Dictee - dictees [0700]
Ditjes en datjes (53)Graskarsoeten zijn (gewestelijk) madeliefjes, maar ze komen thans niet meer in VD voor. NB Ik schreef eerst 'medeliefjes' …
B. Hirsutisme is (medisch) mannelijke beharing bij vrouwen, dat mag je nu geen 'hirsutiës' meer noemen.
C. De uitdrukking 'his feliciter peractis' betekende: deze dingen gelukkig volbracht, tot een goed einde gebracht zijnde. Deze uitdrukking staat niet meer in VD 2015.
D. De Latijnse uitdrukking 'impossibilium nulla obligatio' (betekenis: tot het onmogelijke kan niemand verplicht worden) staat niet meer in VD 2015.
E. In de heraldiek houdt een helmteken de boven op de helm geplaatste versierselen in die het kenmerkend teken van een geslacht is. Voorheen werd dit ook met 'cimier' aangeduid, maar dat woord is uit VD verdwenen.
F. Het kleefkruid is nog springlevend, maar de gewestelijke naam 'klinge' mag van VD niet meer gebruikt worden.
G. Niet meer in VD: pour acquit de conscience = om zijn geweten gerust te stellen.
H. Ook verdwenen uit VD: suum cuique tribuere = ieder het zijne geven. 2020: nog wel: suum cuique = ieder het zijne.
I. Gewestelijk werd doodszweet ook wel reeuwzweet genoemd, maar dat is nu verdwenen uit VD.
J. Een kabas is en blijft een reismandje (met hengsel), armkorf of hengselmand. Van zijn kabas zijn = niet (meer) goed bij het hoofd zijn. Het werkwoord kabassen is verdwenen uit VD, het betekende gewestelijk: overgankelijk werkwoord: 1) listig stelen, wegmoffelen, 2) onovergankelijk: gearmd gaan, synoniem: insteken.
K. Ook de quinquet is bij VD gesneuveld: 1) (verouderd) olielamp met dubbele luchtstroom en 2) (gewestelijk, verouderd) petroleumlamp.
L. Een mooi voorbeeld van een cirkeldefinitie was: contrepoil = tegenvleug en tegenvleug = contre-poil (jazeker, mét koppelteken). Daar schiet je dus weinig mee op. In ieder geval is 'à contre-poil' uit het Frans 'tegen de stroom in'. Gelukkig zijn tegenvleug, contrepoil en contre-poil nu allemaal uit VD verdwenen!
M. De neppe is het kattenkruid. Er was ook een vormvariant nippe, maar die mag niet meer.
N. Sommige dingen zal ik vast dubbel vermelden, ik ga niet steeds 'terugbladeren' in de 'Ditjes en datjes' (D&D). De hanenvoet mag je van VD in ieder geval geen panikkoren meer noemen …
Geen opmerkingen:
Een reactie posten