-scherm]. Bij een dropping moet de weg terug
gevonden worden! Drosera is zonnedauw en een
droschke is een vigilante [gesloten huurrijtuig].
Hoeveel van die Dr. Strangeloves [geschifte en
gevaarlijke wetenschapper] moeten er eerst nog opstaan? Hij
druipstaartte [verlegen wegsluipen] beschaamd.
Hoeveel hectopascal
(hPa) was dat? Heeft het NBG zelf bijbeldrukkers in
dienst? Hij zit flink in den drum (in benauwdheid, in moeilijkheden). Een druppel
van Leidenfrost is een druppel in sferoïdale toestand. Is drum-'n-bass jungle? Ja, ook! De stillireactie is een
druppelreactie [chemie]. Een druppel- wordt
ook wel een calimerohelm genoemd.
3. Een DTC is
een Dutch Treasury
certificate (door De
Nederlandsche
Bank uitgegeven schatkistcertificaat) en de DTe
is in Nederland de Dienst Uitvoering en Toezicht Energie (organisatie die toezicht houdt op de energiemarkt).
Ik weet het: dit is een dubbelpunt (VD ook:
dubbelepunt en Taaladvies ook: dubbele punt). Zelf ben ik dubbellinks [heb twee linkerhanden, ben erg onhandig]. Een
dubbeltjesaandeel is een pennystock. De Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie is de Donaumonarchie (GB: Dubbelmonarchie = Donaumonarchie). Zijn er nog
dublinclaimanten [asielzoeker via ander land
binnengekomen] in de zaal? De dubstep is een van oorsprong Britse stijl
in de popmuziek die is beïnvloed door [afko:] o.a. drum-'n-bass, dub en 2 step (niet te verwarren met twostep, de stepdans!). Duce et auspice [k/tsj] de mp: onder leiding van de
minister-president. Ducttape is zeer sterk,
waterdicht plakband gemaakt van textiel. Een flamencozanger of -gitarist moet
duende (bovennatuurlijke inspiratie) bezitten.
4.
Hoe werkt dubbelboekhouden? Watskeburt: what's going on, what's up, wat is er
aan de hand (jongerentaal)? De mouwen moeten
de handen vrij laten. In het huwelijk, vinden sommigen, moet je elkaar vrij
laten. Een kwestie van (iemand) vrijlaten
dus, net als vrijlaten van gevangenen. Bij zwevende koersen van valuta's worden
die vrij gelaten. Hoe vinden we een goede dueña (bejaarde
gezelschapsdame van meisjes uit de aanzienlijke stand)? Wat was 'wallen
onder de ogen' ook alweer? O ja: draperies d'amour. Mijn reactie: o zo Koos! Ik
zal erbovenop zitten: ze moet weer erbovenop komen! Ze zocht de brief onder de
tafel, maar die lag echt erbovenop. Tata, zeggen kinderen, dáág! Wat is
schadelijker voor de tarwe, een tarwe-uil [op tarwe
levend vlindertje] of -aaltje (draadworm,
zeer schadelijk, aaltjesziekte)? Het aaltje,
dus. Tegen iets opzien is ertegen opzien (GB).
Opzienbarend is wat opzien baart. Die muur is niet bedoeld om ertegenop te
klimmen. Het naderende afscheid, jullie zullen wel ertegenop (VD) zien, denk ik zo.
5. Wat doen jullie liever: winkels- (= statten) of tv-kijken? Daar zijn Temmincks en andere strandlopers te zien. In Rotterdam heb
je geen t-dievegges, daar zeggen ze gewoon 'ik loopt'. Probeer niet mijn
dochter te na te komen! Mijn paspoort is tenietgelopen. Een stemloze plofklank (p, t, k) is een tenuis [tee-nuu-wihs],
meervoud: tenues. Het antoniem ervan is media (in
dit verband wél enkelvoud!) met als meervoud mediae (stemhebbende explosieven – b, d, g).
Denk ook nog aan een medium (M) biefstuk of
T-shirt. Waarom heet de terreur blanche in het Nederlands Witte
Terreur? Jullie mogen kiezen uit teriyaki, teppanyaki en
sukiyaki. Je hebt terecht gesteld dat hij
terechtgesteld zal worden. Wat is phubbing, phubben (in
gezelschap of tijdens een gesprek een ander negeren door ook te communiceren
via of informatie op te zoeken op de smartphone – antoniem: dumbphone)
precies?
6.
Heeft de TGG, de transformationeel-generatieve grammatica
van (Noam) Chomsky, ook nog iets te zeggen
over een T-ford? De furor teutonicus is de
teutoonse razernij [antisemitische uitspattingen
Duitsland]. We doen aan theezetten en theedrinken op ons thee-uurtje:
zonder uitzondering en altijd gezellig. Het THC-gehalte (tetrahydrocannabinol – de
psychoactieve stof in marihuana) is allesbepalend, allesoverheersend.
Een duffelcoat is een duffelse jas (montycoat,
houtje-touwtjejas – naar plaat Duffel, BE). Een dugazon (karakter (ingénue of
soubrette) en stem van bepaalde soort (mezzosopraan) in Franse
operettes) speelt en zingt. Duimendik (duimdik)
is een duim dik [pas op: drie duimen dik].
Het rijk der duisternis is het rijk van de Satan, die ook wel de Prins der
Duisternis genoemd wordt. De Rode Duivels hebben gisteren gewonnen. De ziekte
van Bornholm wordt ook duivelsgreep [epidemische
infectieziekte, pijn in de ademhalingsspieren] genoemd. Hij is vandaag
du jour [bijdetijds, modieus] gekleed. In
dukkah [dipsaus] kun je brood dippen. Een
dulcimer is een hakkebord [slechte piano].
7.
Dulse [dahls] is een eetbare zeewiersoort
met donkerrode bladeren. Een dumbbell is een
korte halter met gewichten. Du moment dat hij zijn handen ten hemel hief,
besefte ik het (me, sic). Zij was, laat ik
maar zeggen, d'un certain âge [van een zekere
leeftijd, niet jong meer, van middelbare leeftijd]. De DUO is de Dienst Uitvoering Onderwijs.
Wat een grappig duodecimootje [kleinste boekformaat
van 12 bladen (of 24 pagina's) per vel (symbool: 12o, 12mo)].
Zoekgemakshalve heb ik nog maar even in de elektronische Van Dale gezocht [voorloper oVD]. Een durfal en een durfniet, dat
scheelt nogal. Een durf- is een
risico-investeerder. Een durum is een Turkse
dunne pannenkoek van tarwemeel. Jullie zijn mijn dushi's [schatjes]. Dutchbat was het Dutch Battalion (Nederlandse
VN-vredesmacht in Bosnië en Herzegovina ten tijde van de Joegoslavische
burgeroorlog). Dat is echt een gerecht du terroir [regionaal]. Die opvatting is du ton ['in']. Op den duur (VD
ook: de) durf je niks meer. Eén dux (hertog
bij de Germanen), twee duces.
8.
In duxelle(s) zitten paddenstoelen. Was
getekend uw [afko:] dv. [dienstvaardig] en [afko:]
dw. [dienstwillig] bewonderaar … De
schrijfwijze 'duw- en trekwerk' begrijp ik wel, 'cd- en dvd-bon' minder. De
afkorting rw staat voor rewritable in cd-rw en dvd-rw en is overigens de
internetextensie van Rwanda. Zijn ineptie [zotheid,
ongerijmdheid] droop eraf (ervan af).
Een idee-fixe is een dwangvoorstelling. Feuilles mortes zijn dwarrelvluchten.
Een dwarshuis is een T- [daar kun je niets drinken
...] of krukhuis [met L-vormige plattegrond
...]. Bij metselwerk kom je soms een dwars liggende laag tegen. Die
rotjochies moeten niet zo vaak dwarsliggen. Een dwergbuffel is een tamarau. DXM staat voor dextromethorfan. In HCN
en HNC vormen CN en NC een dyade [vgl. de dyade
moeder-kind]. Het harde dagelijkse leven heeft meer van een dys- dan van
een utopie. Dwazen en dwazeriken gedragen zich vaak dwaselijk. Een dwergmispel
is een cotoneaster. Wat doet een dynamiteur [dynamitard:
iets met dynamiet]? Waarom duidt DZD de
Algerijnse dinar aan? Een Engels antwoord: DZ is derived from Dzayer,
the local name for Algeria.
9.
Het wildetentje ontaardde in een wild etentje. Wat is het verschil tussen de
scherp- en zachtheldere 'e'? Gelukkig staat 'egregiously an ass' (bij uitstek een ezel, Shakespeare) nog steeds in
de oVD. Curieus: een ear- en eyecatcher. Een [afko:]
e.a. is een épreuve d'artiste (kunstenaarsproef).
Een eager beaver is een uitslover. Eau de cologne [x
vooraan of s achteraan], eau de vie [idem]
en eau de toilette [idem] hebben
meervoudsvormen, de andere eautjes [VD] niet.
Die ebenist (hij ebeneert – met ebbenhout inleggen)
werkt momenteel met coromandel, gestreept ebbenhout. Eben-Haëzer: tot hiertoe
heeft de Here ons geholpen. De EBG, dat is de Evangelische Broedergemeente (de hernhutters).
De EBU is de European
Broadcasting Union,
de Europese Radio-unie. Rijdt de eurocity (EC) daar ook? E [èh] causa ignota: met (medisch)
onbekende oorzaak. Deze wedstrijd is echt om het echie.
10. Zij zijn echt gescheiden, in Vlaanderen
zelfs echtgescheiden [ambtelijke taal]. Hij
was echt-, maar ook schipbreukeling. In het weekend is hij echt scheidsrechter,
doordeweeks echtscheidsrechter. Wat voor geheugenstoornis is ecmnesie [door opdoemen beelden uit het verleden]? Wat doet
de Ecofin-raad [raad van ministers van Economische Zaken en Financiën]?
De économie de bouts de chandelle is de zuinigheid die de wijsheid bedriegt. DVT, diepveneuze trombose, is
het economyclasssyndroom [toeristenklassensyndroom, vliegtuigtrombose]. Ecstasy [drug xtc] zal toch niet tot ectasie [medisch: uitzetting, verwijding] kunnen leiden?
Een rupsje-nooit-genoeg lijkt edax rerum (allesverslindend).
De baron hechtte aan het 'U Edele' (afko: U Ed.).
De Eerste Edele was de vroegere vertegenwoordiger van de adel in de Staten van
Zeeland.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten