3300 Dictee zondag 04-06-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (959) √

Dictee – dictees [3300]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee november 2017 (9), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (959)

Oefendictee november 2017 (9)

1. De palmtakken met Soekot heten loelavs of loelavim (VD; enkelvoud loelav, GB heeft mv. loelaviem). Wat zijn je logingegevens? Een logologo is in SR een paling. Marie had zowel mannelijke logeetjes als vrouwelijke logeetjes. De 'louis' is een verkorting van een louis d'or, een munt, de Louis d'Or is/was een (voor mannen) Nederlandse toneelonderscheiding (net als de Theo d'Or voor vrouwen). Je kunt staan kijken, erbij staan als verdomde Louis of lamme Louis en het zwarte schaap is een verdomde louis (ook: verdomde Louistje of Lowietje). De kleine luiden moeten het weer ontgelden. Goud-, zilver- of bronskleurig garen uit metaal heet (de, het) lurex. De lukuman (SR: in het wintigeloof de medicijnman, m.n. in zijn rol van ziener) had last van lumbago [spit]. Ik wil graag de luxe-uitgave (luxe uitgave) van dat boek. Er wordt daar op lynxen [ook: los(sen)] gejaagd. De breinbaas [schertsend: zeer knappe man] at het liefst zo zout als brijn [pekel, brem].

2. Tezamen trokken zij op. Hij moet zijn naam hooghouden. Een kutai is een hoogkijker [vis]. De maashagedis zwom in het Maaswater. Voor mij graag (caffè) macchiato [espresso met een scheut opgeschuimde melk erdoor]. In de Maghreblanden wonen Maghrebijnen. Bij de pizza margherita dronk hij een margarita. Mag glyfosaat [snelwerkend totaalherbicide met korte nawerking] nog steeds gebruikt worden? [EU: 2017, 5 jaar verlengd] Marokijn (verkorting: marok) gebruiken boekbinders (het adjectief is: (half)marokijnen). Turks (ook: Spaans!) leer is marokijnleer (ook: saffiaan of maroquinerie) of chagrijnleer [= segrijnleer]. Een masbangu is een horsmakreel. De martiale [krijgshaftige, ook: marziale (niet: marziaal)] marshal hield wel van marshmallows [zachte, zoete lekkernij], maar vond dat marshallplan maar niks. Masusarijst is gele rijst. Mastiek [kostbare harssoort] wordt ook lantisk, mastik of mastix genoemd. Een mata is een stampblok, een matapi een cassavepers. Een mauvais quart d'heure lijkt veel op een quart d'heure de Rabelais, maar beslist niet op 15 minutes of fame. Een maulana is een Korangeleerde bij Hindoestaanse moslims. Wat is het verschil tussen een matroesjka en een baboesjka? Geen!

3. Een matjok- lijkt wel op en mahjongtafel. Het quartair is de jongste periode van het fanerozoïcum. Als adjectief betekent het quartair ook: vierde (vgl.: quartaire sector). Verkoop je weer waarheden als koeien: vérités de Monsieur de la Palisse, zeg maar: lapalissades? Dan heb je vast een flinke lapalissadeverzameling. Bij een quarté wed je op vier paarden. Bij het kwartetten denk je meestal niet aan een quartet in een spectrum. Quarto, ten vierde: het boekformaat zal kwarto (afkorting: qto.) zijn, het boek is dan een kwartijn. Een quatre-quarts is een evenveeltje [meel, melk, suiker en eieren]. Een gezicht kan trois-quarts zijn afgebeeld [half van voren, half opzij]. Lipariet [op graniet lijkend uitvloeiingsgesteente] is ryoliet of kwartsporfier. Een QL-lamp is een quartz-lightlamp of kwartslamp. Het QG, het quartier général of hoofdkwartier is gevestigd te X. De scheldnaam voor Seyss-Inquart was Zes-en-een-kwart. Hij heeft driekwart(! TH) van zijn vermogen verbrast. Venlo en Roermond liggen in het Overkwartier.

4. Een maxim is een machinegeweer. Ken jij het maximebegrip [grondstelling]? In BE is mazout [oe] stookolie. Dat wist je: mdf is medium density fibreboard en MDMA is methyleendioxymethylamfetamine (de drug ecstasy, afko: xtc). Een medior zit tussen een junior en een senior in. Die wijn is van mediocre [middelmatige] kwaliteit. Een mediëvist bestudeert de middeleeuwen. Een schlager nodigt uit tot meeblèren. Dus jij meent, dat een meent [gemeenschappelijke weide- of heidegrond] veel mede-eigenaren had? Die meesterkok [heel goede] is pas meester-kok [chef-kok] geworden. Die meester-schilder is een meesterarrangeur. We kennen de megahertz (afko: mHz), de megabyte (MB – thans: mebibyte = MiB), milliwatt (mW), megawatt (MW), het wattuur (Wh) en het megawattuur (MWh) [heure]. Is een mekanieker gewoon een mecanicien, een mecano? Heb je vandaag je adh (aanbevolen dagelijkse hoeveelheid) al ingenomen? 'Memento vivere' [denk eraan te leven] is geënt op 'memento mori' [gedenk te sterven]. In welk melkwegstelsel ligt de Andromedanevel nu eigenlijk? Zou een ménage à trois [huishouden voor drie] een moeilijke menage [huishouding] voeren? Zou je een Keltisch kruis of keltenkruis ook als menhir [grote rechtopstaande steen] mogen aanduiden? Nee, dus.

5. Meniger portemonnee was leeg. Een marktkoopman moet wel een mensenmens zijn. Helpt een mentholstift echt tegen migraine? VD noemt een mentsj een mensj (rechtschapen mens bij de joden). Het mercurius wordt met Hg [kwik(zilver)] aangeduid. Ken je het meritebegrip [verdienste, mv. s]? Meta is een verkorting van metaldehyde. Een metis [ee] is een mesties: dat spreekt vanzelf [blanke vader en indiaanse moeder – of omgekeerd]. Is de microkosmos een microkopie van de macrokosmos? Hoeveel millivolt (mV) [10^-3] gaan er in een megavolt (MV) [10^+6]? Antwoord: een miljard [10^+9] dus! Is hij de middellijke dader [die een strafbaar feit laat/doet plegen]? Een middenklasser (middenklassenauto) is een middle class auto [GB ook: middleclassauto]. Wat een miese (lelijke, ook: miesje) miezerd [min mannetje] ben jij, zeg. Een mignonette [geen 'tuh' uitspreken – plak van de ontvette en ontvliesde rugspier] komt van een varken. Een milf dankt haar naam aan "mother, I'd like to fuck". Mikwes [ih, uh] (ook: mikwa) zijn joodse badhuizen. Die mikado [titel keizer van Japan door buitenlanders] heeft altijd graag gemikadood [spel met 41 houtjes] . Hij overhandigde het MER [milieueffectrapport]. Hij verdient veertig mille op jaarbasis. Deze millésimé [champagne van druiven van één oogstjaar] is van een goed millésime [wijnjaar]. De minderdraagkrachtigen zijn de sjaak [de pineut].

6. Op Kreta zagen we een minotaurus (stierkever). Mira-udu is de boomsoort mierenhout. Met veel misbaar verklaarde hij me misbaar(!). Het miserere [psalm 51, 50 in de Vulgaat, boetpsalm] geeft veel misère [ellende, miserie, nood] weer. Van je misjpooche [familie] moet je het maar hebben. Wie werd er Miss België? En wie Mister Holland? Die mock-up [model op ware grootte] gaf uiteindelijk de doorslag. Een moel(ie) is een kneedtrog. Een mofokoranti ['mondkrant'] wordt gevoed door de geruchtenmachine. Een moloch [daaraan moet alles ten offer vallen] is log. Een mojito [ch] is een zekere cocktail. Een mokomoko is een moerasplant en moksimeti is een zeker SR-gerecht. Zou in die stal MKZ, mond-en-klauwzeer, heersen? Die mon-choufantasie [mon chou: smeltkaas] verraste ons. Een Monegask komt uit Monaco. Monomanie is de eenzijdige fixatie op iets. Mopés zijn SR-vruchten.

7. De Moor reed op een moor [zwart paard]. Hij moonde [oe] voor de grap [moonen: ontblote achterwerk laten zien]. Zij zijn beslist moslimfundamentalistisch en moslimmilitant. Hij was al vroeg klaarwakker. Ken je de scat [betekenisloze reeks lettergrepen] 'heybaberiebah'? De multiplescleroselijder [MS-lijder] moest een multiplechoicetest [evt. multiple choice – bnw. – test] uitvoeren. Deze wiskundige vergelijking heeft multipele wortels (veelvoudige oplossingen). Een muselet of agrafe [draadkorfje] kun je aantreffen bij een fles schuimwijn (champenoise, spumante). Met zijn musket [ouderwets geweer met pan – daarin: kruit – en lont] schoot hij op een mosket [ook: musket, mannetjessperwer], maar raakte een als doelwit opgehangen musketflik – van chocolade met kleine bolletjes – (kijk ook bij: soft target – niet beveiligd militair doelwit – en flare – uitgeworpen fakkel om hittezoekende raket af te leiden). Een musketon [soort karabijn] wordt ook mousqueton genoemd. Bezit jij veel muzenkennis? Het mycelium of de zwamvlok is een netwerk van hyfen (schimmeldraden). Wist je dat myeline mergschede vormt? En mytylschool is geen tyltylschool. Die konijnen lijden aan myxomatose [dodelijke konijnenziekte].

 

3299 Dictee zaterdag 03-06-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (958) √

Dictee – dictees [3299]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee november 2017 (8), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (958)

Oefendictee november 2017 (8)

1. Ergens buiten Bergen op Zoom troffen we een blotekakkiespad aan. Hij lijdt aan BED (binge eating disorder – eetbuienstoornis). Hij zei: "The proof of the pudding is in the eating". De studenten dronken nog een apengeiltje [glas marasquin met een laagje room]. De orde van de Mevlevi's omschrijft VD als de dansende, draaiende derwisjen. Laagwater [GB ook wel los – in toelichting] kort je af met LW (net zo: HW). De lagergelegen gebieden zijn te nat, de hogergelegen [niet in wdb.] dito te droog. Lamunchi is lamoensiroop. Hij fietste langsheen [BE] de schuur. Een langoest is een hoornkreeft en een langoustine een kleine kreeft, nieroogkreeft of Noorse [uit Noorwegen, dus niet: noordse] kreeft. Hij heeft een enorme lapis-lazuliverzameling [(l)azuursteen]. Wist je, dat laos galanga [specerij] is? Die ontwikkeling gaat via de larventoestand [n/s]. Een LAN-party zonder computers is ondenkbaar (local area network) [bijeenkomst waar men games speelt, etc.]. Met larp wordt live-action role-playing, een rollenspel, bedoeld. Daar heb je die lazerstraal [rotzak] weer met zijn laserstraal [laser: Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation = Engels].

2. Laat dan die lastpost de Last Post [speciale taptoe] maar blazen. Een bed kan een lattenbodem (latten bodem) hebben. Lavas [maggi] kun je toch gewoon op lavash [zeer dun rond brood] gebruiken? Een lazaret [veldhospitaal] is niet alleen voor leprozen [melaatsen, lepralijders, leprozen]. Een led-tv heeft een ledscherm [light emitting diode]. Hij gebruikt lecithinenpreparaten (GB; VD: zonder tussen-n; n/s). Zit er statiegeld op dat leeggoed [BE]? Hij is een snelle Duitsleerder. Hij volgt een leer-werktraject en verstouwt veel leerwerk. Zit hij weer te legoën [met lego(bouw)stenen]? Leisure is besteding van de vrije tijd. Lethargie [ongeïnteresseerdheid, inactiviteit] kan uiteindelijk letaal [dodelijk, als gif] zijn. In dat Libelleproza komt het libellennet [ga uit van libel!] niet voor. De LGO-besluiten betreffen landen en gebieden overzee. Bij golfen is de lie [laaj – ligging van de bal] belangrijk. Is een light verse [lichtvoetige poëzie] ook een lightproduct [light product] [voeding]? Een dwerg is een lilliputter [2 x ie]. Is het limbisch systeem specifiek menselijk? Ik denk van niet. The sky is the limit: die is dus de limit, en kent geen grenzen. Lindaan is een insectendodende stof. De line-up [opstelling] kom je bij meer sporten tegen, de line-out alleen bij rugby [spelers in een rij loodrecht op de zijlijn en de bal wordt tussen beide rijen ingegooid]. Hij is
links-extremist (en dus extreemlinks). Af en toe hebben ze op de Antillen een lionfishinvasie [koraalduivel: tropische vis met giftige stekels].

3. Mijn zoon volgt een liostage [leraar in opleiding]. Hij heeft een hele lipidenstudie [GB; VD: geen tussen-n: n/s] achter de rug. Hoeveel lisdoddensoorten zijn er? Is dat een livealbum of een live album? Interessant met *piet*: vogel: bonte piet (scholekster), luis: als de pieten (heel erg), een hele piet, de hoge pieten in Den Haag, een saaie piet, een piet in iets zijn (goed), de grote piet uithangen (plassen, dik doen), hete melk en dikke pieten (zeker gebak, op het ijs), iemand bij z'n pietje hebben (penis, ook figuurlijk), veel piet hebben (geluk), zich piet (bnw.) houden, zo piet als een muisje (stil, koest), Piet: Piet Snot, Pietje de Dood (Magere Hein), Zwarte Piet, Piet, Pieterbaas, Sint en Piet, Sinterklaas en zijn Pieten, een malle pietje (handelaar in de tweedehandsspullen (tweedehands spullen)), Piet de smeerpoets, (werp)spiets (spies, speer), Sint-Pieter, een pietertje (klein beetje), platte pieter (= platte peter, tuinboon), spie (spietje!), kepie (kepietje!), kopie(tje), pietlut, pietsie, pietsje en hulppiet.

4. Verder: opspieën (met spie vastzetten – hij spiet op, dat hij opspiet), pappie(tje), pieterig, saaipiet, utopie(tje), zeurpiet, hippietijd(!), hoofdpiet, okapi(etje), pieterman (zeevis – onderdeel van de pietervis(sen), gulden – inwoner van Leuven – ook: peterman, penis; vgl. Pieterbaas!), verpieterd, keukenpiet, pietjesbak (triktrak, bakje met dobbelstenen), pietlut(tig)(heid), verpieteren, zielenpiet, zwartepiet (toespelen = zwartepieten), ietsepietsie, pieterselie (= peterselie), kanariepiet, therapie(tje), ietsepietsie, ietsjepietsje, therapietrouw(!), pietendiploma, pietepeut, pietepeuterig, pietepeuter(en), pietje-precies, zwartepietenspel, zwartepietenpak, chelatietherapie(tje),
koek-en-zopietent(!) en zwartepietenbeleid (tot zover GB).

5. Uit VD nog wat interessante zaken: ietsjepietsje, impiëteit (slechtheid, goddeloosheid), kleurenpiet (regenboogpiet), Knekelpiet (de dood), paupiëtte (bv. blinde vink – vgl. blinde dirk = ketelkoek), piëta (Maria met gestorven Jezus), pietdood (morsdood), piëteit (vroomheid, verering), pieterig (tenger), (Sint-)Pieterspenning, pietheinen (stelen), piet-in-'t-hok (* geslachtsgemeenschap, brandewijn), pietjanknor (= piepjanknor = *), pietje(s) (hoofdluis),
pietje-de-voorste (haantje-de-voorste), gossiepietje, pietenpet, zwartepietenprotest, pietje-precies, pietje-rechtuit, pietje-secuur, pietjeslui (vogelaars), pietjesneuker (muggenzifter), pietjeswagen (soort janplezier), pietmaker (opschepper), regenboogpiet, roetpiet (schoorsteenpiet), piet-van-vliet (koekoeksoort), sint-pieterskruid (sleutelbloem, glaskruid), sjappietouwer (baliekluiver), spietoren (uitkijktoren), sullenpiet (dommige zielenpiet), tempietto (Romeinse tempel), uitgepieterd (mager, zwak), wegpieteren (verkommeren), zanikpiet en zielenpieten (zielig doen).

 

3298 Dictee vrijdag 02-06-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (957) √

Dictee – dictees [3298]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee november 2017 (7), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (957)

Oefendictee november 2017 (7)

1. Ik behoor kennelijk tot de osd, ons soort dicteenomaden. De jabroer (jaknikker) bracht een ja-stem uit. Een jab is bij boksen een punch. Je hebt een mooi jabotje [plooisel, geplooide strook] op je jurk. Het ja- en neekamp voerden hun bekende ja- en neecampagnes in de strijd om de ja- en nee-stemmen. Jammie, wat is dat lekker. njamnjam (mjam, mjammie, nomnom, nomnomnom, jammie)! De jakobieten waren: 1) aanhangers van het monofysitisme [Christus alleen goddelijk, niet menselijk] of 2) aanhangers van Jacobus II van Engeland (en jakobijnen vurige democraten of (vroeger) dominicanen). "Hebben jullie een nee-neesticker" [nee/nee-sticker] is een ja-neevraag
[ja/nee-vraag], ook als het antwoord 'neenee(nee)' is! De (d)jaran kepang (uit het Javaans?) is een Javaanse dans waarbij men gevlochten stokpaarden berijdt, in trance raakt en dan het gedrag vertoont van bepaalde dieren, zoals paarden, tijgers, slangen en apen (dit is dus geen javanisme en zeker niet dat van de javamens!). De tweeling (uiteraard twee-eiig) vierde hun zijn feest als waren ze jarige job en jarig jetje: beiden hadden ze hun jawoord nog niet vergeven. Bleekwater heet ook wel (eau de) javel. Zijn karkó's [kroonslak] (GB) grote zeeslakken, een carco [VD] lijkt hetzelfde te zijn.

2. Is die jazza nieuw als jazzzangeres [vrouwelijke jazzmuzikant]? Een janet mag je ook 'jeanet' noemen (homoseksuele man). De beide zaken werden gejuxtaponeerd [naast elkaar geplaatst]. Wie onverschilligheid tentoonspreidt, vertoont je-m'en-foutisme. Jeu de boules spelen is jeu-de-boulen. De vragende je-vorm krijgt meestal geen (extra) t: dat heb jijzelf jezelf toch wel aangeleerd? Die jeugdzorg is je van het. In Suriname hebben ze het Jeugdparlement. Hij zit in een jji (NL: justitiële jeugdinrichting (jeugdgevangenis)). De jij-bak ging over jijen en jouen (en ook over uitjouwen). Het woord 'jid' is Bargoens voor 'Jood'. Een jock is een dj (diskjockey). Joechei, 't was in de maand van mei. Hij leed aan Jodenhaat en gaf dus maar een jodenfooi. Een joert(e) of ger is een zekere nomadische Kirgiezen- en Mongolentent. Joh, bedoel je een johannieterridder?

3. Die jonggestorven man hield van jong belegen kaas. Hij kickt op jonathans en jonagolds, zeker na earl grey (earlgreythee) en ook als het geen Jom Kipoer is. Het jonassen met die jonas [pechvogel] is naar Jona(s) genoemd. Jij bent nog jong, al ben je geen twintig meer. Jottem, dat gaan we doen! Haar ware jozef bleek een kuise jozef te zijn: dat leidde tot een jozefshuwelijk. Een judaskus bezegelde zijn lot. De juriste en al haar feminiene collega's hadden een juristenbijeenkomst. Geef die jutezak (juten zak) eens aan, wil je? De juryuitspraak was gunstig voor hem. Voilà, je jackrussellterriërpuppy. Een kachu is op de Antillen een koehoorn, een traditioneel muziekinstrument. De kaisoi is een koolsoort als bladgroente. Nederlanders eten een kaiserbroodje, Duitsers een kaiserbrötchen. Een ka'i òrgel is een draaiorgel [Antillen]. Ik ga die rekening van Jan Kalebas [is niet wijs uit te worden] voorlopig niet betalen. Mooi, die kalken knikkers!

4. De kalief heerste over zijn kalifaat. Op het kamerbrede tapijt werd de motie Kamerbreed aangenomen. Feyenoord en Ajax hebben kamp op gespeeld [zonder te winnen of verliezen]. De meerkamper verbleef in een camper. Hij kreeg een klap op zijn kanis [kop, hoofd]. Het woord 'kapo' komt van Kamppolizei. Karet is rubber en een caret is een dakje (accent circonflexe). Met de karpattenziekte heb je op de Antillen teken. Een kashupete is een cashewnotentaart. De betaling voor de kassalade ging in de kassalade. Een kasyu (GB) is een kasjoe (VD; GB: katsjoe) [cashewnoot]. In dat huishouden van Kea vlogen heel wat kea's (papegaaien) rond. Hij sloeg een reuzenkemel [flater, bok]. Koffie met keksi (cake), lekker! Hij haalde kielekiele de eindstreep. Ken je de boom kibrahacha [boom, Curaçao]? Vlak bij ons huis in Middelburg staat een thomashuis [Thomas, zoon van Hans van Putten]. Geef mij maar kip kerrie, dan maak ik er kipkerriesalade van. Een kipper is een brado [kipperet, haring] of een kiep- of stortkar.

5. Wat betekent 'kinsena' [Japans: 'van de moderne tijd' of Spaans: 'veertien dagen']? En betekent 'kipashi' een heel brood? Ja. In SR staat 'kiut' voor 'fraai' [vergelijk: cute]. Is dat nou het prototype van een houten klaas, een droge klaas of een olijke klaas? Ik wil graag een klaasjes- of dirkjespeer. Een klapchi is een rotje. Onder het oogsten van de klarun [groente] werd er klaroen [trompet] gespeeld. Die atleet is een klas(se)bak. Die klassespeler is hoofdklassenvoetballer. Hoe heet dat in het klassiek Arabisch (en in modern Hebreeuws of vulgair Latijn)? Die klerenkast had zich in de kledingkast verstopt. Voor weinig geld wordt je verhaal in kleinkapitaal gezet. In SR vindt men nog kleinlandbouw. Wat klerikaal is, betreft de clerus [rooms-katholieke geestelijkheid, clergé – èh]. Ze hebben een klik (match).

6. Klezmorim [mv.] spelen klezmer(jazz). In onze inpandige garage zit een klinket (loopdeur). Ze maakte een schattig knicksje (niet in haar niksje!). Hij gaf zichzelf een klap voor z'n kneiter [hoofd, kop] vanwege die knijt [kriebelmugje]. Een kob is een kobwaterbok. Een kob is ook een kobmeeuw (zilvermeeuw). Een koekepeer [onhandig persoon] past niet op koekebrood. Een kofimama [GB: schaduwboom op koffieplantages; VD schrijft: koffiemama] heeft geen kinderen, maar takken. Nu is Engels feitelijk de koine [kohj-nèh] [algemene omgangstaal] (en in de toekomst het Chinees?). Een kokolampu is een blikken olielamp. Een kokosorgeade [drank] kun je drinken. Bij het koppeltjeduike(le)n aan de waterkant raakte hij geheel kopje-onder. Hij was de kop van Jut omdat ie er bij de kop-van-jut niks van bakte. Stuur mij s.v.p. een kopie conform (cc), wil je? Dat motief doet Korinthisch aan. Een koredor is een gang (vergelijk corridor). Komaan, kom op! In BE is een kortverhaal een kort verhaal, een short story, een novelle. Een kotkoti is een veenmol. Hij kan piano-, viool- en contrabas spelen (en ook nog chapeau bas – de onderdanige).

7. Lusten jullie krabsla [salade met krab]? In SR betekent krabita-anu hebben: 1) slechte handen hebben bij het knippen van haar of 2) alles wat men aanpakt, doen mislukken. Een koralenketting is vast ook een kralenketting. In het Kranshigebouw op Curaçao huist de afdeling Burgerlijke Stand aldaar. Krapaolie komt van de krapboom.
Krapé-eieren komen van zekere schildpadden. Hoe schrijf je krawkraw [kraa] tegenwoordig (chips van de cassave – vroeger: kraukrau). Een krioyo [bnw.] gerecht komt uit de Curaçaose keuken. Niet iedere kritische criticus heeft weet van het begrip kritikaliteit [kernreactor]. Na croquet spelen is het goed kroket eten. Over taal en de god Kromanti hebben GB en VD nog een appeltje te schillen [GB: K, VD: k – 2023 allebei kleine k!]. Hij ging liever kruip-door-sluip-door [bnw., bw. gebruikt]. Wanneer was de Kinderkruistocht [1212]? Hoeveel staties heeft een kruisweg [14]?

8. Een krutu is een vergadering, beraadslaging. Een KSA'er behoort tot de Katholieke Studentenactie. Een kuarta is een muziekinstrument en een kudzu een plant (bodembedekker). Met 'beiderlei kunne' wordt 'beide kunnen' [geen eind-n uitspreken] bedoeld. Ze woont zolang in een moeder-en-kindhuis. Een kulaman staat voor op een korjaal (hij staat voorop). De palmboom kumbu levert vruchtensap. Een kunukuhuisje staat op het platteland (buiten stad en dorp). Een kunukero is een boer. In een kursaal kun je geen kür (kuur) rijden. Hij heeft vroeger heel wat kwajongensstreken uitgehaald. De kwasibita is de kwassieboom [en levert een koortswerend middel]. De kwihi is een mimosa-achtige plant. De Kwinti's zijn zekere bosnegers en die spreken de taal Kwinti. Kwikwi's zijn zekere vissen [met beenplaatjes]. Het Kyotoprotocol [t.a.v. broeikasgassen] dient gerespecteerd te worden.

 

3297 Dictee donderdag 01-06-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (956) √

Dictee – dictees [3297]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee november 2017 (6), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (956)

Oefendictee november 2017 (6)

1. Met kunst-en-vliegwerk heeft hij die hand-en-spandiensten verricht: het hang-en-sluitwerk van de hang-legkast in orde maken. De verbogen stellende trap van 'blasé' is 'blaséë': hij is een blaséë vent [ook: okéë en privéë]. De hasjhond werd ingezet. Die have [eigendom, bezit, geen mv.] is een obsessieve must-have voor hem [haves: klasse van de bezitters vs. havenots = hebben niets]. Een havoër met een havodiploma wordt hbo'er om een hbo-diploma te behalen. Een heaoër volgt een heao-opleiding in een heaogebouw. Hoeveel heckrunderen [groot rund, natuurgebieden] zie je op die foto? Om 'hectaretoeslag' te begrijpen, heb je de onlineversie van GB nodig [daar net als VD mv. n/s]. Heen en weer lopen is te omschrijven als heen-en-weergeloop. De leider riep: "Kop hieps!" [hoofd omhoog] en daar stonden we kophieps [met het hoofd omhoog]. De hekkens [enk. hekken – ook hek en hekken] stonden open. Je hebt geen helikoptervlucht nodig voor een helicopterview [helikoptervisie]. Moge die helleveeg het hellevuur ten deel vallen! De uitdrukking 'alle hens aan dek' komt van 'all hands' [alle handen]. De weg ging heuvelop. Ze zitten niet hiero maar daaro. Hij is een lowbrow [met weinig ontwikkeling vs. highbrow], lekker simpel! Kijk die hobbezak [zoutzak] in zijn hobbelstoel [SR: schommelstoel].

2. De hoegrootheid ervan moet je niet onderschatten. In BE is er maar één Hof van Cassatie. Zouden hòfi's tuinen zijn? Ja, Papiaments/o. Hij wil en zal hogerop. Voor de holikaverbranding [pop van een heks] moet je in SR bij het hindoeïsme zijn [verbrand op de dag voor het holifeest, Phagwa, phagwafeest]. Hij draagt meestal een hoofdtrens [gevlochten band, bies, galon]. De afkorting voor hoogwater [GB: ook los in toelichting!] is HW. Idem LW. De Hottentotten die zich tegenwoordig vaak als hottentotten [beledigend: ruw, onbeschaafd, dom mens] gedragen, heten tegenwoordig Khoikhoi. Er zaten veel hooligans [voetbalvandalen] op de hovercraft [luchtkussenvaartuig]. Bij het kaasmaken blijft er hui of (melk)wei – waterachtig vocht – over. Een horecaondernemer baat een horeca-instelling uit. Een autopiano of fonola is een pianola, een tingeltangel, een mechanische piano, die zelf speelt. Het IPCC is het Intergovernmental Panel on Climate Change, een VN-organisatie die zich bezighoudt met het onderzoek naar klimaatverandering en de gevolgen daarvan en adviseert over klimaatslimme maatregelen. Er heerst daar een rivièraklimaat. Die zaken mag je niet over één kam scheren. Met narris(j)kat wordt onzin bedoeld. Bij ijshockey worden icings [overtreding: het schieten van de puck vanaf de eigen speelhelft tot over de rode achterlijn van de tegenstander] gemaakt.

3. Een Turksepizzabakker bakt lahmacuns [laa-maa-dzjoen]. GB's id'er zal wel een id-baan hebben (en hopelijk ook een ID-kaart of -bewijs). Is een idioticon het dagboek van een idioot? Quod non: een woordenboek van een idioom of dialect! Het idoliseren via idolatie komt toch wel dicht bij idolatrie [afgoderij]. Een iftar is de eerste maaltijd na zonsondergang tijdens de ramadan. De afkorting van 'in ieder geval' is i.i.g. De IJslander reed op een IJslandse ijslander [pony, ruitertoerisme]. Hij ijsde ervan dat het vliegtuig gede-icet werd. Ikzelf was me niet van mijn ik-zucht [egoïsme] bewust. Hij ging helemaal op in het iemkeren (ook: imkeren = bijen houden). Het imperfectum is de o.v.t. [onvoltooid verleden tijd] Als iets zonder voorbereiding gespeeld wordt, is dat ex tempore. Impressionisme is belle peinture. De impresario liet zich gelden en deed van zich horen. Imputeren is ten laste leggen; wat resulteert in een telastlegging [= tenlastelegging]. Wat is het verband tussen incarnatie [vleeswording, menswording] en reïncarnatie [wedergeboorte]? De afkorting i.c. staat voor in casu, in dat geval.

4. Een incunabel is een wiegendruk of paleotype [met losse letters gedrukt boek]. Hij zat in de piepzak: zou de incorrecte indeplaatsstelling wel tot een inderminneschikking kunnen leiden? Hij is geen civiel maar industrieel ingenieur. In extremis [op het laatste moment (van zijn leven)] bekeerde zij zich. De infographic [= infografiek: visuele voorstelling met grafiek of diagram] maakte veel duidelijk. In godsnaam: wat is een ingipipa? Antwoord: meubelhout of de boom waar het van afkomt. Inhousetraining (inhouse training) is inhuistraining [intern, binnen de organisatie]. Wie heeft dat i.m. (in memoriam) geschreven? Van roestvrij staal (inox) maken ze roestvrijstalen (rvs, inox) artikelen. De verzamelnaam voor neutrino, gravitino, etc. is ino's. Realtime chatten is direct, zonder vertraging. Werd hij het graf of de hemel in geprezen? De btw-verhoging [belasting op toegevoegde waarde] zal wel ingeprijsd worden. Bij het inrijden van de auto is hij het bos in gereden. De F1-coureurs zijn op elkaar in gereden.

5. Hij heeft inside-information: hij kent alle ins en outs. Zou instore reclame [in en rond de winkel] veel helpen? Een tonisch-klonisch insult * [tonisch = langdurig, klonisch = met kleine tussenpozen, insult = beroerte] is vrij ernstig. Suriname doet het goed op de Inter-Guyanese Spelen. De interimaris werkt op interimbasis. Bij intraoraal onderzoek word je in de mond gekeken, niet naar de mond gepraat. Zijn inverzekeringstelling was onvermijdbaar. Een inverter zet gelijkstroom om in wisselstroom. De TMT-sector omvat technologie, media en telecom. Met zijn invloedssfeer regelde hij de invrijheidstelling. De inzagetermijn inzake die akteverzameling is zes weken. Van ipodden kun je een iPodduim (ipodduim) of -vinger krijgen. Ischemie komt niet uit de scheikunde, maar is plaatselijke bloedeloosheid. Isomo is piepschuim. Het ivo is het individueel voortgezet onderwijs. 'In voce' is 'bij dat woord'. Italic of italiek is cursief, schuingedrukt. De kleinste lettersoort is de non-plus-ultra [2,5 (didot)punt].

* zwaar epileptisch insult, met bewustzijnsverlies, verkrampte spieren en stuiptrekkingen

 

3296 Dictee woensdag 31-05-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (955) √

Dictee – dictees [3296]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee november 2017 (5), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (955)

Oefendictee november 2017 (5)

1. De stof gore-tex [waterdicht, ademend, sportkleding, schoeisel] heeft nuttige toepassingen. De conciërge van een gymnasium heet claviger. Sirenengezang kan beter niet verstoord worden door sirenegeloei. Een gaine is een elastisch buikkorset (geen corselet). Een chaitya is een heiligdom of stoepa waarin de boeddhistische relikwieën of soetra's bewaard werden. Een gaita is een doedelzak. Gadodede is in SR commelina [geslacht van tuinsierplanten met hemelsblauwe bloemen], een lastig te bestrijden onkruid. Een gadotyo [g van goal:
gaa-doh-tsjoo] is een godsvogeltje of huiswinterkoning. De een is gallofoob [angst voor alles wat Frans is], de ander gallomaan [blinde ingenomenheid met alles wat Frans is]. Garimpeiro's [g van goal, pee] zijn goudzoekers. Daar kun je gargantueske [overdadig in voedsel en drank] maaltijden bestellen. Een gaskomfoor biedt veel comfort. Wat orgelbogen heeft, is gechantourneerd. Een deputé is een gedeputeerde. Het kort geding in NL wonnen ze; zo'n kortgeding in BE zouden ze verloren hebben.

2. Mij favoriete kleur is geelgroen, mijn dito stof is het (volgens VD geelgouden(!)) geelgoud. Hoe schrijf je 'geiser' [waterverwarmingstoestel voor badkamer of keuken] en 'geisha' [Japanse gastvrouw, geen prostituee] tegenwoordig? Als je gejost bent, ben je gesjareld: bedonderd, te grazen genomen. Een gelebek is een zeker dikbekje [appelvink]. Met een licentie ben je gelicenseerd of gelicentieerd. De gelofteaflegging was indrukwekkend. Welk gemengd dubbel won de gemengddubbelfinale? Heeft Gent ook een gentrificatieprogramma [verbetering van de buurt: jongeren en geld]? Spreek snel uit: geolied [geen lied ...]. Een ander woord voor gerstebier is gersten [geen n uitspr.!] Wat gerecycled is, is gerecycleerd. Hoeveel geco's (ook: gesco's –gesubsidieerde contractueel) hebben jullie in dienst? BE: contractueel = personeelslid bij de overheid dat niet het statuut van ambtenaar heeft. De arbeider heeft zich gesyndikeerd [organiseren, lid vakbond worden]. Een get-together is in SR een gezellige bijeenkomst. Getourmenteerd (getormenteerd = gekweld) en getroebleerd (= niet goed bij zijn hoofd) vroeg hij zich af, hoe hij in die getruukte val getrapt was. De getijdenbeweging kan energie opleveren voor onze energievretende maatschappij.

3. Met al een geuzeconsumptie van zes (6) stuks zei hij: "Nemen we nog een geusje?" Een gevalstudie is een casestudie of casestudy. Gewagen is gewag maken van. Een gezaghebber moet gezag hebben en dus gezaghebbend zijn. Volgens de quasideskundige was de frequentie drie (3) millihertz (afko: mHz). Een retourette is een retourwinkel. Bij het syndroom van Gilles de la Tourette (tourette, gillesdelatourette, tourettesyndroom, gillesdelatourettesyndroom) kunnen tics convulsifs [korte samentrekkingen spieren gelaatszenuw] optreden. Met GIP wordt het Gibraltarees pond aangeduid. De gioer is de overgang tot het jodendom. De scheldnaam voor niet-moslims is giaur [gaa-voer] en een gaur een rund ... We gaan naar onze gîte (vakantiehuisje). De must-have [hebbeding] gebruikte hij als giveaway [weggevertje]. In volle gloor [vero: schijnsel, straling] was de chloordamp te zien. In SR kun je een glogetuigschrift [gloo – gewoon lager onderwijs] behalen. Een gnome is een zedenspreuk, een gnoom o.a. een kabouter. In het godshuis werd gepredikt over de Godsgezant. Wie goeddoet, goed ontmoet. Hij maakte een goedgeschreven verhaal.

4. Een goth [/ɡɔθ/] hangt de gothic [stijl, muziek] aan. Hij zat onder de goudenregen [bloemtrossen van de boom]. Met gotong-rojong wordt aangeduid dat iedereen in de gemeenschap elkaar helpt ... Gracieus is met gratie. Een granmorgu [oe] is in SR een itajara (zeker zaagbaars). De gram of grande is wat je te vorderen hebt (je gram halen). Gramnegatief en -positief slaan op bacteriën. Grasharingen [vis] hebben niets met tenten van doen. Vanwege haar gratie kreeg ze een gratificatie. Hoeveel grebbenbergen zouden er zijn? Wat is die groentelade-inhoud? Gropesi is in SR taugé. Het gyrokompas [as van een sneldraaiende tol richt zich naar de aardas] is kapot. De advocaat zou hem vrijpleiten. Het EKO-keurmerk is een ecokeurmerk. De
Wmo-raad adviseert over de Wet maatschappelijke ondersteuning.

 

3295 Dictee dinsdag 30-05-2023 (2) – dictee Dictee ANV 2022 √

Dictee – dictees [3295]

Dictee ANV 2022

Lessen van de quarantainekid (auteurs: Herman Killens en Jeroen van Heemskerck Düker)

1. “Een echte mierenneuker kan zelfs in een gsm-nummer een dt-fout ontdekken”. Deze enigszins verrassende quote uit Van Dale duidt op de tweespalt in onze gepolariseerde samenleving, waarin het
wij-zij-denken zodanig wordt gecultiveerd dat de bhaktiyogalerares in haar nikab niet meer durft te praten met haar oer-Hollandse buuf.

2. Zelfs tijdens familie-etentjes word ik als zelfverklaarde spellingliefhebber frequent gejend met vileine boutades, meestal halverwege de pot-au-feu met groentekrans en de schwarzwalderkirschtaart, en steevast na te veel bordeaux of malvezij. “Niet te doen, die dt-regel. Weg ermee”, hoor ik mijn aangetrouwde nonkel dan boud beweren. “Laten we gewoon alles fonetisch schrijven”, oppert een ander tezelfdertijd, daarbij de uitspraakverschillen tussen een West-Vlaming en een
Noordoost-Groninger effenaf negerend.

3. Na die dovemansgesprekken was ik blij met een filmpje dat mijn neef, een loensende tiesjebof die continu ideeëloos zit te youtuben, voor mij had gedownload. Doorgaans stuurt hij muziekclips door met hardcorehiphop of bhangra, maar nu had hij iets nieuws. Een achtjarig jongetje testte positief op de omikronvariant en moest thuisblijven. Nochtans verveelde hij zich niet. Hij maakte pakweg vijftig educatieve filmpjes voor zijn leeftijdsgenootjes, onder meer over die vermaledijde d’s en t’s. Het jochie had er nog geen twee minuten voor nodig, inclusief het eindtrucje uit zijn trukendoos: vervang elk werkwoord door spelen. Hoor je geen t, dan schrijf je die niet. Zo wordt je die regel prima uitgelegd.

4. Welaan, misschien moeten we de wereldproblemen eens aan die jonge influencer voorleggen. Antivaxers, CO₂-uitstoot, fakenieuws … onze wereldleiders geraken er toch niet uit. Zodra wij weer gaan fonduen of barbecueën, laat ik het filmpje even circuleren. Dan zal ik niet degene zijn die tussen de hummus met kolbaszworstjes en de crème brûlée verbaal gekastijd wordt.

 

 

 

 

3294 Dictee dinsdag 30-05-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (954) √

Dictee – dictees [3294]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee november 2017 (4), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (954)

Oefendictee november 2017 (4)

1. Hier, een lekker eau de toiletteje [uitz.!]! Ik vond een eeneurostuk (1 eurostuk). Ik heb je een tijdlang niet gezien: waar was je? Is die club nu eredivisionist of eerstedivisionist? Een eersteklascoupé is een eersteklas verblijfplaats. In de Eifel staan vast wel eiffeltorens. Sommigen schrijven eID, anderen e-ID [elektronische identiteitskaart]. Er is eigengemaakte bosbessentaart bij de caffè latte. Wij vieren het eindejaar (jaareinde) altijd feestelijk. Wie heeft het EK voetbal 1992 gewonnen? Je wist wel, dat 'éksito' [tw] 'succes' betekent, toch? Is dat elektroakoestische rapport al binnen? Wat valt je op bij 'elektriciteitspanne' in papieren GB [verkeerd afgebroken!] en oGB [2023 : oGB oké]? Empowerment stimuleert tot initiatief. Emmes is ibbus, immes en ippes [prettig, leuk, fijn, echt, heus]. Een empaná is een Antilliaans borrelhapje, een empanada een Spaanse platte koek. De details werden en détail vermeld. Enchilada is opgerolde en vervolgens gebakken tortilla. Moslims kunnen taqiyahs [kapje] dragen tijdens het gebed. Een van de Bijbelse engelenkoren is Engelen.

2. Jullie lusten vast wel een engelsebol. Of liever een Bossche bol of een berlinerbol? Zij is een enigst [leuk] kind. Heb je die en-passantslag [schaken – Frans, en passant, e.p.] niet gezien? Een voorbeeld van epateren is épater le bourgeois [overdonderen]. Met epoque maken [groot opzien verwekken, beroemd maken] ben je epochemachend bezig. Hij is eraf gekomen met drie (3) jaar pensioen. Daarmee is hij er bekaaid van afgekomen. Als whizzkid [uitblinker wetenschap] zou hij erboven uitsteken. Wist de stier veel over de arena, toen hij erin rende ... Met *meyer* alleen: erlenmeyer. Met * meier*: meier [schout, baljuw, biljet 100 euro], gemeier [gezeur, gezanik], temeier [VD ook: temeie = hoer], hofmeier [majordomus, opzichter hofhouding], meieren [kletsen, zaniken], kletsmeier [kletsmajoor, kletskous], berkenmeier [grote drinkbeker], biedermeier [tijdperk, ook: boeket] (alle GB) en ook (VD): klepmeier(en) [= leuteren, wauwelen], kloostermeier [huurder of pachter van een kloosterhofstede], lulmeier [kletst vervelend], meierij [gebied meier, Meierij van Den Bosch], meierrecht [geheel van regels], smeieren [verpletteren, vermorzelen] en stadsmeier(recht) – betreft venen van de stad Groningen. De ERP is de enterprise resource planning - (software voor) logistieke en financiële planning. We zijn ertegenaan gegaan: we hebben het ertegenaan gegooid (de modder). Hoe zou de politie daartegen aankijken?

3. Ik moet ervan op aan kunnen, dat je niet liegt. Anders zal ik je ervan langs geven. Ervoor zorgen is ervoor zorg dragen. De esprit de corps is de korpsgeest. In eterniet zit geen ethaan verwerkt. Et al. is de afkorting van et alii [en anderen]. Met heimwee zei hij: "Et in Arcadia ego" [ook ik (leefde eens) in Arcadia (ter uitdrukking van heimwee naar verloren geluk)]. Elke etnie [volksgroep] heeft zijn eigen ethos [zedelijke houding of motivatie]. Aan euritmie [bewegingskunst] is de naam van Rudolf Steiner (die van de steinerscholen, vrije scholen) verbonden. Het Euroland bestaat uit eurostaten. Geloof me, je kunt evengoed (evenzogoed) thuisblijven. Evoceren of evoqueren is een kwestie van evocatie [voor de geest roepen, oproepen]. Bij het dictee was er een ex aequootje [ex-aequoproef]. De toestemming moet ex ante (vooraf) worden aangevraagd. Ex capite doe je iets uit hoofde van je ambt. De incasso ging snel, de excasso wat minder: uiteindelijk moest ik per cassa [contant] om het geld. Met de door mij gesponsorde voetbalclub ging het excelsior (steeds hoger). Die beursnotering is ex dividend [zonder de waarde van het dividend]. Die exfoliërende [zijn bladeren verliezend] boom zal spoedig kaal zijn. Volgens overeenkomst en afspraak = ex pacto et conventu.

4. Bij exploot [aanzegging door deurwaarder] werd het exploiteren van de seksshop annex coffeeshop verboden. Per expresse is per ijlbode. Wat extra muros is, is extramuraal. Hij doet dat ex voto, volgens een gelofte. In de laatste ronde reed de schaatser [cijfers] een 30'er [rondje 30 sec]. Op de fancy fair [bazaar] heb ik een fancy [elegant en modieus] rokje gekocht. Mijn favo's [favorieten] hebben gewonnen. Een fermette [tuh uitspreken] is een woonboerderij. Een feria is op de Antillen een (verkoop)beurs. Genotype plus milieu is fenotype. Kijk: fenneken [ook fenneks = woestijnvos]! In SR spelen ze fietjebal (tafelvoetbal). De kans op regen is fiftyfifty. In BE gaan ze voor fijn stof, in NL voor fijnstof. Hij had gefixt [spuiten], maar heeft het daarna toch gefikst. In de Bijbel gingen de Israëlieten naar de Filistijnen. Fini, finito, basta! Het begon met een vernissage [opening tentoonstelling] en eindigde met een finissage [afsluiting]. Lekker, zo'n fishstick (visstick)! Colorfieldpainting [stijlrichting met grote egale rechthoekige vlakken], kan dat een fullcolourproduct zijn? Vast wel: geheel in kleur. Een gebroken been kan gefixeerd [vastzetten] worden. Moet die flapuit [flapt er alles uit] de flap-over (flip-over) bedienen? Foundation wordt ook wel aangeduid met fond de teint [onderlaag make-up, ook wel: lingerie – èh]. Een formatteur doet iets met floppydisks [geschikt maken voor gebruik door pc]. Hij had drie fransmans [oogstarbeider – naar Frankrijk] in dienst. Fricandeau is kalfsvlees, fricandon is vleesbrood (BE) en fricassee is fijngehakt vlees met pikante saus. Frijnen is scharreren, toch? Steen voorzien van smalle, evenwijdige, groefjes. Frittata's zijn omeletten (Italiaans). Zit niet te frunniken aan die fruits de mer (zeevruchten). De Frontbeweging was een Vlaamsgezinde politieke beweging tijdens de Eerste Wereldoorlog aan het IJzerfront. Ik wil weer fulltime werken. Funchi [foen-tsjie] is een Antilliaans gerecht van maismeel, een soort gebakken polenta. De Fuikdag is een bootfeest op de Caraïben (Carieben). Een fundi [politiek: levensbeschouwelijk – dogmatisch] is nu eenmaal geen realo [met realpolitik = idem met concrete, tastbare resultaten]. Fylogenese is biogenese van een soort. Een fyofyo [fjoh-fjoo] is een tropische bedwants. Een fysisch geograaf is fysischgeografisch bezig.