Dictee van de Dag 1160
1. Chambray
en cambric zijn synoniemen. In die e-mail kwam ook emaille aan de orde. Vooraf
lait russe en na afloop charlotte-russe of montagne russe. Dat chique huis in
een omgeving die chic is, dat is allebei chiquig. Mascne komt van ‘masker’ +
‘acne’. Zij maken vaak ck- en
dt-fouten, zeg maar: soloecismen; een tantebetje is wel iets anders … Schrijf
Coliseum en Colosseum wel goed! Maak met die compactcamera [VD los!] een opname van die compact disc [GB, VD]! Met conchyliologie wordt schelpenkunde
bedoeld. Een crime passionnel is een passiemoord, een passionele moord. Wordt
een cises of cesis gewoon weer een c in een stuk dat in A-groot, A grote terts
of A-majeur geschreven is? SR: dagublad is winterspinazie. Een dc is een districtscommissaris (SR). Hoe
schrijf je em- en debrayeren in braille? Boontje komt om zijn loontje: karma is
a bitch (and then you die). Wat het karma
betreft is karmisch. Samsara: kringloop van dood en wedergeboorte.
2. Het
vileine plan was diepdoordacht, goed doordacht, weldoordacht. Rest elektro*,
met electro*: electro(clash) = housemuziek met elektropop(!) uit de jaren 90, electrofolk = folktronica, een
electrolyzer past elektrolyse(!) toe, electronic data processing (EDP) en electronic
publishing (e-books, e-boeken, etc.). Een
expo is een expositie, een expogee is een ex-politiekegevangene en de Expoge is de Nederlandse Vereniging van Ex-Politieke Gevangenen uit de Bezettingstijd. Een exploit [ploojt] is een stukje
malware [vgl. exploot]. Hij is extreemlinks,
hij is
links-extreem. Galega of galigaan is een vlinderbloemig voedergewas. Die
grootmogol wordt ook wel orlow genoemd. In VD en GB komt slechts in VD 1x ‘drie
kwart’ voor (lemma ‘kwart’ 1, is niet fout, mag
daar ook aaneen), verder altijd driekwart* aaneen [aaneen schrijf je het
nooit fout!]. Kennen jullie de hardedgeschildertrant? Hengelo’s burgervader las
het Groot Hengeloos Dictee voor.
3. En Breda’s stadsdichter maakte een puur Bredaas exposé. Hij is een rasechte Heilooënaar (en die ander een Heverleeënaar). Verwar niet de amaryllisplant met de amarilpolijststeen. Met hocuspocusgedoe [vgl. hocus pocus] is er een gevalletje (van) quasi-Latijn. Spelers kun je omschrijven als homines ludentes (enkelvoud: homo ludens). We hebben tararaboem(dijee), hallekidee en holadijee. Ook nog: hatsekiedee, hatsiekadee hatsiekiedee en hatsikidee. Heeft hij weer zo’n idee-fixenbevlieging met louter niet-idée-reçugedachtegangen? Aan de IJ-oever zwom een ijbot. Inderhaast is in allerijl, in aller haast. Het woord ‘(NL-)koningsspelen’ kun je opvatten als verkorting van ‘koningsdagspelen’ (op Koningsdag). De ISIS is de Islamitische Staat in Irak en Syrië (vgl. IS – Isis = godin). De ishiharitest is de/een test om na te gaan of iemand kleurenblind is. Internationaal (International Court of Justice, ICJ), Europees en (Hoog) Militair Gerechtshof (eigennamen).
4. Zou het erin zitten dat zij ermee inzitten? Jazeker: anno Domini (AD) is before Christ (BC). Niet door elkaar halen: scala caeli (jakobsladder, Latijn) en Rorate coeli (nevenvorm – middeleeuws Kerklatijn) desuper [Latijns adventsgezang] = Dauw(t - archaïsch), hemelen, uit den hoge. Zou je jamaicapeper [piment] met Jamaicadollars kunnen betalen? Na 9 thermidor [vroegere warmtemaand – Fr.] 1794 trad de zgn. jeunesse dorée op. Het canderen doe je met kandij. De kantelespeler zat op de kantelenmuur. Kan een kanunnikes een kanonikes zijn of een kapucines? Bij watt en halfwatt (Deens) moet je denken aan de dunne en de dikke, de lange en de smalle, de domme en de slimme of dergelijke. R.I.P.: rest in peace, requiesca(n)t in pace. Asjeweine gaan (weggaan) moet je niet verwarren met gasjewijne (ww. + n) en sjewijne.
5. De kast in gaan en de kast uit komen zijn nou niet echt antoniemen, tegengestelden. Je kunt wel uitkomen als homo of als trans of als christen of jood. Het kattebelletje zat verstopt in het kattenbelletje. De kauw en de wouw [ook plant] zijn (ook) vogels. In Venloos centrum staan Venlose huizen, ook dat van Venlo’s burgemeester. Zo’n kerstman speelt voor Kerstman. De RVV is in NL de Rijksdienst voor de Keuring van Vee en Vlees en in NL het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens. Ik had ooit een klasseleraar als klassenleraar. Is dat nou knarsetanden of tandenknarsen? Boing, die was raak! Wat is het nou: colaplant of kolaboom? Allebei! Wie kwaad denkt is een kwaad denker en dus kwaaddenkend. Hoe dacht de Kultuurkamer in WO II over de kulturkampf in Duitsland? Een kwee of kweekwee is in Indië een gebakje, met grondkwekwe wordt een hypotheek op land bedoeld.
6. Hij
droeg een lederhosenoutfit. Zij leiden een kwijnend bestaan, dat lijdt geen
twijfel. Ze wilden het danaïdenvat (GB) volgooien,
maar het zou leeg blijven. De watertank was lek geraakt, lekgeslagen. Het LIS is het
locked-insyndroom. Een laparoscopie kan ook een kijkoperatie
zijn. Een maatje 34-ideaal hebben en bij de muziek niet kunnen maathouden: kan
dat zomaar samengaan? Hij weet van geen maat houden/maathouden: hij overdrijft
in alles. Madame de Pompadour was niet zomaar een madam. Dat droogboeket is een
mooi makartboeket. Op Jupiter kun je genieten van de manenschijn. Bij de pizza
margherita dronken we een margarita [zekere
cocktail]. Bij het judo volgde na de mate
de make (beide:
ee). Ezels iaën: hij iaat, hij iade en hij heeft
geïaad. Een misje is informeel een miskraam.
7. Dysfonie is medisch een stoornis
in de stemvorming. Afonie is geluidloosheid (aandoening
stembanden). ‘Anton’ zeggen voor de letter ‘a’ is een acrofonie. Een
mistelling is zeker ook een misstelling. Die vrouw is myoop (bijziend) en ze lijdt aan miosis (pupilvernauwing – dito
verwijding, niet verwijdering!, dat is mydriasis). Een mokasen [moo-kaa-sèhn] is een mocassinslang. Op
het suprême (supreme) moment wist hij het
verschil tussen een lomschool [lohm] en een mok-school
[èh-moo-kaa] weer. Mysofobie is infectievrees. Met
Madame Blanche of Soleil wordt (BE) een
waarzegster bedoeld. Een myoloog gaat over de spieren, een mycoloog over
schimmels. Een
MRI-scan slaat op magnetic
resonance imaging
en wordt gemaakt door een scanarts (niet door díé SCEN-arts: steun en consultatie bij euthanasie in Nederland). Ze
zouden natregenen, kletsnat regenen. De neofieten gingen neofyten [planten] plukken. Een nimf is nymfomaan.
8. Ook in
de nivôse [vroegere Franse sneeuwmaand] werd
de nivometer al gebruikt. Dat gebeurt nogal eens. Oftewel je haalt bakzeil of
ik wil je nooit ofte [en te] nimmer meer
zien. Een normen-en-waardendebat kan nooit waardevrij zijn. Dit is een foto waar hij mooi op staat bij
het uit bed opstaan. De oranjehemden, dat zijn de Oranjespelers: hup Holland
hup, laat de leeuw niet in zijn hempie staan … Welke landen behoorden er tot
Oud Europa
[West-Europa]? Jullie willen veel te veel
out of the box denken! Zo’n out-of-the-blueverschijning doet je wel wat. Jazeker:
juju is een vorm van rituele magie en ju-ju is een spel. Het was een kwestie
van pappen en nathouden. De ik-persoon vindt jujubes wel lekker. Schrijf je ‘paratroeper’ wel goed? In
Kasjmir vindt men veel kasjmiergeiten. Die pastiche [slechte
nabootsing] is nauwelijks te herkennen. Zij zijn goed in het paternoster
bidden [vloeken].
Geen opmerkingen:
Een reactie posten