0850 Dictee zaterdag 16 jan 2016 (1): dictee Oefendictee februari 2016 √

Dictee - dictees [0850]

Oefendictee februari 2016

NB Uitleg in blogpost [0851]
 

Sjolem!

1.Wees welkom, wohltemperierte filosemieten! Mijn Joodse fiancee – haar vader was vader-Jood en haar moeder ex-Aramese, doordesemd van het pan-Arabische gedachtegoed; zij had vrouwenoren en hij ook nog ander mansoir (en hij woonde ooit in een manoir) – praktiseert het joodse geloof niet meer en is dus klokvrij. Ze vertelde: ik ben wel joods opgevoed, mijn opa was radicaalsjwarts (mét peies en talliet katan!) en mijn oma van moederszijde – ze behoorde tot de Portugese Sefardim – werd aan hem gekoppeld – duidelijk geval van sjidoech met ketoeba – via een sjadchen; daardoor werd ze kalle. Die bomma en -pa waren uitgesproken commilitones in der jüdische Selbsthass.

2. Ze hebben WO II (herdacht op Jom Hasjoa) nog meegemaakt (maar ze waren geen klaagmuur) en weten alles van vernietigingscommando's, de Kristallnacht, het Neurenbergse proces, de Endlösung, de Holocaust (typisch geval van een shoah), david(s)ster en het antisemitisme. Maar ze zijn erdoorheen gekomen en haar ouders hebben een goede jeugd gehad. Ze waren zeker niet gesjmad en niet-Messiasbelijdend; op sjabbat hadden ze een sjikse en een sjabbesgoj, die het licht aandeden. Toen haar broer, typische dude, dertien af werd, was het bar mitswa. Besneden? Ja: door de moheel of mool! Gelukkig hoefde haar zus – een sjokkel, een echt kippetje van een chickie – nooit een clitoridectomie te ondergaan, wel vierde zij, toen ze dertien werd, bat mitswa.

3. Rituele feesten waren er te over: Pascha of Pesach: herdenking van de exodus uit Egypte, dat paasfeest werd begonnen met seideravond (lekker die blintses; fleisjige en milchige producten werden goed uiteengehouden – denk ook aan sjuchten, de hechsjeirem waren belangrijk!), Poerim of Hamansfeest, ook wel Lotenfeest genoemd, met gremzelisj of pesachgebak (dat ten onrechte, want dit hoort bij seideravond!) en kiesjeliesj of hamansoren en Chanoeka (Gannek, Hanukka, Inwijdingsfeest, Lichtfeest of chanoekafeest), waarbij de inwijding van de tempel herdacht werd (het Loofhuttenfeest, Soekot, blijft verder onbesproken).

4. Er werd wat afgedavvend en -geprakkeseerd tijdens die feesten! Ik heb een onbezorgd bestaan geleid met veel mij toegeroepen 'mazzeltof'. Ik was bemazzeld en voelde me begeind en was mijns inziens nooit de schlemiel. Als kind bezocht ik de cheider, later zat ik op de Talmoedhogeschool (jesjiva, jesjieve) met veel schriftgeleerden, maar daar ben ik afgehaakt, want zo'n monnikenbestaan als neofiet en novice was tenslotte niets voor mij (Ik was duidelijk in de war met het rooms-katholicisme!).

5. Zij is daarna in de Jodenbuurt terechtgekomen en via de omgang met veel jehoedem, waaronder een albertibasvertolker, heeft ze mij toen leren kennen. Voor het sjachariet, mincha of maäriev moet u dus niet bij ons zijn, noch voor de mezoeza. Wij eten nog wel moutses en matses en men zegt nog wel reb tegen mij; we zitten zo nodig sjivve en steunen misjpooche met sjelosjiem, wij sjnoderen de Rode Davidster, maar ten diepste zijn we nu echt gojim met splendida vitia.

PS Volgens mij gaat mijn verhaal ergens de mist in, maar zonder complete stamboom van mijn familie zal dat buitengewoon lastig te achterhalen zijn …
 

0849 Dictee donderdag 14 jan 2016 (2): dictee De muzikante (uitleg)

Dictee - dictees [849]

De muzikante (uitleg)

1. Burkina Faso staat wel in de wdb., zijn hoofdstad Ouagadougou niet.
2. Bratsch: driesnarige altviool met een vlakke kam, waardoor de snaren tegelijk kunnen worden aangestreken (contra, zigeunerviool).
3. Caixa: Braziliaanse snaredrum.
4. C-klarinet: niet-transponerende klarinet met een buislengte van 52,5 cm. Van transponerende instrumenten is de partituur in een andere toonhoogte genoteerd dan die wordt gehoord, bv. de altsaxofoon en de besklarinet.
5. Cornet-à-pistons: ook wel piston (verkorting), koperen blaasinstrument met ventielen.
6. Guiro: klein slaginstrument.
7. Buza-maffia: Ministerie (instelling, niet het gebouw) van Buitenlandse Zaken. Wegens de verkorting (én de hoofdletter(s)) komt er een koppelteken.
8. Refugié, man, refugiee, vrouw; betekenis: vluchteling(e).
9. Expatriate: expat (langere tijd werkzaam in buitenland) of vluchteling.
10. Dp: displaced person = persoon die (ten gevolge van oorlog of onderdrukking) geen domicilie meer heeft.
11. Stowaway = verstekeling.
12. Passevolant (Frans: verstekeling, iemand die zich kort ergens ophoudt): iemand die het vereiste getal moet volmaken, maar geen deel uitmaakt van de troep. Niet duidelijk is of de vrouwelijke vorm gebruikt mag worden.
13. Cabotage = kusthandel, kustvaart.
14. De term 'el caballero de la triste figura' (Spaans: de ridder van het droevige gelaat) wordt gebruikt voor de ridder van de droevige figuur, met name Don Quichot.
15. Miguel (de) Cervantes schreef het boek Don Quichot (van La Mancha). Zijn dienaar was Sancho Panza, zijn strijdros Rocinante en zijn geliefde Dulcinea. Daarom in onze taal opgenomen: een dulcinea (ironisch: beminde), een rossinant (slecht paard, knol), een donquichot (iemand die blindelings ijvert voor hersenschimmige idealen) en een donjuan (naar: Don Juan) is een hoffelijke vrouwenverleider (vrouwenjager = casanova); deze komt niet voor in 'Don Quichot'.
16. Occitanië = het deel van Frankrijk dat de provincies Gascogne, Languedoc en Provence omvat), het taalgebied van de langue d'oc (daar is 'oc' 'ja', in het taalgebied van de langue d'oïl is 'oil' 'ja').
17. Marianne = de verpersoonlijking van de Franse Republiek.
18. Volgens VD is le paysan du Danube: een ruwe kerel die ongegeneerd de waarheid zegt (letterlijk: de boer van de Donau).
19. Wüstung = in de (late) middeleeuwen door de bewoners verlaten nederzetting of dorp, waarvan de contouren nog in het landschap herkenbaar zijn.
20. Doesoen = in Indië een desa (één s!) of dorp.
21. Hafa = een harmonie en fanfare, een hafabra heeft ook nog een brassband (ss!).
22. Bigband (aaneen!) = een groot jazzorkest.
23. Cheerleader = een persoon die bij sportwedstrijden het publiek voorgaat in het aanmoedigen en toejuichen van de eigen club.
24. Het werkwoord encourageren betekent: aanmoedigen.
25. Het werkwoord twilliciteren betekent: solliciteren via Twitter.
26. Iets oudmodisch = ouderwets.
27. De fonopost = gelegenheid tot het opnemen en verzenden van gesproken brieven op grammofoonplaten.
28. Het bnw. epistolair(e) verwijst naar brieven, de kunst van het briefschrijven.
29. Kassavie (kesavie, kassaaf) is een brief.
30. Aide-mémoire is een kort (diplomatiek) briefje; ook wel: geheugensteuntje.
31. Supplicatie is een smeekbede (ook: verzoek(schrift)).
32. Kyrie eleison = (de muziek voor) een gezongen of gesproken smeekbede.
33. Met 'répondre en Normand' (letterlijk: antwoorden in het Normandisch) wordt bedoeld: een ontwijkend antwoord geven.
34. Met 'le mot de Cambronne' wordt eufemistisch (= verzachtend, verbloemend, verhullend) een vloek of krachtterm bedoeld.
35. Het werkwoord supprimeren = onderdrukken (ook: achterwege laten).
36. Een postillon d'amour = een overbrenger van minnebrieven, tussenpersoon bij liefdesaangelegenheden.
37. Het werkwoord eclipseren = verdwijnen.
38. Urias- of bellerophonsbrief = een brief die de overbrenger in het verderf stort (hij of zij kon omgebracht worden). Uria komt uit de Bijbel: 2 Samuel 11:14-17 en Bellerophon was een mythische figuur.
39. Cold shoulder = een afwijzing, een repulsie ook, net als een refutatie, maar dan vooral in juridische zin.
40. Het RPhO is het Rotterdams Philharmonisch Orkest, HZO is Het Zeeuws Orkest en HBO is Het Brabants Orkest.

0848 Dictee donderdag 14 jan 2016 (1): dictee Groot Medisch Oefendictee √

Dictee - dictees [0848]

Groot Medisch Oefendictee

Iets voor René (rijmt nog ook)

0. Werken als medisch secretaresse in het UMC Utrecht. Dat is meer dan een leuke baan in een professionele organisatie. Want je werkt hier in een vernieuwende omgeving, waar mensen altijd proberen beter te worden. Hoe goed beheers jij de medische terminologie? Test je kennis en kijk of je beter kunt worden.

1. Occlusie obturatorbypass, herhaaldelijke trombolyse heeft geen effect. Nu weer occlusie met Fontaine III rechts. Dr. P exploreert via de subclaviculaire benadering de arteria subclavia-axillaris overgang.

2. Boven in de midperiferie een oud gepigmenteerd litteken met een actieve satelliet laesie, suspect voor toxoplasmose.

3. De gastro-enterostomie wordt op typische wijze verricht: retrocolisch, isoperistaltisch, side-to-side, van het proximale jejunum op het
pré-pylorisch antrum, met voortlopend PDS 3.0.

4. Partiële parotidectomie. Opwerken van de huid en platýsmalap buccaal en weghechten. Ontwikkelen van de voorste rand van de musculus sternocleidomastoïdeus tot op de musculus digastricus.

5. Alles duidt op een verworven musculus obliquus superior parese OS.

0847 Dictee dinsdag 12 jan 2016 (2): dictee De muzikante √

Dictee - dictees [0847]

Uitleg in blogpost [0849]

De muzikante

1. In Ouagadougou, de hoofdstad van Burkina Faso, had zij heel wat instrumenten bespeeld, zoals de bratsch, de caixa, de c-klarinet, de cornet-à-pistons en de guiro. Wegens een hoogoplopende ruzie met de BuZa-maffia moest ze als refugiee (expatriate, dp) de wijk nemen naar Europa. Ze belandde als stowaway ('passevolant(e)' dekt die lading niet) bij de cabotage.

2. Via Gibraltar (de Rots) en het land van el caballero de la triste figura (u weet wel: Don Quichot, schrijver Miguel (de) Cervantes, Sancho Panza, Rocinante en Dulcinea) kwam ze in Occitanië, waar de Provence deel van uitmaakt. Ze dacht: was ik ook maar een dulcinea, reed ik op een rossinant en werd ik verleid door een donjuan van een donquichot in al zijn bizarrerieën.

3, Frankrijk wordt verpersoonlijkt door Marianne en via via kwam ze ten slotte terecht in de Lage Landen. Aldaar terechtgekomen, werd ze gechoqueerd (geshockeerd) door le paysan du Danube. Uiteindelijk geraakte ze als asielzoekster in een azc in Beneden-Leeuwen, alwaar de inburgering als nieuwkomer onder de wet Wi (Wet inburgering) kon beginnen: ze zou met haar cultuurcoach voor het inburgeringscertificaat gaan knokken.

4. Een echt struikelblok vormde het vak KNS (Kennis van de Nederlandse Samenleving). Maar enfin en afijn, ook dat lukte. Haar muzikaleloopbaanplanning heeft ze daaraanvolgend weer opgevat. Haar verblijfplaats was geen vroegere wüstung en ook geen doesoen, maar er waren wel hafa's, hafabra's en een heuse bigbandgroep, waarvan de chef-dirigent in een symfonieorkest speelde. Hij was zeg maar haar eigen cheerleader die haar encourageerde om te twilliciteren naar 'het betere werk'. 

5. Maar ze koos toch voor iets oudmodisch: niet de fonopost, maar de epistolaire kassavie. Het RFO, Radio Filharmonisch Orkest was veel te hooggegrepen voor haar. Haar aide-mémoire zou met r.f.s.v.p. (réponse favorable s’il vous plaît – Nederlands: v.g.a., verzoeke gunstig antwoord) bovenaan veel weg hebben van een supplicatie of kyrie eleison. Bij de filharmonie houden ze van een rechttoe rechtaan antwoord, dus niet van répondre en Normand. Het werd dus niet een soort jawoord voor een verbintenis van haar met het filharmonisch orkest, en le mot de Cambronne kon zij niet supprimeren, toen zij de missive las.

6. Het was maar goed dat Tante Pos geen postillon d'amour en al geëclipseerd was, anders zou die weleens een urias- of bellerophonsbrief bezorgd kunnen hebben … De cold shoulder, de repulsie – nog net geen refutatie – ontwrichtte haar verhoopte POP (persoonlijk ontwikkelingsplan) volledig. Ook het RPhO, HZO en HBO boden haar geen so(e)laas. Maar eind goed, al goed: ze eindigde met een eersteviolistenbaan in de showbizzgroep van de plaatselijke
café-uitbater van Tietjerksteradeel (of all places).
 

0846 Dictee dinsdag 12 jan 2016 (1): dictee BOS-dictee √

Dictee - dictees [0846]

BOS-dictee (Bond Onze Scholen – Blankenberge)

0. Met enig toeval kwam ik op internet dit dictee tegen. Het heeft van pakweg 1995-2005 aldaar plaatsgevonden. Het gaat om een aantal basisscholen en Maerlant Atheneum. Op verzoek kreeg ik de eerste helft van het dictee van 2005 (= waarschijnlijk spelling 1995)
toege-e-maild. Leek me van hoge kwaliteit. Daarom gevraagd of ik ook de rest kon krijgen plus de dictees van de vorige jaren. Ik moest ook de vraag beantwoorden, wie ik was etc. Daarbij zal ik wel iets verkeerds opgeschreven hebben, want daarna is het akelig stil geworden vanuit Blankenberge.

Schavuit op de affuit (1e deel, auteur: Jaak Coudeville)

1. Ten langen leste verscheidt op paleis Soestdijk Jenase
prins-gemaal, jetsetprins, bon vivant met getatoeëerde esculaap wiens consciëntieuze eega toentertijd troonpretendent van de Oranjedynastie was.

2. Zonder marokijnen weitas oogstte hij zonder gêne lauweren, jagend op Marokkaanse zwijnen. Een geënsceneerd alpien koppelpartijtje, achtenzestig jaar voor beider senescentie leidt naar een matrilineair matrimonium. Epistolair uitte hij sympathieën voor de fascistische Führer, leider der teutonen.

3. Protocollair en reëel gleed hij uit de bocht: een auto-ongeluk in
parade-uniform. Hij zood in zijn privatissimum-Nederlands omdat hij roze champagne of rode bordeaux van een Aquitaans chateau zonder chatelaine op het party'tje miste.

4. Verbeidt 's prinsen hart de komst van de Heiland? Doorgrond jij deze lutheraan, die hervormd werd en gewoon protestants is begraven met een rooms randje in de Delftse Nieuwe Kerk net als de andere Oranjes?

[Bijgaand affiche: prins Bernhard (93) overleden …]

Toevoegingen: 

Begin BOS-dictee 2006

Een plejade van Coburgs (175 jaar België; 1^e deel)

5. Negentiende-eeuwse, Corsicaanse Lodewijk-Napoleon leidde Holland, Frankrijks vazalstaat na quasimonarchale, defaitistische stadhouder Willem V en haast presidentiële raadspensionaris Schimmelpenninck – die van de Bataafse Republiek – als eerste koning. Hij was ‘s keizers broeder, ooit diens bebloede aide-de-camp in Italiaanse contreien. 

6. Gereformeerd calvinist Willem I van Oranje-Nassau bestijgt na Napoleons debacle bij Waterloo en van het West-Vlaamse Lo nog tijdens het Congres van Wenen de troon. Deze coryfee van het mercantilisme uit Rembrandts land, wordt, hoewel officieel constitutioneel monarch, een verlichte despoot. 

7. [Extra] Excessen van Teutoonse [t] barbarij. Albert zwichtte niet en verschanste zich waar Vlaanderens hart bloedt in zijn gewijde kollenbloemen. Haat woedt en velt Sissi's nicht, zijn Beierse eega met linkse sympathieën en muzikale interesses vermeide met haar nooit versmade vioolwedstrijd … 
 

0845 Dictee woensdag 06 jan 2016 (2): dictee Oplossing Voorronde Amersfoorts Dictee 2016 √

Dictee - dictees [0845]

Zie voor de opgaven blogpost [0835]

Oplossing Voorronde Dictee Amersfoort 2016

(30 fouten in rood en onderstreept - verbetering in groen)

Festival pret Festivalpret in de keistad

1. Onze bruizende bruisende stad organiseert jaarlijks een veelheid aan koncerten concerten, kunstkijk routes kunstkijkroutes, theaterprodukties theaterproducties, eetfesteinen eetfestijnen en andere druk bezochte drukbezochte activiteiten (zowel binnens- als buitens huis buitenshuis), waar jong en oud zich één een van de vrije week-end dagen vrijeweekenddagen te goed tegoed kunnen doen aan gezelligheid, excuise exquise lieflafjes liflafjes en niet te versmade versmaden drankjes. Een en ander vindt dan bij voorbeeld bijvoorbeeld plaats in het Plantsoen West, in partikuliere particuliere huiskamers, op de Hof [de = goed - internet] of aan de voet van de imposante
maria-met-het-kind-verbeeldende Maria met het kind verbeeldende Onze-Lieve-Vrouwetoren. De meesten meeste van die festieviteiten festiviteiten gedijen het beste bij zomerse tempareturen temperaturen en droog weer, want niemand staat bijvoorkeur bij voorkeur in de regen met z'n vrienden.

2. Als het kouder wordt, dan zijn er gelukkig genoeg alternatieven voorhanden: zo bied biedt een knusse party-tent partytent, of zelfs een gigantische feestent feesttent zoals nu op het Eem-plein Eemplein te zien is, soelaas. De haeters heaters zorgen daar bij daarbij niet alleen voor een gezellig verlichtte verlichte ruimte, maar vooral ook voor een behagelijke * warmte. En dat is toch uiteindellijk uiteindelijk ietswat ietwat prettiger dan gebibber in kouelijke kouwelijke sferen.

* 2020: VD alleen behaaglijk, GB heeft beide vormen.
 

0844 Dictee woensdag 06 jan 2016 (1): dictee Oplossing Voorronde Woerdens Dictee √

Dictee - dictees [0844]

Oplossing Voorronde Woerdens Dictee

Zie voor de opgaven blogpost [0838]

A. Zinnen (17 fouten in rood - verbetering in groen)

1. Totaal verfromfaaid verfomfaaid arriveerde de accountmanager in het cafétje cafeetje waar zijn kompaan hem met een high five begroete begroette.   

2. Na drie cola-tics zwalkte het topmodel kris-kras kriskras over de catwalk, tot zij tenslotte ten slotte over de ballustrade balustrade kukelde.   

3. Word Wordt je een rijverbod opgelegd, dan doet de Rijksoverheid [GB: rijksoverheid, VD Rijksoverheid = specifiek - 2020 eigenlijk wel goed dus, die R] er nog een boete boven op bovenop.   

4. De staatssecretaris is een ideeënloze ideeëloze Jan Doedel jandoedel met een nijging neiging tot hysterisch overdrijven.   

5. Bij tijd en wijlen Bij tijd en wijle crosst crost de diskjockey door het dorp om een patat-met patat met te scoren bij de swarmatent shoarmatent.   

6. Onder de gelouwerde gelauwerde sporthelden bevinden zich hordelopers, triatlonatleten en een oud-curlingkampioen.

B. Woorden (correcte spelling in groen)

1. mayonaise             majonaise                   mayonnaise
2. ten allen tijde         te allen tijde                ten alle tijden
3. papparazzi             paparazzi                    paperazzi
4. aktetas                   aktentas                       actentas
5. hij bevreide mij      hij bevrijde mij             hij bevrijdde mij
6. nochtans                nochthans                    nogthans
7. tv serie                   tv-serie                        TV-serie
8. ge-e-maild             geëmaild                      geë-maild
9. ter grote van          ter grootte van              ter groten van
10. sifyllis                   sifylis                           syfilis
11. gegoogelt             gegoogled                    gegoogeld
12. nichje                   nicheje                         nisheje