Dictee - dictees [1148]
Woorden die op elkaar lijken
Ditmaal
wat woorden en uitdrukkingen, die dicht bij elkaar liggen:
1) Een abside (mv. absides) is hetzelfde als een apsis (mv. apsissen): een halfronde of veelhoekige nis of uitbouw die het kerkkoor, het schip, de zijbeuken en de zijkoren kan afsluiten. Zo is een absidiool (of apsiskapel) een kleine apsis, aan beide zijden van de apsis en dan aansluitend op de dwarsbeuk, later ook als straalkapel (die naam slaat op de stralenkrans om het hoofd van Jezus). De apsiden (mv.) zijn in de astronomie de uiteinden van de grote as van een planeetbaan, het perihelium (dichtst bij de zon) en het aphelium verst van de zon). Mag het ook wat simpeler?
2) We schrijven akkoord (alle betekenissen), maar accorderen (goedkeuren).
3) Het is analyse maar (voetbal)analist en je hebt ook nog een annalist = een jaarboekschrijver.
4) Lastig: het is anonymus (onbekende) met mv. anonymi, maar het is wel anoniem en anonimiseren.
5) Een caddie is een boodschappenkar, maar ook: drager van de golfstokken of ook de koker met de (golf)clubs zelf en een caddy is een lade (voor het schijfje in een cd-speler) of een (opberg)tas.
6) Een ceremonie is een plechtigheid volgens voorgeschreven regels, meervoud ceremonies of ceremoniën (beide met de klemtoon op 'mo') of ceremonieën (met de klemtoon op 'nie'); sans cérémonie (= ongedwongen, zonder plichtplegingen) wordt nog als Frans ervaren, dat geldt ook voor cérémonie protocolaire = voorgeschreven plechtigheden bij een officiële gebeurtenis, bv. bij de huldiging van de winnaars van een sportwedstrijd. Lastig is hier dat we in het Nederlands naast protocol protocollair schrijven (met dubbel-l), 6) ze zat achter [nadere bepaling bij:] op (los) de fiets, maar hij zat achterop [bijwoord van plaats], net zo: zij woont vlak bij de kerk, maar hij woont vlakbij.
7) Een chique vrouw in een chic huis [opschrijven wat je hoort!], we kennen zelfs het ww. ontchiquen en iets kan 'chiquig' zijn.
8) Tot voor kort mocht alleen choqueren en choquant, sinds heel kort mag het Engelse shockeren en shocking weer.
9) Je moet het maar weten: clairet is rode wijn en clairette = witte wijn.
10) In de kerk tref je in een classis classicale zaken aan, op school worden in de klas zaken klassikaal aangepakt.
11) Het is hier Jantje Contantje (meteen afrekenen), maar hij is een jan-contant (betaalt altijd meteen). Hoezo, Nederlands een logische taal?
12) Coupen is een coup (staatsgreep) plegen, een coupe, daar doe je ijs of champagne in; het kan ook een haarsnit zijn, zo is bijv. een coupe soleil een kapsel met plukjes geblondeerd haar. Een coupé ten slotte vind je in de trein (vb.: eersteklascoupé).
13) Een criticus oefent kritiek uit en een criticaster kritiseert (minachtend).
14) Aan de penningmeester wordt decharge verleend, een getuige à décharge (in het voordeel van de verdachte) wordt nog als Frans ervaren.
15) De details worden in detail (of uit het Frans nog: en détail) verteld,.
16) Net zoiets is er met depot: je kunt iets in depot geven of en dépot.
17) Een donna hoort in Italië thuis, een donã in Spanje.
18) Een eiker is een schip, een ijker is iemand die ijkt.
19) Doe iets met élégance (nog Frans) of elegantie(vernederlandst.
20) Een gril is een kuur, op een grill rooster je iets.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten