1842 Dictee zondag 08 maart 2020 (3) dictee Oefendictee mrt 2020 (2) √

Dictee - dictees [1842]

Oefendictee mrt 2020 (2)

1. De lahmacun is een Turkse pizza. De lakhs waren de rekenmunten van voormalig Brits-Indië. Een lamyai is een longan, een soort lychee. Een lanyard is een keycord. De latah is een (Maleise) dissociatieve stoornis. Le coeur léger ging hij ertegenaan. Een loerah is een kepala kampong. Een lynxsteen is een belemniet. Wat is chai latte? Een madhhab is een soennitische wetschool. Ook in de Maghreb bidden ze de maghrib, het avondgebed van de salat. De mihrab is een gebedsnis en de kibla de gebedsrichting bij een moskee. Met *full*: fullback (o.a. rugby), full colour (en fullcolourdruk – denk aan RGB = rood, groen en blauw bij tv en CMYK = Cyan, Magenta, Yellow en Key = cyaan, magenta, yellow en zwart – de k komt van van black – als drukkersterm), fulldress, full employment, fullereen (buckyball), full house (poker), fullprof, fullscreen, fullservicebureau, full speed en full swing (znw., bnw.).

2. Verder: fulltime (en fulltimefunctie), fulltimer, wrongful life(!) Daarnaast nog met *ful*: bruta fulmina: ongerichte en onbewezen beschuldigingen, fulfilment (afhandeling bestelling), fulgura fracta (ontzenuwde argumenten, afgeslagen aanval), fulguriet (dondersteen), fulminaat (zout van knalzuur), wie fulmineert, is fulminant bezig, fulp = felp = fluweel met zeer lang haar, fulpen = van (als) fluweel, fulveen = de naam van een groep van gekleurde koolwaterstoffen, kwikfulminaat, penny dreadful (stuiversroman), scrofuleus (klierachtig), scrofulose, selffulfilling prophecy, wishful thinking (wensdenken) en kungfuleraar of lerares. Mierenhout heet ook mira-udu. Ik drink maar wat graag moelleux. De mofokoranti is de tamtam. Een mojito is een zekere cocktail en fajita = scampi in maispannenkoekje (BE: maïs). 

3. Een motyo is in SR een prostituee. Bij dat mutahhuwelijk werd murgh (Indiase kip) geserveerd. De myiologie is de muggenkunde, de myologie de spierkunde en de myc(et)ologie de paddenstoelen- of zwammenkunde. Die myiasis (parasitisme) leidde zeker niet tot een miasma = miasme, een verpeste sfeer. Hoe schrijf je ‘nashi’ in het naskhi- of Koefisch schrift? Ik geniet altijd weer van dat nospel (notheater). Mijn eega blokkeert dat niet met een no-go. Een nyala is een koedoe of antilope. Het stikte er van de nymphes du pavé. Een paean is een loflied en een padisjah heeft wel iets van een sjah. Een oed is een fretloze, elfsnarige Arabische luit. Met Oekiyo-e wordt [sub lemma] de Japanse prentkunst, de school/stijl van het vlietende leven bedoeld. Een omphalos is een navelsteen en omfalitis is navelontsteking. Zowel ophicleïde als eufonium zijn blaasinstrumenten. Met orecchiette wordt oortjespasta bedoeld. Wie heeft er een ouijabord [wie-jaa]? De panghoeloe kweekte palulu's.

4. De passacaglia of passacaille is muziek of dans. Phagwa of Holi is het holi- of phagwafeest. De pencak (pentjak) silat is een vechtsport. Een petticoat is een onderrok. M'n wiegie was een stijfselkissie, m’n deken was een baaien rok [Kees Manders]. Bij ‘rok’ noteren we nog: A-lijn, broekrok (culotte), deux-pièces (rok en jasje), dirndljurk, flodderrok, galarok, hoelarokje, hoepelrok = crinoline, jeansrok (spijkerrok), koto(misi) [SR], livreirok, een paltrok is een overkleed van mannen of een houtzaagmolen, pitteleer = rok, billentikkertje, plissérok, salopetterok, skegging = legging met aangenaaid rokje, zij loopt vaak in strompelrok, upskirt(ing), zwartrok (geestelijke) en een meisje dat een zeer korte rok draagt of wijdbeens zit, noemen we villa Bellevue of villa Schoonzicht. De naam van een fabeldier in
Duizend-en-een-nacht is Rok en op motorrijtuigen in Zuid-Korea staat ROK. 

5. De prosopopoeia is de persoonsverbeelding. De rang onder meester (maître) bij het schermen is prévôt. Door de raki (drank) zag hij de rakhi (armband) dubbel. Over de rawahs heen zag hij de sawa’s. Met hoeveel h’s schrijf je ‘rorschachtest’? Een recueil is een zekere verzameling. Een rout [raut] is een raout [raa-oet], een avondpartij. Een rhinophyma is een aardbeienneus (vgl. rinoceros en rinorragieën – bloedneuzen). Rufenen [uu ee] zijn slijkvloeden. Rypofobie is smetvrees en een rytidectomie is een facelift. De sadhoe (m.) en sadhvi (vr.) vormden een rondtrekkend ascetenpaar. De binnenplaats van een moskee is een sahn. De powwow van de indianen vond onder de pawpaw plaats en daarbij werd een flinke aanslag gepleegd op de sawpaws, de bapao's (zekere snacks). De sembah is een gebaar van aanbiddende verering of begroeting. Op een sirih (betel) moet je kauwen. Soedah, laat maar (Maleis)! Een stambha is een zeker gedenkteken in India.

6. Een ddos-aanval kan een bedrijf platleggen: distributed denial of service. Ik ben de bietenbrug opgegaan, de boot in gegaan en de mist ingegaan. Zelfs idee-fixen kunnen wel tot idées reçues verworden. Een kopiist is een nabootser, bijvoorbeeld van mini-instructies. De
café-eigenaar kende die dicteeauteur heel goed. Zijn er genoeg
ic-centra voor coronaviruspatiënten? De officiële vorm is ‘medaille’, de informele ‘medalje’. Een medaillon is o.a. een sieraad en een rond lapje vlees. Syrah is shiraz: wijnstok of wijn. Op de lap surah stond een stuk soeratekst afgedrukt. Een stobá (mv. ‘s) is een stoofschotel op de Antillen en een stonfutu is in SR een steunpilaar. De takshita is een traditioneel Marokkaans gewaad. Het taolu is een Chinese 'sport' met schijngevechten [met een denkbeeldige tegenstander] en taotjo is pasta van gefermenteerde sojabonen. Teloh is gefrituurde cassave (SR). Tethering is verbinden van apparaten met internet. Een tokeh is een zekere gekko. 

7. Een trùk is een rijdende grillbar (GB ook: gril-). De Tyrreense zee: daar springt geen haas in! De twostep betreft dans en de 2 step muziek. De Waadi is de Wet Allocatie Arbeid door Intermediairs. Xiang qi is het Chinese schaakspel, de qi dao is een Tibetaanse meditatietechniek, de qi gong een dito Chinese, QI is de queteletindex (en BMI de body mass index), q.i.d. is op recepten quater in die = viermaal per dag en q.f.f.q.s. is quod felix, faustumque sit: hetgeen gelukkig en gezegend moge zijn (of: God zegene dit). Met voorliefde voor Curaçao = yu di Kòrsou. Een yurta is een joert(e), een ger, een tent. Qua uitspraak zijn de volgende twee woorden naverwant (nauw verwant): zaba(gl)ione [bij gl de g niet uitspreken], ook sabayon: crème van eierdooiers, etc. en tagliatelle [g niet uitspreken] = Italiaanse lintpasta. Hij zei zoiets van ‘in twee woorden schrijven’. De basis voor bier is wort. 

8. Zakoeski is een Russisch borrelhapje en in BE: bladerdeeghapjes bij het aperitief. Een zawiya is een islamitisch klooster en een taqiyah is een gebedskapje voor moslims. Een zebibah is een bidvlek op het voorhoofd van moslims. De ziegler-nattapolymerisatie is een begrip uit de chemie. Zoögloea zijn geklonterde bacteriën in een slijmachtige substantie. De zuccotto is een heerlijk nagerecht. Zydeco is volksmuziek van de Franstalige Amerikanen bij de Mississippi. Waarin verschillen worcestersaus en worcestershiresaus? De vihuela is een soort van middeleeuwse Spaanse gitaar en de vuvuzela een eigentijdse olifantentrompet. Tyuku('s) zijn steekpenning(en) en tyuri's zijn in SR zuigende of smakkende geluiden van afkeuring of verachting. Een tapu is een amulet. Op een tefffarm kweken ze een glutenvrije graansoort uit Ethiopië. Twerken [uh] is op seksueel suggestieve manier dansen. Tropaeoline G is metanilgeel, een kleurstof. Uchiki kuri: Japanse pompoen.

 
 

1841 Dictee zondag 08-03-2020 (2) - dictee Wekelijkse dicteetest 092 RL √

Dictee - dictees [1841]

Wekelijkse dicteetest 092 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?
Oplossingen: hieronder!
Bron: Oefendictee (oud) 592

1. Ik ………., zei de scheidsrechter en hij vond de aanvoerster
 steeds ………..
a. tos                                                 sexyer
b. toss                                               sexy'er
c. toss                                               sexyer

2. ………… (staar) en …………… (groene staar) zijn oogziekten.
a. Catarract                                       gloucoom
b. Cattaract                                       gloucoom
c. Cataract                                        glaucoom

3. ………….. is een spierneurose, ………… is medisch een
plotselinge verstijving (spierverzwakking).
a. Catatonie                                     kataplexie
b. Katatonie                                    kataplexie
c. Catatonie                                    cataplexie

4. …………………. (medisch: branden) kan …………… werken.
a. Couteriseren                                lauterend
b. Kouteriseren                               lauterend
c. Cauteriseren                                louterend

5. De …………... is een ……………….. of een strontje.
a. chalazion                                     gerstekorrel
b. chalasion                                     gerstenkorrel
c. galasion                                       gerstekorrel

6. De …………... is een groenteomelet met knoflook, gegrilde
paprika, pepers en kruiden zoals komijn en koriander (en
…………… is hetzelfde).
a. shakshouka                                 shakshuka
b. chakchouka                                shakshuka
c. chakchouka                                shakshouka

7. Als toetje een …………… (roomijspudding met biscuits) graag,
maar let op: geen ……………... (culinair nagerecht van vanillevla
met puddingbiscuits).
a. charlotte russe                            montagne russe
b. charlotte-russe                           montagne-russe
c. charlotte-russe                           montagne russe

8. Er was een …………… op de atletiekbaan en de veiligheidsman
had ………………. bij de bocht in het racecircuit.
a. hordenrace                                 chicanenwacht
b. horderace                                   chicanewacht
c. horderace                                   chicanenwacht

9. Au …………… (in het ergste geval) gaan we …………….
spreken. 
a. pis-aller                                     Plat-New York
b. pis aller                                     Plat New Yorks
c. pis aller                                     Plat-New-Yorks

10. Een …………….. geeft altijd ……………….. af.
a. pluizebeest                                  pluissel
b. pluizenbeest                                pluissel
c. pluizenbeest                                pluisel

Oplossingen [092]: zie hieronder.

-----------------------------------------------------------------------------------------

Oplossingen [092]

1a 2c 3a 4c 5a 6b 7c 8b 9a 10b

Contact: leentfaarrein@gmail.com

1840 Dictee zondag 08 maart 2020 (1) dictee Groot Dictee van Edam 2020 √

Dictee - dictees [1840]

Groot Dictee van Edam 2020

Geen titel (auteur: Lydia Rood)

1. Een à twee minuutjes googelen leert dat Edam de roemruchtste personality's heeft gekend, over wie echter ook eeuwenlang grove leugens en een hoop apekool zijn verspreid.

2. Luitjes die graag aan Bacchus offerden, speldden elkaar boven hun pikketanissies of advocaatjes van oudsher sowieso de ongelooflijkste geschiedenissen op de mouw.

3. Maar ook brave hendriken van de blauwe knoop en 21ste-eeuwse [ook: 21e-], sushi’s snoepende zzp'ers kunnen hun ongebreidelde fantasterijen maar ternauwernood beteugelen.

4. Zo is er heden ten dage een schrijver die recentelijk een vuistdikke, quasihistorisch verantwoorde roman wijdde aan de zeemeermin die dicht bij Edam zou zijn opgedoken, wat zelfs de goedgelovigheid van de onnozelsten tartte.

5. Maar de moorddadigheid van de eega van keetmeester Jan Gerritszoon [zie internet] is notoir, en de historiciteit ervan staat volgens velen buiten kijf.

6. Deze beruchte zeventiende-eeuwer was een alom geduchte dronkenlap, die zijn chique vrouw en haar kinderen placht te schoppen en slaag te geven, en bij het voortschrijden van de tijd zuchtte zij dan ook meer en meer onder zijn tirannieke dwingelandij; Grietjes nood was zo hoog, dat ze heel wat afschreide en over een uitweg prakkeseerde [ook: prakkiseerde – andere uitspraak].

7. Tenslotte had hij haar zó vaak gemaltraiteerd, dat het veelgeplaagde slachtoffer de treiterijen niet meer duldde; ze schafte een giftig goedje aan en verstopte dat zolang in een laatje terwijl ze haar snode plan smeedde.

8. Toen ze nadien het gif had gemixt met ‘s mans lievelingsdrank, ontwaarde ze tot haar ontzetting dat hij haar hartsvriendin op een hartversterkinkje had getrakteerd uit dezelfde karaf, waarna ze beiden hartstikke beroerd werden en binnen de kortste keren op apegapen lagen.

9. Ook toen al gold een zerotolerancebeleid voor een geweldsmisdrijf als vergiftiging, al waren de preparaten toentertijd [ook:toendertijd] nog niet zo doorontwikkeld als bijvoorbeeld het contemporaine radioactieve polonium 210 met zijn ongeëvenaarde toxiciteit.

10. Na haar gerechte vrijheidsstraf van ten minste enkele jaren verstootte Jan zijn rancuneuze Grietje, zodat hij tenminste lekker in de lorum kon blijven en zij uiteindelijk het gelag betaalde – proost!

 
 

1839 Dictee zaterdag 07 mrt 2020 (1) dictee Groot Dictee van Rozenburg 2020 √

Dictee - dictees [1839]

Groot Dictee van Rozenburg 2020

NB Waar niets vermeld staat: cijfers!

Collegebezoek (auteur: Rein Leentfaar)

1. Op nieuwjaarsdag 2010 was het zelfstandige Rozenburg qua oppervlak de kleinste gemeente van Nederland. [Letters:] Vier dertiende daarvan was water. 18 maart 2010 was de herindelingsdag van het dorp, omgeven door Europoort(-) en Botlekgebied. Oorspronkelijk deelgemeente, is er nu een gebiedscommissie met adviesfunctie naar gemeenteraad en college van B en W.

2. Rotterdam koestert zijn kleinekernenbeleid. Daarom was het college op vrijdag 24 januari [afkorting:] jl. te gast in Muziektheater De Ontmoeting. Burgervader Ahmed Aboutaleb – in 2018 nog gewaardeerd dicteeauteur alhier – was met [letters:] acht tiende van de wethoudersgroep afgereisd. Het was geen ideeëloze groep van [letters:] honderd die met hen geanimeerd de gedachtewisseling aanging.

3. Gespreksitems te over: walstroom vanuit natuurgebied “De Landtong”, een zaal die nog geen eetzaal is, de “Dorpstuin”, verkeersveiligheid (oversteekplaatsen, ov, schoolbus, driesprong), minder trucks door het dorp, een uitgebreidere heilige hermandad is niet haalbaar (bij Rotterdam dat al [letters:] vijfhonderd agenten tekortkomt), de woningbouw en modelvliegclub E.M.C.R. [eigennaam, ook EMCR goed gerekend], nu [met nadruk:] wél met elektriciteit!

4. Na afloop vertrok het gezelschap, met reversspeldje, welgemoed richting “Coolsingel” [metonymisch voor gemeentebestuur Rotterdam]. De nodige afspraken worden verder uitgewerkt en binnenkort – al enkele dagen na deze spellingproef – zal een deel van het gezelschap weer aanschuiven om te herdenken dat de integratie van het dorp bij de grote stad een decennium oud is.

 
 

1838 Dictee vrijdag 06 maart 2020 (1) dictee Oefendictee maart 2020 (1) √

Dictee - dictees [1838]

Oefendictee mrt 2020 (1)

1. Vreemde eend in de bijt: kelvin (symbool K). Dat is de absolute temperatuur (symbool T) en daar hoort niet bij graden kelvin – beslist fout – maar gewoon ‘kelvin’. Je schrijft: 100 ^oC – mag ook zonder spatie – of 100 graden Celsius of 100^o Celsius = 373 K (zonder ^o dus!) of 373 kelvin = 212 ^oF – met of zonder spatie. GB geeft bij lemma ‘kelvin’ graden kelvin, dat is echt fout (internationale afspraak) – gemeld aan GB!, maar ja, de dicteeregels zijn keihard: in GB staat nu eenmaal – fout of niet – graden kelvin en zo moet je dat dus (tot aan een eventueel komende correctie) bij een dictee schrijven: met kleine k, als is de verleiding groot om naar analogie van graden Celsius, Fahrenheit en Réaumur ook graden Kelvin te schrijven …

2. Keten, keette, gekeet is een helemaal regelmatig werkwoord. Zweten niet helemaal: naast zweten, zweette, gezweet mag als voltooid deelwoord ook: gezweten. Met *heit*: angeheitert (aangeschoten), Dichtung und Wahrheit (waarheid en fantasie vermengd), Fahrenheit (180-gradige temperatuurschaal, vb. 90 graden Fahrenheit, 90^o Fahrenheit, 90 ⁰F), heit (Bargoens: vijf, vijfde letter Hebreeuwse alfabet), heitje (kwartje = vijf stuivers, een heitje voor een karweitje – padvinders), niet in wdb.: heit en mem (vader en moeder, Fries), de klok heit negen, negen heit de klok, een heitjespiejijzer (kwartjesvinder = bedrieger die voorgeeft geld gevonden te hebben en je met valsspelen - GB ook wel los! - geld aftroggelt, klaploper), het heitres Franzosenvolk (die fransozen toch!), scheit (kruising van schaap en geit, vergelijk: gaap) en scheitrechter. Hun beider vies manquées waren het toonbeeld van glänzendes Elend. Elk jaar op 1 november valt Vrijgezellendag oftewel Single's Day.

3. Waarom is 1/4 – 1/5 precies 1/20, 1/10 – 1/11 precies 1/110, etc.? Wel, 1/n – 1/(n+1) = (n+1)/(n(n+1)) – n/(n(n+1)) = (n+1-n)/(n(n+1)) = 1/(n(n+1)). Waarom overigens die ogenschijnlijk extra haakjes in de noemer? Vroeger ging vermenigvuldigen voor delen (mijnheer van Dalen wacht op antwoord – MVDWOA – machtsverheffen, vermenigvuldigen, delen, worteltrekken, optellen en aftrekken). Toen was 16 / 4 x 2 = 16 / 8 = 2. Als je het nu op de rekenmachine doet, krijg je uit 16 / 4 x 2 = 4 x 2 = 8. M.a.w.: V gaat niet (meer) voor D, maar V en D gaan ‘van links naar rechts’. Als je toch de oude uitkomst wil hebben, moet je aan de RM (rekenmachine) voeren: 16 / (4 x 2): haakjes doorbreken de normale volgorde van de bewerkingen. Overigens was dat ‘van links naar rechts’ altijd al zo bij optellen en aftrekken: 13 – 4 + 7 was altijd al 9 + 7 = 16, en niet 13 – (4 + 7) = 13 – 11 = 2. Voor de RM kun je dus het best de gemodificeerde ezelsbrug M(VD)W(OA) gebruiken.

4. Met *thai*: (muay-)thaiboksen, pad thai (Thais gerecht), thai (restaurant, net als italiaan, griek, chinees en vietnamees = Vietnamees restaurant), Thai(lander) – manspersoon, Thai(land)se – vrouwspersoon, Thai (taal) en bnw.: Thai(land)s. De munt is de baht(s) [baat] (THB). Een Thaise ballon is een wensballon en Thaise massage is therapeutisch met yoga. Met *thay* vinden we alleen buitenbeentje hathayoga (lichaamsoefeningen, adembeheersing). Als je iemand een aar laat, een aar doet bloeden, dan ben je duidelijk met zijn aâren bezig. Alle lof en dank zij Allah: alhamdullilah. In veel cafés staan aloë’s en in andere cafeetjes aloëetjes. Die bakru is in de bakra gevaren. De buní's [tonijnen] op het buna [synthetische rubber] werden door de biná's [herten] vertrapt. Een lekkere cacciucco, dan een cappuccino en naar die mooie caccia luisteren … Zou die machiavellist van caffè macchiato's houden? Na wat cachaça speelde hij nog veel vrijer op zijn snare- of snaardrum en cajon.

5. Bij die chaitya kon je gemakkelijk chikungunya oplopen. Die chimaera (entbastaard) bleek alleen maar een chimère (hersenschim) te zijn. Voor de schrijfwijze van ‘Chroesjtsjov’ kijk je naar ‘borsjtsj’. De celeb (beroemdheid) speelde op zijn celeste [see, hemelsblauw] celesta [tsjee, klavier]. Die capoeira werkt bij hem altijd cathartisch. Leg eens uit, wie de coccejanen [see] en de koksianen [ie] waren. Zonder coërcitie vaak geen co-existentie. Kun je van een hoen met coccidiosis (dat besmet je dus met kokken of cocci, kogelbacteriën, mv. van kok of coccus) de aandoening coeliakie – glutenintolerantie – oplopen? Het was niet de daaraan voorafgaande (afko: d.a.v.) gebeurtenis, maar de daaraanvolgende (afko: dav.). Om het simpel te houden: voor dhuhr [doer, islamitisch middaggebed] mag je nu ook dohr [door] schrijven. Door de derrie kun je lopen, over een dhurrietapijt (kelim) ook.

6. De dhole gaf de geest in de dhow. VD's dyuka (bosneger) is GB's djoeka (dat lijkt fout). De donna en de doña schoffeerden, bruuskeerden, die coño [kohn-joo, schoft] van een doño [dohn-joo, baas]. Ken jij een eufemisme voor een eufonium in euphuïsme? Esofagitis krijg je aan je oesophagus (slokdarm). Na het Spaanse koude visgerecht escabeche kregen we croquembouche als nagerecht. Kun je syfilis aan je epididymis krijgen? Hij hield een eloge (lofrede, GB, VD) op dat eblouissante herdersdicht, die ecloge
[èhk-loh-chee]. Fyofyo's moet je niet in je bed hebben. Hoe spreek je in vredesnaam futhark uit? Freekeh [frie-kuh] is onrijp geoogste en erna geroosterde tarwe. De focaccia is een platte Italiaanse broodsoort. De fikhschool, die islamitische rechtsschool, werd in de fik gestoken. De fellah (boer Egypte) versprak zich met een freudiaanse fehlleistung in het woord fettuccine (Italiaanse lintpasta). Je kunt het behoorlijk te pakken hebben met tourette, tourettesyndroom, gillesdelatourette, gillesdelatourettesyndroom of syndroom van Gilles de la Tourette.

7. Van een ginkgo oogst je geen nangka. Hij weet en wijt het echt aan gurwitschstralen. Ze zweren bij gulab jamun en golauyoek [uitspraak!]. Mao Zedong koesterde het hukou. Ze lurkten aan hun hookahs (waterpijpen). Aan de jacquard bespraken ze de werking van een jaquemart (onderdeel klok). Voorlezen uit de Thora doe je met een jad in je jat(ten). Een yurta mag je gerust joert noemen. Als je toch aan het schelden bent, vergeet dan naast die kafirs of kufar de kafri's niet! Voor SR hebben we maar even het ka'i òrgel (draaiorgel), de snèkbar (eettent) en de trùk'i pan (foodtruck) gerepeteerd. Viert die loerah ook het ketikotifeest? Onder een kameez hoort een salwar. Een khimar bedekt hoofd en boezem van moslimvrouwen.

8. Met name bij het vrijdaggebed houdt de imam voorafgaand aan de salat een preek, de khutbah. De kiyu is een leerlingengraad bij judo. Een kodkod is een nachtkat. Een koebba is de koepel van een koepelmoskee. De kafirs en kufar worden uitgescholden vanwege hun ongeloof in de islam, de koefr. Een koeswe [wih] is een anattoboom. Köfte is een Turks gerecht en de kombucha een theezwam. Korè (mv. korai) en kouros (mv. kouroi) zijn beelden van schone jonge vrouwen resp. mannen. Krawkraw [kraa] is chips van de cassave. Een krutu is een vergadering, een beraadslaging (SR). Een ksar is een versterkt woestijndorp en heeft tighremts [kasteel] en agadirs [opslagplaats]. Kukaleisi is snelkookrijst. De külliye is het bijgebouwencomplex van een moskee. Een kümbet is een vrijstaand islamitisch grafmonument. Een kutai is een hoogkijker (een vis) en de kyat [tsjaht] is de munteenheid van Myanmar (code: MMK).

 
 

1837 Dictee maandag 02 maart 2020 (1) dictee Oefendictee febr 2020 (5) √

Dictee - dictees [1837]

Oefendictee febr 2020 (5)

1. De holstein-friesians zijn zekere runderen in de VS. Doet die Vlaming nu een hokt- of een holtopleiding? De Homeriden van Chius werden later rapsoden. Toen hij het gelag niet kon betalen volgde een homerisch gelach. Een hommer is geen kuiter. Een homo multarum litterarum moet wel een hel(l)uo librorum zijn (maar geen homo unius libri, mv.: homines unius libri). De Honderd Dagen omvatten de tweede regering van Napoleon, 20 maart-28 juni 1815. Elfhonderdduizend is één miljoen plus duizend. Een mocarabe is (in de islamitische bouwkunst) een honingraatmotief. Hon(n)i soit qui mal y pense: schande over hem die er kwaad van denkt. We kennen de eerste-, tweede- en derdehonkman. De auto deed honk-toet. Deze filmer maakt regelmatig een hoodvlog. De hoofddader werd gepakt op de hoofdader van Rotterdam (de Coolsingel). Hij is zowel hoofd- als handenmens.

2. Met de nieuwe verhaaltrant is een trend ingezet. Het woord ‘hoogedel’ slaat niet op een del. Het was als uit het Hooglied, niet uit Jeremia. De titel van Prins Carnaval in Maastricht is Zijne Hooglustigheid. De Hoogmogende Heren of Hunne Hoogmogenden, dat waren de Staten. Als je ‘hoogzit’ voor ‘kansel’ gebruikt, is dat niet in de kerk, maar in de boom … Een hookah is een waterpijp. De repliek op “Hoor ‘ns” kan zijn “Ik heb geen hoorns.” VD heeft naast ‘hoorndol’ niet ‘horendol’, het heeft immers naast (de) ‘hoorn’ ook niet ‘de horen’, zoals GB. Verwar de langoest (hoornkreeft) niet met de langoustine (zeekreeft, Noorse kreeft). De hoquetus [kwee] is een 13e-eeuwse compositietechniek. Ook een hoppespruit kun je als groente eten. Bij dat kinderspel wordt een snorrebot gebruikt. Als je die baan goed vervult, houd je veel horae subsicivae (snipperuren) over. Djenghis Khan liet het rijk van de Gouden Horde achter. Bokkegeil is horny of zaadvragend. Hort, hortsik! Blijf nog een hortje!

3. In de wielersport is hors catégorie in de buitencategorie. De horror vacui, daar moet een kunstenaar iets mee doen (opvullen). Zonder horzelfunctie ie het business as usual. Na hospitatie (afko: hospi, hospiteren) kun je wellicht medekamerbewoner worden. De duivel is de hostis generis humani (hostis humani generis). Hotelier of hôtelier. Ze draagt een hottentottenschort. Hij is van houtem (ook: Houthem). Hovaart is hovaardij. De NSB’ers begroetten elkaar met ‘houzee’. Hoverboarden doe je met een oxboard en een hovercraft is een luchtkussenvaartuig. De HUB is de Hogeschool-Universiteit Brussel. Hybris mag je nu ook hubris noemen. Hubby komt van husband. Een wetsuit zit huidstrak. De huismeid griezelde van die huismijt. Zij bezit de Huisorde van Oranje. Nieuwste update oVD: 388.109 lemma’s (voorlaatste: 388.049). Huivering is ijzing (niet: icing!) en huiveringwekkend is ijselijk.

4. Tot voor kort baatten zij Huize Avondrood uit. Ze heeft mij gehuisd en gehoofd. De jubelstemming was skyhigh. De hukou [oe] is onder Mao Zedong ingevoerd. Voor de aide de cuisine lag er een
aide-mémoire gereed. De hulp-Pool moest de hulppool repareren. Een maîtresse is een hulpverloofde. Human beatboxes doen aan human beatboxen. Die Van der Hummus ging er met huppel(d)epup, dinges en hutsefluts vandoor. In de chemie is humuleen α-karyofylleen. De humvee is een multifunctioneel legervoertuig van een bepaald type (merknaam op basis van de afkorting HMMV - dat niet in VD, van       high-mobility multi-purpose vehicle). Een hunebed is een reuzenbed. De hunnen komen uit Duitsland, de Hunnen uit Mongolië. Die huntington is een soort van chorea. Na die sloot huppelwater had hij geen opkontje meer nodig voor zijn actie. Hij was in een hurry, want hij moest hurry-up iets doen. De huwelijksduivel, dat is Asmodee. De huwelijksgod, dat is Hymen. NB Een MPV is een multi-purpose [in VD zonder streepje!] vehicle.

5. Een huwelijksmakelaar is een sjadchen. Een huzarenboon is blauw. Een hybride dier is een kruising van verschillende diersoorten, zoals de lijger, de teeuw en de zezel. De hydroformylering is de oxoreactie. Een hydrolyzer werkt met hydrolyse. Wat is de formule van hydroxyazijnzuur? Jazeker: Hyl is 5-hydroxylysine (en Hyp 4-hydroxyproline). Hij was gestrest en energievol: hyper of hieperdepieper. 3,14 spreek je echt niet uit als drie veertien honderdste (dat is 3 14/100), maar als drie komma veertien – net als nul komma nul – en dus is de uitspraak van 1,7 ook een (één) komma zeven en niet 1 7/10 (dat is een (één) zeven tiende). Het mv. van truc is trucs of truken (zoals in trukendoos), het verkleinwoord (diminutief) alleen trucje en niet truukje! Een drone is een vliegend object, maar ook een mannetjesbij, een dar (niet als maar wel sub lemma in VD). Ik haal mijn trucjesdoos, mijn trukendoos.

6. Hij is trouwens een getruukte (niet: getructe!) en dus tricky voetballer. Met *ight*: all right (prima, in orde, OK, oké), almighty dollar, het alt-right of alt-rechts (znw.,ook bnw.) slaat op groepen met extreemrechtse opvattingen (oorspronkelijk in de VS), de bright side of life, candlelightgedicht, crimefighter, deadweight (draagvermogen), fightingspirit, flight (staartstuk van een dart), flightcase (versterkte koffer), floodlight (spotlicht), (een) Florence Nightingale, frightnight (angstig, met zombies, killerclowns en andere horrorfiguren), high tea, hightech (znw., bnw.), een ladies’ night (in goed Nederlands: een lady's-avond), cola light (ook: lightcola) en light kaas (ook: light kaas), light verse, onenightstand (verhouding of persoon), overnight (zomaar ineens), nightcap (slaapmutsje), ultralight,

paradise-by-the-dashboardlight, saturday night fever, ships that pass in the night, sightseeën en sightseeing, straight (rechtdoorzee), in straight sets en straight edge (principiële levenshouding). Het Tamazight is een taal, Berbers: het symbolenschrift waarin dat wordt weergegeven is Tifinagh.

7. En ook: the light that failed, the morning after the night before, the right man in the right place, twilightzone, ultimate fight (mixed martial arts, MMA), ultralightvliegtuig (ulv), weightwatcher en white knight (witte ridder, bevriende ondernemer die te hulp schiet). Ken je die
alt-right website? Een sdr is een special drawing right. Een QL-lamp is een quartz-lightlamp, een kwartslamp. Is dat echt publicdomainsoftware? Hij nam een overnacht(s)e beslissing. Een oled is een organic light emitting diode. Een MLA is een micro light airplane, een zeer klein en licht luchtvaartuig. Die fissa is lit: dat feestje is gaaf, cool, vet. Een KG is Knight of the Garter, Ridder (in de Orde) van de Kousenband. De patroon(heilige) daarvan is Sint-George.

 8. De gebiedende wijs enkelvoud én meervoud is hetzelfde: tegen één, maar ook tegen meerdere personen zeg je: “Loop naar de pomp.” (en niet: loopt). Zo ook: wees niet bevreesd. Kom hier. Ga weg. Wees niet bang. Word niet boos. Had dan gezwegen. Wend u tot de conciërge (maar: wendt u zich tot de conciërge – gewone zin). Vroeger was dat anders. Daarom komt er in enkele archaïsche, verouderde of formele uitdrukkingen wel een extra t. Neemt en eet, dit is Mijn Lichaam (formule bij het protestantse Heilig Avondmaal). Proletariërs aller landen, verenigt u (adagium van Karl Marx). Ook in enkele vaste verbindingen zoals “Bezint eer gij begint” en “Komt allen tezamen” (kerstlied). Je schrijft: cesium 133 , koolstof 14 en strontium 90. In samenstellingen: koolstof 14-datering, afkortingen: C14 en
C14-datering. Bij isotopen wordt (VD) ook wel gebruikt ¹⁴C, en bijv. ²H = D (deuterium).