Dictee - dictees [1169]
Het Groot Erasmusdictee
1. Desiderius Erasmus' gedachtegoed is vrij
algemeen bekend. Zijn geboortedatum is 28 oktober 1466 (?) in Rotterdam. Hij was onder andere priester, augustijner
kanunnik, theoloog en humanist. Hij was een onwettig kind (defectus
natalis, geboortedefect). Rond zijn vijftigste kreeg hij daarvoor pauselijke
dispensatie. Hij bezocht de parochieschool, voorloper van de Latijnse school,
en het Coornhert Gymnasium in Gouda. In 1506 schreef hij zijn Lof der zotheid (Laus
Stultitiae). Hij overleed op 12 juli 1536. Zijn graf is
te vinden in het plaatselijke munster in Bazel [Nederlandse naam; Zwitsers: Basel]. Zijn laatste woorden waren volgens de overlevering:
'Lieve God'.
2. We hebben volgens VD heel wat uitspraken
aan Erasmus te danken: Aethiopem dealbare (de moriaan wassen = vergeefse
moeite doen) [A vanwege de aardrijkskundige naam?], Bijbels humanisme in de geest van Erasmus, een canis in
praesepi (hond in de ruif) = een
dwarskop die anderen het gebruik van iets wil beletten hoewel hij er zelf niets
aan heeft, uit louter boosaardigheid, het lettertype civilité, de alieno
liberalis (vrijgevig met het goed van een ander, riemen snijden van andermans
leer), de fumo ad flammam (van de
regen in de drup) en dulce bellum inexpertis (de oorlog
schijnt plezierig aan wie er geen ervaring mee heeft).
3. Verder nog: elephantum ex musca facere (van
een mug een olifant maken), graculus inter musas (kraai
onder de muzen), haereticus in grammatica (ketter
in de spraakkunst), intelligenti pauca: voor de verstandige
zijn weinig woorden voldoende, ook: een goed verstaander heeft maar een half
woord nodig, lumen mundi (titel van Erasmus: licht der wereld), post bellum auxilium = mosterd na de maaltijd en res
publica litteraria (de republiek der letteren, république des lettres).
4. Ten slotte is er nog een Erasmusprijs (prijs
voor een persoon of instelling die een belangrijke prestatie heeft geleverd op
cultureel, sociaal of sociaalwetenschappelijk terrein), is de Erasmusbrug een brug in Rotterdam en zijn er
Erasmusstudenten (GB); de Taalunie meldt daarbij: in de
samenstelling "Erasmusstudent" is Erasmus zowel een letterwoord (European
Community Action Scheme for the Mobility of University Students) als een verwijzing naar de humanist Desiderius Erasmus,
die in zijn tijd meerdere universiteiten bezocht. Het letterwoordkarakter is op
de achtergrond geraakt; Erasmusstudent wordt beschouwd als een samenstelling
met een gewone eigennaam. Daarom staat er geen koppelteken tussen Erasmus en
student.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten