Dictee - dictees [1497]
Dictee
747 (DCCXLVII) Dictee Specialisten (29-04-2014)
1.
Opzoekkwesties (alle beginnend met 'sensu'):
allegorico [zinnebeeldig], bono [in gunstige zin], latiore [in ruimere zin], lato of latu [in
ruime zin, s.l.], malo [in ongunstige zin],
proprio [in eigenlijke, letterlijke zin],
stricto [stricto sensu, in beperkte zin, s.st.],
strictiori [in engere zin] en strictissimo [in de engste zin]. Hij valt op: hij rookt
señorita's. Separatio a toro et mensa (separatio
quoad torum et mensam): scheiding van tafel en bed. Wordt er vaak een
sepotje [oo NL, OM: zaak niet
vervolgen] toegepast? Dat is dus gewoon in een depotje [oo], in de
doofpot, stoppen. Dat staat vast: Thales behoorde tot de septem sapientes [de zeven wijzen – Z W ? – van Griekenland]. Zij zijn typisch b-boy en -girl
[breakdancen, breakdansen]. Trouwens, verder
met '*boy*': toyboy (jongere man als partner),
tomboy (jongensmeisje), theeboy (theewagen), teddyboy (nozem),
stamcel- en stadscowboy, pleeboy (voor wc-rollen),
playboy (voor iets anders), lonesome cowboy,
leer- of leatherboy, lover- of pooierboy, ladyboy (travestiet),
glamourboy, gameboy (spelcomputer), fatboy (zitzak), fanboy en -girl en escortboy en -girl.
2.
Verder: drum- en dressboy, coverboy (fotomodel),
callboy (luxe prostitué die telefonisch wordt
ontboden), beurscowboy (speculant) en
beleggingscowboy (belegger die grote risico's
neemt). Ik verzamel salamanders en heb zojuist een prachtexemplaar
gevangen. Oculitus amare: liefhebben als zijn oogappel. De afkorting od staat
voor overdosis, ODD voor oppositional defiant disorder (een
gedragsstoornis) en o.d.a.m. voor om de andere maand. Hij is zonder
septum nasi [neustussenschot] geboren. Een
sequenza is een bijzonder virtuoos solowerk. Men moet 'sequeel' [juridisch aanhangsel] en 'sequel' [sie vervolg op speelfilm,
boek, etc.] niet verwarren. Series implexa causarum: een ingewikkelde
reeks van oorzaken. Een serir [uh ie] is een grindwoestijn. Een serow is een Japanse gems,
een sero een staketsel van bamboe in V-vorm voor de visvangst op zee. Die
oldtimer is een houbeestje [oude predikant, iets
dat veel aan onderhoud kost].
3.
De serosa is de buitenste laag van het darmkanaal. Sero sed serio: eerst met
tegenzin, maar, eenmaal begonnen, met hart en ziel. De SRI is een
serotonineheropnameremmer (serotonin reuptake
inhibitor - antidepressivum). Een servitus personae is een persoonlijke dienstbaarheid. Een servum pecus is een
troep meelopers, slaafse navolgers. Vergelijk ook: imitatorum servum pecus:
kudde slaafse
na-apers. Servus observantissimus: (uw)
gehoorzaamste dienaar. 'Hottentot…' behoort tot de sesquipedalia verba [niet goed
voor je sesquipedalofobie]. Zo, last van de seven-year itch [neiging om vreemd te gaan]? Een sexcuus is snel
gevonden. Zie je dat nou vaak, zo'n sezession [kunstrichting
als afscheiding]? Zij lijdt aan sferocytose [vorm
van bloedarmoede]: waar leidt dat toe? De sfragistiek is de zegelkunde.
Kernexplosies geven S-golven. Golfclubs hebben een shaft [schacht]. Shamisens zijn driesnarige luiten.
Waarin precies verschillen shakespeare- [= Engels
sonnet: drie kwatrijnen en twee slotregels met gepaard rijm] en
petrarcasonnet [= Italiaans sonnet, twee kwatrijnen
en twee terzinen met het rijmschema abba abba cdc dcd of abba abba cde dce]?
4.
Een shakuhachi is een traditionele lange Japanse bamboefluit. Een
shebakia is een Noord-Afrikaans koekje met honing en sesamzaad. Kun je
shiitakes (VD en GB ook: shiitake's) veilig
eten? Eerst dat
shish-kebabgerecht [shish kebab] en dan de shishapen [rookpen, elektronische sigaret]. Hoewel shit
happens, is dit, shitterdeshit, toch wel erg shitty. Ships that pass in the
night: ter aanduiding van toevallige passanten. Hoeveel shinto-ryubeoefenaars [shinto ryu –
sjihn-toor-joe = Japanse vechtkunst met stokken en wapens] zijn er
momenteel? Die artieste shinede (schitterde,
straalde) als een ster. Shimeji's zijn beukenzwammen. Met shilingi's
betaal je in Tanzania [TZS – shilling ...].
Een shikara is een Indiase( )tempeltoren. De
shoegaze is een Britse alternatieve rockstijl. Handkijkkunde is chiromantie [voor waarzeggen]. Wat is shogunaat [ambtsperiode shogun – veldheer die namens de keizer
regeerde]? En spreken ze daar Shona [Bantoetaal,
Zimbabwe]? Nee, dus. Heb je daar ook
shop-in-shops [extern bedrijf in warenhuis]?
Een shoppingcart is een winkelwagentje van een webwinkel. Wanneer treden die
zogenaamde short squeezes [prijsopdrijving doordat
handelaren hun shortposities moeten dekken op de beurs] op?
5.
Met tribhanga wordt de S-houding [in de oud-Indische sculptuur] aangeduid. Waar is
het woord 'shour' (vorm van magie) [sjoer] bedacht (het
is Maghrebijns-Arabisch)? Die shrink (psychiater)
liet me eindeloos naar een shubunkin (Japanse
goudvis) staren. Het SI-stelsel heet voluit Système International d'Unités. De SI-eenheid van
geleidingsvermogen voor elektriciteit (symbool: S)
is de siemens (ook wel: mho – moo). Zijn hobby is
sibbenkunde. Sibi manus inferre: de hand aan
zichzelf slaan. Een siciliane is een achtregelige strofe. Mijn Marie is sicut
lilium inter spinas: als een lelie tussen de doornen. Probeer eens een Stargardersidderhalsexemplaar [Stargarder sidderhals = duif] te bemachtigen. We
doen het zus en zo, si en la. Sidrot (enk.: sidra)
zijn de wekelijks wisselende Thoraperikopen die in de synagoge worden gelezen.
Een siegwartbalk is hol [fabriek, cementijzer].
6.
Sidoerim (enk.: sidoer) zijn dagelijksegebedenboeken
[dagelijkse gebeden]. Een Siënees komt uit Siena. Een sierpot is een
cache-pot. Zinkosiet komt uit de Sierra Almagrera, Spanje. Hebben ze in Sierra
Leone ook siërra's [gebergte]? Dat zeilschip
heeft een mooie sierra. In een siësta-economie maken ze zich niet druk. Het
sigillum confessionis is het biechtgeheim. Is hij overgegaan op de e-sigaret?
Heb je een plaatje van zo'n sikahert? In de Punjab leven sikhs. Hij is een sik: een single income with kids,
alleenverdiener met kinderen. Zijn buren zijn diaks: double income and kids,
tweeverdieners met kinderen. Trouwens, dinkies hebben double income, no kids.
In het zeewezen kennen ze het sikkeblok. De
werkzame stof in erectiepillen is sildenafil. Koolmonoxide (CO) en hepatitis B zijn silent killers. Op
silvesteravond [oudejaar] drinken we altijd
glühwein.
7.
Op '*iere*': à la jardinière (met groenten
opgemaakt), à la meunière (voor het bakken
door de bloem gehaald), avant-première (voorpremière),
blitzcarrière, bloed-hersenbarrière, caissière (kassière),
condottiere (aanvoerder huursoldaten),
consigliere (raadsman maffia), en arrière (achterwaarts, antoniem: en avant), gonfalonniere (burgemeester), gouttière (dubbele,
parallel lopende haarlijntjes), hopfalderiere (hopsasa),
pépinière (boomkwekerij), in zijn dooie
piere eentje, Salpêtrière (groot oud gebouw in
Parijs), schmiere (rondtrekkende troep
toneelspelers van lage klasse), sole à la meunière [tong], son et lumière (klank-en-lichtspel), tiereliere (gek, dronken) en triëre (oorlogsschip
in de oudheid). Op '*iero*': hiero (hier,
hierzo – en daarzo), leggiero (muziek:
licht, luchtig, zonder nadruk) en lusinghiero (lusingando:
vleiend).
8.
De sanseveria (ook: sansevieria) is naar
prins Sanseviero genoemd. Citybag [grote
boodschappentas] is een simili-Engels woord. Ja, die Simpelmans doet
vaak te simpellijk. De oplossing was simple
comme bonjour. Simplex munditiis: simpel en toch elegant. Simsalabim, et voilà.
Zijn simsonsverzuchting werd niet gehonoreerd. Een glas orangeade, graag.
Vroeger was een sinaasappeljood de Joodse Jan Modaal. Wat onderzoekt de
sindonologie [Sindone = lijkwade van Turijn]?
Sine causae cognitione:
zonder kennis van zaken. Ik stel uitstel sine die (s.d.)
[voor onbepaalde tijd] voor. Grappig: een
singaporejasje heet ook atjehjasje [in Indië tot
aan de hals dichtgeknoopte colbertjas met staande kraag]. Een singerie
is een aperij, een apenqueue een apenrij. Bij singelen speel je single, geen singel
[dat is een weg langs de buitenzijde van een
stadsgracht]. Aan een hazewindhond is
hazenpeper [zeker
gerecht, vgl. hazenpeper zonder haas] niet besteed. In de winkel van
Sinkel is alles te koop. '*sms*': sms'en, sms-bericht, sm-seks, sms-parkeren,
sms-roman, ketting-sms en sms-duim.
9.
Verder: alert (waarschuwingsbericht via sms),
asap (as soon as possible), tot befs: tot we
elkaar nog eens bellen, e-mailen, faxen, sms'en!, digiflirt(en), emoticon, EMS (enhanced
message service), ff (effen),
goeiemoggel, gsm (global system for mobile
communications), idd (inderdaad),
IMEI-nummer (international mobile equipment
identifier-nummer), lol (laughing out loud),
mms (multimedia messaging service), OMG (oh my God), sexting (versturen
van seksueel getinte boodschappen), sms'en is sms'jes versturen, ik heb
ge-gsm'd en
ge-sms't, spam is junkmail en texting of teksten (ww.) doe je met je mobieltje. Hij heeft verstand
van g- en van V-snaren. Met een
gsm-elleboog heb je het cubitaletunnelsyndroom.
Het jukbeen wordt ook wel zygoma genoemd. De sint-jansvlinder behoort tot de
zygenen.
10.
Hé, viezerds, viezeriken, hou daar eens mee op! Leeft de Sinn Féin nog? Met de
goede sint wordt Sinterklaas bedoeld. De Haagse
Sint-Bureaucratius regeert.
Welke heiligendag is aan Sint-Katrien gewijd? De coquille Saint-Jacques is de sint-jakobsschelp. Het verhaal over de Sint-Elizabethsvloed werd gezet in de sint-elizabethsletter. Sint-George is de patroon van de Orde van de Kousenband.
De
sint-laurenstranen zijn de Laurentiustranen (Perseïden).
Het
sint-philippuskruis is naar de apostel Filippus genoemd. Sisyfisme: visieloos [arbeid om de arbeid]! Wat hoor je liever: een
sirenenlied of sirenegeloei?
Verschoon mij, si placet. Hoezo, rapamycine is sirolimus [groeiremmer, afstoting transplantaten tegengaan]?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten